Nhöõng giaûi thích cuûa ÑTC Beâneâñitoâ XVI
veà Maàu Nhieäm Giaùng Sinh
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Nhöõng giaûi thích cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI veà Maàu Nhieäm Giaùng Sinh.
(Radio Veritas Asia - 28/12/2006) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Saùng Thöù Tö, ngaøy 27 thaùng 12 naêm 2006, ñuøng ngaøy leã kính Thaùnh Gioan Toâng Ñoà, Ñöùc Thaùnh Cha coù buoåi tieáp kieán chung vaø ñaõ daønh troïn baøi huaán ñöùc cuûa ngaøi ñeå noùi veà yù nghóa cuûa leã Giaùng Sinh. Muïc thôøi söï hoâm nay kính môøi quyù vò theo doõi baøi huaán ñöùc naøy. Ñöùc Thaùnh Cha môû ñaàu baøi huaán ñöùc nhö sau:
Anh chò em thaân meán,
Cuoäc gaëp gôõ hoâm nay dieãn ra trong baàu khí giaùng sinh thaám ñöôïm nieàm vui saâu xa vì Ñaáng cöùu theá giaùng traàn. Caùch ñaây vaøi ngaøy, chuùng ta ñaõ cöû haønh maàu nhieäm Giaùng Sinh maø trong nhöõng ngaøy naøy dö aâm coøn keùp daøi trong phuïng vuï. Ñaây laø maàu nhieäm aùnh saùng maø con ngöôøi thuoäc moïi thôøi ñaïi coù theå soáng laïi trong ñöùc tin. Vang leân trong taâm hoàn chuùng ta nhöõng lôøi cuûa thaùnh söû Gioan, maø vaøo ñuùng ngaøy hoâm nay chuùng ta möøng leã; ---- (buoåi tieáp kieán dieãn ra saùng thöù Tö 27 thaùng 12 naêm 2006, ñuùng ngaøy leã kính thaùnh Gioan Toâng Ñoà) --- ñoù laø nhöõng lôøi sau ñaây: “Ngoâi Lôøi ñaõ laøm Ngöôøi vaø soáng giöõa chuùng ta” (Gn 1, 14). Vaäy, trong Giaùng Sinh, Thieân Chuùa ñaõ ñeán soáng giöõa chuùng ta; Ngaøi ñeán vì chuùng ta, ñeå ôû laïi vôùi chuùng ta. Moät caâu hoûi ñöôïc ñaët ra xuyeân suoát hai ngaøn naêm lòch söû kitoâ giaùo, nhö sau: Taïi sao Thieân Chuùa ñaõ laøm nhö vaäy? Taïi sao Thieân Chuùa ñaõ laøm ngöôøi?
Giuùp chuùng ta traû lôøi caâu hoûi treân coù baøi ca cuûa caùc thieân söù nôi hang ñaù Beâleâm: “Vinh danh Thieân Chuùa treân trôøi cao vaø bình an döôùi theá cho con ngöôøi vì ñöôïc Ngaøi yeâu thöông” (Lc 2,14). Baøi ca cuûa ñeâm giaùng sinh, baøi ca Vinh Danh Thieân Chuùa, ñaõ töø laâu trôû neân thaønh phaàn cuûa Phuïng Vuï, cuõng nhö ba baøi ca khaùc nöõa cuûa taân öôùc, lieân quan ñeán Giaùng Sinh vaø tuoåi Thô cuûa Chuùa Gieâsu: ñoù laø caùc baøi ca sau ñaây: baøi ca Chuùc Tuïng Thieân Chuùa cuûa oâng Zaccaria, baøi ca Magnificat, Ngôïi Khen Thieân Chuùa cuûa Meï Maria, vaø baøi ca Nunc Dimittis cuûa tieân tri Simeâon. Ba baøi ca naøy ñöôïc ñöa vaøo trong Phuïng Vuï Caùc Giôø Kinh Saùng, Kinh Chieàu vaø Kinh Toái. Nhöng baøi ca Vinh Danh Thieân Chuùa thì coù choã ñöùng rieâng bieät cuûa noù trong Thaùnh Leã. Tieáp theo nhöõng lôøi cuûa caùc thieân söù, vaø khôûi söï töø theá kyû thöù II, ngöôøi ta theâm vaøo nhöõng lôøi chuùc tuïng nhö sau: “Chuùng con ca ngôi Chuùa, chuùng con chuùc tuïng Chuùa, chuùng con thôø laïy Chuùa, chuùng con toân vinh Chuùa, chuùng con caûm ta Chuùa vì vinh quang cao caû Chuùa”; roài moät thôøi gian sau, ngöôøi ta theâm nhöõng lôøi khaån caàu nhö sau: “Laïy Chuùa laø Thieân Chuùa, laø Chieân Thieân Chuùa, laø Con Ñöùc Chuùa Cha, Chuùa laø ñaáng xoaù toäi traàn gian...” cho ñeán vieäc laäp thaønh baøi ca chuùc tuïng ñöôïc caát haùt ñaàu tieân trong Thaùnh Leã Giaùng Sinh roài sau ñoù trong Thaùnh Leã cuûa taát caû moïi Leã Troïng trong Phuïng Vuï. Ñöôïc ñöa vaøo trong phaàn ñaàu leã, baøi ca Vinh Danh Thieân Chuùa nhaán maïnh ñeán söï lieân tuïc hieän coù giöõa Giaùng Sinh vaø caùi cheát cuûa Chuùa Kitoâ, giöõa Giaùng Sinh vaø Phuïc Sinh, hai khía caïnh khoâng theå naøo taùch rôøi cuûa maàu nhieäm cöùu roãi duy nhaát.
Phuùc aâm töôøng thuaät raèng coù voâ soá caùc thieân söù haùt leân nhö sau: “Vinh Danh Thieân Chuùa treân trôøi cao vaø bình an döôùi theá cho con ngöôøi vì ñöôïc Ngaøi yeâu thöông. Caùc thieân söù loan baùo cho caùc muïc ñoàng raèng Giaùng Sinh cuûa Chuùa laø Vinh Quang cho Thieân Chuùa treân trôøi cao thaúm; vaø laø bình an döôùi theá cho con ngöôøi vì ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông. Vaø cuõng thaät laø hôïp luùc, khi ngöôøi ta ñaët treân hang ñaù nhöõng lôøi naøy cuûa caùc thieân söù, ñeå giaûi thích cho maàu nhieäm giaùng sinh, ñöôïc thöïc hieän hoaøn taát trong hang ñaù. Töø “Vinh Quang” (Doxa) noùi leân söï huy hoaøng cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng khôi ñaäy lôøi chuùc tuïng ñaày bieát ôn cuûa caùc taïo vaät. Sau naøy, thaùnh Phaoloâ toâng ñoà seõ noùi raèng: chính söï hieåu bieát veà vinh quang Thieân Chuùa chieáu toaû treân dung maïo cuûa Chuùa Kitoâ” (2 Co 4,6). “Hoaø Bình” toång hôïp söï sung maõn caùc hoàng aân thieân sai, töùc laø ôn cöùu roãi ñöôïc ñoàng hoaù vôùi chính con ngöôøi Chuùa Kitoâ, nhö thaùnh toâng ñoà Phaoloâ ñaõ ghi nhaän nhö sau: “Ngöôøi laø Hoaø Bình cuûa chuùng ta” (Eph 2,14). Cuoái cuøng lôøi kinh Vinh Danh nhaéc ñeán con ngöôøi nhö laø nhöõng keû “thieän chí”. Töø “Thieän Chí”, trong ngoân ngöõ thoâng thöôøng, laøm cho ta nghó ñeán “thieän chí” cuûa con ngöôøi, nhöng ôû ñaây thì laïi nghieâng veà vieäc noùi ñeán “yù ñònh toát laønh cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi con ngöôøi” vaø “thieän yù” naøy khoâng bao giôø coù giôùi haïn.
Vaäy ñaây laø söù ñieäp cuûa leã Giaùng Sinh: Thieân Chuùa ñaõ bieåu loä yù muoán toát laønh (thieän yù) cuûa Ngaøi ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi qua vieäc Chuùa Gieâsu giaùng traàn.
Chuùng ta trôû laïi vôùi caâu hoûi: Taïi sao Thieân Chuùa laøm ngöôøi? Thaùnh Ireâneâoâ ñaõ vieát nhö sau: Ngoâi Lôøi ñaõ trôû thaønh keû phaân phaùt Vinh Quang cuûa Thieân Chuùa Cha ñeå laøm ích cho con ngöôøi... Vinh quang cuûa Thieân Chuùa laø con ngöôøi soáng ñoäng --- vaø söï soáng con ngöôøi heä taïi trong vieäc “nhìn thaáy” Thieân Chuùa” (ad Her. IV, 20,5.7). Vaäy vinh quang Thieân Chuùa ñöôïc bieåu loä trong ôn cöùu roãi con ngöôøi, maø Thieân Chuùa ñaõ yeâu thöông ñeán noãi trao ban Con Moät, ngoõ haàu baát cöù ai tin vaøo Con Moät naøy thì khoâng phaûi cheát, nhöng ñöôïc soáng ñôøi ñôøi.”. Nhö theá, tình yeâu laø lyù do cuoái cuøng cuûa vieäc Nhaäp Theå cuûa Chuùa Kitoâ. Veà ñieåm naøy, suy tö cuûa Thaàn hoïc gia H.U. von Balthasar quaû thaät huøng hoàn. Ngaøi ñaõ vieát nhö sau: “Thieân Chuùa, tröôùc heát, khoâng phaûi laø moät quyeàn löïc tuyeät ñoái, nhöng laø tình yeâu tuyeät ñoái, maø choùp ñænh cuûa tình yeâu ñoù khoâng ñöôïc theå hieän trong vieäc giöõ laïi cho mình nhöõng gì thuoäc veà mình, maø trong vieäc töø boû nhöõng ñieàu ñoù” (trích Maàu nhieäm Vöôït Qua I,4). Thieân Chuùa maø chuùng ta chieâm ngaém trong hang ñaù laø Thieân Chuùa Tình Yeâu.
Veà ñieåm naøy, lôøi loan baùo cuûa caùc thieân söù coøn vang leân cho chuùng ta nhö laø moät lôøi môøi goïi: “haõy” chuùc tuïng Vinh Quang Thieân Chuùa treân trôøi cao, vaø “haõy” (xaây döïng) hoaø bình treân maët ñaát cho con ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông. Caùch duy nhaát ñeå laøm vinh danh Thieân Chuùa vaø xaây döïng hoaø bình trong theá giôùi heä taïi trong vieäc tieáp ñoùn caùch khieâm toán vaø ñaày tin töôûng hoàng aân Giaùng Sinh: hoàng aân tình yeâu. Baøi ca cuûa caùc thieân söù luùc ñoù trôû thaønh lôøi caàu nguyeän maø chuùng ta caàn thöôøng laëp ñi laëp laïi, chôù khoâng phaûi chæ trong muøa giaùng sinh naøy thoâi. Ñaây laø baøi ca chuùc tuïng Thieân Chuùa treân trôøi cao vaø laø lôøi khaån caàu soát saéng xin Thieân Chuùa ban hoaø bình treân theá giôùi, moät lôøi khaån caàu ñöôïc dieãn dòch ra trong söï daán thaân cuï theå ñeå xaây döïng hoaø bình baèng chính ñôøi soáng mình. Ñoù laø daán thaân maø Leã Giaùng Sinh trao phoù cho chuùng ta.
(Ñaëng Theá Duõng)