Ñöùc Hoàng Y Renato Raffaele Martino
chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Muïc Vuï Di Daân
tham döï Hoäi Nghò veà vaán ñeà Di Daân Taïi Ñaøi Loan
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ñöùc Hoàng Y Renato Raffaele Martino, chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Muïc Vuï Di Daân, tham döï Hoäi Nghò veà vaán ñeà Di Daân Taïi Ñaøi Loan.
Ñaøi Loan, Vieät Nam (23/03/2007) - Töø ngaøy 16 ñeán 19 thaùng 3 naêm 2007, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñaøi Loan toå chöùc nhöõng ngaøy hoäi nghò thaûo luaän veà nhöõng vaán ñeà di daân taïi Ñaøi Loan. Ñöùc Hoàng Y Renato Raffaele Martino, ngöôøi YÙ, 75 tuoåi, chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Muïc Vuï Di Daân, töø Vatican ñaõ ñeán Ñaøi Loan ngaøy 14 thaùng 3 naêm 2007 ñeå tham döï Hoäi Nghò naøy. Chính quyeàn Ñaøi Loan vaø Giaùo Hoäi Ñaøi Loan ñaõ ñaëc bieät hoan ngheânh vieân chöùc cao caáp cuûa Toøa Thaùnh Vatican.
Tröôùc cuoäc hoäi nghò, Toång Thoáng Traàn Thuûy Bieån cuûa Ñaøi Loan vaø Ngoaïi Tröôûng James Huang Chih Fang ñaõ ñoùn tieáp Ñöùc Hoàng Y Martino taïi vaên phoøng toång thoáng. Toång thoáng Traàn Thuûy Bieån ñaõ noùi vôùi Ñöùc Hoàng Y raèng chuyeán thaêm cuûa ngaøi seõ laøm cho caùc di daân ôû Ñaøi Loan "caûm nhaän ñöôïc söï aám aùp, tình thöông vaø quan taâm cuûa Toøa Thaùnh". Toång thoáng coøn caùm ôn Giaùo hoäi ñòa phöông ñaõ môû caùc tröôøng hoïc vaø beänh vieän, vaø chaêm soùc nhöõng ngöôøi bò xaõ hoäi boû rôi, ngöôøi ngoaïi quoác laáy choàng Ñaøi Loan, ngöôøi ngheøo noâng thoân vaø di daân. Theo Toång thoáng, chính quyeàn vaø ngöôøi daân Ñaøi Loan "duy trì moái quan heä heát söùc nhaân ñaïo vaø roäng löôïng vôùi Toøa Thaùnh". Toång thoáng hy voïng Ñaøi Loan vaø Toøa Thaùnh seõ tieáp tuïc ñaåy maïnh giao löu vaø hôïp taùc.
Toång Thoáng Ñaøi Loan coøn nhôø Ñöùc Hoàng Y chuyeån lôûi thænh caàu cuûa oâng ñeán Ngoaïi Tröôûng Toøa Thaùnh xin thay ñoåi laäp tröôøng kheùp kín vôùi Ñaøi Loan vaø nôùi loûng nhöõng ñieàu haïn cheá vôùi caùc giôùi chöùc chính quyeàn Ñaøi Loan vieáng thaêm Vatican.
Sau cuoäc gaëp gôõ Toång Thoáng Ñaøi Loan vaøo buoåi saùng, chieàu hoâm ñoù, tröôøng Ñaïi Hoïc Coâng Giaùo Phuï Nhaân ôû Ñaøi Baéc ñaõ coù buoåi leã trao taëng Ñöùc Hoàng Y Martino Vaên Baèng Tieán Só Danh Döï veà Trieát Hoïc. Hieäu Tröôûng tröôøng Ñaïi Hoïc laø OÂng Li Chien Chiu noùi raèng vaên baèng naøy toân vinh söï ñoùng goùp cuûa Ñöùc Hoàng Y cho hoøa bình vaø coâng lyù trong xaõ hoäi nhaân loaïi.
Phaùt bieåu taïi buoåi leã trao taëng naøy, Ñöùc Hoàng Y Paul Shan Kuo-Hsi cuûa Ñaøi Loan trích daãn lôøi cuûa Ñöùc Hoàng Y Martino cam keát trong caùc vaán ñeà nhö giaûi tröø quaân bò, phaùt trieån, giaûi quyeát vaán ñeà ñoùi ngheøo, nhaân quyeàn, ngöôøi tò naïn vaø töï do toân giaùo. Ñöùc Hoàng Y Ñaøi Loan naêm nay ñaõ 83 tuoåi vaø ñaõ veà höu vaøo thaùng1 naêm 2006.
Sau caùc buoåi gaëp gôõ treân, Ñöùc Hoàng Y Martino ñaõ tham döï Hoäi Nghò veà vaán ñeà Di Daân do Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñaøi Loan toå chöùc taïi Ñaøi Baéc töø ngaøy 16 ñeán 19 thaùng 3 naêm 2007. Ñöùc Hoàng Y ñaõ coù moät baøi thuyeát trình. Ngaøi ñaõ noùi veà "Hoan ngheânh vaø coi soùc ngöôøi ngoaïi quoác trong Erga migrantes caritas Christi" (tình yeâu Chuùa Kitoâ daønh cho di daân).
Caùc Giaùm Muïc vaø caùc nhaân vieân Giaùo hoäi phuï traùch vaán ñeà di daân cuûa caùc nöôùc chung quanh Ñaøi Loan: Thaùi Lan, Vieät Nam, Phi Luaät Taân, Malaysia, Indonesia... cuõng ñöôïc môøi ñeán tham döï hoäi nghò naøy. Ñaïi dieän cho Vieät Nam coù Ñöùc Cha Steâphanoâ Tri Böûu Thieân, Giaùm Muïc phoù Giaùo phaän Caàn Thô, Cha Hoaøng Vaên Truï, linh muïc chaùnh xöù coäng ñoaøn ngöôøi Hoa taïi Nhaø Thôø Phanxicoâ Xavieâ Saigoøn (Nhaø Thôø Cha Tam), Cha Ñoå Vaên AÙnh, giaùo sö moân Thaàn hoïc Toân giaùo vaø moân Di daân taïi Ñaïi Chuûng Vieän Thaùnh Giuse Saigoøn. Phaùi ñoaøn töø Vieät Nam ñaõ coù nhöõng baøi thuyeát trình noùi veà tình hình di daân Vieät Nam taïi Ñaøi Loan vaø cuoái baøi coù noùi leân öôùc voïng, mong raèng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñaøi Loan seõ coù nhöõng coá gaéng ñeå giuùp ñôõ cho caùc di daân Vieät Nam taïi Ñaøi Loan. Ngoaøi ra nhöõng linh muïc Vieät Nam ñang phuï traùch caùc vaên phoøng di daân taïi Ñaøi Loan cuõng coù nhöõng baøi trình baøy veà nhöõng vaán naïn ñang xaûy ra cho caùc di daân Vieät Nam taïi Ñaøi Loan hieän nay.
Sau cuoäc hoïp, Linh muïc Bruno Ciceri, thö kyù ñieàu haønh uûy ban di daân cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñaøi Loan phaùt bieåu raèng vì Giaùo hoäi AÙ Chaâu nhoû, neân söï hieän dieän cuûa Ñöùc Hoàng Y Martino laø "daáu hieäu theå hieän uûng hoä vaø quan taâm cuûa Giaùo hoäi hoaøn vuõ vaø Ñöùc Thaùnh Cha daønh cho di daân". Ñöùc Cha Gioan Bosco Lin Chi Nan, Giaùm Muïc ñaëc traùch UÛy Ban Di Daân cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñaøi Loan, noùi raèng: "Neáu Ñöùc Hoàng Y Martino hieåu hôn veà tình hình Giaùo Hoäi Ñaøi Loan qua chuyeán vieáng thaêm naøy thì ñaây laø ñieàu ñaùng möøng".
Sau khi keát thuùc cuoäc hoäi nghò veà vaán ñeà di daân, ñeå giuùp caùc giaùm muïc vaø caùc phaùi ñoaøn töø caùc nöôùc ñeán tham döï hoäi nghò hieåu roõ hôn veà tình hình Ñaøi Loan, hoäi nghò ñaõ daãn caùc phaùi ñoaøn ñi thaêm moät vaøi nôi quan troïng cuûa Ñaøi Loan. Ñaëc bieät, Ñöùc Giaùm Muïc Steâphanoâ Tri Böûu Thieân vaø phaùi ñoaøn caùc linh muïc Vieät Nam cuõng ñaõ ñeán daâng thaùnh leã Chuùa Nhaät ngaøy 18 thaùng 3 naêm 2007 taïi Coäng Ñoaøn Coâng Giaùo Vieät Nam taïi Thaønh Phoá Taoyuan (Ñaøo Vieân). Coù raát nhieàu coâng nhaân Vieät Nam vaø caùc chò em Vieät Nam thuoäc dieän laáy choàng Ñaøi Loan ñeán tham döï Thaùnh leã vaø chuyeän troø gaëp gôõ Ñöùc Giaùm Muïc. Ñöôïc bieát, Huyeän Taoyuan laø khu vöïc coâng nghieäp coù soá löôïng di daân lao ñoäng ñoâng nhaát ôû Ñaøi Loan. Sau Thaùnh Leã, Phaùi ñoaøn ñaõ vieáng thaêm caùc trung taâm trôï giuùp phaùp lyù cho caùc di daân Vieät Nam taïi huyeän Taoyuan. Phaùi ñoaøn ñaõ coù dòp tieáp xuùc vôùi nhöõng ngöôøi ñang taïm truù taïi trung taâm naøy trong thôøi gian chôø ñôïi giaûi quyeát nhöõng tranh chaáp veà vaán ñeà löông boång hay vaán ñeà coâng baèng vaø quyeàn lôïi.
Ñeå tìm hieåu roõ hôn, nhöõng ngaøy coøn laïi sau cuoäc Hoäi Nghò, Ñöùc Giaùm Muïc Vieät Nam vaø phaùi ñoaøn ñaõ vieáng thaêm vaø daâng thaùnh leã taïi moät soá vuøng coù ñoâng ngöôøi Vieät Nam sinh soáng.
Saùng ngaøy 20/03/2007, Phaùi ñoaøn Vieät Nam töø Ñaøi Baéc ñi xe tieán veà höôùng Nam, ñeán thaêm Giaùo Xöù Toufen Giaùo Phaän Taân Truùc (Hsinchu), coäng ñoaøn Vieät Nam taïi giaùo xöù Toâng Shö Giaùo Phaän Ñaøi Trung, Toøa Giaùm Muïc Giaùo Phaän Ñaøi Nam, Tröôøng Trung Hoïc Salesien Don Bosco taïi Thaønh Phoá Ñaøi Nam, daâng thaùnh leã cho coäng ñoaøn Vieät Nam taïi giaùo xöù Taân Thuaän Ñaøi Nam.
Toái ngaøy 20/03/2007, Phaùi ñoaøn quay xe ngöôïc laïi veà höôùng Baéc, ñeán Giaùo Xöù Thuû Khu Giaùo Phaän Gia Nghóa (Chia-Yi) vaø nghæ ñeâm taïi ñaây.
Qua ngaøy 21/03/2007, Phaùi ñoaøn cuõng vieáng thaêm ngoïn nuùi phun löûa "Thuûy Hoûa Ñoàng Nguyeân" taïi bieân giôùi Ñaøi Nam - Gia Nghóa. Nôi ñaây coù leõ laø taøn tích cuûa moät ngoïn nuùi löûa laâu ñôøi, töø beân söôøn nuùi coù moät ngoïn löûa nhoû phun ra beân gioøng suoái nöôùc, vaø cöù chaùy maõi nhö vaäy chöa bao giôø taét. Löûa vaø Nöôùc cuøng soáng chung beân nhau neân ngöôøi ta goïi laø "Hoûa Thuûy Ñoàng Nguyeân". Sau khi xem taøn tích cuûa ngoïn nuùi löûa, Phaùi ñoaøn gheù thaêm Thoân Vaên Hoùa Vieät Nam taïi Gia Nghóa (Chia-yi), ñaây laø moät khu vöïc taäp trung taát caû caùc cöûa haøng aên uoáng Vieät Nam coù ñuû taát caû caùc haøng taïp hoùa Vieät Nam: AÙo daøi, noùn, buùn khoâ, taïp chí phuï nöõ Vieät Nam... Buoåi tröa Ñöùc Cha vaø Phaùi ñoaøn ñöôïc caùc Linh Muïc Giaùo Phaän Gia Nghóa môøi aên tröa taïi nhaø haøng vôùi caùc moùn raát ñoäc ñaùo nhö Gaø ñi boä, Deá rang, EÁch xaøo, rau lang luoäc... Sau böõa aên tröa thaân maät, Phaùi ñoaøn tieáp tuïc vieáng thaêm moät vaøi Giaùo xöù trong Giaùo Phaän Gia Nghóa: Giaùo Xöù Lu Lieo, Giaùo Xöù Minh Xung (Teâreâxa), Giaùo Xöù Talin... Buoåi chieàu cuøng ngaøy, Phaùi ñoaøn tieáp tuïc leân ñöôøng trôû veà laïi Ñaøi Baéc. Taïi ñaây, Phaùi ñoaøn ñöôïc Coäng ñoaøn caùc Nöõ Tu Chuùa Quan Phoøng môøi aên toái taïi Nhaø Haøng Ñaøi Baéc.
Saùng ngaøy 22/03/2007, Phaùi ñoaøn gheù thaêm Toøa Nhaø Choïc Trôøi cao nhaát theá giôùi "Toøa Nhaø 101" (goàm 101 taàng laàu). Vaø buoåi tröa cuøng ngaøy ñöôïc caùc Linh Muïc Giaùo Phaän Ñaøi Baéc môøi aên tröa taïi nhaø haøng cuûa Nhaät Baûn trong khu vöïc "Toøa Nhaø 101". Buoåi chieàu cuøng ngaøy, Phaùi ñoaøn vieáng thaêm coäng ñoaøn caùc nöõ tu Teâreâxa vaø aên toái cuøng coäng ñoaøn Teâreâxa.
Ñöùc Hoàng Y Martino ñaõ trôû veà laïi Vatican sau khi keát thuùc chuyeán thaêm Ñaøi Loan ñeå tham döï hoäi nghò vaø tìm hieåu veà vaán ñeà di daân taïi ñaây. Ñöùc Giaùm Muïc Vieät Nam vaø caùc linh muïc trong Phaùi Ñoaøn Vieät Nam cuõng ñaõ chia tay vôùi caùc anh chò em Vieät Nam taïi Ñaøi Loan ñeå leân ñöôøng trôû veà Vieät Nam vaøo ngaøy thöù Saùu, 23 thaùng 3 naêm 2007. Hy voïng sau cuoäc hoäi nghò veà vaán ñeà di daân naøy, cuoäc soáng cuûa caùc di daân taïi Ñaøi Loan vaø ñaëc bieät laø caùc anh chò em Vieät Nam taïi Ñaøi Loan seõ ñöôïc toân troïng vaø ñöôïc baûo veä nhieàu hôn. Nguyeän xin Chuùa chuùc laønh cho taát caû caùc anh chò em Vieät Nam ñang lao ñoäng hay laáy choàng taïi Ñaøi Loan luoân ñöôïc vui khoûe vaø bình an. Cuõng öôùc mong taát caû nhöõng ngöôøi chuû Ñaøi Loan bieát nhaän ra raèng nhöõng coâng nhaân hay nhöõng ngöôøi laáy choàng Ñaøi Loan cuõng laø nhöõng con ngöôøi caàn phaûi ñöôïc toân troïng vaø hoï cuõng laø nhöõng con caùi cuûa Thöôïng Ñeá, luoân ñöôïc Thöôïng Ñeá yeâu thöông vaø chaêm soùc baûo veä.
(Joseph Tröông)