Toùm löôïc tieåu söû Ñöùc coá Giaùm muïc

Giu-se Ma-ri-a Nguyeãn Quang Tuyeán

Giaùm Muïc Giaùo Phaän Baéc Ninh

Ñöùc coá Giaùm muïc Giuse Maria Nguyeãn Quang Tuyeán

Giaùm Muïc Giaùo Phaän Baéc Ninh

Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines

Toùm löôïc tieåu söû Ñöùc coá Giaùm muïc Giu-se Ma-ri-a Nguyeãn Quang Tuyeán, Giaùm Muïc Giaùo Phaän Baéc Ninh.

DAÃN

1. Thôøi Nieân Thieáu

Ngöôïc doøng thôøi gian

Caäu beù Giu-se Nguyeãn Quang Tuyeán caát tieáng khoùc chaøo ñôøi ngaøy 20.9.1945 taïi giaùo xöù Ñaïi Laõm - moät giaùo xöù mieàn queâ thuoäc giaùo phaän Baéc Ninh. Caäu ñöôïc röûa toäi ngaøy 27.9.1945 taïi nhaø thôø cuûa giaùo xöù.

Thaân phuï ngaøi laø cuï coá Giu-se Nguyeãn Vaên Toâ - moät nhaø giaùo töø naêm 1954 ñaõ daïy hoïc trong caùc tröôøng nhaø chung. Cuï coá taï theá ngaøy 27.3.1983 ñeå laïi nieàm ñau khoân taû vaø söï maát maùt lôùn lao cho gia ñình.

Thaân maãu ngaøi laø baø coá Anna Nguyeãn Thò Ñeå - moät baø meï Coâng giaùo ñaïo ñöùc thaùnh thieän, heát loøng yeâu thöông chaêm lo cho choàng con.

Hai cuï coá chính laø nhöõng ngöôøi thaøy ñaàu tieân vaø khoâng theå thay theá trong vieäc giaùo duïc caäu Giu-se Tuyeán veà kieán thöùc, nhaân baûn vaø ñöùc tin Coâng giaùo.

Laø ngöôøi con thöù hai trong gia ñình coù 6 anh em: boán trai, hai gaùi, ngay töø nhoû Caäu Nguyeãn Quang Tuyeán luoân toû ra laø moät caäu beù chaêm ngoan, chòu khoù hoïc taäp vaø haèng ngaøy theo meï ñeán nhaø thôø cuûa giaùo xöù, caäu coù loøng yeâu meán Meï Ma-ri-a caùch ñaëc bieät.

Ngay khi hoïc tieåu hoïc, caäu ñaõ toû ra laø moät hoïc sinh thoâng minh, coù chí hôn ngöôøi, caäu luoân laø hoïc sinh daãn ñaàu lôùp. Nhöng khoâng vì gioûi giang maø caäu kieâu caêng töï ñaéc, traùi laïi caäu luoân saün loøng giuùp ñôõ baïn beø cuøng nhau tieán boä.

Thaùng 8.1957, Caäu nhaäp Tieåu Chuûng Vieän Gio-an Haø Noäi. Taïi ñaây trong ba naêm trôøi, Caäu luoân laø chuûng sinh göông maãu, say meâ hoïc taäp, tu luyeän.

Ñeán naêm 1960, do hoaøn caûnh xaõ hoäi thay ñoåi, Caäu chuûng sinh Giu-se Tuyeán phaûi taïm rôøi Tieåu Chuûng vieän Gio-an Haø Noäi veà queâ höông Ñaïi Laõm, trong loøng caäu ngoån ngang tieác nuoái vì söï nghieäp hoïc haønh dang dôû.

Trôû veà queâ höông, caäu chuûng sinh Nguyeãn Quang Tuyeán soáng trong maùi aám yeâu thöông gia ñình vaø tình laøng nghóa xoùm. Nôi ñaây, Caäu tieáp tuïc hoïc vaên hoùa vaø toát nghieäp Phoå thoâng Trung hoïc naêm 1964, ñoàng thôøi vaãn luoân nuoâi chí höôùng daán thaân tu trì.

Quaõng thôøi gian sau khi toát nghieäp Phoå thoâng Trung hoïc laø thôøi kì ñaày thöû thaùch gian khoù ñoái vôùi caäu chuûng sinh Nguyeãn Quang Tuyeán. Nhöng gian khoù khoâng theå caûn böôùc Caäu treân ñöôøng daán thaân cho lí töôûng tu trì.

Trong hoaøn caûnh xaõ hoäi heát söùc khoù khaên, Caäu phaûi vöøa lao ñoäng moät naéng hai söông treân ñoàng ruoäng nhö bao ngöôøi daân queâ khaùc, vöøa tieáp tuïc thaàm laëng hoïc Thaàn hoïc do Ñöùc Giaùm muïc giaùo phaän luùc ñoù laø Ñöùc cha Phao-loâ Phaïm Ñình Tuïng höôùng daãn dìu daét.

2. Cuoäc Ñôøi Linh Muïc

Ai gieo trong leä saàu, seõ gaët trong haân hoan. Sau bao naêm beàn taâm vöõng chí hoïc taäp, tu luyeän trong gian khoù, thaøy Giu-se Nguyeãn Quang Tuyeán ñaõ ñöôïc Chuùa thöông choïn goïi leân haøng Tö teá.

Ngaøy 16.9.1974, Ñöùc Giaùm muïc giaùo phaän Phao-loâ Phaïm Ñình Tuïng ñaõ long troïng ñaët tay truyeàn chöùc linh muïc cho thaøy Giu-se cuøng 8 thaøy khaùc. Tuy nhieân, maõi ñeán naêm 1980, cha Giu-se môùi coâng khai laøm vieäc muïc vuï.

Do hoaøn caûnh thieáu vaéng nhaân söï, trong gaàn 15 naêm thi haønh taùc vuï linh muïc (1974-1989), Ngaøi ñaõ laøm cha xöù coi soùc nhieàu giaùo haït, coù luùc gaàn nhö caû giaùo phaän. Vaø Ngaøi luoân öu tieân cho vieäc ñaøo luyeän caùc chuù tu sinh.

Daàu cho haøng nuùi coâng vieäc muïc vuï ñeø naëng treân vai, theá nhöng cha Giu-se vaãn luoân vui töôi, gaàn guõi thaân thieän vôùi moïi giaùo daân. Moïi ngöôøi ñeàu caûm nhaän nôi cha moät traùi tim ñaày yeâu thöông tha thieát.

3. Cuoäc Ñôøi Giaùm Muïc

Thieân Chuùa luoân laøm nhöõng vieäc thaät kì dieäu vöôït quaù taàm mong öôùc cuûa con ngöôøi. Coù ai ngôø moät caäu beù phaûi boû dôû hoïc Tieåu chuûng vieän naêm xöa laïi coù ngaøy laøm chuû chaên moät giaùo phaän! Cha Giu-se Nguyeãn Quang Tuyeán ñaõ ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm Giaùm muïc Phoù giaùo phaän Baéc Ninh vaø ñöôïc chính thöùc taán phong ngaøy 25.1.1989.

Töø ñaây, ngaøi cuøng chung vai vôùi Ñöùc Giaùm muïc Phao-loâ Phaïm Ñình Tuïng daãn daét, chaêm lo cho ñoaøn chieân giaùo phaän.

Ngaøy 23.4.1994, Ñöùc Giaùm muïc Phao-loâ Phaïm Ñình Tuïng ñöôïc boå nhieäm veà coi soùc Toång giaùo phaän Haø Noäi. Vì theá, Ñöùc cha Giu-se ñöôïc giao quyeàn keá vò vaø ñeán ngaøy 8.8.1994 Ngaøi chính thöùc trôû thaønh Giaùm muïc chính toøa giaùo phaän Baéc Ninh laõnh ñaïo toaøn theå ñoaøn chieân giaùo phaän. Khaåu hieäu Giaùm muïc cuûa Ngaøi ñöôïc laáy töø Tin Möøng thaùnh Gio-an: "Xin cho moïi ngöôøi neân moät" (Ga 17,20).

Trong boái caûnh quaù thieáu vaéng linh muïc, Ñöùc cha Giu-se moät maët tìm caùch göûi chuûng sinh ñi ñaøo taïo, maët khaùc Ngaøi chuù troïng ñaøo taïo vaø xaây döïng Ban haønh giaùo toaøn giaùo phaän. Chính nhöõng ngöôøi giaùo daân naøy ñaõ laø nhöõng caùnh tay ñaéc löïc giuùp Ñöùc cha cai quaûn giaùo phaän trong nhöõng thôøi kì gian khoù; hoï thöïc söï laø nhöõng noøng coát trong vieäc toå chöùc gìn giöõ vaø soáng nieàm tin Coâng giaùo soáng ñoäng taïi caùc giaùo xöù.

Vieäc ñaøo taïo chuûng sinh, ngay naêm ñaàu tieân treân cöông vò Giaùm muïc chính toøa, Ñöùc cha Giu-se ñaõ göûi 9 chuûng sinh ñi hoïc taäp tu luyeän taïi Ñaïi chuûng vieän Haø Noäi. Roài töø ñoù, cöù hai naêm moät laàn, Ngaøi ñeàu ñaën göûi chuûng sinh sang Ñaïi chuûng vieän.

Trong ñôøi Giaùm muïc cuûa mình, Ngaøi ñaõ göûi taát caû 60 chuûng sinh ñi hoïc taïi Ñaïi chuûng vieän Haø Noäi, chöa keå moät soá chuûng sinh ñi ñaøo taïo taïi caùc nôi khaùc trong vaø ngoaøi nöôùc.

Nhöõng haït maàm chuûng sinh giôø ñaây ñaõ trôû thaønh caùc linh muïc cuûa Chuùa; hoï thaät söï laø nhöõng coäng taùc vieân ñaéc löïc vaø laø ñaïi dieän cuûa Giaùm muïc cai quaûn caùc giaùo xöù. Trong ñôøi Giaùm muïc, Ngaøi ñaõ truyeàn chöùc cho gaàn ba chuïc linh muïc.

Ngoaøi ra Ñöùc cha Giu-se coøn cuûng coá vaø xaây döïng caùc hoäi ñoaøn giaùo daân Coâng giaùo khaép giaùo phaän: Thieáu nhi Thaùnh Theå, Giaùo lí vieân, Ca ñoaøn, Giôùi treû, Hoäi Maân coâi, Hoäi Gia tröôûng, Huynh ñoaøn Doøng ba Ña-minh.

Sinh hoaït cuûa taát caû caùc ñoaøn theå naøy ñaõ taïo neân moät baàu khí soáng ñaïo nhieät thaønh, an vui vaø hieäp nhaát trong caùc giaùo xöù.

Haøng naêm, Ñöùc cha ñeàu laàn löôït toå chöùc caùc khoùa huaán luyeän daønh cho caùc hoäi ñoaøn veà hoïc taäp taïi Toøa giaùm muïc. Vaø Ngaøi luoân daønh thôøi gian gaëp gôõ, chia seû vaø ban huaán duï cho hoï. Ñieàu naøy ñaõ laøm cho moái quan heä giöõa vò Chuû chaên vaø caùc hoäi ñoaøn thaät gaàn guõi, thaân maät nhö nhöõng caønh nho keát hôïp vôùi thaân nho.

Vò chuû chaên khoâng chæ ôû yeân trong toøa Giaùm muïc, maø Ngaøi thöôøng xuyeân ñi ñeán thaêm vieáng ñoaøn chieân cuûa Ngaøi qua caùc cuoäc kinh lyù khaép caùc giaùo xöù trong giaùo phaän. Caùc xöù hoï duø xa hay gaàn, noâng thoân hay thaønh thò, ñoàng baèng hay mieàn nuùi ñeàu in daáu chaân cuûa Vò muïc töû nhaân hieàn.

Nhieàu giaùo xöù ñaõ haøng chuïc naêm khoâng coù chuû chaên neân ñaõ oøa khoùc vì caûm ñoäng vaø sung söôùng khi Vò muïc töû nhaân hieàn ñeán vôùi hoï, vì hoï bieát raèng Ngaøi ñeán seõ mang bình an, nieàm vui vaø tình thöông ñeán cho hoï.

Moãi dòp ñi kinh lyù chính laø dòp Ñöùc cha Giu-se ban caùc bí tích, thaùo gôõ nhöng ngaên trôû. Qua ñoù, Vò muïc töû laøm aám noùng laïi nhöõng taâm hoàn nguoäi laïnh, laøm töôi maùt nhöõng taâm hoàn khoâ khan, haøn gaén yeâu thöông nhöõng ñoå vôõ haän thuø, mang laïi an bình cho nhöõng taâm hoàn ñau khoå buoàn saàu.

Bao khoù khaên ñeán töø nhieàu phía vaãn khoâng ngaên noåi vò muïc töû ñeán vôùi ñoaøn chieân cuûa mình. Ñeán nôi ñaâu, Vò muïc töû ñeàu ñeå laïi tin yeâu vaø nhôù nhung trong loøng ñoaøn chieân ôû ñoù. Giaùo daân xöù hoï naøo cuõng muoán níu keùo Vò chuû chaên ôû laïi vôùi mình.

Coâng vieäc muïc vuï cho ñoaøn chieân ñoâng ñaûo vaø roäng khaép giaùo phaän luoân ñeø naëng treân ñoâi vai Ngaøi, khieán cho ñaàu oùc Ngaøi luoân phaûi suy tö tính toaùn. Vì theá, ñeå cho ñaàu oùc bôùt caêng thaúng vaø kieám tìm moät chuùt thaûnh thôi, Ngaøi thænh thoaûng cuõng caàn nhöõng chuyeán tham quan du lòch nhöõng danh lam thaéng caûnh cuûa ñaát nöôùc.

Ngoaøi vieäc xaây döïng caùc ñoaøn theå nhaân söï, Ñöùc cha cuõng ñaõ cho khôûi coâng truøng tu vaø xaây döïng nhieàu nhaø thôø, nhieàu cô sôû vaät chaát trong giaùo phaän.

Ngaøi ñaõ ñeán taän nôi daâng Thaùnh leã ñaët moùng cuõng nhö Thaùnh leã khaùnh thaønh nhaø thôø taïi nhieàu xöù hoï. Nhöõng ngoâi nhaø thôø vôùi thaùp chuoâng vöôn cao nhö nhöõng bieåu töôïng thaät ñeïp veà khaùt voïng nieàm tin cuûa con ngöôøi luoân höôùng tôùi Trôøi cao.

Beân caïnh nhöõng chuyeán ñi vieáng thaêm muïc vuï chính thöùc, ngaøi coøn coù nhieàu chuyeán thaêm vieáng töø thieän baùc aùi tôùi caùc coâ nhi vieän, traïi phong, nhöõng gia ñình hoaøn caûnh khoù khaên, thaêm hoûi caùc Ñaáng baäc ñau oám.

Ñaëc bieät laø chuyeán thaêm vieáng ngöôøi cha, ngöôøi thaøy vaø cuõng laø vò ñoàng nhieäm moät thôøi vôùi Ngaøi: Ñöùc Hoàng y Phao-loâ Phaïm Ñình Tuïng khi ñang oám naëng treân giöôøng beänh. Nhöõng töôûng cha seõ ra ñi tröôùc con, vaäy maø, coù ngôø ñaâu...

17 naêm treân cöông vò Giaùm muïc, gaùnh naëng cuûa coâng vieäc muïc vuï ñaõ gaàn nhö vaét kieät söùc löïc cuûa Ñöùc cha Giu-se. Maëc duø Ngaøi maéc caên beänh hieåm ngheøo ñaõ hôn hai naêm trôøi, nhöng Ngaøi vaãn aâm thaàm chòu ñöïng nhöõng ñau ñôùn cuûa theå xaùc vôùi moät tinh thaàn vui loøng ñoùn nhaän trong nieàm tin töôûng raèng: ñoù laø lôøi môøi goïi vaùc thaäp giaù cuøng Chuùa Ki-toâ, vaø chính Chuùa Gieâ-su cuõng ñang cuøng chung chia nhöõng ñau ñôùn vôùi ngaøi.

Nieàm tin vaø tình yeâu luoân laøm neân nhöõng ñieàu kì dieäu: khi Chuùa vaø Ñöùc cha cuøng chung chia moät nieàm ñau thì nieàm ñau aáy vôi ñi raát nhieàu vaø hi voïng raát nhieàu. Trong huyeàn nhieäm cuûa tin yeâu, taát caû ñau khoå laïi hoùa thaønh nhöõng nieàm ñau eâm aùi, ngoït ngaøo. Ñoù chính laø lí do ñeå Ñöùc cha coù theå vui loøng can ñaûm chòu ñöïng nhöõng ñau ñôùn cuûa beänh taät.

Beänh taät cuûa Ñöùc cha Giu-se ngaøy moät naëng daàn. Giaùo phaän cuøng vôùi Quí Cha vaø giaùo daân Baéc Ninh haûi ngoaïi ñaõ thu xeáp ñeå Ngaøi hai laàn ñi Hoa Kyø chöõa beänh. Caùc y baùc só taïi Hoa Kyø ñaõ heát loøng taän tình chaêm soùc vaø chöõa trò beänh cho Ñöùc cha.

Nhöng vì caên beänh hieåm ngheøo, Ñöùc cha ñaõ khoâng qua noåi nhieàu ca phaãu thuaät noái tieáp nhau. Cuoái cuøng, Ngaøi ñaõ an nghæ trong Chuùa luùc 5g58 ngaøy chuû nhaät, 24.09.2006 taïi beänh vieän Providence Portland Medical Center, bang Oregon, Hoa Kyø, höôûng thoï 61 tuoåi.

Vaø trong nieàm tín thaùc vaøo Chuùa Ki-toâ phuïc sinh, haøng trieäu tín höõu Coâng giaùo trong vaø ngoaøi nöôùc ñaõ hieäp daâng Thaùnh leã caàu nguyeän cho Ngaøi, mong cho Ngaøi sôùm veà höôûng phuùc cuøng Cha treân trôøi.

Vò chuû chaên ra ñi, caû giaùo phaän Baéc Ninh nhö chìm vaøo trong muøa thöông khoù. Taát caû ñoaøn chieân trôû thaønh nhöõng ñöùa con moà coâi bô vô, meáu maùo chít voøng khaên tang traéng ñeán tham döï Thaùnh leã caàu nguyeän cho Cha mình taïi khaép caùc giaùo xöù trong giaùo phaän.

Ñöùc cha Giu-se khaû kính ra ñi ñaõ ñeå laïi nieàm tieác thöông voâ haïn vaø moät noãi troáng vaéng trong loøng bao ngöôøi. Hình aûnh moät vò muïc töû nhaân hieàn, thaân thieän coøn ñoïng laïi maõi trong moïi traùi tim ñoaøn chieân cuûa Ngaøi. Bao con caùi Ngaøi nhö khoâng muoán chaáp nhaän söï ra ñi cuûa Ñöùc cha vaø chæ muoán khoùc gaøo leân: Ñöùc cha ôi! ÔÙi Ñöùc cha ôi! Haõy ôû laïi, haõy ôû laïi vôùi chuùng con!

Keát

Vaâng, xaùc thaân Ñöùc cha kính yeâu ñaõ vónh vieãn ra ñi rôøi xa con caùi ngaøi, theá nhöng, nhöõng giaùo huaán, nhöõng tình caûm thaân thöông, nieàm tin yeâu maõnh lieät vaø loøng hi sinh can ñaûm daán thaân phuïc vuï ñoaøn chieân cuûa Ngaøi thì vaãn haèng ôû vôùi con caùi luoân maõi.

Nhö haït gioáng gieo vaøo loøng ñaát, phaûi muïc naùt ñi môùi sinh nhieàu hoa traùi. Chính luùc Ñöùc cha ra ñi laïi laø luùc nhöõng taâm nguyeän cuûa Ngaøi voïng veà roõ nhaát, ñaùnh ñoäng moïi traùi tim: Haõy yeâu thöông nhau, caùc con haõy yeâu thöông nhau. Haõy hieäp nhaát neân moät, caùc con hieäp nhaát neân moät trong yeâu thöông.

Xin möôïn nhöõng vaàn thô cuûa chính Ñöùc cha nhö moät lôøi keát ñeå phaùc hoïa chaân dung ñaày yeâu thöông hi sinh cuûa Ngaøi, vaø cuõng nhö di chuùc Ngaøi ñeå laïi cho moãi chuùng ta:

Xin nguyeän laøm vieân gaïch döôùi taàng saâu,

Laøm chaát ñoát cho cuoäc ñôøi aám löûa,

Laøm phaân boùn cho caây ñôøi töôi nhöïa,

Tróu quaû vaøng baùt ngaùt nhöõng muøa sau.

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page