Coäng ñoaøn hieäp nhaát
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Coäng ñoaøn hieäp nhaát.
Keå töø naêm 1968, Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø moät soá Giaùo hoäi Kitoâ giaùo khaùc ñaõ chính thöùc toå chöùc tuaàn leã cuøng nhau caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát Kitoâ höõu töø ngaøy 18 ñeán ngaøy 25 thaùng Gieâng haøng naêm. Hoâm nay ñang ôû giöõa tuaàn caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát naøy vaø ñaây laø dòp thuaän tieän ñeå chuùng ta cuøng nhau tìm hieåu taïi sao laïi phaûi caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát?
Trôû veà nguoàn chuùng ta thaáy: Chuùa Gieâ-su ñaõ chæ saùng laäp moät Giaùo hoäi vaø Ngöôøi muoán taát caû caùc moân ñeä keát hieäp vôùi nhau trong Giaùo hoäi duy nhaát aáy. Vaø tröôùc luùc chòu töû naïn, Chuùa Gieâ-su ñaõ khaån thieát caàu xin: "Laïy Cha, xin cho moïi ngöôøi neân moät". Lôøi caàu naøy ñaõ quaù quen thuoäc vôùi taát caû moïi ngöôøi Kitoâ höõu chuùng ta.
Theá nhöng, trong doøng lòch söû ñaõ xaûy ra nhieàu cuoäc phaân reõ ñau thöông trong Giaùo hoäi maø ñoâi khi taïi loãi cuûa nhöõng ngöôøi ôû caû hai phía. Söï phaân reõ naøy roõ raøng laø traùi vôùi yù muoán cuûa Chuùa Gieâ-su vaø laø moät göông xaáu. Vaø ñau buoàn hôn, ñaõ coù nhöõng thôøi nhöõng ngöôøi Coâng giaùo coi caùc Giaùo hoäi li khai nhö quaân thuø theå hieän qua nhöõng kieåu noùi: nhoùm Luthe, boïn theä phaûn, nhöõng quaân li giaùo laø xuoáng hoûa nguïc heát... Roài cuõng ñaõ coù nhöõng cuoäc xung ñoät ñaãm maùu giöõa Coâng giaùo vaø Tin laønh. May maén thay, Saéc leänh veà Hieäp Nhaát cuûa Coâng ñoàng Vatican II ñaõ noùi roõ: "Taát caû nhöõng ai ñöôïc röûa toäi ñeàu hieäp thoâng vôùi Chuùa Gieâ-su vaø thaät söï laø anh em vôùi nhau". Moïi Kitoâ höõu ñeàu laø nhöõng ngöôøi chung moät nieàm tin, chung moät pheùp röûa, nhöõng ngöôøi cuøng ñoïc chung lôøi kinh Chuùa Gieâ-su daïy: Laïy Cha chuùng con ôû treân trôøi. Nhöõng ñöùa con cuøng chung moät ngöôøi Cha coù teân goïi laø tình yeâu maø taïi sao laïi khoâng thöông yeâu nhau, taïi sao laïi cöù thuø gheùt, chia reõ nhau? Vì theá, chuùng ta phaûi khaån thieát caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát.
Chuùng ta caàu xin ñieàu gì laø chuùng ta muoán coù ñieàu ñoù. Nhö theá, nhöõng ñieàu chuùng ta caàu xin laø nhöõng ñieàu chuùng ta thieáu vaéng, hoaëc coù maø coøn quaù ít oûi. Chöù ñaõ coù ñaày ñuû dö thöøa roài thì coøn caàu xin laøm gì nöõa. Trong phaïm vi baøi naøy, ngöôøi vieát khoâng daùm baøn veà chuyeän hieäp nhaát vó ñaïi giöõa caùc Giaùo hoäi Kitoâ ôû taàm côõ theá giôùi, nhöng ngöôøi vieát muoán khôûi ñaàu baøn veà hieäp nhaát ôû ngay trong moãi gia ñình, trong moãi coäng ñoaøn, moãi giaùo xöù nho nhoû.
Tröôùc heát, chuùng ta cuøng suy nghó: Theá naøo laø hieäp nhaát?
Hieäp nhaát coù phaûi laø ñoàng nhaát, coù phaûi laø gioáng nhau y chang? Chaéc chaén laø khoâng roài, bôûi vì töø neàn taûng Thieân Chuùa taïo döïng moãi ngöôøi laø moät chuû theå töï do, laø moät nhaân vò vôùi nhöõng neùt ñoäc ñaùo rieâng bieät. Con ngöôøi laø hình aûnh cuûa Thieân Chuùa soáng ñoäng chöù khoâng phaûi nhöõng böùc töôïng voâ hoàn ñöôïc ñuùc baèng moät khuoân gioáng heät nhau. AÁy vaäy maø, thaät ñaùng tieác, trong cuoäc soáng, töø toân giaùo ñeán chính trò, nhieàu khi chuùng ta laïi hay coù xu höôùng aùp ñaët yù kieán chuû quan cuûa mình baét ngöôøi khaùc phaûi tuaân theo, baét ngöôøi khaùc phaûi suy nghó gioáng mình, haønh ñoäng gioáng mình. Ai maø suy nghó khaùc ta seõ quy chuïp hoï ñang coù vaán ñeà! Baét ngöôøi khaùc gioáng mình laø huûy dieät töï do vaø baûn tính cuûa ngöôøi ñoù, caøng baét hoï gioáng mình bao nhieâu thì söï hieän höõu cuûa hoï caøng maát ñi baáy nhieâu. Nhieäm vuï cuûa nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo laø ñeå cho caùc thaønh vieân lôùn leân, laø ñeå cho ñôøi hoï theâm phong phuù chöù khoâng phaûi laø laøm ngheøo naøn söï hieän höõu cuûa hoï. Hieäp nhaát khoâng laø taát caû phaûi khoaùc treân mình moät boä ñoàng phuïc gioáng nhau nhö kieåu quaân ñoäi hay caûnh saùt, nhöng ñoàng phuïc cuûa hieäp nhaát chính laø tình yeâu, chính laø chung moät taám loøng ñeå laøm neân söùc maïnh nhö caâu truyeän boù ñuõa. Khi daïy veà hieäp nhaát yeâu thöông, cha xöù laáy ra moät boù ñuõa, roài laàn löôït ñöa cho töøng ngöôøi trong nhaø ñeå xem ai coù theå beû gaãy boù ñuõa. Ñaàu tieân laø moät coâ ca ñoaøn, coâ coá gaéng beû maø chaúng aên thua gì, chæ thaáy ñau tay mình. Tieáp ñeán, laø oâng trong hoäi thaùnh Giuse, leân gaân leân coát beû maø cuõng chaúng aên thua. Cuoái cuøng laø moät chaøng thanh nieân to khoûe nhaát nhaø thôø, xaén tay aùo leân, vaän noäi coâng vaø beû. Boù ñuõa vaãn y nguyeân, maø chaøng trai thì ñoû maët tía tai, thôû phì phoø. Cuoái cuøng, cha xöù ñaõ thaùo rieâng reõ töøng chieác ñuõa vaø ñöa cho thaèng beù giuùp leã, noù beû gaõy moät caùch ngon laønh. Moät hình aûnh soáng ñoäng vaø tuyeät vôøi veà söùc maïnh cuûa hieäp nhaát.
Hieäp nhaát khoâng phaûi laø gioáng nhau heát maø laø toång hoøa caùc söï khaùc bieät ñeå laøm neân moät taäp theå phong phuù, neân moät baèng hoøa ñoàng chöù khoâng phaûi ñoàng hoùa. Seõ thaät buoàn bieát bao khi böùc tranh chæ coù moät maøu ñen toái hay moät maøu ñoû röïc choùi chang; böùc tranh phaûi coù nhieàu maøu saéc khaùc nhau trong moät söï keát hôïp haøi hoøa. Hieäp nhaát ñeïp nhö moät baûn hoøa taáu du döông goàm caùc noát nhaïc cao thaáp, maïnh nheï khaùc nhau chöù khoâng phaûi laø tieáng coøi taøu moät cung huù inh oûi. Hieäp nhaát nhö naêm ngoùn tay chung moät baøn tay, caùc ngoùn tay khaùc nhau, nhöng keát hôïp vôùi nhau thaønh moät baøn tay saùng taïo, moät baøn tay laøm vieäc, moät baøn tay trao ban. Thaøy laø caây nho caùc con laø caønh nho. - Hieäp nhaát heä taïi laø caønh nho lieân keát vôùi caây nho nhö ngoùn tay lieân keát vôùi baøn tay, chöù khoâng phaûi laø caùc caønh nho hay caùc ngoùn tay gioáng heät nhau.
Ñaâu laø ñieàu kieän ñeå hieäp nhaát? Ñeå "ta vôùi mình tuy hai maø moät".
Chaéc nhieàu ngöôøi ñaõ töøng tham gia coâng vieäc xaây döïng nhaø cöûa, moät vaät lieäu quan troïng trong xaây döïng ôû Vieät Nam hieän nay ñoù laø beâ toâng. Beâ toâng goàm nhöõng gì? Ximaêng, saét, caùt, ñaù soûi. Ñieàu kieän quan troïng ñeå ximaêng, saét, caùt, ñaù soûi lieân keát chaët cheõ vôùi nhau ñoù chính laø söï saïch seõ. Caùt soûi maø khoâng saïch thì coù nhieàu xi maêng maáy ñi nöõa cuõng khoâng lieân keát vöõng chaéc ñöôïc. Töông töï nhö theá, moät coäng ñoaøn muoán hieäp nhaát chaët cheõ thì caùc thaønh vieân caàn coù taâm hoàn trong saïch, coù nhöõng yù höôùng toát laønh, chöù 'soáng baån' hay 'baån buïng' thì khoù maø hieäp nhaát ñöôïc. Chính saéc leänh Hieäp Nhaát cuõng vieát: Khoâng theå coù söï hieäp nhaát chính danh neáu khoâng coù söï thanh taåy taâm hoàn. Khi ñaõ lieân keát thaønh beâ toâng, thì chuùng ta khoâng nhìn thaáy xi maêng, saét, caùt soûi rieâng reõ nöõa maø chæ coøn thaáy moät maøu xanh cuûa beâ toâng maø thoâi. Töông töï nhö theá, ñeå hieäp nhaát thì caùi toâi cuûa moãi thaønh vieân trong coäng ñoaøn phaûi chìm xuoáng, phaûi queân mình ñi ñeå cho ích chung ñöôïc lôùn leân, chöù caùi toâi cuûa moãi ngöôøi quaù to, quaù keành caøng thì khoâng theå hieäp nhaát ñöôïc. Coù moät ñieàu toái quan troïng ñeå lieân keát xi maêng, saét, soûi caùt thaønh beâ toâng maø nhieàu khi chuùng ta khoâng ñeå yù, ñoù laø Nöôùc. Chính nöôùc ñaõ giuùp lieân keát chaët cheõ caùc vaät lieäu laïi. Vaäy caùi gì coù theå lieân keát caùc thaønh vieân trong moät coäng ñoaøn: chaúng phaûi laø y phuïc hay leà luaät, nhöng chính laø tình yeâu thöông nhö lôøi thaùnh Phaoloâ ñaõ caên daën: "Treân heát moïi ñöùc tính, anh em phaûi coù loøng baùc aùi: ñoù laø moái daây lieân keát tuyeät haûo" (Cl 3,14). Coù theå, moät coäng ñoaøn coù raát nhieàu ngöôøi saïch seõ, raát nhieàu ngöôøi khieâm nhöôøng nhöng vaãn khoâng hieäp nhaát ñöôïc vôùi nhau. Taïi sao? Bôûi vì giöõa hoï khoâng coù tình yeâu thöông.
Cuoái cuøng, chuùng ta cuøng ñi tìm maãu göông cuûa söï hieäp nhaát yeâu thöông.
Maãu göông naøo? Chuùng ta cuøng nhaéc laïi lôøi caàu cuûa Chuùa Gieâ-su: Laïy Cha, xin cho moïi ngöôøi neân moät, nhö Cha ôû trong con vaø con ôû trong Cha. Nhö theá maãu göông cuûa hieäp nhaát neân moät chính laø tình yeâu Chuùa Cha vaø Chuùa Gieâ-su, ñoù chính laø gia ñình Thieân Chuùa Ba Ngoâi. Ba ngoâi maø chæ moät Chuùa. Moät Chuùa nhöng laïi coù Ba ngoâi, moãi Ngoâi vaãn coù nhöõng neùt rieâng cuûa mình: Chuùa Cha saùng taïo, Chuùa con cöùu chuoäc, Chuùa Thaùnh Thaàn thaùnh hoùa. Luùc naøy, khoâng coøn ta vôùi mình tuy hai maø moät nöõa, nhöng laø tuy ba maø moät, tuy moät maø ba. Taïi sao laïi tuyeät vôøi vaø laï luøng theá nhæ. Thöa, vì Chuùa chuùng ta laø Thieân Chuùa cuûa tình yeâu. Tình yeâu luoân laøm cho moïi ngöôøi neân moät vôùi nhau, nhöng ñoàng thôøi vaãn toân troïng töï do cuûa nhau, nhaân vò cuûa nhau: anh vaãn laø anh, em vaãn laø em.
Cuoái cuøng, xin möôïn lôøi "Baøi Ca Hieäp Nhaát" cuûa linh muïc Thaønh Taâm nhö moät lôøi caàu daâng Chuùa:
"Xin hieäp nhaát chuùng con neân moät trong tình yeâu Chuùa.
Xin hieäp nhaát chuùng con nhö Ngaøi lieân keát vôùi Cha.
Xin giaûi thoaùt chuùng con xa ñieàu baát hoøa chia reõ.
Xin keát lieân muoân ngöôøi trong loøng meán Chuùa Cha muoân ñôøi".
Nguyeãn Xuaân Tröôøng
Haø Noäi, ngaøy 23/01/2007