Phaùi ñoaøn Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp
thaêm giaùo phaän Ñaø Naüng
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Phaùi ñoaøn Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp thaêm giaùo phaän Ñaø Naüng (1-2/12/2006).
Ñaø Naüng, Vieät Nam (2/12/2006) - Giaùo phaän Ñaø Naüng, thuoäc Giaùo tænh Hueá, naèm trong ñòa baøn tænh Quaûng Nam vaø thaønh phoá Ñaø Naüng, dieän tích toång coäng laø 11,900 caây soá vuoâng. Hieän nay giaùo phaän coù 62,300 giaùo daân treân toång soá daân laø 2.3 trieäu, chia laøm 42 giaùo xöù, vôùi 77 linh muïc trieàu vaø doøng, 30 ñaïi chuûng sinh, hôn 300 nöõ tu caùc doøng. So vôùi caùc giaùo phaän khaùc taïi Vieät Nam, Giaùo phaän Ñaø Naüng nhoû beù vaø non treû - ñöôïc thaønh laäp naêm 1963, vöøa troøn 43 tuoåi. Theá nhöng, vuøng ñaát naøy laïi laø caùi noâi cuûa coâng cuoäc truyeàn giaùo ôû Ñaøng Trong. Coäng ñoaøn Coâng giaùo ñaàu tieân ôû Hoäi An thuoäc tænh Quaûng Nam ñöôïc khai sinh töø naêm 1615, vaø Coâng ñoàng Giaùo phaän ñaàu tieân cuûa Ñaøng Trong cuõng ñöôïc toå chöùc ôû Hoäi An vaøo naêm 1671.
Trong khuoân khoå chuyeán vieáng thaêm Giaùo Hoäi Vieät Nam, phaùi ñoaøn Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp ñaõ ñeán Giaùo phaän Ñaø Naüng, sau Haø Noäi, Haûi Phoøng vaø Thanh Hoaù, töø 8 giôø saùng thöù Saùu 1/12 ñeán 14 giôø thöù Baûy 2/12/2006. Phaùi ñoøan goàm coù Ñöùc Hoàng Y Jean Pierre Ricard, Toång Giaùm Muïc Giaùo phaän Bordeaux, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp, Ñöùc Cha Bernard Nicolas Aubertin, Toång giaùm Muïc Giaùo phaän Tours vaø Ñöùc OÂng Stanislas Lalane, Thöôøng tröïc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp. Thaùp tuøng Phaùi ñoaøn, coù Ñöùc Cha Giuse Vuõ Vaên Thieân, Giaùm muïc Haûi Phoøng vaø Cha Pheâroâ Phan Xuaân Thanh, thö kyù Giaùo Tænh Mieàn Trung cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam.
Phaùi ñoaøn ñaõ tôùi phi tröôøng quoác teá Ñaø naüng luùc 7 giôø 50 ngaøy 01/12/2006. Ra ñoùn phaùi ñoaøn taïi phi tröôøng, coù Ñöùc Giaùm Muïc Ñaø Naüng Giuse Chaâu Ngoïc Tri, 2 cha nguyeân vaø ñöông kim Toång Ñaïi Dieän Giaùo phaän, moät soá ñoâng caùc linh muïc, nöõ tu vaø anh chò em giaùo daân. Caùc baïn treû trong quoác phuïc truyeàn thoáng Vieät Nam vôùi côø hoa röïc rôõ, ñaõ laøm cho phi tröôøng Ñaø Naüng hoâm nay trôû thaønh leã hoäi. Maùy bay töø Haø Noäi ñeán ñuùng giôø, vaø caùc Vò khaùch quyù töôi cöôøi bôõ ngôõ nhìn nôi ngöïc moãi ngöôøi mang moät phuø hieäu chaøo ñoùn coù in logo cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp. Hoï ñaõ bò vaây quanh bôûi nhöõng con ngöôøi voán xa laï nhöng trong phuùt choác ñaõ trôû neân thaân thieän, duø ít nhieàu bò haïn cheá vì ngoân ngöõ baát ñoàng. Phaùi ñoaøn ñöôïc boá trí cö nguï trong moät khaùch saïn ngay tröôùc Nhaø thôø Chính Toaø.
Phaùi ñoaøn ñaõ ñeán chaøo thaêm xaõ giao vaø ñaõ ñöôïc UÛy Ban Nhaân Daân Thaønh Phoá Ñaø naüng tieáp ñoùn traân troïng vaø noàng nhieät. Vaøo luùc 10 giôø, ñoaøn ñaõ coù cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Giaùm muïc, linh muïc ñoøan, caùc doøng tu nam nöõ vaø ñaïi dieän giaùo daân caùc giaùo xöù taïi vaên phoøng Giaùo xöù Chính toøa Ñaø Naüng. Taïi cuoäc trao ñoåi naøy, Ñöùc Giaùm Muïc Giuse giôùi thieäu ñoâi neùt veà hieän tình Giaùo phaän Ñaø Naüng. Ñöùc Hoàng Y tröôûng ñoaøn cho bieát muïc tieâu chuyeán vieáng thaêm laø ñeå noái keát hai Giaùo Hoäi, tìm hieåu taän nôi ñôøi soáng Giaùo Hoäi Vieät Nam. Ngaøi chuyeån tôùi coäng ñoàng Daân Chuùa Giaùo phaän Ñaø Naüng lôøi chaøo thaêm cuûa caùc Giaùm muïc cuõng nhö coäng ñoàng Daân Chuùa taïi Phaùp. Ñöùc Hoàng y ñaõ trình baøy veà hieän tình giaùo hoäi Phaùp trong noã löïc taùi truyeàn giaùo vôùi nhöõng vaán ñeà Giaùo hoäi naøy ñang gaëp phaûi nhö vieäc daïy giaùo lyù giôùi treû, coå vuõ ôn thieân trieäu... Keát thuùc cuoäc trao ñoåi naøy laø böõa côm thaân maät vôùi caùc Ñöùc Cha, linh muïc ñoaøn vaø ñaïi dieän caùc doøng tu vaø giaùo daân taïi hoäi tröôøng nhaø thôø Chính toøa.
Buoåi chieàu ngaøy 1/12/2006, trôøi chuyeån möa, luùc 14 giôø, phaùi ñoøan ñaõ ñeán thaêm giaùo xöù Hoøa Khaùnh, caùch thaønh phoá Ñaø Naüng 8 km veà phía taây. Giaùo xöù naøy naèm trong khu coâng nghieäp Lieân Chieåu, coù caùc tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng, trung caáp, caùc khu daân cö môùi qui hoaïch. Hoøa Khaùnh tieâu bieåu cho moät giaùo xöù vuøng ñoâ thò hoùa, coâng nghieäp hoùa vôùi nhöõng bieán ñoäng veà daân soá, daãn ñeán nhöõng khoù khaên phöùc taïp trong muïc vuï cho ngöôøi di daân, anh chò em coâng nhaân, giôùi sinh vieân töø caùc nôi khaùc ñoå veà. Ñaây cuõng laø vuøng taâm baõo soá 6 ñaõ ñi qua, gaây thieät haïi naëng neà. Cha Quaûn xöù vaø Coäng ñoaøn Daân Chuùa ñaõ thaân aùi tieáp ñoùn Phaùi ñoaøn taïi Thaùnh ñöôøng. Sau ñoù, ñoaøn ñaõ ñeán thaêm coäng ñoaøn nöõ tu Meán Thaùnh Giaù Qui Nhôn vaø khu löu hoïc xaù cho sinh vieân ngheøo. Cuoái cuøng, phaùi ñoaøn cuõng ñaõ ñeán tham döï leã phaùt ñoäng Chöông trình "Caên Nhaø Ñoàng Taâm" vaø laøm pheùp vieân ñaù ñaàu tieân xaây döïng caên nhaø Ñoàng Taâm soá 1 cho moät gia ñình naïn nhaân ngheøo cuûa côn baõo soá 6 vöøa qua. Chöông trình naøy do Toøa Giaùm Muïc Ñaø Naüng khôûi xöôùng vaø caùc Giaùo xöù thöïc hieän vôùi nguoàn kinh phí, ñöôïc goïi laø "Quyõ Ñoàng Taâm", laø tieàn cöùu trôï töø caùc caù nhaân vaø coäng ñoaøn Coâng giaùo xa gaàn maø Toøa Giaùm Muïc Ñaø Naüng nhaän ñöôïc töø sau côn baõo soá 6 vöøa qua. "Quyõ Ñoàng Taâm" uûng hoä moãi caên nhaø 10 trieäu ñoàng, coäng vôùi söï taøi trôï cuûa chính quyeàn, caùc toå chöùc vaø caù nhaân khaùc maø gia ñình nhaän ñöôïc, cuõng nhö chính söï ñoùng goùp cuûa gia ñình vaø thaân höõu. Yeâu caàu cuûa caên nhaø laø phaûi gia coá vöõng chaéc hôn vaø coù khaû naêng chòu ñöïng ñöôïc gioù baõo toát hôn trong töông lai.
Muïc tieâu tröôùc heát cuûa chöông trình "Caên Nhaø Ñoàng Taâm" laø töø ñaàu Chuû nhaät I Muøa Voïng (3/12/2006) cho ñeán aùp Teát Ñinh Hôïi, toaøn Giaùo phaän seõ hoaøn thaønh 200 caên nhaø ñaàu tieân cho nhöõng gia ñình naïn nhaân khoù khaên nhaát. Ñeå choïn ra ñöôïc 200 caên nhaø naøy, caû laø moät noã löïc vaø hy sinh raát lôùn cuûa Ban Baùc AÙi Xaõ Hoäi caùc xöù ñaïo cuõng nhö caùc gia ñình naïn nhaân, vì hieän taïi, treân ñòa baøn Giaùo phaän, coøn ñeán treân 4 ngaøn gia ñình chöa coù nôi cö truù. Trong töông lai, neáu dieãn ra nhö döï tính vaø tieáp tuïc nhaän ñöôïc söï trôï giuùp, chöông trình seõ nhaân roäng leân cho nhieàu ñoái töôïng khaùc nhau, ñang raát caàn söï "ñoàng taâm" trôï giuùp, ñeå coù ñöôïc nôi aên choán ôû töû teá hôn.
Chöông trình naøy cuõng laø söï ñaùp öùng cuûa Coäng ñoaøn Daân Chuùa Giaùo phaän Ñaø Naüng tröôùc lôøi môøi goïi cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam trong thö muïc vuï 2006 vôùi chuû ñeà "Soáng Ñaïo Hoâm Nay: Yeâu Thöông vaø Phuïc Vuï". Theo lôøi Ñöùc Cha Giuse, Giaùm muïc Ñaø Naüng, ñeå hoã trôï tích cöïc cho "Quyõ Ñoàng Taâm", sau khi hoaøn thaønh 200 caên nhaø naøy, vaøo ñaàu muøa chay 2007, Giaùo phaän seõ tieáp tuïc phaùt ñoäng chöông trình baùc aùi muïc vuï "Mình Laøm Nhaø Mình", keâu goïi ñaêng kyù ñoùng goùp "nhöõng ñoàng xu nhoû" cuûa töøng gia ñình giaùo daân vaø aân nhaân cho töøng caên nhaø Ñoàng Taâm maø Giaùo phaän seõ thöïc hieän sau naøy.
Ñöùc Hoàng Y Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp cuøng phaùi ñoaøn ñaõ ñoàng caûm vôùi chöông trình mang tính phaùt trieån vaø laâu daøi naøy cuûa Giaùo phaän, neân ñaõ thaân haønh ñeán ñòa ñieåm xaây döïng caên nhaø Ñoàng Taâm soá 1, laøm pheùp vaø ñaët vieân ñaù ñaàu tieân xaây döïng caên nhaø naøy, cuõng nhö chuùc laønh cho chöông trình Caên Nhaø Ñoàng Taâm cuûa Giaùo phaän ñaït ñöôïc hieäu quaû mong muoán.
Ñöôïc môøi phaùt bieåu trong buoåi leã, oâng Chuû tòch UÛy Ban Maët traän Toå quoác huyeän Lieân Chieåu, ñaïi dieän giôùi chöùc ñòa phöông, phaùt huy chöông trình caên nhaø Ñoàng Taâm nhö moät noã löïc theå hieän tình töông thaân töông aùi vôùi baø con ñoàng baøo laâm naïn.
Ñænh cao cuûa chuyeán vieáng thaêm laø buoåi leã ñoùn tieáp chính thöùc cuûa Giaùo phaän Ñaø Naüng tröôùc Thaùnh leå ñoàng teá long troïng khai maïc luùc 4 giôø 30 chieàu ngaøy 1/12/2006 taïi nhaø thôø Chính toøa Ñaø naüng, vôùi khoaûng 1,500 ngöôøi tham döï. Sau dieãn vaên chaøo möøng cuûa Ñöùc Cha Giuse, Ñöùc Hoàng Y Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phaùp ñaõ gôûi lôøi chaøo thaêm coäng ñoàng Daân Chuùa giaùo phaän, ngaøi noùi leân nieàm vui ñöôïc ñeán thaêm Giaùo hoäi Vieät Nam, Giaùo phaän Ñaø Naüng vaø chöùng kieán taän maét moät Giaùo hoäi giaøu söùc soáng vôùi söï nôû roä caùc ôn keâu goïi, söï tham gia tích cöïc cuûa giaùo daân trong caùc sinh hoaït cuûa Hoäi Thaùnh. Trong baøi giaûng leã, ngaøi keâu goïi moïi ngöôøi kieân vöõng trong ñöùc tin tröôùc nhöõng traøo löu tuïc hoùa vaø duy vaät trong theá giôùi hieän nay. Ñaëc bieät, vaøo cuoái thaùnh leã, laø nghi thöùc thaønh hoân cuûa moät ñoâi baïn treû, do Cha Toång Ñaïi Dieän Giaùo phaän Ñaø Naüng chuû söï. Moïi ngöôøi cuøng chuù taâm caàu nguyeän vaø chuùc möøng ñoâi baïn treû vaø hai gia ñình, qua ñoù, theå hieän moái quan taâm saâu saéc cuûa Giaùo Hoäi khaép nôi daønh cho ñôøi soáng hoân nhaân vaø gia ñình, trong boái caûnh theá giôùi hoâm nay.
Sau Thaùnh leã, vaøo luùc 18 giôø 30, phaùi ñoaøn ñi vieáng thaêm giaùo xöù vaø ñoâ thò coå Hoäi an, moät di saûn vaên hoùa cuûa theá giôùi, caùch Ñaø Naüng 30 km veà phía nam. Trong thaùnh ñöôøng giaùo xöù Hoäi An, cha Antoân Nguyeãn Tröôøng Thaêng, Cha sôû Hoäi An, moät giaùo sö moân lòch söû giaùo hoäi vaø cuõng laø chuyeân gia veà ñoà goám vaø ñieâu khaéc Chaøm, ñaõ sô luôïc laïi lòch söû truyeàn giaùo taïi Giaùo phaän Ñaø Naüng. Trong ñoù ngaøi nhaéc nhôù ñeán nhöõng vò giaùo só ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp to lôùn nhö Cha Ñaéc Loä, doøng Teân, ngöôøi ñaõ hoøan thieän coâng trình saùng cheá chöõ quoác ngöõ, vaø ñaëc bieät Ñöùc Cha Lambert de la Motte, ngöôøi Phaùp, thuoäc Hoäi Thöøa Sai Paris, Vò Giaùm Quaûn Toâng Toøa ñaàu tieân cuûa Giaùo phaän Ñaøng Trong, Ñaáng Saùng Laäp doøng Meán Thaùnh giaù Vieät Nam, laø ngöôøi trieäu taäp Coâng ñoàng Giaùo phaän ñaàu tieân taïi Hoäi An vaøo naêm 1671. Sau ñoù, döôùi aùnh ñeøn loàng lung linh, huyeàn aûo tieâu bieåu cuûa phoá coå veà ñeâm, phaùi ñoaøn ñöôïc giaùo daân Hoäi An thaùp tuøng ñoâng ñaûo, ñaõ raûo qua caùc khu phoá coå noåi tieáng nhaát, vieáng thaêm Chuøa Caàu, maáy cöûa haøng tô luïa cuûa giaùo daân Hoäi An, vaø duøng côm toái vôùi caùc moùn ñaëc saûn Hoäi An trong moät nhaø haøng aám cuùng vaø ñaäm neùt phoá coå. Phaùi ñoaøn veà laïi Ñaø Naüng luùc 21giôø 30.
Hoâm sau, 2/12/2006, vaøo luùc 5 giôø 15 saùng, Phaùi ñoaøn ñaõ thöùc daäy sôùm ñeå daâng thaùnh leã taïi Nhaø Giaùm tænh Doøng Thaùnh Phaoloâ thaønh Chartres, Tænh Doøng Ñaø Naüng. Nhìn ngoâi nhaø nguyeän roäng lôùn xeáp kín mít caùc nöõ tu, taäp sinh vaø ñeä töû trong moät maøu aùo traéng trinh nguyeân, phuïng vuï hoaøn toaøn baèng tieáng phaùp, Ñöùc Hoàng Y chuû teá ñaõ khoâng che giaáu ñöôïc söï caûm xuùc tröôùc söï phong phuù veà Ôn Goïi cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam. Trong baøi giaûng, Ñöùc Cha Aubertin ñaõ baøy toû söï vui möøng vaø khích leä coäng ñoaøn baèng hình aûnh vaø göông soáng taän hieán cuûa Ñöùc Maria, nhaân ngaøy thöù Baûy ñaàu thaùng. Phaùt bieåu ñaùp töø trong cuoäc tieáp ñoùn sau Thaùnh leã taïi hoäi tröôøng, Ñöùc Hoàng Y Chuû tòch ñaõ quay sang Ñöùc Cha Giuse cuûa Giaùo phaän Ñaø Naüng cuøng hieän dieän vaø noùi moät caùch chaân thaønh: "Nhìn thaáy khung caûnh naøy, quaû thaät toâi phaùt ghen vôùi Ngaøi, vì trong Giaùo phaän Ngaøi coù moät doøng tu nhö theá...". Tænh doøng Phaoloâ Ñaø Naüng goàm 450 nöõ tu coù Nhaø meï taïi Ñaø Naüng, nhöng ñang phuïc vuï trong 13 Giaùo phaän töø Baéc chí Nam. Sau böõa ñieåm taâm, phaùi ñoaøn ñöôïc höôùng daãn vieáng thaêm nhaø treû AÙnh Döông, tröôøng khuyeát taät. Ñuôïc bieát, Ñöùc Toång giaùm Muïc Aubertin, thaønh vieân cuûa phaùi ñoøan, moät thôøi ñaõ töøng laø Giaùm muïc Chartres, nôi coù Nhaø Meï cuûa Hoäi Doøng Thaùnh Phaoloâ thaønh Chartres.
Ñuùng 8 giôø, phaùi ñoøan leân ñöôøng vieáng thaêm hoï ñaïo beù nhoû Phöôùc Kieàu naèm ven quoác loä I, töùc laø ñaát Thanh Chieâm cuõ, nay thuoäc Giaùo xöù Hoäi An. Chính taïi nôi ñaây, thaày giaûng Anreâ Phuù Yeân, hoïc troø ruoät cuûa Cha Ñaéc Loä, ñaõ laõnh phuùc töû ñaïo naêm 1644 vaø ñöôïc Ñöùc coá Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II phong Chaân Phöôùc trong Naêm Thaùnh 2000. Cha quaûn xöù Antoân Nguyeãn Tröôøng Thaêng trình baøy cho phaùi ñoaøn ñoâi neùt veà lòch söû Phöôùc Kieàu. Ngoaøi nieàm töï haøo laø vuøng ñaát thaám maùu töû ñaïo, Phöôùc Kieàu coøn laø caùi noâi cuûa chöõ quoác ngöõ. Ngaøi öôùc mong haøng Giaùo Phaåm vaø moïi thaønh phaàn Daân Chuùa trong Giaùo hoäi Vieät Nam quan taâm goùp söùc, ñeå xaây döïng taïi ñaây moät trung taâm haønh höông daâng kính Ngöôøi Chöùng Thöù Nhaát cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam, maø thoâng thöôøng, seõ ñöôïc Giaùo hoäi hoaøn vuõ naâng leân baäc hieån thaùnh trong töông lai. Vò Thaùnh treû naøy tuy mang teân Phuù Yeân, laø sinh quaùn cuûa mình, nhöng Ngaøi ñaõ sôùm theo Cha Ñaéc Loä veà Hoäi An, ngay sau khi ñöôïc röûa toäi, ñeå ñöôïc ñaøo taïo neân thaày giaûng. Thaày ñaõ rao giaûng Tin Möøng vaø anh huøng laøm chöùng cho Tin Möøng mình rao giaûng baèng gioøng maùu thaám saâu trong loøng ñaát Hoäi An - Phöôùc Kieàu naøy, döôùi söï chöùng kieán "ñau ñôùn vaø vui möøng"cuûa Cha Ñaéc Loä.
Chaëng cuoái cuøng trong chuyeán vieáng thaêm giaùo phaän, ñoaøn ñaõ ñeán Giaùo xöù Trung Taâm Thaùnh Maãu Traø Kieäu, moät trong nhöõng giaùo xöù coå kính nhaát cuûa Giaùo phaän Ñaø naüng. Phaùi ñoøan ñaõ kính vieáng vaø caàu nguyeän taïi ñeàn Ñöùc Meï Traø Kieäu treân ñoài Böûu Chaâu. Xuoáng nuùi, vieáng Nhaø Nguyeän Thaùnh Theå, nôi chaàu Mình Thaùnh Chuùa suoát ngaøy ñeâm. Taïi "Vöôøn Nghóa" beân caïnh nhaø thôø Traø Kieäu, caùc vò ñaõ kính vieáng vaø thaép höông tröôùc moä Ñöùc Cha Pheâroâ Maria Phaïm Ngoïc Chi, Giaùm muïc tieân khôûi cuûa giaùo phaän Ñaø Naüng, moä caùc linh muïc thuoäc Hoäi Thöøa Sai Paris vaø moä caùc linh muïc xuaát thaân töø Traø Kieäu. Giaùo xöù Traø Kieäu ñaõ noàng nhieät chieâu ñaõi phaùi ñoaøn böõa côm tröa vôùi caùc ñieäu muùa Chaêmpa ñaày maøu saéc, ñaëc bieät chuyeän tích dieãn laïi vieäc Huyeàn Traân Coâng Chuùa giaõ töø ngöôøi yeâu ñi laøm vôï Vua Chieâm, ñeå nöôùc Ñaïi Vieät coù theâm hai chaâu OÂ vaø Lyù laø sính leã. Phaùi ñoøan ñaõ rôøi Traø Kieäu luùc 12 giôø 15 ñeå veà laïi phi tröôøng Ñaø Naüng ñaùp maùy bay ñi Gia Lai Kontum.
Nhö theá, trong chuyeán vieáng thaêm voûn veïn 30 giôø taïi Ñaø Naüng, ngoaøi caùc nghi thöùc ñoùn tieáp, chaøo thaêm, phaùi ñoaøn ñaõ tham quan, chia seû, chöùng kieán taän maét nhöõng neùt ñaëc tröng veà muïc vuï vaø vaên hoùa ñòa phöông. Chuyeán vieáng thaêm naøy laø cô hoäi ñeå giaùo phaän soáng tinh thaàn hieäp thoâng trong Hoäi thaùnh phoå quaùt, theå hieän loøng bieát ôn saâu saéc vôùi caùc giaùo só ngöôøi Phaùp noùi rieâng vaø caùc nhaø truyeàn giaùo noùi chung, ñaëc bieät nhöõng vò ñaõ ñeå laïi nhöõng daáu aán khoâng theå naøo queân trong lòch söû truyeàn giaùo taïi Vieät nam, caùch rieâng taïi Giaùo phaän Ñaø Naüng.
Ñoã Minh An
Töôøng trình töø Ñaø Naüng