Baøi Giaûng cuûa ÑTC Beneñitoâ XVI
Dòp Leã Hieån Linh taïi Roma
ngaøy muøng 6 thaùng Gieâng naêm 2006
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beneñitoâ XVI Dòp Leã Hieån Linh taïi Roma, ngaøy muøng 6 thaùng Gieâng naêm 2006.
(Radio Veritas Asia 7/01/2006) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Hoâm nay, muïc thôøi söï xin gôûi ñeán quyù vò vaø caùc baïn Baøi Giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha dòp Leã Hieån Linh (töùc Leã Ba Vua) taïi Roma, ngaøy muøng 6 thaùng Gieâng naêm 2006.
Luùc 9.30 saùng thöù Saùu, ngaøy muøng 6 thaùng Gieâng naêm 2006, ñuùng ngaøy leã Hieån Linh, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ chuû teá Thaùnh Leã trong Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ. Sau baøi phuùc aâm, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ giaûng khuyeân nhö sau:
Anh chò em thaân meán,
AÙnh saùng chieáu toûa trong Ñeâm Giaùng Sinh laøm saùng leân hang ñaù taïi Beâlem, nôi Meï Maria, Thaùnh Giuse vaø caùc Muïc Ñoàng aâm thaàm thôø laïy Chuùa Haøi Nhi, (aùnh saùng ñoù) ngaøy hoâm nay böøng leân vaø bieåu loä cho taát caû moïi ngöôøi. Leã Hieån Linh laø maàu nhieäm aùnh saùng, ñöôïc dieãn taû qua bieåu töôïng ngoâi sao höôùng daãn cuoäc haønh trình cuûa caùc nhaø ñaïo só. Chuùa Kitoâ chính laø nguoàn saùng thaät, laø “maët trôøi moïc leân töø treân cao” (Lc 1,78). Trong maàu nhieäm Giaùng Sinh, aùnh saùng Chuùa Kitoâ toaû saùng treân traàn gian vöøa lan ra theo nhöõng voøng troøn ñoàng taâm. Tröôùc heát treân thaùnh gia ñình Nazareth: Ñöùc Nöõ Ñoàng Trinh Maria vaø Thaùnh Giuse ñöôïc chieáu saùng bôûi söï hieän dieän thaàn linh cuûa Haøi Nhi Gieâsu. AÙnh saùng cuûa Ñaáng Cöùu Theá sau ñoù ñöôïc bieåu loä cho caùc muïc ñoàng taïi Beâlem; Khi ñöôïc thieân söù baùo tin, caùc ngaøi mau maén chaïy ñeán hang ñaù vaø gaëp thaáy nôi ñoù “daáu chæ” ñaõ ñöôïc baùo tröôùc cho hoï: moät con treû ñöôïc boïc trong khaên vaø ñaët naèm trong maùng coû (x. Lc 2,12). Caùc muïc ñoàng, cuøng vôùi Meï Maria vaø Thaùnh Giuse, ñaïi dieän cho “nhoùm nhoû coøn laïi cuûa Daân Israel”, nhöõng ngöôøi ngheøo, anawim, nhöõng keû ñaõ ñöôïc loan baùo Tin Möøng. AÙnh saùng Chuùa Kitoâ cuoái cuøng chieáu toaû ñeán caùc vò Ñaïo Só, cuûa ñaàu muøa töø caùc daân ngoaïi. Coøn naèm trong boùng ñeâm, nhöõng ñeàn ñaøi cuûa quyeàn haønh taïi Gieârusalem, nôi maø tin töùc veà Ñaáng Thieân Sai sinh ra, ñöôïc thoâng baùo moät caùch nghòch lyù cho hoï bieát qua caùc vò Ñaïo Só, vaø khôi daäy khoâng phaûi nieàm vui möøng, nhöng söï lo sôï vaø nhöõng phaûn öùng thuø nghòch. YÙ ñònh cuûa Thieân Chuùa quaû thaät laø nhieäm maàu: “AÙnh saùng ñeán trong theá gian, nhöng con ngöôøi ñaõ thích boùng toái hôn aùnh saùng, bôûi vì coâng vieäc cuûa hoï xaáu xa” (Gn 3,19).
Nhöng thöû hoûi aùnh saùng ñoù laø gì ñaây? Noù chæ laø moät bieåu töôïng gôïi yù, hay coù moät thöïc taïi thaät, ñöôïc noùi leân qua hình aûnh naøy? Thaùnh Toâng Ñoà Gioan ñaõ vieát trong thö Thöù Nhaát cuûa ngaøi nhö sau: “Thieân Chuùa laø aùnh saùng vaø nôi ngaøi khoâng coù boùng toái” (I Gn 1,5). Vaø sau ñoù thaùnh nhaân coøn vieát theâm nhö sau: “Thieân Chuùa laø Tình Yeâu”. Hai lôøi quaû quyeát treân, neáu ñöôïc lieân keát chung vôùi nhau, giuùp chuùng ta hieåu roõ hôn raèng: aùnh saùng buøng leân trong ñeâm Giaùng Sinh, vaø laø aùnh saùng ngaøy nay ñöôïc bieåu loä cho caùc daân toäc, laø Tình Yeâu Thieân Chuùa, ñöôïc maïc khaûi nôi chính baûn thaân cuûa Ngoâi Lôøi Nhaäp Theå. Ñöôïc thu huùt bôûi aùnh saùng naøy, caùc ñaïo só töø Ñoâng phöông keùo ñeán. Nhö theá, trong Maàu Nhieäm Hieån Linh, beân caïnh taùc ñoäng chieáu toaû töø trong ra ngoaøi, coøn coù taùc ñoäng thu huùt töø ngoaøi vaøo trung taâm, hoaøn thaønh taùc ñoäng ñaõ ñöôïc khaéc ghi truôùc ñaây trong Cöïu Öôùc. Nguoàn goác cuûa söùc maïnh thu huùt ñoù laø Thieân Chuùa, duy nhaát trong Baûn Tính vaø coù Ba Ngoâi, Ñaáng thu huùt veà mình taát caû moïi söï vaø moïi ngöôøi. Nhö theá, Ngoâi Lôøi Nhaäp Theå xuaát hieän nhö laø nguyeân lyù hoaø giaûi vaø quy tuï taát caû (x. Eph 1,9-10). Ngoâi Lôøi nhaäp theå laø cuøng ñích cuûa lòch söû, laø ñieåm tôùi cuûa moät cuoäc “xuaát haønh”, cuûa moät cuoäc haønh trình cöùu roãi ñöôïc Thieân Chuùa quan phoøng an baøi; vaø cuoäc haønh trình naøy ñaït ñeán choùp ñænh trong caùi cheát vaø soáng laïi cuûa Ngoâi Lôøi Nhaäp Theå. Vì theá, trong ngaøy leã troïng Hieån Linh, phuïng vuï nhìn thaáy truôùc “lôøi Loan Baùo cuûa Bieán Coá Vöôït Qua”; thaät vaäy, naêm phuïng vuï gom laïi toaøn theå lòch söû cöùu roãi maø trung taâm laø “Tam Nhaät Thaùnh cuûa Chuùa chòu ñoùng ñinh, ñöôïc mai taùng trong moà vaø ñaõ phuïc sinh”.
Trong phuïng vuï cuûa Muøa Giaùng Sinh, thöôøng ñöôïc laëp laïi nhö moät ñieäp khuùc, caâu trích töø thaùnh vònh 97 nhö sau: Chuùa ñaõ bieåu loä ôn cöùu roãi; Ngaøi ñaõ maïc khaûi söï coâng chính cuûa mình tröôùc maét chö daân” (caâu 2). Ñaây laø nhöõng lôøi maø Giaùo Hoäi duøng ñeå nhaán maïnh chieàu kích “hieån linh” cuûa maàu nhieäm Nhaäp Theå: bieán coá Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi, bieán coá Ngaøi buôùc vaøo trrong lòch söû laø cao ñieåm cuûa vieäc Thieân Chuùa maïc khaûi chính mình cho daân Israel vaø cho taát caû moïi daân toäc. Nôi Con Treû Beâlem, Thieân Chuùa ñaõ maïc khaûi chính mình trong hình haøi khieâm toán cuûa con ngöôøi, trong thaân phaän “ngöôøi toâi tôù”, vaø trong caû thaân phaän cuûa keû chòu ñoùng ñinh (x. Phil 2,6-8). Ñaây laø ñieàu nghòch lyù kitoâ. Chính söï aån khuaát naøy keát thaønh lôøi dieãn taû huøng hoàn nhaát cuûa Thieân Chuùa: söï khieâm toán, söï khoù ngheøo, söï tuûi nhuïc cuûa cuoäc Thöông khoù, laøm cho chuùng ta bieát roõ Thieân Chuùa laø nhö theá naøo. Dung maïo cuûa Chuùa Con maïc khaûi caùch trung thaønh dung maïo cuûa Thieân Chuùa Cha. Ñoù laø lyù do taïi sao Maàu Nhieäm Giaùng Sinh coù theå noùi ñöôïc laø caû moät “söï hieån linh”. Vieäc bieåu loä cuûa Chuùa cho caùc Ñaïo Só khoâng theâm ñieàu xa laï vaøo trong yù ñònh cuûa Thieân Chuùa, nhöng maïc khaûi cho thaáy moät chieàu kích haèng coù vaø chính yeáu keát thaønh yù ñònh Thieân Chuùa, raèng: caùc Daân Ngoaøi ñeàu ñöôïc môøi goïi, trong Chuùa Gieâsu Kitoâ, ñeå tham döï vaøo cuøng moät phaàn gia taøi, ñeå keát thaønh moät thaân theå, vaø ñeå chia seû lôøi Chuùa Höùa nhôø qua Tin Möøng” (Eph 3,6). Ñoái vôùi caùi nhìn hôøi hôït beân ngoaøi, thì söï trung thaønh cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi daân Israel vaø vieäc ngaøi bieåu loä chính mình cho caùc daân ngoaïi, coù theå xem ra nhö laø nhöõng khía caïnh khaùc bieät nhau; nhöng thaät ra, ñaây laø hai maët cuûa cuøng moät huy chöông. Thaät vaäy, theo Kinh Thaùnh, chính ñeå trung thaønh vôùi giao öôùc tình yeâu vôùi daân Israel maø Thieân Chuùa maïc khaûi vinh quang mình cho caùc daân toäc khaùc nöõa. “AÂn Suûng vaø Loøng Trung Thaønh” (TV 88,2) “loøng nhaân töø vaø söï thaät” (TV 84,11), ñoù laø noäi dung cuûa vinh quang Thieân Chuùa; ñoù laø “danh goïi” cuûa Ngaøi, ñeå ñöôïc moïi nguôøi bieát ñeán vaø toân vinh, töø moïi ngoân ngöõ moïi quoác gia. Nhöng noäi dung naøy khoâng theå naøo ñöôïc taùch ra khoûi “phöông phaùp” maø Thieân Chuùa ñaõ choïn ñeå maïc khaûi chính mình; ñoù laø phuông phaùp cuûa söï trung thaønh tuyeät ñôùi vôùi giao öôùc, maø choùp ñænh laø Chuùa Kitoâ. Chuùa Gieâsu laø, ñoàng thôøi vaø khoâng theå taùch bieät ra, “aùnh saùng chieáu soi caùc daân ngoïai vaø laø vinh quang cuûa Israel daân Chuùa” (Lc 2,32); Ñöôïc Thieân Chuùa linh öùng, cuï Simeâon ñaõ thoát leân nhö theá, khi boàng Haøi Nhi treân tay, khi hai Ñaáng ñeán daâng con treû trong Ñeàn Thaùnh. AÙnh saøng chieáu soi caùc Daân toäc - aùnh saùng cuûa leã Hieån Linh - phaùt xuaát töø vinh quang cuûa Daân Israel, vinh quang cuûa Ñaáng Thieân Sai, maø theo Kinh Thaùnh, ñaõ giaùng sinh taïi Beâlem, “thaønh cuûa Vua Ñavid” (Lc 2,4).Caùc Ñaïo Só thôø laïy moät Haøi Nhi ñôn sô naèm trong ñoâi tay Meï Maria, bôûi vì caùc ngaøi nhìn nhaän nôi Con Treû naøy nguoàn maïch cuûa hai aùnh saùng ñaõ höôùng daãn caùc ngaøi: aùnh saùng cuûa ngoâi sao vaø aùnh saùng cuûa Kinh Thaùnh. Caùc ngaøi nhìn nhaän nôi Con Treû vò Vua cuûa ngöôøi Giuñeâi, vinh quang cuûa Daân Israel, vaø cuõng laø Vua cuûa taát caû moïi daân nöôùc.
Trong khung caûnh phuïng vuï cuûa leã Hieån Linh cuõng ñöôïc bieåu loä maàu nhieäm Giaùo Hoäi vaø chieàu kích truyeàn giaùo cuûa Giaùo Hoäi. Giaùo Hoäi ñöôïc môøi goïi laøm chieáu saùng trong theá giôùi aùnh saùng cuûa Chuùa Kitoâ, vöøa phaûn chieáu aùnh saùng ñoù nôi chính mình, nhö maët traêng phaûn chieáu aùnh saùng cuûa maët trôøi. Trong giaùo hoäi ñaõ ñöôïc hoaøn taát nhöõng lôøi tieân tri xöa noùi cho thaønh thaùnh Gieârusalem, chaúng haïn nhö lôøi tieân tri Isaia maø chuùng ta vöøa nghe laïi nhö sau: “Haõy choãi daäy, haõy maëc laáy aùnh saùng, bôûi vì aùnh saùng cuûa ngöôi ngöï ñeán... Caùc daân toäc seõ böôùc theo aùnh saùng cuûa ngöôi, caùc Vua Chuùa seõ ñi theo vinh quang cuûa Nguoàn Saùng ngöôi” (Isai 60, 1-3). Nhöõng ñoà ñeä cuûa Chuùa Kitoâ seõ phaûi thöïc hieän ñieàu naøy: sau khi ñaõ ñöôïc Chuùa huaán luyeän soáng theo caùc Moái Phuùc Thaät, caùc ñoà ñeä Ngöôøi, nhôø qua chöùng taù cuûa tình thöông, phaûi loâi cuoán moïi nguôøi ñeán cuøng Thieân Chuùa. “Nhö theá phaûi chieáu toaû aùnh saùng cuûa chuùng con tröôùc moïi ngöôøi, ngoõ haàu nhôø thaáy nhöõng vieäc toát chuùng con laøm maø hoï toân vinh Cha chuùng con treân trôøi” (Mt 5,16). Laéng nghe nhöõng lôøi naày cuûa Chuùa Gieâsu, chuùng ta, moïi thaønh phaàn cuûa Giaùo Hoäi, chuùng ta khoâng theå naøo khoâng nhìn thaáy taát caû söï thieáu soùt cuûa thaân phaän con nguôøi mình bò toäi loãi ghi daáu. Giaùo Hoäi laø thaùnh thieän, nhöng ñöôïc keát thaønh bôûi nhöõng con nguôøi coù mang laáy nhöõng giôùi haïn vaø nhöõng sai laàm. Chæ mình Chuùa Kitoâ, laø Ñaáng, nhôø trao ban cho chuùng ta Chuùa Thaùnh Thaàn, môùi coù theå bieán ñoåi söï cuøng khoán chuùng ta vaø canh taân chuùng ta lieân læ. Chính Chuùa Kitoâ, aùnh saùng chieáu soi caùc daân toäc, aùnh saùng muoân daân, (lumen gentium), ñaõ choïn soi saùng theá gian nhôø qua giaùo hoäi ñöôïc Nguôøi thieát laäp (x. Coâng Ñoàng Vatican II, hieán cheá tín lyù veà Giaùo Hoäi, aùnh saùng muoân daân, soá 1).
“Thöû hoûi laøm sao vieäc naøy coù theå xaûy ra ñöôïc?” Chuùng ta cuõng ñaët ra cho mình caâu hoûi, vôùi nhöõng lôøi Ñöùc Nöõ Ñoàng Trinh Maria ñaõ thöa vôùi toång laõnh thieân thaàn Gabriel. Vaø chính Meï, Meï cuûa Chuùa Kitoâ vaø laø Meï cuûa Giaùo Hoäi, seõ giuùp ta coù caâu traû lôøi; vôùi maãu göông cuûa Meï hoaøn toaøn saün saøng vaâng phuïc thaùnh yù cuûa Thieân Chuùa --- “toâi xin vaâng theo lôøi ngaøi truyeàn” (Lc 1,38)-Meï daïy chuùng ta bieát trôû neân “söï Hieån Linh” cuûa Chuùa, vôùi taâm hoàn môû roäng ñoùn nhaän söùc maïnh cuûa aân suûng, vaø trong söï gaén boù trung thaønh vôùi Lôøi cuûa Con Meï, AÙnh saùng cuûa theá gian vaø laø ñieåm tôùi cuoái cuøng cuûa lòch söû. Amen.
Vöøa roài laø Baøi giaûng cuûa ÑTC Beâneâñitoâ XVI trong Thaùnh Leã Hieån Linh, saùng thöù Saùu muøng 6 thaùng Gieâng naêm 2005, taïi Roma. Heïn gaëp laïi quyù vò vaø caùc baïn.
(Ñaëng Theá Duõng)