Söù Ñieäp Muøa Chay naêm 2007
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Söù Ñieäp Muøa Chay naêm 2007 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI:
“Hoï seõ nhìn leân Ñaáng hoï ñaõ ñaâm thaâu qua” (Gn 19,37)
Anh chò em thaân meán,
“Hoï seõ nhìn leân Ñaáng hoï ñaõ ñaâm thaâu qua” (Gn 19,37). Ñaây laø chuû ñeà kinh thaùnh höôùng daãn suy tö muøa chay cuûa chuùng ta trong naêm nay (2007). Muøa Chay laø thôøi gian thuaän tieän ñeå hoïc ñöùng beân caïnh Ñaáng ñaõ hoaøn taát hy teá maïng soáng mình treân thaäp giaù cho toaøn theå nhaân loïai (x. Gn 19,25), cuøng vôùi Meï Maria vaø thaùnh Gioan, ngöôøi moân ñeä ñöôïc Chuùa yeâu thöông. Vôùi söï tham döï soáng ñoäng hôn, trong thôøi gian ñeàn toäi vaø caàu nguyeän naøy, chuùng ta nhìn leân Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh, Ñaáng maïc khaûi troïn veïn cho chuùng ta bieát tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, khi chòu cheát treân ñoài Calvarioâ. Veà chuû ñeà tình yeâu, toâi ñaõ trình baøy trong thoâng ñieäp “Thieân Chuùa laø Tình Yeâu” (Deus Caritas est), vöøa laøm noåi baät hai hình thöùc caên baûn cuûa tình yeâu: agapeâ vaø eâros, tình baùc aùi agapeâ vaø tình yeâu eâros.
Tình Yeâu Thieân Chuùa: tình baùc aùi agapeâ vaø tình yeâu eâros.
Töø ngöõ “agapeâ” xuaát hieän nhieàu laàn trong taân Öôùc vaø noùi leân tình yeâu coù tính caùch hy sinh cuûa keû chæ möu tìm ñieàu toát cho keû khaùc maø thoâi. Töø ngöõ eâros, ngöôïc laïi, noùi leân tình yeâu cuûa keû muoán chieám höõu ñieàu mình khoâng coù vaø khao khaùt keát hieäp vôùi ngöôøi mình yeâu. Tình thöông cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta chaéc chaén laø tình baùc aùi agapeâ, tình baùc aùi hieán thaân. Thaät vaäy, thöû hoûi con ngöôøi coù theå daâng cho Thieân Chuùa ñieàu toát naøo maø Ngaøi khoâng coù chaêng? Taát caû nhöõng gì maø taïo vaät con ngöôøi chuùng ta laø vaø coù, ñeàu laø hoàng aân cuûa Thieân Chuùa: thaät ra, chính taïo vaät môùi caàn ñeán Thieân Chuùa trong taát caû moïi söï. Nhöng tình yeâu cuûa Thieân Chuùa coøn laø tình yeâu eâros. Trong Cöïu Öôùc, Ñaáng taïo döïng vuõ truï chöùng toû cho daân ñöôïc ngaøi tuyeån choïn moät tình yeâu vöôït moïi lyù leõ con ngöôøi. Tieân tri Oseâa dieãn taû söï ñam meâ naøy cuûa Thieân Chuùa, baèng nhöõng hình aûnh taùo baïo, nhö hình aûnh tình yeâu cuûa ngöôøi nam ñoái vôùi ngöôøi nöõ ngoaïi tình (x. Osea 3,1-3); Coøn tieân tri Ezeâkiel, khi noùi veà töông quan cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi daân Israel, ñaõ khoâng ngaàn ngaïi duøng ngoân ngöõ noùng boûng vaø meâ say (x. chöông 16, 1- 22). Nhöõng baûn vaên kinh thaùnh naøy cho thaáy raèng tình yeâu eâros laø thaønh phaàn cuûa chính con tim cuûa Thieân Chuùa. Ñaáng toaøn naêng chôø ñôïi lôøi thöa vaâng cuûa taïo vaät do mình taïo thaønh, nhö vò hoân phu treû tuoåi chôø ñôïi lôøi ñaùp traû cuûa hoân theâ cuûa mình. Buoàn thay, ngay töø khôûi ñaàu, nhaân loaïi bò meâ hoaëc bôûi söï doái traù cuûa thaàn döõ, trôû neân ñoùng kín tröôùc tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, vôùi aûo töôûng veà moät söï töï maõn khoâng theå naøo coù ñöôïc (x. Stk 3,1-7). Ñoùng kín trong chính mình, Añam ñaõ ñi xa khoûi nguoàn maïch söï soáng laø chính Thieân Chuùa, vaø ñaõ trôû thaønh keû ñaàu tieân trong soá “nhöõng keû vì sôï cheát maø bò giöõ trong caûnh noâ leä maõi maõi (Dt 2,15). Tuy nhieân, Thieân Chuùa khoâng chaáp nhaän mình laø keû chieán baïi; ngöôïc laïi, lôøi thöa khoâng cuûa con ngöôøi laïi laø moät thoâi thuùc coù tính caùch quyeát ñònh laøm cho Thieân Chuùa nhaát quyeát bieåu loä tình yeâu cuûa Ngaøi vôùi troïn caû söùc maïnh cöùu roãi cuûa noù.
Thaäp Giaù maïc khaûi troïn veïn tình yeâu cuûa Thieân Chuùa.
Chính trong maàu nhieäm cuûa Thaäp Giaù maø ñöôïc maïc khaûi troïn veïn quyeàn naêng voâ song cuûa loøng nhaân töø cuûa Thieân Chuùa Cha treân trôøi. Ñeå chieám laïi tình yeâu cuûa taïo vaät, Thieân Chuùa ñaõ chaáp nhaän traû giaù cao nhaát: laø Maùu cuûa Con Moät Ngaøi. Caùi cheát, maø ñoái vôùi Añam ñaàu tieân ñaõ laø daáu chæ toät cuøng cuûa söï coâ ñôn vaø cuûa söï baát löïc, (caùi cheát ñoù) ñaõ ñöôïc bieán ñoåi thaønh haønh ñoäng toät cuøng cuûa tình yeâu vaø cuûa söï töï do cuûa Añam môùi. Do ñoù ngöôøi ta coù theå quaû quyeát, cuøng vôùi thaùnh Massimo Hieån Tu raèng Chuùa Kitoâ “ñaõ cheát --- neáu coù theå noùi nhö vaäy --- moät caùch thaàn thieâng, bôûi vì Ngaøi ñaõ cheát moät caùch töï do (Ambigua 91, 1956). Nôi thaäp giaù, ñöôïc bieåu loä tình yeâu eâros cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta. Thaät vaäy tình yeâu eâros --- nhö OÂng Pseudo-Dionigi ñaõ noùi --- laø söùc maïnh “khoâng cho pheùp ngöôøi yeâu soáng ñoùng kín trong chính mình, nhöng thoâi thuùc ngöôøi yeâu keát hôïp vôùi ngöôøi ñöôïc yeâu (De divinis nominibus, IV, 13; PG 3, 712). Thöû hoûi coù tình yeâu eâros naøo ñieân khuøng hôn tình yeâu ñaõ laøm cho Con Moät Thieân Chuùa ñeán keát hieäp vôùi chuùng ta, cho ñeán ñoä mang laáy nhöõng haäu quaû cuûa toäi loãi chuùng ta, döôøng nhö theå cuûa rieâng Ngaøi, hay khoâng?
“Ñaáng maø hoï ñaõ ñaâm thaâu qua”.
Anh chò em thaân meán, chuùng ta haõy nhìn vaøo Chuùa Kitoâ bò ñaâm thaâu qua treân thaäp giaù. Chính ngaøi laø söï maïc khaûi laï luøng nhaát cho tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, moät tình yeâu maø trong ñoù tình yeâu eâros vaø tình baùc aùi agapeâ, thay vì ñoái nghòch nhau, thì laïi soi saùng cho nhau. Treân Thaäp Giaù, chính Thieân Chuùa ñeán aên maøy tình thöông cuûa taïo vaät cuûa Ngaøi: Thieân Chuùa khaùt khao tình thöông cuûa moãi ngöôøi chuùng ta. Thaùnh toâng ñoà Toâma ñaõ nhìn nhaän Chuùa Gieâsu “laø Chuùa vaø laø Chuùa Trôøi”, khi thaùnh nhaân ñaët baøn tay vaøo veát thöông nôi caïnh söôøn Chuùa. Chuùng ta khoâng ngaïc nhieân veà söï kieän raèng nôi caùc vò thaùnh, coù nhieàu vò ñaõ gaëp thaáy nôi Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu moät dieãn taû caûm ñoäng nhaát cho maàu nhieäm tình yeâu. Ngöôøi ta coù theå noùi ñuùng raèng söï maïc khaûi veà tình yeâu eâros cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi con ngöôøi quaû thaät laø söï theå hieän toät cuøng cuûa tình yeâu agapeâ. Thaät vaäy, chæ tình yeâu --- maø trong ñoù ñöôïc hieäp nhaát hai yeáu toá: hoàng aân nhöng khoâng cuûa chính mình vaø öôùc muoán meâ say ñaùp öùng laån nhau --- (chæ tình yeâu nhö theá) môùi trao ban söï meâ say laøm cho nhöõng hy sinh naëng neà nhaát trôû thaønh nheï nhaøng. Chuùa Gieâsu ñaõ noùi: “ Khi naøo ta bò treo leân cao, Ta seõ loâi keùo taát caû veà cuøng Ta”. (Gn 12,32). Caâu traû lôøi maø Chuùa heát söùc mong öôùc töø chuùng ta, tröôùc heát laø vieäc chuùng ta tieáp nhaän tình yeâu cuûa Chuùa, vaø ñeå cho Ngaøi loâi keùo chuùng ta ñeán vôùi Ngaøi. Tuy nhieân, chæ tieáp nhaän tình yeâu cuûa Chuùa thì khoâng ñuû. Coøn caàn ñaùp laïi tình yeâu Chuùa vaø sau ñoù daán thaân thoâng truyeàn tình yeâu naøy cho nhöõng keû khaùc: Chuùa Kitoâ “thu huùt toâi ñeán vôùi Chuùa, ñeå ngaøi keát hieäp vôùi toâi, ngoõ haàu toâi hoïc bieát yeâu thöông anh chò em baèng chính tình yeâu thöông cuûa Chuùa.
Maùu vaø Nöôùc.
“Hoï seõ nhìn leân Ñaáng maø hoï ñaõ ñaâm thaâu qua”. Chuùng ta haõy tin töôûng nhìn vaøo caïnh söôøn bò ñaâm thaâu qua cuûa Chuùa Gieâsu, maø töø ñoù “maùu vaø nöôùc” chaûy ra (Gn 19,34)! Caùc giaùo phuï cuûa Giaùo Hoäi ñaõ nhìn nhöõng yeáu toá naày nhö laø “nhöõng bieåu töôïng cuûa caùc bí tích Röûa Toäi vaø Thaùnh Theå. Vôùi nöôùùc cuûa bí tích Röûa Toäi, nhôø taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, ñöôïc bieåu loä cho chuùng ta söï thaân thieát cuûa tình yeâu Ba ngoâi. Treân con ñöôøng Muøa Chay, nhôù laïi bí tích röûa toäi chuùng ta ñaõ laõnh nhaän, chuùng ta ñöôïc khuyeán khích ra khoûi caùi toâi, ñeå môû roäng chính mình, trong söï phoù thaùc ñaày tin töôûng. Maùu, bieåu töôïng cho tình yeâu cuûa Vò Muïc Töû Nhaân laønh, löu thoâng trong chuùng ta, moät caùch ñaëc bieät trong maàu nhieäm Thaùnh Theå: “Thaùnh Theå thu huùt chuùng ta vaøo trong haønh ñoäng hieán daâng cuûa Chuùa Gieâsu... chuùng ta bò cuoán vaøo trong söùc hieán thaân cuûa Chuùa” (Thoâng Ñieäp “Thieân Chuùa laø Tình Yeâu”, soá 13) Vaäy chuùng ta haõy soáng Muøa Chay nhö laø thôøi gian thaùnh theå, trong ñoù, nhôø tieáp nhaän tình yeâu cuûa Chuùa, chuùng ta hoïc bieát phoå bieán tình yeâu naøy quanh chuùng ta baèng moïi cöû chæ vaø moïi lôøi noùi. Vieäc chieâm ngaém Ñaáng hoï ñaõ ñaâm thaâu qua, thoâi thuùc chuùng ta ñeán ñoä môû roäng con tim cho keû khaùc, vöøa nhìn nhaän nhöõng veát thöông ñaõ gaây ra cho phaåm giaù con ngöôøi; moät caùch ñaëc bieät, vieäc chieâm ngaém naøy thoâi thuùc chuùng ta chieán ñaáu choáng laïi moïi hình thöùc khinh thöôøng söï soáng vaø laïm duïng con ngöôøi, vaø laøm nheï ñi nhöõng thaûm kòch cuûa söï coâ ñôn vaø bò boû rôi cuûa bieát bao ngöôøi. Öôùc gì muøa chay trôû neân cho moãi ngöôøi kitoâ moät kinh nghieäm môùi veà tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñöôïc ban cho chuùng ta trong Chuùa Kitoâ, tình yeâu maø moãi ngaøy ñeán phieân mình, chuùng ta phaûi “trao ban laïi” cho ngöôøi laân caän, nhaát laø cho keû khoå ñau nhaát vaø ñang caàn döôïc trôï giuùp. Chæ nhö theá, chuùng ta môùi coù theå tham döï moät caùch troïn veïn vaøo nieàm vui cuûa leã Phuïc Sinh. Nguyeän xin Meï Maria, Meï cuûa Tình Yeâu töôi ñeïp, höôùng daãn chuùng ta treân con ñöôøng muøa chay, con ñöôøng cuûa söï trôû laïi ñích thöïc vôùi tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ.
Thöa anh chò em thaân meán, toâi caàu chuùc anh chò em moät cuoäc haønh trình muøa chay nhieàu söï laønh; vaø vôùi loøng moä meán, toâi gôûi ñeán taát caû anh chò em Pheùp Laønh Toaø Thaùnh.
Töø Vatican ngaøy 21 thaùng 11 naêm 2006
Beâneâñitoâ XVI, giaùo hoaøng
(Baûn dòch Vieät ngöõ cuûa Ñaëng Theá Duõng)