Thö caùc Giaùm Muïc Ba Lan
göûi tín höõu toaøn quoác
veà vieäc duyeät xeùt quaù khöù
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Thö caùc Giaùm Muïc Ba Lan göûi tín höõu toaøn quoác veà vieäc duyeät xeùt quaù khöù.
Tin Vatican (Vat 14/01/2007) - Saùng thöù Saùu, ngaøy 12-1-2007, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ba Lan ñaõ nhoùm phieân hoïp ngoaïi thöôøng taïi Varsava ñeå cöùu xeùt tình hình Giaùo Hoäi, sau khi Ñöùc Toång Giaùm Muïc Stanislaw Wielgus töø chöùc Toång Giaùm Muïc Varsava, vì ñaõ coäng taùc vôùi coâng an maät vuï coäng saûn Ba Lan khi coøn laø linh muïc sinh vieân.
Keát thuùc phieân hoïp caùc Giaùm Muïc ñaõ göûi caùc tín höõu toaøn nöôùc moät böùc thö loan baùo quyeát ñònh thaønh laäp caùc UÛy Ban duyeät xeùt quùa khöù haøng giaùo só trong moïi giaùo phaän toaøn nöôùc vaø moät UÛy Ban quoác gia cuûa Giaùo Hoäi ñaëc traùch vaán ñeà duyeät xeùt quùa khöù haøng giaùo só döôùi thôøi coäng saûn. Trong thö caùc Giaùm Muïc môøi goïi toaøn daân Chuùa, giaùo só cuõng nhö giaùo daân duyeät xeùt löông taâm lieân quan tôùi thaùi ñoä soáng cuûa mình döôùi thôøi cheá ñoä ñoäc taøi coäng saûn vaø khuyeán khích laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå ñoái chieáu söï thaät cuûa caùc söï kieän coù theå xaûy ra, vaø neáu caàn thì chaáp nhaän chuùng vaø xöng thuù loãi laàm.
Böùc thö naøy ñaõ ñöôïc ñoïc trong caùc thaùnh leã Chuùa Nhaät 14-1-2007 trong moïi nhaø thôø treân toaøn nöôùc Ba Lan.
Sau ñaây chuùng toâi xin göûi ñeán quùy vò vaø caùc baïn noäi dung böùc thö noùi treân.
Môû ñaàu thö caùc Giaùm Muïc Ba Lan ñaõ nhaéc laïi caùc bieán coá theâ thaûm maø moïi ngöôøi ñaõ phaûi soáng trong nhöõng ngaøy vöøa qua lieân quan tôùi vuï Ñöùc Toång Giaùm Muïc Stalislaw Wielgus töø nhieäm trong chính ngaøy nhaän chöùc Toång Giaùm Muïc Varsava, vaø caùc lôøi toá caùo Ñöùc Cha ñaõ coäng taùc vôùi maät vuï coäng saûn Ba Lan gaây ra caûnh hoang mang, baát tín nhieäm vaø chia reõ trong Giaùo Hoäi. Caùc vò caùm ôn quyeát ñònh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ giuùp Giaùo Hoäi Ba Lan ñöùng leân trong tình traïng khoù khaên hieän nay vaø chuaån bò noù can ñaûm ñöông ñaàu vôùi thôøi ñieåm baát thöôøng naøy. Caùc Giaùm Muïc Ba Lan cuõng caùm ôn söï trôï giuùp huynh ñeä chuyeân bieät cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Josef Kowalczyk Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Ba Lan.
Tieáp ñeán caùc Giaùm Muïc Ba Lan nhaéc ñeán söï kieän ngaøy muøng 5 thaùng Gieâng naêm 2007 Ñöùc Toång Giaùm Muïc Wielgus xaùc nhaän söï kieän coäng taùc vôùi cô quan maät vuï coäng saûn cuûa ngaøi cuõng nhö söï kieän ngaøi phuû nhaän ñieàu naøy tröôùc caùc phöông tieän truyeàn thoâng, ñaõ gaây thieät haïi cho Giaùo Hoäi. Caùc vò toân troïng quyeát ñònh cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc vaø khoâng xeùt ñoaùn moät ngöôøi anh em ñaõ haêng say taän tuïy phuïc vuï Giaùo Hoäi nhö laø giaùo sö vaø vieän tröôûng ñaïi hoïc coâng giaùo Lublin cuõng nhö laø chuû chaên giaùo phaän Plock. Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ba Lan muoán hoã trôï Ñöùc Cha Wielgus vôùi lôøi caàu nguyeän trong vieäc laøm saùng toû söï thaät. Ñoàng thôøi caùc Giaùm Muïc cuõng laáy laøm tieác vì ñaõ khoâng chuù yù ñuû ñeán noäi vuï, neân ñaõ goùp phaàn taïo ra moät baàu khí aùp löïc chung quanh Ñöùc Toång Giaùm Muïc khieán cho ngaøi gaëp khoù khaên vôùi dö luaän coâng coäng.
Caùc Giaùm Muïc Ba Lan vieát tieáp trong thö nhö sau:
Moät laàn nöõa chuùng toâi tuyeân boá raèng quùa khöù ñen toái töø thôøi cheá ñoä ñoäc taøi thoáng trò ñaát nöôùc chuùng ta trong bao thaäp nieân ñaõ ghi daáu söï hieän dieän cuûa noù. Nhö chuùng toâi ñaõ vieát trong taøi lieäu ghi nhôù cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc lieân quan tôùi söï coäng taùc cuûa moät vaøi giaùo só vôùi maät vuï Ba Lan trong caùc naêm 1944-1989, Caùc ghi cheùp giöõ trong Vieän Kyù ÖÙc Quoác Gia môû cho thaáy moät phaàn caùc laõnh vöïc roäng lôùn cuûa xaõ hoäi Ba Lan bò maät vuï cuûa nhaø nöôùc ñoäc taøi khoáng cheá nhö noâ leä vaø trung laäp hoùa. Tuy nhieân noù khoâng phaûi vaø khoâng chæ laø söï ghi nhôù ñaày ñuû cuûa thôøi quùa khöù. Chæ coù söï phaân tích pheâ bình vöõng chaéc taát caû caùc nguoàn taøi lieäu coù gía trò môùi coù theå cho pheùp chuùng ta ñeán gaàn söï thaät. Ñoïc caùc taøi lieäu moät chieàu do caùc vieân chöùc cuûa cô quan ñaøn aùp cuûa nhaø nöôùc coäng saûn, thuø nghòch vôùi Giaùo Hoäi, coù theå gaây phöông hai nghieâm troïng cho daân chuùng, phaù huûy caùc moái daây tin töôûng xaõ hoäi vaø coù haäu quûa nhö laø baèng chöùng cho söï chieán thaéng sau khi cheát cuûa moät heä thoáng voâ nhaân, trong ñoù chuùng ta ñaõ chòu soá phaän phaûi soáng.
Taøi lieäu ghi nhôù cuõng tuyeân boá raèng "Giaùo Hoäi ñang bò toá caùo che ñaäy söï thaät khoù khaên cho mình, möu toan che chôû nhöõng ngöôøi chòu traùch nhieäm vì coäng taùc vôùi maät vuï vaø laõng queân caùc naïn nhaân cuûa söï coäng taùc ñoù. Haäu quûa laø uy tín cuûa Giaùo Hoäi bò phaù huûy, söï ñaùng tin caäy cuûa Giaùo Hoäi bò suy yeáu. Taát caû ñeàu ñaõ quaù deã daøng queân ñi raèng döôùi thôøi cuûa cheá ñoä ñoäc taøi coäng saûn toaøn theå Giaùo Hoäi taïi Ba Lan ñaõ lieân læ choáng laïi vieäc noâ leä hoùa xaõ hoäi vaø Giaùo Hoäi ñaõ laø moät oác ñaûo töï do vaø chaân lyù".
Vì theá moät laàn nöõa chuùng toâi tuyeân boá raèng: Giaùo Hoäi khoâng sôï söï thaät, caû khi ñoù laø söï thaät khoù khaên, ñaùng xaáu hoå vaø ñeà caäp ñeán söï thaät ñoù ñoâi khi laø ñieàu raát ñau ñôùn. Chuùng toâi tin moät caùch saâu xa raèng söï thaät giaûi thoaùt, vì chính Chuùa Gieâsu Kitoâ laø söï thaät giaûi thoaùt. Trong 2,000 naêm Giaùo Hoäi ñaõ chieán ñaáu vôùi toäi loãi trong chính mình vaø trong theá giôùi, nôi Giaùo Hoäi ñöôïc göùi tôùi. Toäi loãi haï thaáp phaåm giaù con ngöôøi vaø laøm meùo moù hình aûnh gioáng Thieân Chuùa nôi con ngöôøi. Giaùo Hoäi khoâng laøm ñöôïc vieäc ñoù nhôø söùc löïc cuûa rieâng mình, nhöng nhôø quyeàn naêng cuûa Ñaáng duy nhaát coù theå giaûi thoaùt con ngöôøi khoûi söï döõ. Chính vì theá chuùng ta baét ñaàu moãi buoåi cöû haønh Thaùnh Theå vôùi vieäc xöng thuù toäi loãi: "Toâi thuù nhaän cuøng Thieân Chuùa Toaøn Naêng..." Ñaây khoâng phaûi laø moät coâng thöùc troáng roãng, nhöng laø vieäc ñoái dieän saâu thaúm vôùi söï yeáu ñuoái vaø baát trung cuûa chuùng ta tröôùc maët Thieân Chuùa Töø Bi. Cuõng theá trong moãi buoåi cöû haønh Thaùnh Theå chuùng ta caàu xin: Laäy Chuùa Gieâsu Kitoâ... xin ñöøng nhìn ñeán toäi loåi chuùng con, nhöng xin nhìn ñeán ñöùc tin cuûa Giaùo Hoäi". Chuùng ta khoâng sôï thuù nhaän raèng Giaùo Hoäi laø moät coäng ñoaøn goàm nhöõng ngöôøi toäi loãi, nhöng ñoàng thôøi Giaùo Hoäi cuõng thaùnh thieän vaø ñöôïc keâu môøi soáng thaùnh thieän, vì Chuùa Gieâsu Kitoâ laø Ñaàu soáng vaø hoaït ñoäng trong Giaùo Hoäi laø Ñaáng Thaùnh treân moïi ngöôøi thaùnh. Chuùng ta ñöùng tröôùc maët Ngöôøi vaø xin Chuùa Thaùnh Thaàn giaûi thoaùt chuùng ta khoûi söï döõ, sôï haõi vaø heïp hoøi loøng trí.
Chuùa nhaät vöøa qua (ngaøy 7/01/2007) leã Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa chuùng ta ñaõ nghe Phuùc AÂm keå Chuùa Gieâsu xeáp haøng vôùi ngöôøi toäi loãi ñöùng treân bôø soâng Giordan ñeå nhaän pheùp röûa thoáng hoái. Chuùng toâi maïnh meõ tin raèng Chuùa Gieâsu ñang ñöùng vôùi chuùng ta taát caû treân bôø soâng Giordan Ba Lan. Vaø moät laàn nöõa lôøi Chuùa Gieâsu ñem laïi cho chuùng ta nieàm hy voïng: "Ngöôøi khoûe maïnh khoâng caàn thaày thuoác, nhöng ngöôøi ñau oám môùi caàn; Toâi khoâng ñeán ñeå keâu goïi ngöôøi coâng chính, maø ñeå keâu goïi ngöôøi toäi loãi saùm hoái aên naên" (Lc 5,31-32). Tình lieân ñôùi vôùi daân toäi loãi ñaõ daãn ñöa Chuùa Gieâsu ñeán Thaäp Giaù. Nhôø theá maø chuùng ta ñaõ nhaän laõnh Pheùp Röûa cuûa Ngöôøi, Pheùp Röûa cuûa Thaùnh Thaàn vaø löûa ñeå ñöôïc ôn tha toäi.
Thö cuûa caùc Giaùm Muïc Ba Lan vieát tieáp nhö sau: Chuùng ta haõy nhôù laïi: Trong hai ngaøn naêm Giaùo Hoäi ñaõ choáng laïi söï döõ trong ñöôøng loái tin möøng, khoâng huûy hoaïi phaåm giaù tha nhaân. Söï thaät veà toäi loãi seõ daãn ñöa Kitoâ höõu tôùi choã thöøa nhaän loãi laàm caù nhaân, thoáng hoái xöng thöù loãi laàm - caû moät caùch coâng khai neáu caàn - roài saùm hoái vaø ñeàn toäi. Chuùng ta khoâng theå töø boû phöông caùch ñoái dieän vôùi söï döõ aáy cuûa Tin Möøng (...). Giaùo Hoäi cuûa Chuùa Kitoâ laø moät coäng ñoaøn hoøa giaûi, tha thöù vaø töø bi. Beân trong Giaùo Hoäi coù choã cho moïi ngöôøi toäi loãi, öôùc mong canh taân, nhö Pheâroâ ñaõ laøm, vaø maëc duø yeáu ñuoái hoï muoán phuïc vuï Tin Möøng.
Nhö vò toâi tôù Chuùa Gioan Phaoloâ II ñaõ tuyeân boá: "Con ngöôøi laø con ñöôøng cuûa Giaùo Hoäi" (Redemptor hominis 14) - moïi ngöôøi, keå caû linh muïc vaø giaùm muïc laø con ñöôøng cuûa Giaùo Hoäi. Khi chu toaøn caùc ñieàu kieän hoaùn caûi kitoâ, moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn ñöôïc tha toäi vaø thöông xoùt, vaø noái keát vôùi söï soáng cuûa Giaùo Hoäi laø coäng ñoaøn vaø xaõ hoäi. Chuùng toâi bieát raèng nhieàu ngöôøi tröôùc kia ñaõ chòu söï noâ leä, laøm caâm ñieác löông taâm vaø gaây nguy haïi cho phaåm giaù cuûa mình, ñaõ saùm hoái vì söï yeáu ñuoái aáy baèng caùc naêm trung thaønh phuïc vuï. Hoï laø caùc anh chò em cuûa chuùng ta trong loøng tin! Chuùng toâi caàu mong raèng thöù tö Leã Tro ngaøy 21 thaùng 2 naêm 2007 naøy seõ laø ngaøy caàu nguyeän vaø saùm hoái cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi Ba Lan. Trong moïi nhaø thôø cuûa taát caû caùc giaùo phaän chuùng toâi ñeàu cöû haønh caùc buoåi phuïng vuï xin Thieân Chuùa Töø Bi tha thöù cho caùc loãi laàm vaø caùc yeáu ñuoái yeáu ñuoái trong vieäc coâng boá Tin Möøng toaøn veïn... Nhö laø giaùo só chuùng toâi ñöôïc "taùch rôøi töø daân", nhöng chuùng toâi laø thaønh phaàn cuûa xaõ hoäi Ba Lan, vaø nhö laø taäp theå Ba Lan caàn töø boû söï döõ vaø hoaùn caûi hoaøn toaøn.
Ngoaøi vieäc ñöùng trong söï thaät tröôùc maët Thieân Chuùa, Giaùo Hoäi Ba Lan coøn coù nhieäm vuï hoøa giaûi raát lôùn. Chuùng ta seõ khoâng thay ñoåi ñöôïc quùa khöù, vôùi nhöõng ñieàu vinh quang cuõng nhö ñieàu ñaùng xaáu hoå. Nhöng nhôø Chuùa giuùp, chuùng ta coù theå goùi gheùm moïi söï trong hieän taïi vaø töông lai laøm sao ñeå quyeàn naêng cuûa Chuùa Kitoâ ñöôïc maëc khaûi treân göông maët cuûa Giaùo Hoäi. Chuùng toâi keâu goïi moïi thaønh phaàn Giaùo Hoäi giaùo só cuõng nhö giaùo daân duyeät xeùt löông taâm mình lieân quan tôùi cung caùch soáng döôùi thôøi cheá ñoä ñoäc taøi. Chuùng toâi khoâng muoán xaâm phaïm ñeàn thôø löông taâm cuûa moãi ngöôøi, nhöng chuùng toâi khuyeán khích laøm moïi söï ñeå ñoái chieáu söï thaät cuûa caùc söï kieän coù theå xaåy ra vaø neáu caàn chaáp nhaän vaø xöng thuù loãi laøm moät caùch thích ñaùng.
Tieáp ñeán caùc Giaùm Muïc cuõng yeâu caàu giôùi laõnh ñaïo vaø quoác hoäi Ba Lan baûo ñaûm ñeå vieäc duøng caùc taøi lieäu quùa khöù khoâng xaâm phaïm tôùi quyeàn cuûa baûn vò vaø laøm suùt giaûm phaåm giaù con ngöôøi, cuõng nhö laøm sao ñeå cho moät toøa aùn ñoäc laäp duyeät xeùt caùc taøi lieäu ñoù. Ñaøng khaùc cuõng khoâng ñöôïc queân raèng caùc taøi lieäu aáy tröôùc heát keát toäi caùc taùc giaû cuûa chuùng.
YÙ thöùc ñöôïc lôøi Chuùa Kitoâ môøi goïi ñöøng xeùt ñoaùn ñeå khoûi bò xeùt ñoaùn (Mt 7,1) caùc Giaùm Muïc Ba Lan xin moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø giôùi truyeàn thoâng, kìm haõm moïi phaùn xöû phieán dieän voäi vaõ, vì chuùng coù theå gaây thieät haïi. Caùc ngaøi caàu mong löông taâm Kitoâ vaø söï nhaäy caûm nhaân baûn giuùp giôùi truyeàn thoâng bieát phaûi trình baày cho dö luaän bieát nhöõng gì vaø trình baày ra sao, luoân luoân trong söï toân troïng phaåm giaù con ngöôøi quyeàn töï beânh vöïc vaø tieáng toát, caû sau khi moät ngöôøi ñaõ cheát. Caùc Giaùm Muïc cuõng môøi goïi caùc theá heä treû, khoâng coù kinh nghieäm tröïc tieáp lieân quan tôùi thôøi ñaïi theá heä cao nieân ñaõ phaûi soáng, coá gaéng hoïc bieát söï thaät quùa khöù khoù khaên vaø phöùc taïp. Maëc duø coù caùc boùng môø, chính nhôø caùc theá heä ñaõ soáng thôøi ñoù bao goàm caû caùc theá heä giaùo só vaø cuoäc chieán ñaáu cuûa caùc vò choáng laïi söï döõ maø Ba Lan ñaõ chieám laïi ñöôïc söï töï do sau caùc naêm phaûi soáng döôùi yù thöùc heä maùc xít vaø caùc aùp ñaët chính trò xaõ hoäi cuûa Lieân Xoâ.
Caùc Giaùm Muïc Ba Lan vieát theâm trong thö göûi tín höõu toaøn nöôùc:
Giaùo Hoäi taïi Ba Lan ñaõ luoân luoân saùt caùnh chia seû soá phaän vôùi nhaân daân Ba Lan, ñaëc bieät trong nhöõng thôøi kyø ñen toái nhaát cuûa lòch söû. Söï kieän naøy khoâng theå thay ñoåi vieäc ñöa ra aùnh saùng, bao nhieâu naêm sau, söï yeáu ñuoái vaø baát trung cuûa moät vaøi thaønh phaàn Giaùo Hoäi, keå caû haøng giaùo só.
Öôùc chi thôøi gian hieän taïi laø dòp toát ñeå chuùng ta thanh taåy chính mình vaø hoøa giaûi vôùi nhau, taùi laäp coâng lyù ñaõ bò vi phaïm vaø taùi chieám ñöôïc söï tin töôûng laãn nhau vaø nieàm hy voïng. Nhaát laø öôùc chi noù laø thôøi gian caàu nguyeän vaø ñaøo saâu loøng tin nôi söï hieän dieän cuûa Chuùa cuûa Lòch Söû giöõa caùc vaán ñeà phöùc taïp nhaát cuûa con ngöôøi.
Tin töôûng nôi quyeàn naêng cuûa Tin Möøng nhö laø caùc chuû chaên chuùng toâi muoán tieáp tuïc vaø ñaõ baét ñaàu duyeät xeùt noäi dung cuûa caùc taøi lieäu ñöôïc löu giöõ trong Vieän Kyù ÖÙc Quoác Gia lieân quan tôùi chuùng toâi vaø taát caû haøng giaùo só.
"Duø phaûi ñi trong thung luõng toái taêm, con cuõng khoâng sôï söï döõ, vì Chuùa ôû vôùi con" (Tv 23,4). Öôùc chi lôøi naøy cuûa thaùnh vònh ñoàng haønh vôùi chuùng ta trong nhöõng ngaøy naøy. Chuùng toâi xin caùm ôn anh chò em ñaëc bieät vì tinh thaàn caàu nguyeän ñaõ laøm laéng dòu caùc xuùc ñoäng, ñem laïi an bình cho con tim vaø traät töï cuûa tình yeâu thöông. Chuùng toâi caûm ôn anh chò em vì söï lo laéng vaø söï yeåm trôï cuûa anh chò em ñoái vôùi Giaùo Hoäi trong côn thöû thaùch naøy.
Chuùng toâi tin raèng kinh nghieäm ñang soáng seõ goùp phaàn canh taân Giaùo Hoäi ñeå cho moïi thaønh phaàn Giaùo Hoäi ñöôïc trong saùng vaø tröôûng thaønh hôn. Chuùng toâi tin raèng kinh nghieäm naøy seõ giuùp Giaùo Hoäi trung thaønh vôùi Tin Möøng vaø nhìn vaøo Tin Möøng ñeå tìm ra caùc giaûi phaùp cho caùc vaán ñeà cuûa chuùng ta ñeå ñöôïc taùi sinh töø Tin Möøng haàu coù theå laø men söï thieän vaø laø tình yeâu giöõa theá giôùi.
Vôùi taát caû caùc öôùc mong ñoù trong con tim chuùng toâi caàu xin pheùp laønh cuûa Chuùa xuoáng treân moïi ngöôøi qua lôøi baàu cöû cuûa Ñöùc Baø Czestochowa, laø Ñaáng luoân nhôù ñeán chuùng ta: "Haõy laøm moïi ñieàu Ngöôøi truyeàn daäy" (Ga 2,5).
Kyù teân:
Caùc Hoàng Y, Toång Giaùm Muïc vaø Giaùm Muïc cuûa Ban Thöôøng Vuï Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ba Lan.
Varsava ngaøy 12 thaùng Gieâng naêm 2007.
Linh tieán Khaûi (Radio Vatican)