Phoûng Vaán Ñöùc OÂng Pietro Parolin
veà Cuoäc vieáng thaêm cuûa Phaùi Ñoaøn Toøa Thaùnh
taïi Vieät Nam töø ngaøy 5 ñeán 11/03/2007
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Phoûng Vaán Ñöùc OÂng Pietro Parolin veà Cuoäc vieáng thaêm cuûa Phaùi Ñoaøn Toøa Thaùnh taïi Vieät Nam töø ngaøy 5 ñeán 11 thaùng 3 naêm 2007.
"Giaùo Hoäi Vieät Nam laø moät Giaùo Hoäi duõng caûm, naêng ñoäng vaø ñaày söùc soáng" (Msgr. Parolin)
Roâma, (Zenit - Thöù Hai, 26-03-2007) - Töông quan giöõa Vieät Nam vaø Toaø Thaùnh ñaõ tieán nhöõng böôùc lôùn, duø hai beân chöa ñöa ra moät thôøi haïn cho ngaøy thieát laäp quan heä ngoaïi giao.
Ñaáy laø ñieàu maø Ñöùc OÂng Pietro Parolin, phoù bí thö ñaëc traùch Quan Heä vôùi caùc Quoác gia, ñaõ khaúng ñònh trong buoåi phoûng vaán cuûa Radio Vatican ngaøy 17 thaùng 3 naêm 2007. Sau ñaây chuùng toâi trích moät vaøi ñoaïn. Ñöùc OÂng Parolin ñaõ höôùng daãn phaùi ñoaøn Toaø Thaùnh ñeán Vieät Nam töø 5 ñeán 11 thaùng 3 naêm 2007.
Radio Vatican: Xin ñöùc oâng noùi veà chuyeán ñi naøy.
Ñöùc OÂng Parolin: Töø naêm 1989 - naêm Ñöùc Hoàng Y Roger Etchegary vieáng thaêm - cho ñeán nay, Toøa Thaùnh ñaõ cöû 14 phaùi ñoaøn ñeán Vieät Nam; thöôøng thöôøng vò tröôûng ñoaøn laø phoù bí thö ñaëc traùch Quan Heä vôùi caùc Quoác gia, Ñöùc OÂng Claudio Maria Celli vaø Ñöùc OÂng Celestino Migliore. Phaàn toâi, ñaây laø laàn thöù hai toâi ñeán Vieät Nam, sau laàn naêm 2004. Naêm 2005, thì moät phaùi ñoaøn Vieät Nam laïi ñeán Roâma. Naêm 2006, toâi khoâng theå sang Vieät Nam vì nhöõng lyù do nho nhoû, vaø naêm nay toâi ñaõ sang. Cuøng ñi vôùi toâi coù Ñöùc OÂng Luis Mariano Montemayor, coá vaán vaên phoøng Söù Thaàn taïi toøa Quoác Vuï Khanh, vaø Ñöùc OÂng Banabeâ Nguyeãn Vaên Phöông, ngöôøi Vieät, tröôûng phoøng trong Thaùnh Boä Truyeàn Giaûng Phuùc AÂm cho caùc Daân Toäc.
Nhö moïi ngöôøi ñaõ bieát, cuoäc vieáng thaêm naøy coù hai muïc tieâu chính: lieân heä vôùi Chính Quyeàn Vieät Nam vaø gaëp gôõ Giaùo Hoäi ñòa phöông. Thöïc vaäy, suoát tuaàn aáy, phaùi ñoaøn Toaø Thaùnh ñaõ laøm nhöõng gì maø caùc söù thaàn toaø thaùnh thöôøng laøm ôû caùc nöôùc khaùc, bôûi leõ Vieät Nam chöa coù söù thaàn. Do ñoù, phaùi ñoaøn gaëp gôõ ñoái thoaïi vôùi chính quyeàn veà nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán Giaùo Hoäi vaø nhöõng töông quan giöõa Giaùo Hoäi vaø Nhaø Nöôùc, vaø ñi vieáng thaêm nhieàu giaùo phaän, ñieàu naøy cho chuùng toâi coù cô hoäi cuûng coá vaø naâng cao moái daây hieäp nhaát voán coù giöõa Toaø Thaùnh vaø Giaùo Hoäi ñòa phöông.
Naêm nay, chuùng toâi ñaõ ñeán Quy Nhôn vaø Kontum, trong toång giaùo phaän Hueá, naèm giöõa nöôùc Vieät Nam. Hai giaùo phaän naøy chöa töøng coù dòp ñöôïc moät phaùi ñoaøn Toøa Thaùnh vieáng thaêm. Cuoäc vieáng thaêm laàn naøy haún laø moät cô hoäi ñeå tieán haønh cuoäc tieáp xuùc vaø ñoái thoaïi, maø trong voøng 20 naêm, ñaõ giuùp böôùc ñi nhöõng böôùc daøi theo höôùng naøy; phaàn chuùng toâi, chuùng toâi hy voïng raèng cuoäc vieáng thaêm naøy coù theå ñöa ñeán nhöõng hình thöùc hieän dieän oån ñònh vaø thöôøng xuyeân hôn cuûa moät ñaïi dieän Toaø Thaùnh ôû trong nöôùc, dó nhieân, cho ñeán ngaøy thieát laäp quan heä ngoaïi giao, luùc aáy seõ coù moät khaâm söù hay moät söù thaàn toøa thaùnh.
Radio Vatican: Theo Ñöùc OÂng, cuoäc gaëp gôõ gaàn ñaây giöõa Thuû Töôùng Nguyeãn Taán Duõng vaø Ñöùc Giaùo Hoaøng coù aûnh höôûng gì khoâng ñoái vôùi chuyeán vieáng thaêm naøy?
Ñöùc OÂng Parolin: Toâi phaûi noùi raèng, trong chuyeán vieáng thaêm laàn thöù hai naøy, toâi cuõng nhaän ñöôïc söï ñoùn tieáp nieàm nôû nhö laàn ñaàu tieân, naêm 2004. Vôùi nhöõng nhaân vaät maø toâi gaëp gôõ, chuùng toâi ñaõ coù theå thaét chaët moái daây toân troïng, thaân thieän vaø tin töôûng, nhöõng giaù trò raát quí baùu cuûa xaõ hoäi Vieät Nam, khieán cho suoát cuoäc ñoái thoaïi trôû neân thoaûi maùi, nhaát laø khi phaûi ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà gai goùc.
Maët khaùc, toâi nghó raèng hoï muoán ñaëc bieät laøm noåi baät cuoäc vieáng thaêm naøy trong boái caûnh maø, vaøo thaùng Gieâng vöøa qua, Thuû Töôùng Nguyeãn Taán Duõng ñeán Vatican gaëp gôõ Ñöùc Thaùnh Cha vaø nhöõng nhaân vaät cao caáp trong toøa Quoác Vuï Khanh. Nhieàu chi tieát nhoû cho thaáy ñieàu ñoù: caùch maø hoï tieáp ñaõi chuùng toâi, tieáng noùi cuûa caùc phöông tieän truyeàn thoâng lieân quan ñeán cuoäc thaêm vieáng aáy. Ngoaøi ra, chuùng toâi cuõng bieát ôn chính quyeàn Vieät Nam vaø quaû laø coâng bình khi chuùng toâi bieåu loä coâng khai loøng bieát ôn ñoù. Chuùng toâi ñaõ noùi veà cuoäc vieáng thaêm cuûa Thuû Töôùng trong nhieàu boái caûnh, ngay caû trong boái caûnh nhaø thôø - toâi nhôù, chaúng haïn, khi vò ñaïi dieän giaùo daân leân chaøo möøng chuùng toâi cuoái thaùnh leã taïi thaùnh ñöôøng Haø Hoäi, oâng ñaõ noùi leân ñieàu ñoù moät caùch minh nhieân. Ngöôøi ta nhaán maïnh ñeán taàm quan troïng cuûa cuoäc vieáng thaêm aáy vaø ñeán nieàm hy voïng raèng ñoù thöïc söï laø moät chaëng ñöôøng môùi cho töông lai, maø yù chí vöôn leân giuùp vöôït qua nhöõng khoù khaên coøn toàn taïi.
Radio Vatican: Ñöùc oâng coù ñeà caäp ñeán khaû naêng thieát laäp nhanh quan heä ngoaïi giao khoâng?
Ñöùc OÂng Parolin: Chuùng toâi coù noùi ñeán quan heä ngoaïi giao, nhöng hieän taïi, chuùng toâi khoâng xaùc ñònh moät thôøi haïn. Moät soá ngöôøi haún chôø mong moät söï tieán trieån roõ neùt, bôûi vì trong laàn vieáng thaêm cuûa Thuû Töôùng, vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc Hoàng Y Quoác Vuï Khanh neâu ra minh nhieân, vaø tröôùc ñoù, nhieàu nhaân vaät chính trò ñaõ toû ra thuaän lôïi, cuõng nhö Giaùo Hoäi ñòa phöông ñaõ noùi leân söï uûng hoä roõ raøng.
Duø sao, toâi nghó raèng moät böôùc quan troïng ñaõ ñöôïc thöïc hieän, bôûi leõ theo nhö phía Vieät Nam cho chuùng toâi bieát, thì Thuû Töôùng, nhö oâng töøng höùa taïi Roâma, ñaõ uûy cho caùc cô quan coù thaåm quyeàn nghieân cöùu vaán ñeà naøy. Chuùng toâi cuõng ñaõ ñeà nghò thaønh laäp, ngay töø thaùng sau, moät nhoùm chuyeân vieân nghieân cöùu thôøi gian vaø caùch thöùc cuï theå caàn thieát ñeå ñi vaøo tieán trình thieát laäp quan heä ngoaïi giao.
Veà ñieåm naøy, toâi caàn nhaéc laïi raèng thieát laäp quan heä ngoaïi giao khoâng coù nghóa laø moïi vaán ñeà coøn toàn ñoïng ñaõ ñöôïc giaûi quyeát heát. Quan heä ngoaïi giao khoâng chæ laø moät ñieåm ñeán, nhöng coøn laø vaø nhaát laø moät ñieåm khôûi haønh. Ñaáy laø moät daáu chæ roõ raøng! Daáu chæ raèng ta coù theå ñoái dieän vôùi nhau trong tinh thaàn xaây döïng ñeå thieát laäp nhöõng töông quan môùi, vaø ta cuõng saün saøng vöôït qua moïi khoù khaên. Qua quan heä aáy, vaø nhôø vieäc trao ñoåi giöõa caùc ñaïi dieän, hai beân seõ coù nhöõng keânh ñaëc bieät ñeå coù ñöôïc thoâng tin veà nhau, nhöõng thoâng tin ñuùng ñaén vaø tích cöïc. Ñieàu naøy raát laø quan troïng ñeå coù theå giöõ gìn moät quan heä toát ñeïp ñoái vôùi nhau.
Radio Vatican: Ñoái vôùi vaán ñeà töï do toân giaùo, Ñöùc oâng caûm thaáy theá naøo veà nhöõng tieán boä ñaõ ñöôïc thöïc hieän?
Ñöùc OÂng Parolin: Toâi nghó raèng thoâng tri cuûa Vaên Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh, phaùt haønh sau khi Thuû Töôùng vieáng thaêm Vatican, ñaõ phaûn aùnh ñuùng ñaén tình traïng töï do toân giaùo taïi Vieät Nam. Trong thoâng tri ñoù, ngöôøi ta noùi ñeán 'nhöõng khoâng gian ñaõ môû ra' vaø toâi coù theå baûo ñaûm raèng, döïa treân chöùng töø caùc giaùm muïc, moät soá vaán ñeà ñaõ ñöôïc giaûi quyeát vaø moät soá khaùc ñang ñöôïc giaûi quyeát. Chaúng haïn, toâi nghó ñeán vaán ñeà taùi thieát caùc nhaø thôø bò phaù huûy trong chieán tranh vaø xaây döïng nhöõng nôi thôø phöôïng môùi cho di daân. Ñoái vôùi caùc vaán ñeà coøn toàn ñoïng, chuùng toâi hy voïng raèng, qua ñoái thoaïi vaø thieän chí, chuùng toâi seõ tìm ñöôïc moät giaûi ñaùp oån thoaû.
Nhö ta bieát, chính saùch toân giaùo cuûa chính quyeàn Vieät Nam ñöôïc xaùc ñònh bôûi Phaùp Leänh tín ngöôõng toân giaùo ban haønh ngaøy 18-06-2004, döïa treân hai nguyeân taéc theo ñoù nhöõng ngöôøi coù tín ngöôõng - vaø nhö theá cuõng bao goàm ngöôøi coâng giaùo - laø moät thaønh phaàn cuûa Daân Toäc, vaø Nhaø Nöôùc cam keát ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu chính ñaùng cuûa hoï. Trong laàn gaëp gôõ vôùi UÛy Ban Toân Giaùo, chuùng toâi ñöôïc thoâng baùo veà tình traïng aùp duïng luaät naøy, vaø ñoù cuõng laø noäi dung cuûa moät taäp saùch nhoû: Toân giaùo vaø chính saùch toân giaùo taïi Vieät Nam (Religion and policies regarding religion in Vietnam) Bôûi leõ moät soá thaåm quyeàn trong laõnh vöïc toân giaùo ñöôïc uûy thaùc cho chính quyeàn ñòa phöông, neân ñieàu quan troïng laø phaûi ñaûm baûo aùp duïng luaät moät caùch ñoàng ñeàu, haàu traùnh tình traïng nhöõng vuøng noâng thoân, vuøng saâu vuøng xa, laïi bò goø boù so vôùi nhöõng vuøng thaønh thò phaùt trieån hôn. Toâi nghó raèng caàn phaûi löu yù ñeán nhöõng nhaän xeùt maø caùc coäng ñoàng toân giaùo neâu leân lieân quan ñeán vieäc aùp duïng luaät naøy. Nhöõng nhaän xeùt ñoù xuaát phaùt töø kinh nghieäm cuûa hoï vaø giuùp caûi thieän taïi nhöõng nôi caàn thieát, haàu cho töï do toân giaùo, voán laø moät quyeàn caên baûn cuûa moãi ngöôøi vaø moãi coäng ñoàng, coù theå ñöôïc toân troïng vaø theå hieän trong vieäc laøm cuï theå.
Radio Vatican: Ñöùc oâng coù caûm töôûng gì veà söùc soáng cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam?
Ñöùc OÂng Parolin: Toâi ñaõ noùi nhieàu dòp, trong nhöõng laàn gaëp gôõ caùc tín höõu, raèng ñieàu chuùng toâi nhaän thì nhieàu hôn gaáp boäi so vôùi ñieàu chuùng toâi cho. Thaät vaäy, khoâng theå naøo voâ caûm tröôùc nhöõng kinh nghieäm vaø nhöõng chöùng tích cuûa ngöôøi coâng giaùo Vieät Nam.
Toâi vaãn coøn thaáy tröôùc maét vaø trong loøng mình hình aûnh caùc coäng ñoaøn phuïng vuï ôû Quy Nhôn, Pleichuet, Haønoäi, v.v...; hình aûnh caùc tín höõu naøy, maø nhieàu ngöôøi thuoäc daân toäc thieåu soá, traøn ngaäp saân nhaø thôø Kontum vaøo ngaøy 8 thaùng 3; toâi coøn thaáy tröôùc maét hình aûnh cuûa coäng ñoàng Haï Long thaät soát meán, moät coäng ñoàng töøng gaùnh chòu bao nhieâu laø khoå ñau.
Caùch hoï caàu nguyeän gaây aán töôïng maïnh nôi toâi. Hoï thaät laéng ñoïng, chaêm chuù, thaät soát saéng nhöng ñoàng thôøi raát hieän dieän trong coäng ñoaøn mình. Moïi ngöôøi, lôùn nhoû, giaø treû, nam nöõ, ñeàu ñoàng thanh haùt ca vaø ñaùp leã.
Vaø laøm sao khoâng nhaéc ñeán loøng yeâu meán cuûa ngöôøi coâng giaùo Vieät Nam ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha, moät loøng meán maø hoï khoâng ngöøng bieåu loä suoát cuoäc vieáng thaêm cuûa Phaùi Ñoaøn Toøa Thaùnh.
Giaùo Hoäi Vieät Nam laø moät Giaùo Hoäi duõng caûm, naêng ñoäng vaø ñaày söùc soáng, maø moät daáu chæ laø soá löôïng ñoâng ñaûo caùc öùng sinh vaøo taùc vuï linh muïc vaø ñôøi soáng tu trì. Ñaáy cuõng laø moät Giaùo Hoäi raát daán thaân vaøo xaõ hoäi. Chaêm soùc nhöõng ngöôøi thieáu thoán, vaø öôùc ao coáng hieán nhieàu hôn trong giaùo duïc vaø trong caùc vaán ñeà xaõ hoäi, haàu ñöôïc ñoùng goùp nhieàu hôn, chaát löôïng hôn vaø hieäu quaû hôn cho ñaát nöôùc vaø ngöôøi daân, khoâng phaân bieät tín ngöôõng toân giaùo. Cuoái cuøng ñaáy laø moät Giaùo Hoäi yù thöùc nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán vieäc coâng nghieäp hoùa nhanh choùng cuûa ñaát nöôùc vaø ñeán caùi suïc soâi cuûa vieäc phaùt trieån kinh teá (vôùi moät tæ leä phaùt trieån 8.4% döï kieán trong naêm 2007, nöôùc Vieät Nam laø neàn kinh teá phaùt trieån nhanh thöù nhì treân theá giôùi); moät Giaùo Hoäi ñang chuaån bò ñeå ñoái ñaàu vôùi moïi thaùch thöùc.
Traàn Duy Nhieân (chuyeån dòch Vieät ngöõ töø baûn tin tieáng Phaùp)