Lôøi keâu goïi Loøng Haûo Taâm ñoùng goùp

cho coâng vieäc xaây döïng nhaø thôø

Giaùo Xöù Sôn Thuûy, vuøng Kinh Teá Môùi A Löôùi

Giaùo Phaän Hueá, Vieät Nam

Moãi khi coù möa gioù, nhaø nguyeän naøy khoâng theå traùnh khoûi nöôùc möa

vaø buïi ñaát bay vaøo vì khoâng coù töôøng vaø cöûa.

Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines

Lôøi keâu goïi Loøng Haûo Taâm ñoùng goùp cho coâng vieäc xaây döïng nhaø thôø Giaùo Xöù Sôn Thuûy, vuøng Kinh Teá Môùi A Löôùi, Giaùo Phaän Hueá, Vieät Nam.

(Radio Veritas Asia 30/08/2006) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Theo lôøi yeâu caàu cuûa Ñaëng Theá Duõng, Baïn Ñaøm Xuyeân ñaõ ñi leân mieàn nuùi Sôn Cöôùc ñeå vieát baøi phoùng söï naøy taïi Vuøng Kinh Teá Môùi A Löôùi, vôùi muïc ñích cung caáp cho Ñaëng Theá Duõng söû duïng trong Ñaïi Hoäi Truyeàn Giaùo AÙ Chaâu, ñöôïc toå chöùc  taïi Changmai, Thaùi Lan , vaøo thaùng 10 naêm 2006. Sau khi ñoïc baøi phoùng söï naøy, nhieàu ngöôøi ñaõ e-mail ñeà nghò vôùi Ñaëng theá Duõng, vaø Ñaëng Theá Duõng cuõng coù moät öôùc nguyeän nhö moïi ngöôøi, laø: keâu goïi loøng quaûng ñaïi cuûa quyù vò khaép moïi nôi hoã trôï taøi chaùnh cho hai vieäc:

(1) Giuùp ngöôøi daân vuøng A Löôùi xaây leân ngoâi nhaø thôø cho giaùo xöù Sôn Thuûy môùi ñöôïc thaønh laäp trong vuøng.

(2) Giuùp tieàn mua veù maùy bay cho vaøi anh chò em Vieät Nam ñi döï Ñaïi Hoäi Truyeàn Giaùo AÙ Chaâu vaøo thaùng 10 naêm 2006.

Moïi tìm hieåu theâm xin lieân laïc veà Ñaëng Theá Duõng, Chöông Trình Tieáng Vieät , Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu, Manila, Phi Luaät Taân, E-mail: baonamloc@yahoo.com

Chuùng toâi heát söùc mong muoán ñöôïc söï hoã trôï cuûa moïi ngöôøi töø khaép moïi nôi. Nguyeän xin Thieân Chuùa chuùc laønh cho loøng quaûng ñaïi cuûa quyù vò.

Chaân thaønh caùm ôn quyù vò.

(Ñaëng Theá Duõng)

Ngöôøi Coâng Giaùo Vuøng Kinh Teá Môùi A Löôùi

Ñöôïc Nuoâi Döôõng Ñöùc Tin Suoát 20 Naêm

Nhôø Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu

Lòch Söû Cuûa Moät Giaùo Xöù Vuøng Cao Nguyeân Vieät Nam Ghi Nhaän: Nhöõng Ngöôøi Coâng Giaùo Ñaàu Tieân Ñöôïc Nuoâi Döôõng Ñöùc Tin Suoát 20 Naêm Nhôø Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu (Radio Veritas Asia).

(Hueá, Vieät Nam - Thöôïng tuaàn thaùng 8 naêm 2006) - Nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo cuûa moät giaùo xöù vuøng nuùi cao ôû mieàn trung Vieät Nam cho bieát trong lòch söû hình thaønh neân giaùo xöù cuûa mình, hoï quy tuï ñeå sinh hoaït toân giaùo vaø nuoâi döôõng ñöùc tin cuûa mình suoát 20 naêm nhôø Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu.

- Thoâng tin cuûa Linh muïc quaûn xöù Pheâroâ Nguyeãn Ñaïi:

Töø sau naêm 1975, nhieàu giaùo daân cuûa caùc giaùo xöù trong Toång giaùo phaän Hueá, bò chính quyeàn ñöa leân khai hoang laäp nghieäp ôû moät vuøng ñaát cao nguyeân thuoäc huyeän A Löôùi, goïi laø vuøng kinh teá môùi A Löôùi, caùch thaønh phoá Hueá 70 kiloâmeùt veà höôùng Taây Nam, giaùp bieân giôùi Laøo. Vuøng ñaát naøy tröôùc 1975 chæ coù ngöôøi daân toäc thieåu soá ôû maø thoâi. Sau 1975, moät soá ngöôøi Kinh ôû ñoàng baèng phaûi leân laäp nghieäp ôû ñaây, hoï phaûi vaät loän vôùi cuoäc soáng vaát vaû, ngheøo khoå, caùch bieät vôùi neàn vaên minh ôû thaønh thò. Hôn nöõa, phöông tieän giao thoâng ñi laïi chöa coù, nhieàu ngöôøi muoán veà thaêm queâ cuõng khoâng theå thöïc hieän ñöôïc. Quaõng ñöôøng tuy chæ coù 70 kiloâmeùt, nhöng ñeøo nuùi raát nguy hieåm, chæ coù caùch laø ñi boä maø thoâi.

Rieâng nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo thì phaûi ôû caùch xa nhau haøng chuïc caây soá, khoâng ai bieát ai. Ngöôøi Coâng Giaùo khoâng theå thöïc haønh ñaïo ñöôïc, caùc linh muïc khoâng ñöôïc pheùp leân cöû haønh caùc pheùp bí tích. Suoát gaàn 20 naêm phaûi soáng nhö theá neân ñöùc tin cuûa hoï suy yeáu daàn vaø thaäm chí coù nhieàu ngöôøi xem nhö ñaõ boû ñaïo. Caùc gia ñình töï giöõ ñaïo theo caùch thöùc rieâng vaø aâm thaàm, qua kinh nguyeän haèng ngaøy vaø qua ñaøi Chaân Lyù AÙ Chaâu (nhöõng gia ñình coù Radio).

Roài ñeán moät ngaøy kia, nhôø ôn Chuùa, coù 2 ngöôøi Coâng Giaùo ñi baùn haøng rong ñaõ nhaän ra nhau. Töø ñoù caû 2 cuøng ñi tìm kieám ngöôøi Coâng Giaùo vaø tìm thaáy 40 gia ñình Coâng Giaùo. Sau ñoù vaøo caùc ngaøy Chuû Nhaät hoï ñaõ quy tuï laïi ñoïc kinh caàu nguyeän vôùi nhau luoân phieân töøng gia ñình vaø döï thaùnh leã chung qua Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu. Ñôøi soáng ñöùc tin baét ñaàu ñöôïc khôi daäy.

Töø 1995-2000, Toøa Toång giaùm muïc Hueá, moãi naêm 2 laàn, ñöôïc pheùp göûi linh muïc leân cöû haønh leã Phuïc Sinh vaø Giaùng Sinh cho giaùo daân. Töø naêm 2001 cha Nguyeãn Ñaïi thuoäc Doøng Thaùnh Taâm ôû thaønh phoá Hueá ñöôïc phaùi leân laøm quaûn xöù chui, luùc ñaàu cöù hai hoaëc ba thaùng ngaøi daâng 1 Thaùnh leã cho hoï, roài daàn daàn ngaøi daâng leã thöôøng xuyeân vaøo caùc ngaøy Chuùa Nhaät.

Toång coäng gaàn 30 naêm, ngöôøi Coâng Giaùo ôû A Löôùi soáng trong hoaøn caûnh heát söùc khoù khaên veà kinh teá cuõng nhö veà toân giaùo. Ngaøy 1-8-2005, chính quyeàn tænh Thöøa Thieân Hueá môùi chaáp nhaän cho thaønh laäp giaùo xöù vôùi teân goïi giaùo xöù Sôn Thuûy vaø chaáp thuaän vieäc Toøa Toång Giaùm Muïc Hueá chính thöùc boå nhieäm cha Ñaïi laøm Quaûn xöù giaùo xöù Sôn Thuûy.

- Thoâng tin thu thaäp tröïc tieáp taïi A Löôùi qua nhöõng ngöôøi Giaùo daân kyø cöïu:

A Löôùi laø moät huyeän vuøng cao cuûa tænh Thöøa Thieân Hueá, huyeän coù 21 xaõ vôùi toång dieän tích 1,230 kiloâmeùt vuoâng, toång soá daân khoaûng 36,000 ngöôøi, trong ñoù coù khoaûng 550 giaùo daân ngöôøi Kinh soáng raûi raùc ôû moät soá xaõ vaø phaàn lôùn laø ngöôøi thuoäc 4 daân toäc thieåu soá Pa coâ, Pa hy, Taø oâi vaø Côø tu ñeàu chöa bieát Thieân Chuùa.

Vaøo nhöõng naêm ñaàu sau khi ñeán sinh soáng taïi A Löôùi, ngöôøi Coâng Giaùo gaëp nhieàu khoù khaên trong vaán ñeà giöõ ñaïo vaø sinh hoaït toân giaùo cuûa mình, do tình hình chính trò môùi thay ñoåi vaø do ngöôøi daân soáng ôû khu vöïc ñöôøng bieân giôùi. Nhöng hoï vaãn ñöôïc soi saùng vaø tìm moïi caùch ñeå tuyeân xöng ñöùc tin, nhaän ra nhau vaø quy tuï laïi ñeå ñoïc kinh, nghe lôøi Chuùa vaø tham döï Thaùnh Leã ngaøy Chuùa Nhaät qua Radio Veritas Asia.

OÂng Phaoloâ Nguyeãn Troïng, ôû xaõ Höông Phong, cho bieát khi oâng vaø gia ñình di cö ñeán vuøng kinh teá môùi, hoï mang theo moät chieác radio nhoû, “toâi khoâng ngôø raèng chính nôi röøng nuùi hieåm trôû nhö vaäy noù laïi thu ñöôïc soùng phaùt thanh cuûa Ñaøi Chaân Lyù AÙ Chaâu”. Chieác radio trôû neân moät ñoà duøng caàn thieát toái öu cho gia ñình oâng trong nhöõng buoåi phaùt thanh haèng ngaøy vaø “taïm” tham döï Thaùnh leã ngaøy Chuùa nhaät.

OÂng Troïng, 73 tuoåi, keå: Moät thôøi gian ngaén sau khi oån ñònh vò trí sinh soáng, moät soá gia ñình Coâng Giaùo khaùc tìm vaø nhaän ra gia ñình toâi coù cuøng moät nieàm tin toân giaùo vôùi hoï, chuùng toâi ñaõ cuøng nhau ngoài beân chieác Ñaøi nhoû ñeå  “tham döï Thaùnh leã” vaøo saùng ngaøy Chuùa Nhaät. Coù nhöõng ngöôøi phaûi ñi boä gaàn 10 kiloâmeùt ñöôøng ñaát ñoài vaø baêng qua con suoái ñeå ñeán nhaø cuûa moät gia ñình naøo ñoù ñeå döï leã. Coù nhöõng laàn hoï phaûi nghæ laïi vì möa lôùn hoaëc vì nöôùc ôû con suoái daâng cao khoâng theå loäi qua ñöôïc. Daàn daàn con soá taêng leân 10 gia ñình Coâng giaùo, chuùng toâi cuøng nhau ñoïc caùc kinh, laàn chuoãi Maân Coâi vaø sau ñoù tham döï Thaùnh leã qua chieác Ñaøi nhoû.

Hoï thoáng nhaát thay ñoåi vò trí baèng caùch thöïc hieän moãi tuaàn taäp trung taïi moãi gia ñình khaùc nhau. OÂng Troïng coù nhieäm vuï thænh thoaûng ñi boä 2 ngaøy trôøi veà Toaø Toång giaùm muïc ñeå mang Mình Thaùnh Chuùa leân cho anh chò em vaø con chaùu mình röôùc leã. Ñöùc tin cuûa hoï ñöôïc nuoâi döôõng nhö vaäy heát thaùng naøy qua thaùng khaùc.

Töø naêm 1975 ñeán 1995, caùc linh muïc cuûa Toång giaùo phaän Hueá khoâng theå ñi leân A Löôùi ñeå daâng leã vaø ban caùc pheùp Bí tích vì thôøi theá khoù khaên. Nhöng ngöôøi Coâng Giaùo vaãn quy tuï laïi ñoïc kinh, caàu nguyeän vaø nghe döï Thaùnh leã ñöôïc phaùt thanh tröïc tieáp töø Ñaøi Chaân Lyù AÙ Chaâu ôû Philippine.

Thôøi chieán tranh, quaân ñoäi Baéc Vieät tieán töø mieàn Baéc vaøo mieàn Nam, vaän chuyeån vuõ khí vaø löông thöïc men theo daõy Tröôøng Sôn. Vuøng ñaát A Löôùi laø baõi chieán tröôøng khoác lieät, nhieàu bom ñaïn vaø mìn do Myõ neùm xuoáng chöa phaùt noå, noù vuøi laãn trong ñaát, röøng caây vaø khe suoái.

OÂng Simon Nguyeãn Laùng, 63 tuoåi, ôû xaõ Sôn Thuyû, cho bieát caùc gia ñình ñeàu coù ngöôøi bò bom bi hoaëc mìn cöôùp maát maïng soáng, moät soá ngöôøi bò thöông taät, tai naïn xaûy ra khi ñang khai hoang nöông ñoài ñeå troàng saén, khoai vaø luùa.

OÂng Teâphanoâ Nguyeãn Ñình Hoaønh, 68 tuoåi, laø ngöôøi tuyeân xöng ñöùc tin vôùi baø con trong huyeän baèng caùch laøm moät caây Thaùnh giaù ñaët treân quan taøi cuûa ngöôøi con trai mình. OÂng cho bieát con trai oâng ñang khi lao ñoäng cuoác ñaát troàng caây thì boå phaûi bom mìn, con oâng thieät maïng vì bom mìn phaùt noå. Ngöôøi daân vaø caùn boä ñeán tham döï ñaùm tang ñoâng ñuùc ñeàu ngaïc nhieân thaáy caây Thaùnh giaù ñöôïc ñaët treân quan taøi ngöôøi quaù coá.

Töø naêm 1991, nhaø oâng Hoaønh trôû thaønh trung taâm ñieåm cuûa 30 gia ñình Coâng giaùo. Gia ñình oâng Hoaønh quyeát ñònh daâng hieán 4,500 meùt vuoâng ñaát vaø nhaø cuûa mình cho coäng ñoaøn ñeå laøm Nhaø Nguyeän. Vôï choàng oâng vaø 7 ngöôøi con sinh soáng ôû vò trí khaùc caùch ñoù khoaûng 1 kiloâmeùt. Haèng ngaøy oâng Hoaønh troâng coi Nhaø Nguyeän, moãi saùng Chuùa Nhaät oâng doïn deïp nhaø vaø chuaån bò Radio ñeå ñoùn moïi ngöôøi ñeán ñoïc kinh vaø döï leã qua Ñaøi. Nhieàu gia ñình vaãn phaûi ñi boä hoaëc xe ñaïp 15 kiloâmet ñeán tham döï.

OÂng Hoaønh keå: Linh muïc Toång ñaïi dieän luùc ñoù laø cha Bính ôû Hueá ñaõ cho chuùng toâi 500 ñoàng ñeå mua moät chieác Radio lôùn hôn, heát 250 ñoàng, soá tieàn coøn laïi chuùng toâi ñoùng baøn thôø vaø trang hoaøng cho xöùng ñaùng laø nôi ñaët Mình Thaùnh Chuùa vaø laø nôi dieãn ra nghi thöùc caàu nguyeän haøng tuaàn.

Ñeán naêm 1996 nhöõng ngöôøi Coâng giaùo ôû ñaây môùi ñöôïc Linh muïc ñeán daâng leã vaø ban caùc pheùp bí tích. Chính quyeàn ñòa phöông chaáp thuaän vieäc Toaø Toång Giaùm Muïc Hueá giao A Löôùi cho Doøng Thaùnh Taâm thöôøng xuyeân chaêm lo muïc vuï cho ngöôøi Coâng Giaùo.

Nhöõng ngöôøi Coâng giaùo ôû ñaây ñang mong ñôïi coù moät ngoâi nhaø thôø khang trang ñeå haøng ngaøy ñoïc kinh caàu nguyeän hoaëc tham döï Thaùnh leã. Hieän hoï ñang söû duïng phaàn ñaát maø gia ñình oâng Hoaønh ñaõ daâng cuùng, döïng moät caùi laùn (gara) lôïp toân roäng khoaûng 150 meùt vuoâng ñeå laøm Nhaø Nguyeän taïm thôøi. Moãi khi coù möa gioù, nhaø nguyeän naøy khoâng theå traùnh khoûi nöôùc möa vaø buïi ñaát bay vaøo vì khoâng coù töôøng vaø cöûa.

Maõi ñeán ngaøy 1-8-2005, chính quyeàn môùi coâng nhaän taïi A Löôùi coù moät giaùo xöù Coâng giaùo. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Teâphanoâ Nguyeãn Nhö Theå cuûa Hueá ñaõ ñeán daâng Thaùnh leã tuyeân boá chính thöùc thaønh laäp giaùo xöù Sôn Thuyû, giaùo ñieåm toaï laïc ôû thoân Quaûng Hôïp, xaõ Sôn Thuyû, huyeän A Löôùi. Hueá caùch thuû ñoâ Haø Noäi 658 kiloâmeùt veà höôùng Nam.

Chuû tòch Hoäi ñoàng giaùo xöù laø oâng Troïng, oâng Laùng laøm phoù. Hai oâng naøy cuøng vôùi oâng Hoaønh vaø moät soá ngöôøi khaùc ñaõ coù coâng nhen nhoùm vaø quy tuï leân coäng ñoaøn giaùo xöù ngaøy nay. Hoï cho bieát hieän nay hoï vaãn coøn nghe ñaøi haèng ngaøy nhöng khoâng phaûi döï leã qua ñaøi nhö xöa maø nay ñaõ coù cha xöù thöôøng xuyeân daâng leã cho hoï, tuy nhieân nhöõng ngöôøi vì phaûi coi nhaø khoâng ñeán tham döï thaùnh leã ñöôïc thì vaãn môû ñaøi ñeå nghe ôû nhaø.

OÂng Troïng cho bieát khi ñeán A Löôùi sinh soáng, nhieàu gia ñình Coâng Giaùo chöa coù nieàm tin saâu saéc neân ñaõ choân daáu töôïng aûnh vì sôï vaø vì chöa am hieåu giaùo lyù. “Toâi thích nghe muïc 'Tìm hieåu Kinh Thaùnh', 'Ñaïo lyù thieân nieân kyû môùi' vaø 'Lôøi Chuùa ngaøy Chuùa Nhaät'. Vì töø ngaøy ñöôïc röûa toäi, vôï choàng toâi vaø 10 ngöôøi con khoâng coù cô hoäi hoïc giaùo lyù. Nhôø nghe ñaøi Chaân Lyù AÙ Chaâu maø chuùng toâi hieåu bieát theâm nhieàu veà giaùo lyù vaø Kinh Thaùnh, soáng nieàm tin kieân vöõng hôn”, oâng noùi.

Theo oâng Hoaønh, chöông trình phaùt thanh cuûa Ñaøi Chaân Lyù AÙ Chaâu laø “moùn aên tinh thaàn khoâng theå thieáu ñoái vôùi toâi haèng ngaøy. Ngaøy naøo cuõng coù noäi dung hay vaø boå ích. Toâi thích nghe muïc 'Chuyeän Töû Teá' vì noäi dung trung thöïc vaø hay”. Nhöng tin töùc Giaùo hoäi thu huùt oâng laéng nghe hôn heát, “nhôø ñoù toâi bieát ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng coù khoeû khoâng, Ngaøi ñang laøm gì, ñi ñaâu vaø giaùo huaán ñieàu gì. Toâi cuõng bieát ñöôïc tình hình Giaùo hoäi ôû moïi nöôùc treân Theá giôùi, nhaát laø taïi Chaâu AÙ vaø Vieät Nam”. Tuy nhieân oâng thöøa nhaän taïi Vieät Nam coøn thieáu nhieàu tin töùc veà caùc Giaùo hoäi taïi ñòa phöông, ngöôøi Coâng Giaùo Vieät Nam raát thích nghe nhöõng tin naøy.

OÂng Laùng cho bieát oâng vaø gia ñình vöøa môû to ñaøi Chaân Lyù AÙ Chaâu leân ñeå nghe, vöøa laøm caùc coâng vieäc xung quanh nhaø. Nhöõng vaán ñeà gì quan troïng vaø hay nhö “Caâu Chuyeän Gia Ñình” vaø tin töùc quan troïng thì moïi ngöôøi döøng laïi ñeå chaêm chuù laéng nghe ñeå qua ñoù hieåu bieát vaø thöïc haønh nhöõng baøi hoïc trong cuoäc soáng.

(Phoùng söï ñöôïc thöïc hieän vaøo nhöõng ngaøy ñaàu thaùng 8-2006)

Ñaøm Xuyeân

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page