Ñoâi gioøng tieåu söû cuûa

Ñöùc coá Giaùm Muïc

Pheâroâ Maria Phaïm Ngoïc Chi

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia

Ñoâi gioøng tieåu söû cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Pheâroâ Maria Phaïm Ngoïc Chi.

I. Taát caû laø do ôn cuûa Chuùa ban: Chuùa Cho laø ñeå Phuïc Vuï.

Ñöùc coá Giaùm Muïc Pheâroâ Maria Phaïm Ngoïc Chi sinh ngaøy 14-5-1909 taïi Toân Ñaïo, huyeän Kim Sôn, tænh Ninh Bình, Baéc Vieät Nam. Naêm 1920 ñöôïc Cha Pleùneau Kim (MEP) chính xöù Toân Ñaïo cho nhaäp tröôøng Ba Laøng (Thanh Hoùa). Naêm 1921 veà hoïc tieåu chuûng vieän Phuùc Nhaïc, Yeân Khaùnh, Ninh Bình. Naêm 1927 maõn tieåu chuûng vieän vaø ñöôïc Ñöùc Cha Marcou Thaønh choïn ñi tu hoïc taïi Tröôøng Ñaïi Hoïc Truyeàn Giaùo Roâma.

Ngaøy 23-12-1933 thuï phong Linh Muïc vaø sau ñoù ngaøi vaãn tieáp tuïc ôû noäi truù taïi tröôøng cuõ, theo hoïc taïi Ñaïi Hoïc Apollinaire vaø ñaõ toát nghieäp caùc vaên baèng Tieán Só Trieát Hoïc, cöû nhaân Thaàn Hoïc vaø cöû nhaân Giaùo Luaät.

Naêm 1935, ngaøi tieáp tuïc theo hoïc Luaät Khoa taïi Ñaïi Hoïc Paris, Phaùp Quoác.

Naêm 1936, ngaøi hoài höông vaø nhaän chöùc giaùo sö Ñaïi Chuûng Vieän Phaùt Dieäm.

Naêm 1944, ngaøi ñöôïc cöû laøm phoù Giaùm Ñoác cuûa Ñaïi Chuûng Vieän naøy.

Naêm 1946, Ñöùc Cha Leâ Höõu Töø ñaët ngaøi laøm Chaùnh AÙn Hoân Phoái Ñòa Phaän ñoàng thôøi cöû ngaøi vaøo Hoäi Ñoàng Ñòa Phaän. Keå töø naêm 1945 ñeán naêm 1950, ngaøi laø vò coá vaán tin caån cuûa Ñöùc Cha Leâ Höõu Töø trong caùc vaán ñeà Luaät Phaùp vaø chính trò.

Ñaàu naêm 1946, ngaøi ñöôïc Hoäi Ñoàng Ñòa Phaän uûy ra tranh cöû Quoác Hoäi, nhöng vì söï man traù cuûa Chính Phuû Vieät Minh hoài ñoù, neân ngaøi ñaõ töø khöôùc söï truùng cöû.

Naêm 1947, ngaøi ñöôïc thaêng laøm Giaùm Ñoác Ñaïi Chuûng Vieän Phaùt Dieäm.

Naêm 1950, ngaøi ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm Giaùm Muïc Buøi Chu vaø leã taán phong Giaùm Muïc cuûa ngaøi ñöôïc toå chöùc long troïng ngaøy 4-8-1950.

Naêm 1954, Ñöùc Khaâm Söù Dooley uûy thaùc ngaøi troâng coi haøng giaùo só vaø giaùo daân Baéc Vieät di cö vaøo Nam.

Ngaøy 5-1-1957, sau khi ñaõ hoaøn thaønh söù maïng coi soùc ngöôøi Di Cö, vaø do söï ñeà cöû cuûa Ñöùc Khaâm Söù Caprio taïi Saigon, ngaøi ñöôïc Toøa Thaùnh ñaët laøm ñaëc uûy toâng toøa chuyeân traùch veà Coâng Giaùo Tieán Haønh Vieät Nam.

Ngaøy 5-7-1957, Toøa Thaùnh boå nhieäm ngaøi laøm Giaùm Quaûn Ñòa Phaän Qui Nhôn vaø naêm 1960 trôû thaønh Giaùm Muïc Chính Toøa Qui Nhôn. Trong nhöõng naêm cai quaûn Ñòa Phaän Qui Nhôn, ngaøi ñaõ môû roäng caùnh ñoàng truyeàn giaùo vaø thu hoaïch veà nhöõng thaønh quaû ngoaøi söï öôùc ñoaùn mong chôø. Nhaø vaên Phaïm Ñình Khieâm (döôùi buùt hieäu Ñöùc Khieâm ñaõ vieát trong cuoán saùch mang töïa ñeà Thaùnh Giuse, Di Caûo cuûa Cha Chính Lyù, nôi trang 101) ghi nhaän: "Phong traøo Taân Toøng ôû Ñòa Phaän Qui Nhôn hoài aáy phaùt trieån kyø dieäu, rieâng khu Ñoâng Myõ (Phuø Myõ?) cuûa Cha Chính Mai Hoïc Lyù vôùi moät soá linh muïc Phaùt Dieäm môû roäng tôùi 40 hoï ñaïo môùi".

II. Taát caû cho Ñaø Naüng Thaân Yeâu:

Ngaøy 18-1-1963, Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan XXIII kyù saéc leänh taùch Ñaø naüng ra khoûi Giaùo Phaän Qui Nhôn vaø ñaët ngaøi laøm Giaùm Muïc tieân khôûi cho Ñòa Phaän môùi Ñaø Naüng. Ngaøi veà vôùi con caùi Ñaø Naüng thaân yeâu cuûa ngaøi ngaøy 1-5-1963 cho ñeán ngaøy taï theá, 21-1-1988. Ngaøy 18-1-1988 vöøa qua Giaùo Phaän nhaø ñaõ cöû haønh Leã Baïc Taï Ôn Chuùa möøng ngaøy Giaùo Phaän leân 25 tuoåi ñeå roài maáy ngaøy sau ñoù toaøn giaùo phaän ñaõ buøi nguøi vónh bieät ngöôøi cha chung. Chieáu theo Giaùo Luaät thì Ñöùc coá Giaùm Muïc Pheâroâ Maria ñaõ cai quaûn Giaùo Phaän Ñaø Naüng ñöôïc 25 naêm vaø 4 ngaøy.

Töø ngaøy veà cai quaûn Giaùo Phaän Ñaø Naüng, ngaøi ñaõ xaây döïng nhieàu cô sôû môùi cho Ñòa Phaän: Toøa Giaùm Muïc, Nhaø Höu Döôõng cho caùc Linh Muïc giaø yeáu, Tieåu Chuûng Vieän Thaùnh Gioan, Beänh Vieän An Bình taïi An Thöôïng, Ñaïi Chuûng Vieän Hoøa Bình laø Chuûng Vieän mieàn taïi Hoøa Khaùnh, Trung taâm Coâng Giaùo Tieán Haønh caïnh nhaø thôø Chaùnh Toøa Ñaø Naüng. Tröôùc naêm 1963, taïi Ñaø Naüng chæ coù doøng nöõ Thaùnh Phaoloâ vaø chò em Meán Thaùnh Giaù Phuù Thöôïng, nhöng sau naêm 1963 trôû ñi, ngaøi ñaõ cho pheùp hoaëc môøi theâm nhieàu Hoäi Doøng khaùc nhau ñeán hoaït ñoäng truyeàn giaùo trong Ñòa Phaän nhö Doøng Meán Thaùnh Giaù Hueá, Doøng Kim Ñoâi Hueá, Tu Hoäi Taän Hieán Saigon, Tu Hoäi Nhaø Chuùa Saigon vaø Doøng Thaùnh Gioan Thieân Chuùa Bieân Hoøa ra Ñaø Naüng troâng coi beänh vieän An Bình.

Con soá linh muïc ñòa phaän chöa ñaày 40 vò luùc Giaùo Phaän môùi thaønh laäp ñaõ taêng leân 117 vò naêm 1975. Sau naêm 1975, vì lyù do muïc vuï vaø thôøi cuoäc, neân trong Ñòa Phaän coøn khoaûng 50 vò nöõa thoâi. Ñöùc coá Giaùm Muïc ñaõ gôûi raát nhieàu linh muïc ñi du hoïc nöôùc ngoaøi. Ngaøi vaãn chuû tröông moãi phaân ngaønh chuyeân bieät nhö Giaùo Luaät, Luaân Lyù, Xaõ Hoäi, Thaàn Hoïc, vaân vaân... ít nhaát phaûi coù 3 cha trong Ñòa Phaän coù cuøng moät loaïi baèng caáp ñeå giuùp nhau laøm vieäc, vöøa coù ngöôøi keá tuïc coâng vieäc cuûa moät cha ñang laøm neáu chaúng may vò naøy qua ñôøi ñoät ngoät. Chuùng toâi coøn nhôù trong moät dòp caám phoøng naêm cho toaøn theå linh muïc ñòa phaän, ngaøi ñaõ khuyeán khích caùc cha döôùi 40 tuoåi neân coá gaéng xuaát ngoaïi. Ngaøi noùi: Neáu cha naøo khoâng coù khaû naêng laáy theâm baèng caáp Ñaïo, Ñôøi, thì ít ra coù dòp quan saùt taän maét nhöõng tieán boä cuûa caùc nöôùc AÂu Myõ ñeå coù theâm kieán thöùc maø veà phuïc vuï toát cho anh chò em Chuùa vaø ñoàng baøo trong nöôùc. Chuû tröông naøy cuûa ngaøi ñang tieán haønh toát ñeïp thì Mieàn Nam rôi vaøo tay Coäng Saûn vaø chöông trình naøy ñaønh ñình hoaõn voâ haïn ñònh. Hieän nay coù khoaûng 15 linh muïc Ñaø Naüng ñang hoaït ñoäng ôû nöôùc ngoaøi, maø phaàn lôùn ñang phuïc vuï anh chò em Chuùa taïi Hoa Kyø.

Khi Mieàn Nam Vieät Nam maát vaøo tay Coäng Saûn, naêm 1975, ngaøi cuõng caép saùch ñi hoïc taäp caûi taïo tö töôûng moät mình vôùi OÂng Phoù Tröôûng Ty Coâng An Tænh Quaûng Nam Ñaø Naüng laø oâng Leâ Löïc trong voøng hai thaùng trôøi. Thaùng ñaàu tieân, moãi ngaøy 8 tieáng (saùng vaø chieàu) vaø thaùng thöù hai, hai tuaàn ñaàu moãi ngaøy 4 tieáng vaø hai tuaàn cuoái chæ coøn moãi ngaøy 2 tieáng ñeán trình dieän oâng Leâ Löïc, Phoù Tröôûng Ty Coâng An ñaëc traùch Toân Giaùo Vuï ñeå ñöôïc hoïc taäp vaø kieåm thaûo. Ngaøy toát nghieäp khoùa hoïc caûi taïo tö töôûng 2 thaùng, ngaøi ñöôïc oâng Leâ Löïc ban cho moät phieáu mua xaêng ñeå töôûng thöôûng, keøm theo laø lôøi ñe doïa: "Toäi cuûa oâng thì nhieàu hôn caùt ngoaøi bieån. Nhöng xeùt raèng vì tuoåi cuûa oâng ñaõ cao vaø giaùo daân cuûa oâng coøn caàn ñeán oâng, neân vì lyù do nhaân ñaïo, nhaø nöôùc khoan hoàng vaø khoâng baét giöõ oâng. Tuy nhieân, oâng coù bò baét giöõ veà sau naøy hay khoâng laø coøn tuøy vaøo thaùi ñoä cuûa oâng coù tieán boä hay khoâng". Theá roài ngaøy 10-7-1984, baát ngôø Toøa Giaùm Muïc An Thöôïng bò coâng an tænh ñeán bao vaây vôùi leänh "noäi baát xuaát ngoaïi baát nhaäp" vaø phoøng Ñöùc Cha vaø cha Quaûn Lyù bò phong toûa vaø khaùm xeùt khoâng chöøa moät ngoïn caây ñoït coû. Hoâm sau Ñöùc Cha bò môøi ñi "laøm vieäc" rieâng vaø sau ñoù bò aùp löïc phaûi nhöôõng cô sôû Toøa Giaùm Muïc, Tieåu Chuûng Vieän Gioan vaø Tu Vieän Gioan Thieân Chuùa cho Nhaø Nöôùc. Luùc ñoù Nhaø nöôùc höùa seõ xaây caát cho Toøa Giaùm Muïc moät cô sôû khaùc ñeå ñaùnh ñoåi laáy Toøa Giaùm Muïc. Nhöng keå töø ñoù cho ñeán nay khoâng thaáy nhaø nöôùc thöïc hieän lôøi höùa aáy. Phaàn ngaøi, keå töø 20-7-1984 ñöôïc ñöa ñi giam loûng taïi Traø Kieäu cho ñeán ngaøy meânh chung.

Ngoaøi nhöõng nhieäm vuï naëng neà, Ñöùc Coá Giaùm Muïc Pheâroâ Maria coøn vieát nhieàu cuoán saùch giaù trò veà Phaùp Luaät vaø Kinh Thaùnh, trong ñoù coù cuoán Phuùc AÂm Daãn Giaûi baèng Vieät ngöõ ôû Vieät Nam cho nhöõng ngöôøi hoïc vaø nghieân cöùu Thaùnh Kinh. Hieän nay Doøng Ñoàng Coâng taïi Hoa Kyø coù cho taùi baûn cuoán saùch giaù trò naøy.

Ñieåm noåi baät nhaát trong ñôøi soáng coâng cuûa ngaøi khieán nhöõng ai gaàn guõi ngaøi ñeàu raát deã daøng nhaän thaáy, ñoù laø luoân luoân ñuùng giôø vaø coá gaéng traû lôøi moïi thö töø duø vaén duø daøi cuûa baát cöù ai gôûi cho ngaøi. Ngaøi hay nhaéc vò quaûn lyù cuûa ngaøi raèng phaûi coá gaéng traû lôøi moïi thö töø, giöõ moïi lieân laïc khoâng phaûi vì pheùp lòch söï maø thoâi, nhöng laø ñeå nhôø caäy veà sau.

Vôùi 79 naêm hieän höõu ôû ñôøi, vôùi 54 naêm vaø 27 ngaøy phuïc vuï Chuùa vaø anh chò em ngaøi trong thieân chöùc linh muïc, vôùi 27 naêm 5 thaùng vaø 6 ngaøy trong chöùc vuï Giaùm Muïc taïi caùc Giaùo Phaän Buøi Chu, Qui Nhôn vaø Ñaø Naüng, roài vôùi 3 naêm 6 thaùng vaø 1 ngaøy bò giam loûng taïi Traø Kieäu, Ñöùc coá Giaùm Muïc ñaõ coù quaù nhieàu coâng nghieäp tröôùc maët Chuùa... Bieát bao nhieâu thaùnh leã ñaõ ñöôïc ngaøi thöôïng tieán Chuùa trong cuoäc ñôøi. Bieát bao nhieâu linh muïc ñaõ ñöôïc chính ngaøi ñaët tay truyeàn chöùc thaùnh, bieát bao nhieâu tu só, nöõ tu ñaõ ñöôïc ñoâi tay ngaøi ñaët leân ñeå hieán thaùnh hoï. Bieát bao nhieâu giaùo daân ñaõ ñöôïc ngaøi ban pheùp Theâm Söùc hay Röûa Toäi cho. Cuõng bieát bao nhieâu ray röùt khoå ñau ngaøi ñaõ phaûi chòu ñöïng suoát haèng maáy chuïc naêm trôøi trong thieân chöùc linh muïc hieán teá vaø trong chöùc vuï giaùm muïc chuû chaên. Coâng nghieäp cuûa ngaøi ñeå ñaâu cho heát! Nhöng khoâng phaûi vì vaäy maø ngaøi khoâng caàn ñeán con caùi cuûa ngaøi nhôù ñeán ngaøi trong kinh nguyeän, trong yù leã moãi ngaøy daâng leân Chuùa ñeå xin Chuùa thöông sôùm ñöa linh hoàn ngaøi veà höôûng nhan Chuùa treân trôøi, bôûi vì:

"Caây caøng cao thì gioù caøng lay,

Caøng cao danh voïng caøng daøy gian lao."

Xin vì coâng nghieäp cuûa Chuùa Kitoâ treân Khoå Giaù,

Xin vì nhöõng khoå ñau maø Giaùo Hoäi vaø Giaùo Daân Vieät Nam ñang gaùnh chòu taïi queâ nhaø,

Xin vì nhöõng hy sinh vaø lôøi caàu nguyeän cuûa con caùi cuûa vò toâi trung cuûa Chuùa ñang ôû nöôùc ngoaøi daâng leân, xin Chuùa sôùm ñöa linh hoàn Ñöùc coá Giaùm Muïc Pheâroâ Maria veà höôûng kieán dung nhan dòu hieàn Chuùa treân trôøi. Amen.

Linh muïc Hoaøng Xuaân Nghieâm

Grand Haven ngaøy 23-1-1988

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page