Gioït Leä Thoáng Hoái
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Gioït Leä Thoáng Hoái.
(Linh Muïc Anphong Traàn Ñöùc Phöông)
Caùch ñaây ít laâu toâi coù dòp ñeán giuùp tænh taâm muøa chay cho moät nhoùm caùc baïn treû. Sau caùc sinh hoaït ñaïo ñöùc suoát ngaøy Thöù Baûy, vaøo luùc 7:00 toái, chuùng toâi cuøng hoïp maët taïi Nhaø Thôø ñeå laøm giôø Thoáng hoái vaø laõnh Bí Tích Hoaø Giaûi. Toâi vaø caùc baïn treû cuøng leân caùc haøng gheá ñaàu veà cuøng moät beân. Moãi ngöôøi khoâng mang theo taøi lieäu, saùch haùt gì caû. Trong giôø thoáng hoái, coù xen keû caùc kinh caàu nguyeän vaø caùc baûn thaùnh ca; nhöng toâi seõ duøng caùc kinh nguyeän vaø caùc baûn thaùnh ca maø moïi ngöôøi ñeàu ñaõ thuoäc loøng. Toâi seõ xöôùng ñaàu caùc baøi kinh, baøi haùt. Chuùng toâi ñoàng yù laøm nhö vaäy ñeå moãi ngöôøi chæ lo chuù taâm vaøo chính taâm hoàn mình, khoâng lo phaûi ñaùnh nhòp, khoâng lo phaûi môû saùch, xöôùng trang... Chuùng toâi cuõng khoâng môû "nhaïc nheï" khi moãi ngöôøi im laëng suy tö veà ñôøi mình tröôùc maët Chuùa (xeùt mình) vaø tuaàn töï ñeán caùc toøa Hoaø Giaûi coù caùc Cha ñaõ ngoài saún.
Trong "giôø thoáng hoái" toâi nhaéc nhôû vaø giuùp caùc baïn suy tö veà cuoäc ñôøi mình trong lieân heä vôùi Chuaù, vôùi moïi ngöôøi trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy (trong gia ñình, sôû laøm, tröôøng hoïc, ñoaøn theå, baïn beø...); nhöõng gì mình ñaõ xuùc phaïm ñeán Chuùa, ñeán nhöõng ngöôøi chung quanh; nhöõng thieáu soùt trong boån phaän (ôû gia ñình, sôû laøm, ñoaøn theå...). Keát thuùc "giôø thoáng hoái", tröôùc khi ñeán toøa Hoaø Giaûi, moïi ngöôøi cuøng quøy goái vôùi toâi vaø ñoïc chung kinh Caùo Mình, kinh AÊn Naên Toäi moät caùch thaät thong thaû; vöøa ñoïc vöøa laéng ñoäng taâm hoàn mình vôùi lôøi kinh vaø vôùi taát caû taám loøng thaønh thöïc thoáng hoái nhöõng loãi laàm, nhöõng thieáu soùt trong caû cuoäc ñôøi mình cho ñeán giôø phuùt naày. Roài tieáp tuïc quyø goái, chuùng toâi cuøng haùt baøi "Gioït Leä Thoáng Hoái" (cuøa Taâm Baûo): "Laïy Chuùa ñoaùi thöông nghe tieáng con...". Trong thinh laëng cuûa moät ñeâm ñoâng laïnh giaù, nhöõng tieáng haùt thoaùt ra töø nhöõng taâm hoàn thaønh thaät saùm hoái ñaõ laøm cho taâm hoàn chuùng toâi thöïc söï xuùc ñoäng vaø aâm vang maõi trong caû cuoäi ñôøi.
Vaøo chieàu hoâm ñoù, tröôùc giôø caàu nguyeän saùm hoái, chuùng toâi ñaõ hoïp maët taïi Hoäi tröôøng nhaø thôø ñeå hoïc hoûi veà Bí Tích Hoøa Giaûi. Nhieàu caâu hoûi ñaõ ñöôïc neâu leân: Toâi chaúng coù toäi gì, laøm sao toâi xöng toäi? Toâi xöng toäi thaúng vôùi Chuùa, caàn gì qua con ngöôøi? Theá naøo laø toäi naëng, toäi nheï? Toâi chæ 'xöng toäi chung' ñuû roài... Quyø hay ngoài khi xöng toäi? .v.v... Sau phaàn thaûo luaän, chuùng toâi ñaõ ñi ñeán nhöõng nhaän ñònh nhö sau:
Trong Bí Tích Hoaø Giaûi (maø chuùng ta thöôøng goïi laø Bí Tích Giaûi Toäi), chuùng ta ñeán vôùi Chuùa, qua vò ñaïi dieän cuûa Chuùa, ñeå thaønh thöïc trình baøy cuoäc ñôøi mình vôùi nhöõng loãi laàm thieáu soùt, thaønh thöïc aên naên, xin ôn tha thöù vaø 'laøm hoøa' vôùi Chuùa vaø vôùi tha nhaân; roài xin ôn Chuùa giuùp chuùng ta laøm 'môùi laïi' (renew) con ngöôøi chuùng ta maø Chuùa ñaõ döïng neân 'theo hình aûnh Chuùa' vaø ñaõ ñöôïc taåy röûa 'nguyeân toäi' qua Bí Tích Thaùnh Taåy; ñeå roài 'soáng laïi' moät cuoäc soáng toát ñeïp hôn trong lieân heä vôùi Chuùa vaø anh chò em trong cuoäc soáng haøng ngaøy; tích cöïc hôn trong vieäc yeâu thöông phuïc vuï moïi ngöôøi vôùi taâm hoàn khieâm toán, hoøa hôïp.
Trong kinh 'Vinh Danh' chuùng ta thöôøng ñoïc (hoaëc haùt) coù caâu "Chæ coù Chuùa laø Ñaáng Thaùnh" . Tröôùc söï Thaùnh thieän cuûa Chuùa con ngöôøi khieâm toán seõ caûm thaáy mình vaãn laø "keû toäi loãi" caàn ñöôïc ôn thaùnh hoùa cuûa Chuùa. Toå phuï Adong, Eva sau khi "aên traùi caám" ñaõ "caûm thaáy mình traàn truïi ñaùng xaáu hoå vaø tìm caùch xa laùnh Chuùa!..."(Kn 3,7...) Thaùnh Pheâroâ, sau meõ löôùi kyø dieäu, ñaõ saáp mình döôùi chaân Chuùa vaø thöa vôùi Chuùa "Laïy Chuùa xin xa con ra, vì con laø keû toäi loãi!.." (Luca 5,8), Thaùnh Gioan vieát "Ai noùi mình laø khoâng coù toäi thì töï löøa doái mình!..." (Gioan 1, 8...). Ñoïc tieåu söû caùc vò thaùnh, chuùng ta thaáy caùc Ngaøi vaãn naêng xöng toäi. Coù ngöôøi ñaõ hoûi Meï Teâreâsa thaønh Calcuta: Thöa Meï, Meï toát laønh, thaùnh thieän quaù... Meï ñaâu caàn ' xöng toäi'. Meï traû lôøi: "Toâi vaãn xöng toäi haøng tuaàn!...". Ñöùc Giaùo Hoaøng, caùc Ñöùc Giaùm Muïc, caùc Linh Muïc, tu só ñeàu vaãn 'ñi xöng toäi', thöôøng khi haøng tuaàn, hoaëc trong caùc dòp tænh taâm haøng thaùng... Nhaát laø trong 'Muøa Chay', 'Muøa Voïng'.
Nhöng theá naøo laø 'toäi'?. 'Toäi' thöôøng ñöôïc coi nhö coá yù laøm moät ñieàu gì traùi vôùi löông taâm cuûa mình. Moät em nhoû khi laáy caép moät chieác keïo maø bò baét gaëp, em töï thaáy xaáu hoå, ñoû maët... Ñoù laø moät hình thöùc caûm thaáy mình 'coù toäi' traùi vôùi löông taâm. Chuùa ñaõ "döïng neân con ngöøôi theo 'hình aûnh' Chuùa' (ST. 1, 27). Moïi ngöôøi ñaày ñuû lyù trí ñeàu coù 'löông taâm' nhaän ra ñieàu toát, ñieàu xaáu, ñieàu phaûi, ñieàu traùi. Tuy nhieân 'löông taâm' coù theå bò laàm laïc vì chuû quan hay vì ñaõ quen thoùi trong toäi loãi naøo ñoù; vì theá caàn nhöõng 'giôùi raên' (Möôøi Giôùi Raên Chuùa; Saùu ñieàu raên Hoäi Thaùnh...) ñeå höôùng daãn cuï theå. Hôn nöõa, khoâng theå caân ño "toäi" ñeå xaùc ñònh roõ raøng 'toäi naëng' bao nhieâu! 'toäi nheï' theá naøo! Chính löông taâm cuûa chuùng ta seõ nhaän thaáy ñieàu ñoù tröôùc maët Chuùa vaø khi chuùng ta ñeán trình baøy vôùi Chuùa qua vò ñaïi dieän Hoäi Thaùnh trong Toøa Hoaø Giaûi. Hôn nöõa 'toäi' khoâng phaûi chæ laø nhöõng ñieàu sai traùi mình ñaõ laøm; nhöng coøn laø nhöõng ñieàu mình khoâng laøm ñaày ñuû theo boån phaän maø chuùng ta vaãn goïi laø 'caùc ñieàu thieáu soùt'.
Toâi coù theå 'xöng toäi' thaúng vôùi Chuùa vaø xin Chuùa thöù tha, caàn gì phaûi qua moät con ngöôøi! Chæ coù Chuùa môùi coù quyeàn tha toäi. Nhöng Chuùa ñaõ ban quyeàn 'tha toäi' cho Giaùo Hoäi qua Thaùnh Pheâroâ vaø caùc Toâng Ñoà (Mt 16, 19 vaø 18, 18). Trong Kinh Thaùnh, Thieân Chuùa thöôøng duøng con ngöôøi (nhö caùc Tieân Tri trong Cöïu Öôùc, chaúng haïn) ñeå ñem ôn tha thöù cho con ngöôøi. Trong caâu chuyeän 'Thaùnh Phaoloâ ñöôïc ôn trôû laïi', chính Chuùa ñaõ sai oâng Anania ñi ñeå ñaët tay treân Phaoloâ (luùc ñoù coù teân laø Saoloâ) ñeå oâng ñöôïc ôn tha thöù, "ñöôïc nhìn thaáy laïi vaø ñöôïc ñaày Chuùa Thaùnh Thaàn!" (Cv.9,3...).
Toâi coù theå ñi 'xöng toäi chung' ñöôïc roài! Theo Giaùo Luaät (ñieàu 961) coù theå ban pheùp 'xaù giaûi chung' khi thaät caàn thieát vì caùc tröôøng hôïp khaån caáp maø khoâng ñuû thôøi giôø ñeå giaûi toäi caù nhaân hoaëc phaûi giaûi toäi cho quaù ñoâng ngöôøi trong caùc dòp Ñaïi Leã maø khoâng coù nhieàu vò giaûi toäi... Tuy nhieân vieäc xöng toäi caù nhaân vaãn laø ñieàu thoâng thöôøng vaø caàn thieát ñeå giuùp hoái nhaân deå daøng caûm nghieäm ñöôïc ñaày ñuû hôn nhöõng hieäu quaû toát ñeïp cuûa ôn tha thöù toäi loãi, 'trôû veà vôùi Chuùa vaø Giaùo Hoäi' qua Bí Tích Hoaø Giaûi, ñöïôc höùông daãn cuï theå ñeå xa traùnh dòp toäi vaø söûa ñoåi cuoäc soáng neân toát ñeïp hôn.
Ngaøy nay trong caùc Toøa Giaûi Toäi, thöôøng vaãn coù baøn quyø vaø gheá ngoài ñeå tuøy ai muoán quøy hoaëc ngoài khi xöng toäi. Tuy nhieân, coù nhieàu ngöôøi thích quøy goái. Ñoù cuõng laø moät hình thöùc giuùp chuùng ta deã haï mình ñeå thoáng hoái toäi loãi. Chuùng ta nhôù chuyeän Cha Charles de Foucauld (1858-1916) khi ñang laø só quan trong quaân ñoäi Phaùp, vaø ñang soáng moät cuoäc soáng gaàn nhö ñaõ 'maát ñöùc tin'. Coù laàn khi trôû veà nghæ ôû Phaùp, Ngaøi ñeán Nhaø Thôø Xöù nôi Ngaøi tröôùc ñaõ töøng laø chuù giuùp leã, chæ coát ñeå nhôù laïi caùc kyû nieäm xa xöa... Voâ tình Ngaøi gaëp laïi Cha Sôû maø luùc coøn nhoû Ngaøi ñaõ töøng giuùp leã, ñang ôû trong nhaø thôø. Trong caâu chuyeän trao ñoåi, Cha Sôû caûm thaáy anh chaøng só quan treû tuoåi naøy caàn ñöôïc ôn hoái caûi... Cha baûo Charles de Foucauld: "Con caàn xöng toäi vaø aên naên hoái caûi...". Nhöng Charles de Foucauld nhaát ñònh töø choái vaø noùi mình khoâng coøn tin töôûng gì caû. Ñöôïc ôn Chuùa Thaùnh Thaàn thuùc ñaåy, Cha Sôû noùi: "Con cöù quyø xuoáng!..." Vaø chaøng só quan cöùng ñaàu ñoù ñaõ töï nhieân quyø xuoáng nhö theo moät meänh leänh cuûa só quan caáp treân... Chính luùc quyø xuoáng ñoù, chaøng ñöôïc ôn Chuùa taùc ñoäng maïnh meõ vaø keå laïi taát caû cuoäc ñôøi 'sa ngaõ' cuûa mình; sau ñoù ñöôïc laõnh nhaän ôn hoøa giaûi vaø bieán ñoåi caû moät cuoäc ñôøi; trôû neân moät linh muïc, soáng cuoäc ñôøi truyeàn giaùo khoå haïnh trong sa maïc Sahara. Khi qua ñôøi ñaõ ñeå laïi caû moät di saûn tuyeät vôøi cho Giaùo Hoäi vaø Theá giôùi qua Hoäi doøng "Tieåu Ñeä" vaø "Tieåu Muoäi".
Bí Tích Hoøa Giaûi (trong cuoán Giaùo Luaät goïi laø Bí Tích Thoáng Hoái) laø Bí Tích huyeàn nhieäm cuûa tình yeâu Thieân Chuùa ban cho con ngöôøi, nhöõng ngöôøi deã sa ngaõ phaïm toäi: "Ta ñeán khoâng phaûi ñeå keâu goïi ngöôøi coâng chính; nhöng ñeå keâu goïi ngöôøi toäi loãi!" (Mat 9, 13). Chuùa ñaõ cheát ñeå chuoäc toäi cho moïi ngöôøi chuùng ta laø nhöõng con ngöôøi yeáu ñuoái, deå sa ngaõ phaïm toäi. Caøng yeáu ñuoái, deå sa ngaõ, chuùng ta caøng caàn ñeán vôùi Chuùa ñeå xin ôn tha thöù vaø ôn thaùnh hoaù: "Ngöôøi khoeû maïnh khoâng caàn ñeán thaày thuoác, ngöôøi ñau oám môùi caàn!" (Mat 9, 12).
Moãi laàn Muøa Chay ñeán laø dòp ñeå chuùng ta yù thöùc roû hôn "mình chæ laø caùt buïi, vaø seõ trôû veà caùt buïi!". Nhöng 'caùt buïi' ñoù ñaõ ñöôïc Chuùa döïng neân thaønh "con ngöôøi theo hình aûnh Chuùa", coù theå xaùc vaø cuõng coù linh hoàn. "Linh hoàn thì maïnh meõ, nhöng theå xaùc thì naëng neà!..." (Mat. 26, 41). Vì mang thaân xaùc yeáu heøn neân chuùng ta luoân luoân bò caùm doã (Chuùa nhaät I Muøa Chay). "Haõy aên naên xaùm hoái, töø boû toäi loåi vaø soáng theo Tin Möøng maø Chuùa ñaõ rao giaûng!" (Thöù Tö Leã Tro). Haõy can ñaûm ñöùng leân, töø boû choán toäi loãi (dòp toäi), "trôû veà nhaø Cha vaø xin ôn Tha thöù" (Chuùa Nhaät IV muøa Chay, C). Haõy ñeàn buø caùc loãi laàm, caùc toäi phaïm baèng caùc hy sinh haõm mình, baèng caùc coâng vieäc töø thieän baùc aùi (Mat 25, 31...) vaø haùt leân lôøi ca Möøng vui! Caûm taï! Alleluia! Vì Chuùa ñaõ soáng laïi vaø chuùng ta cuõng ñöôïc soáng laïi vôùi Chuùa! Alleluia!
(Linh Muïc Anphong Traàn Ñöùc Phöông)
Muøa Chay 2007