ÑTC vieáng thaêm Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomeâoâ I

vaø möøng leã thaùnh Anreâ Toâng Ñoà

vôùi Giaùo Hoäi Chính Thoáng Costantinopoli

Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines

Töôøng thuaät ngaøy thöù ba chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Thoå Nhæ Kyø: Ñöùc Thaùnh Cha vieáng thaêm Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomeâoâ I vaø möøng leã thaùnh Anreâ Toâng Ñoà vôùi Giaùo Hoäi Chính Thoáng Costantinopoli, thöù Naêm, ngaøy 30 thaùng 11 naêm 2006.

(Radio Veritas Asia 1/12/2006) - Thöù Saùu muøng 1 thaùng 12 naêm 2006 laø ngaøy vieáng thaêm thöù tö vaø cuõng laø ngaøy vieáng thaêm cuoái cuøng cuûa ÑTC Beneñitoâ XVI taïi Thoå Nhæ Kyø, ôû thaønh phoá Istanbul, töùc Costantinopoli ngaøy xöa. ÑTC ñaõ qua ñeâm taïi “Nhaø Roncalli” -- (teân hoï cuûa chaân phöôùc giaùo hoaøng Gioan 23). “Nhaø Roncalli” naày laø Cô Sôû Ngoaïi Giao cuûa Toaø Thaùnh Vatican taïi Istanbul.

Luùc 9 giôø saùng thöù Saùu muøng 1 thaùng 12 naêm 2006, ÑTC Beâneâñitoâ XVI ñeán Nhaø Thôø Chính Toaø Chuùa Thaùnh Thaàn ñeå cöû haønh thaùnh leã theo nghi thöùc latinh, vôùi söï hieän dieän tham döï cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomeâoâ I, giaùo chuû giaùo hoäi chính thoáng Costantinopoli, Ñöùc Thöôïng Phuï Giaùo Chuû giaùo hoäi Armeâni Toâng Truyeàn, Ñöùc Mesrob II, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Filuksinos Yusuf Cetinet cuûa giaùo hoäi chính thoáng Syria, vaø nhöõng thaønh vieân cuûa giaùo hoäi Tin Laønh. Trong thaùnh leã, ÑTC giaûng baèng tieáng Phaùp. Ñaây laø dieãn töø cuoái cuøng cuûa ÑTC trong chuyeán vieáng thaêm Thoå Nhæ Kyø.

Ñöôïc bieát Nhaø Thôø Chính Toaø Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ ñöôïc môû cho vieäc phuïng töï vaøo naêm 1846, vaø hieän coøn löu giöõ thaùnh tích cuûa caùc vò thaùnh noåi tieáng taïi Costantinopoli; chaúng haïn nhö thaùnh giaùo hoaøng Linoâ, töû ñaïo vaøo theá kyû thöù I. Naêm 1884, Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ XIII (1878-1903) ñaõ traû veà cho Nhaø Thôø Chính Toaø Chuùa Thaùnh Thaàn, thaùnh tích cuûa thaùnh Gioan Kim Khaåu, thaùnh quan thaày cuûa phuû doaûn toâng toaø coâng giaùo taïi Costantinopoli. Tröôùc thaùnh leã, Ñöùc Cha Louis Pelatre, ñaïi dieän toâng toaø Istanbul, noùi vaøi lôøi chaøo Ñöùc Thaùnh Cha ñeán thaêm vaø daâng thaùnh leã cho coäng ñoaøn. Ñaây laø thaùnh leã thöù hai cuûa chuyeán vieáng thaêm boán ngaøy taïi Thoå Nhæ Kyø.

Sau Thaùnh Leã, ÑTC trôû veà “Nhaø Roncalli” vaø chuaån bò ra phi tröôøng Istanbul, caùch ñoù khoaûng 20 caây soá, vaøo luùc 12 giôø 15, ñeå leân maùy bay Boeing 737-800 cuûa haõng haøng khoâng Thoå Nhæ Kyø veà laïi Roma. ÑTC khoâng ñoïc baøi dieãn vaên naøo taïi Phi Tröôøng, maø chæ baét tay chaøo quyù vò thaåm quyeàn ñaïo ñôøi taïi ñòa phöông. Döï truø ÑTC seõ veà ñeán phi tröôøng quoác teá Fiumicino Roma khoaûng 14 giôø 45, keát thuùc chuyeán vieáng thaêm 4 ngaøy taïi Thoå Nhæ Kyø. Chuùng toâi seõ keå nhöõng chi tieát cuûa ngaøy vieáng thaêm hoâm thöù Saùu muøng 1 thaùng 12 naêm 2006, trong chöông trình phaùt thanh laàn tôùi.

Giôø ñaây, chuùng toâi xin töôøng thuaät nhöõng bieán coá cuûa ngaøy vieáng thaêm hoâm thöù Naêm 30 thaùng 11 naêm 2006, ngaøy cao ñieåm cuûa chuyeán vieáng thaêm, ngaøy ÑTC Beâneâñitoâ XVI tham döï leã möøng kính Thaùnh Anreâ Toâng Ñoà, boån maïng cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng Costantinopoli.

Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ ñaõ töø Epheâsoâ ñeán Istanbul, vaøo chieàu ngaøy thöù Tö 29 thaùng 11 naêm 2006, aùp leã Thaùnh Anreâ Toâng Ñoà. Vieäc giöõ gìn an ninh taïi Istanbul thaät laø chu ñaùo, nhieàu hôn caû taïi thuû ñoâ Ankara vaø taïi Epheâsoâ, bôûi vì, --- vôùi khoaûng 12 trieäu daân, --- thaønh phoá Istanbul laø nôi coù nhieàu nhoùm hoài giaùo, vaø nhöõng nhoùm chính trò cöïc taû, hoïat ñoäng, vaø coù caû nhöõng nhoùm ly khai ngöôøi Kurds nöõa. Chính quyeàn ñiaï phöông phaûi söû duïng moät löïc luôïng caûnh saùt ñoâng ñeán 12 ngaøn ngöôøi ñeå gìn giöõ an ninh vaø traät töï, doïc theo loä trình ÑTC Beâneâñitoâ XVI ñi qua, vaø quanh nhöõng ñòa ñieåm ñöôïc ÑTC ñeán vieáng thaêm. Trong soá nhöõng ñòa ñieåm ñöôïc ÑTC ñeán vieáng thaêm trong ngaøy thöù Naêm 30 thaùng 11 naêm 2006, coù hai ñòa ñieåm raát teá nhò, ñoù laø Baûo Taøng Vieän Sophia vaø Ñeàn Thôø Hoài Giaùo Xanh. Goïi laø “Ñeàn Thôø Hoài Giaùo Xanh”, laø bôûi vì maùi nhaø cuûa Ñeàn Thôø Hoài Giaùo naày maøu xanh. Vaø ñaây laø Ñeàn Thôø Hoài Giaùo ñaàu tieân ñöôïc Ñöùc Beâneâñitoâ XVI böôùc vaøo kính vieáng, vôùi tö caùch laø Giaùo Hoaøng. Nhö theá, Ñöùc Beâneâñitoâ XVI laø vò giaùo hoaøng thöù hai trong lòch söû böôùc vaøo trong Ñeàn Thôø Hoài Giaùo. Vò ñaàu tieân laø Ñöùc Gioan Phaoloâ II, ñaõ böôùc vaøo beân trong Ñeàn Thôø Hoài Giaùo taïi Damas, beân Syri vaøo naêm 2001. Vaø Baûo Taøng Vieän Sophia laø ñòa ñieåm vieáng thaêm raát nhaïy caûm, laø bôûi vì, ngay töø ñaàu, vaøo thôøi cuûa Hoaøng Ñeá Costantinoâ, thì ñaây laø Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng cuûa giaùo hoäi coâng giaùo, ñöôïc xaây caát vaøo naêm 360. Vaøo thôøi Hoài giaùo chieám cöù vuøng naày, Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Coâng Giaùo naøy bò bieán thaønh Ñeàn Thôø Hoài Giaùo, vaøo naêm 1453. Cuoái cuøng, ñeán naêm 1935, baét ñaàu thôøi hieän ñaïi cuûa Thoå Nhæ Kyø, Ñeàn Thôø coâng giaùo naøy trôû thaønh Baûo Taøng Vieän cho ñeán hoâm nay.

Khi Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI töø Epheâsoâ ñeán phi truôøng Istanbul, vaøo chieàu thöù Tö 29 thaùng 11 naêm 2006, thì Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomeâoâ I ñaõ ñích thaân ra phi tröôøng chaøo ñoùn ÑTC. Ngoaøi ra, coøn coù caû Ñöùc Thöôïng Phuï Giaùo Hoäi Armeâni Toâng Truyeàn, Ñöùc Mesrob II, cuõng coù maët taïi Phi Tröôøng Istanbul ñeå chaøo Ñöùc Thaùnh Cha.

Trong giaây phuùt gaëp gôõ ñaàu tieân naøy, Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI noùi leân öôùc mong chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi cuûng coá söï daán thaân chung ñeå kieân trì ñi treân con ñöôøng daãn ñeán hoaø giaûi vaø hoaø bình giöõa caùc Giaùo Hoäi. Veà phaàn mình, Ñöùc Thöôïng Phuï Bartolomeâoâ I cuõng ñaõ nhaán maïnh ñeán söï caàn thieát ñaùp laïi tieán trình hoaø giaûi.

Sau ñoù, trong giaây phuùt caàu nguyeän chung ñöôïc toå chöùc taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Georges cuûa Toaø Giaùo Chuû Costantinopoli, ÑTC Beâneâñitoâ XVI boäc loä taâm tình ngaøi seõ luoân löu giöõ maõi kyû nieäm cuoäc gaëp gôõ naøy vôùi Ñöùc Giaùo Chuû Bartolomeo I, moät cuoäc gaëp gôõ ñaày thieän chí vaø ñaày yù nghóa giaùo hoäi. ÑTC baøy toû khaâm phuïc ñoái vôùi quyeát ñònh can ñaûm cuûa Ñöùc Phaoloâ VI vaø Ñöùc Giaùo Chuû Atheânagoras, vaøo naêm 1965, ñaõ cuøng ruùt laïi vieäc “döùt pheùp thoâng coâng laãn nhau” cuûa naêm 1054. Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI ñaõ noùi tieáp nhö sau: “Ñöùc Phaoloâ VI vaø Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ ñöôïc ñoùn tieáp thaät noàng nhieät trong Ñeàn Thôø naøy; caùc ngaøi ñaõ ñöôïc lieân keát vôùi hai vò giaùo chuû, Ñöùc Atheânagoras I vaø Ñöùc Dimitrios I, ñeå cuûng coá con ñöôøng tieán ñeán söï thoâng caûm laãn nhau vaø coâng cuoäc möu tìm söï hieäp nhaát troïn veïn.” ÑTC cuõng nhaéc ñeán söï kieän maûnh ñaát Thoå Nhæ Kyø naøy ñaõ ñöôïc lieân keát thaät chaët cheõ vôùi Ñöùc Tin kitoâ giaùo, ñaõ laø nôi xöa kia coù raát nhieàu coäng ñoaøn giaùo hoäi. Nhieàu vò thaùnh töû ñaïo, nhieàu thaàn hoïc gia noåi tieáng, nhieàu vò muïc töû, nhieàu ñan só, nhieàu vò thaùnh nam nöõ ñaõ xuaát thaân töø nhöõng coäng ñoaøn giaùo hoäi naøy qua caùc theá kyû. Coù Baûy Coâng Ñoàng Chung ñaàu tieân cuûa Giaùo Hoäi, ñöôïc caû hai phía coâng giaùo vaø chính thoáng giaùo nhìn nhaän nhö laø quan troïng cho ñöùc tin vaø cho kyû luaät cuûa giaùo hoäi, ñaõ dieãn ra taïi phaàn ñaát naøy cuûa theá giôùi ñoâng phöông.

Ñaùp lôøi Ñöùc Thaùnh Cha, Ñöùc Giaùo Chuû Bartolomeâoâ I nhaán maïnh raèng: “Chuùng ta caàn phaûi löu yù ñeán nhöõng giai ñoaïn cuûa con ñöôøng ñaõ ñi qua, cuõng nhö caàn yù thöùc veà nhöõng sai laàm ñaõ phaïm, trong khi chuùng ta coá gaéng tuaân phuïc meänh leänh cuûa Chuùa cho caùc moân ñeä cuûa ngaøi haõy trôû neân Moät. Ñöùc Giaùo Chuû Bartolomeâoâ I cuõng noùi leân taâm tình ghi ôn Ñöùc Beâneâñitoâ XVI ñaõ ñeán thaêm. Sau ñoù, caû hai vò tham döï nhöõng giaây phuùt caàu nguyeän chung, ñöôïc goïi laø “Lôøi Chuùc Tuïng Hoaø Bình”. Thaùnh tích cuûa hai vò thaùnh thaàn hoïc gia noåi tieáng cuûa giaùo hoäi thôøi coå, thaùnh Greâgoârio Nazianzeâ vaø thaùnh Gioan Kim Khaåu, ñaõ ñöôïc tröng baøy ñeå hai vò kính vieáng. Hai vò thaùnh noåi tieáng naøy ñöôïc toân kính trong Giaùo Hoäi coâng giaùo Roma nhö laø thaùnh Tieán Só Giaùo Hoäi. Caùc ngaøi ñaõ laø nhöõng vò tieàn nhieäm cuûa Ñöùc Bartolomeâoâ I, treân toaø Giaùo chuû Costantinopoli naøy. Keát thuùc nghi thöùc tieáp ñoùn vaø nhöõng phuùt caàu nguyeän chung taïi Ñeàn Thôø Thaùnh Georges, thuoäc Ñieän Phanar cuûa Toaø Giaùo Chuû Costantinopoli, Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI vaø Ñöùc Bartolomeâoâ I, coøn daønh theâm nhöõng giaây phuùt trao ñoåi rieâng vôùi nhau nöõa.

Keát thuùc ngaøy thöù Tö 29 thaùng 11 naêm 2006, Ñöùc Thaùnh Cha vaø phaùi ñoaøn, rôøi Toaø Giaùo Chuû Chính Thoáng Giaùo, ñeå ñeán “Nhaø Roncalli”, cô sôû ngoaïi giao cuûa Toaø Thaùnh Vatican taïi Istambul, ñeå duøng côm toái vaø nghó ñeâm, chuaån bò cho ngaøy cao ñieåm vieáng thaêm, thöù Naêm 30 thaùng 11 naêm 2006, ngaøy leã kính thaùnh Anreâ Toâng Ñoà, boån maïng cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng Costantinopoli.

Saùng thöù Naêm 30 thaùng 11 naêm 2006, ÑTC Beâneâñitoâ XVI trôû laïi Ñeàn Thôø Thaùnh Georges cuûa Toaø Giaùo Chuû Chính Thoáng Costantinopoli, ñeå tham döï Phuïng Vuï Thaùnh, do Ñöùc Bartolomeo I chuû söï, ñeå möøng kính thaùnh Anreâ Toâng Ñoà, thaùnh boån maïng vaø laø vò thieát laäp Giaùo Hoäi taïi Costantinopoli. Trong cöû haønh Phuïng Vuï Thaùnh, hai vò Ñöùc Beâneâñitoâ XVI vaø Ñöùc Bartolomeâoâ I ñaõ trao ñoåi caùi “hoân bình an”, vaø cuøng nhau ñoïc kinh Laïy Cha baèng tieáng hy laïp.

Chia seû trong Phuïng Vuï Thaùnh, Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI ñaõ keâu goïi “ngöôøi coâng giaùo vaø anh chò em chính thoáng giaùo haõy daán thaân goùp phaàn canh taân yù thöùc cuûa aâu chaâu veà nhöõng goác reã rieâng, canh taân yù thöùc veà nhöõng truyeàn thoáng vaø nhöõng giaù trò kitoâ cuûa mình. Tröôùc söï hieän dieän cuûa Ñöùc Giaùo Chuû Bartolomeâoâ I, ÑTC nhaéc laïi traùch vuï phuïc vuï phoå quaùt cuûa ngaøi, nhö laø ngöôøi keá vò thaùnh Pheâroâ, vaø ñaõ yeâu caàu nhöõng nhaø chính trò treân theá giôùi haõy toân troïng töï do toân giaùo. Moät laàn nöõa, ÑTC xaùc nhaän muïc ñích cuûa söï hieän dieän cuûa ngaøi laø ñeå “canh taân söï daán thaân chung treân con ñöôøng thieát laäp laïi -- cuøng vôùi ôn Chuùa -- söï hieäp thoâng hoaøn toaøn giöõa Giaùo Hoäi Roma vaø Giaùo Hoäi Costantinopoli. ÑTC ñaõ noùi nhö sau: “Toâi coù theå baûo ñaûm vôùi quyù chö huynh raèng Giaùo Hoäi Coâng giaùo saün saøng laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñeå vöôït qua taát caû nhöõng trôû ngaïi vaø ñeå ñi tìm, cuøng vôùi anh chò em chính thoáng giaùo, nhöõng phöông theá luoân höõu hieäu hôn cho söï coäng taùc muïc vuï, ñeå nhaém ñeán muïc tieâu hieäp thoâng troïn veïn.” Veà phaàn mình, Ñöùc Giaùo Chuû Bartolomeâoâ I nhìn nhaän söï hieän dieän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhö laø ñeå theå hieän tình huynh ñeä ñoái vôùi giaùo hoäi chính thoáng giaùo Costantinopoli. Ñöùc Giaùo Chuû cuõng nhìn nhaän daáu hieäu hieån nhieân laø hai beân ñaõ roõ raøng öôùc muoán kieân trì treân con ñöôøng thieát laäp laïi söï hieäp thoâng troïn veïn. Ñöùc Giaùo Chuû noùi tieáp nhö sau: “Chuùng toâi coâng khai noùi leân nieàm ñau buoàn saâu xa vì chöa ñöôïc hieäp nhaát vôùi nhau ñeå cöû haønh caùc bí tích thaùnh”.

Keát thuùc Phuïng Vuï Thaùnh, Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI vaø Ñöùc Bartolomeâoâ I, ñaõ ñoïc vaø sau ñoù aán kyù baûn Tuyeân Ngoân Chung, vaø cuøng ban pheùp laønh, baèng tieáng Hy Laïp vaø tieáng Latinh, cho coäng ñoaøn tín höõu hieän dieän.

Chuùng toâi seõ gôûi ñeán quyù vò vaø caùc baïn Tuyeân Ngoân Chung naøy trong chöông trình phaùt thanh sau. Chieàu ngaøy thöù Naêm 30 thaùng 11 naêm 2006, ÑTC coù hai cuoäc vieáng thaêm ñaày nhaïy caûm, nhö chuùng toâi ñaõ nhaéc treân ñaây. Ñoù laø Vieáng Thaêm Baûo Taøng Vieän Sophia vaø Ñeàn Thôø Hoài Giaùo Xanh. Chuùng toâi cuõng seõ töôøng thuaät tieáp trong chöông trình phaùt thanh  laàn tôùi.

(Ñaëng Theá Duõng)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page