Ñöùc Cha Toâma Nguyeãn Vaên Traâm
Giaùo phaän Baø Ròa
ngoû lôøi vôùi coäng ñoàng daân Chuùa
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ñöùc Cha Toâma Nguyeãn Vaên Traâm, Giaùo phaän Baø Ròa, ngoû lôøi vôùi coäng ñoàng daân Chuùa.
Troïng kính Ñöùc Hoàng Y Crescenzio Sepe, Boä Tröôûng Boä Phuùc AÂm Hoùa Caùc Daân Toäc, vaø Ñöùc OÂng Barnaba Nguyeãn Vaên Phöông, vieân chöùc caáp cao cuûa Boä Phuùc AÂm Hoùa Caùc Daân Toäc,
Thaät laø dieãm phuùc vaø vaïn vaïn ôn phuùc cho giaùo phaän môùi Baø Ròa chuùng con, vì hoâm nay chuùng con ñöôïc khai sinh töø taám loøng hieàn phuï cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñictoâ XVI vaø cuûa Ñöùc Hoàng Y Boä Tröôûng. Chuùng con caûm nhaän raèng hoâm nay Giaùo Hoäi hoaøn vuõ ñang hieän dieän vaø ñoàng haønh vôùi chuùng con qua söï hieän dieän vaø huaán duï cuûa Ñöùc Hoàng Y, ñaïi dieän Ñöùc Thaùnh Cha, vieáng thaêm muïc vuï Giaùo Hoäi Vieät Nam vaø giaùo phaän Baø Ròa chuùng con. Chuùng con kính xin Ñöùc Hoàng Y chuyeån ñeán Ñöùc Thaùnh Cha loøng kính troïng vaâng phuïc vaø tình yeâu cuûa chuùng con ñoái vôùi Ñöùc Thaùnh Cha. Kính laïy Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñictoâ, chuùng con yeâu meán Ngaøi.
Chuùng con ghi ôn Ñöùc Hoàng Y ñaõ daønh phaàn öu tieân cho giaùo phaän chuùng con khi Ngaøi ñeán vieáng thaêm vaø ban huaán duï cho chuùng con. Ngaøi ñaõ quan taâm caùch ñaëc bieät söï phong phuù, ña daïng vaø loøng ñaïo ñöùc nhieät thaønh cuûa caùc muïc töû giaùo phaän Xuaân Loäc khi chaáp thuaän lôøi thænh nguyeän cuûa chuùng con xin chia taùch giaùo phaän Xuaân Loäc vaø thaønh laäp giaùo phaän môùi Baø Ròa naøy. Chuùng con ghi ôn Ñöùc OÂng Barnaba, ngöôøi toâng ñoà ñaày loøng nhaãn naïi vaø kieân trì, ñaõ goùp phaàn raát tích cöïc trong vieäc thaønh laäp giaùo phaän môùi naøy.
Traân troïng nhaát vaø trang troïng nhaát, vôùi taát caû söï kính troïng, toâi cuøng vôùi caùc linh muïc, caùc tu só nam nöõ, caùc chuûng sinh, caùc ban haønh giaùo vaø giaùo daân cuûa giaùo phaän môùi Baø Ròa, xin gôûi ñeán Ngaøi Thuû Töôùng Chính Phuû, Ban Toân Giaùo vaø caùc ban ngaønh chöùc naêng cuûa Chính phuû, xin gôûi ñeán caùc Vò laõnh ñaïo cuûa tænh Baø Ròa - Vuõng Taøu, xin gôûi ñeán caùc Vò laõnh ñaïo cuûa tænh Ñoàng Nai, lôøi caùm ôn chaân thaønh cuûa chuùng toâi. Keå töø ngaøy ñaát nöôùc ñöôïc thoáng nhaát, theo lôøi thænh nguyeän töø naêm 2000 cuûa caùc Giaùm muïc Xuaân Loäc vaø cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, Quyù Vò ñaõ cöùu xeùt vaø giaûi quyeát moät nhu caàu böùc thieát cuûa chuùng toâi laø chia taùch giaùo phaän Xuaân Loäc thaønh hai giaùo phaän: Xuaân Loäc vaø Baø Ròa, ñoàng thôøi chaáp thuaän ñeà nghò cuûa Toøa Thaùnh boå nhieäm giaùm muïc tieân khôûi cho giaùo phaän môùi Baø Ròa. Xin chaân thaønh caùm ôn vaø kính chaøo Quyù Vò.
Troïng kính Ñöùc Cha Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, Ñöùc Hoàng Y Toång Giaùm muïc Tröôûng giaùo tænh Saigon, caùc Ñöùc Giaùm Muïc, caùc Vieän phuï,
Giaùo phaän môùi Baø Ròa chuùng con raát xuùc ñoäng vì Giaùo Hoäi Vieät Nam ñang hieän dieän, hieäp thoâng vaø caàu nguyeän cho chuùng con qua söï hieän dieän cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam taïi Nhaø thôø Chaùnh toøa naøy. Kính xin Ñöùc Cha Chuû tòch, Ñöùc Hoàng Y Tröôûng giaùo tænh cuøng quyù Ñöùc Cha vaø quyù Vieän phuï hoã trôï vaø höôùng daãn ñeå chuùng con noi böôùc caùc Ngaøi trong cuoäc haønh trình ñöùc tin, chöùng nhaân vaø truyeàn giaùo.
Troïng kính Ñöùc Cha Ñaminh, Giaùm muïc giaùo phaän Xuaân Loäc chuùng con,
Ñöùc Cha ñaõ ghi nhieàu daáu aán khoâng heà phai nôi giaùo phaän Baø Ròa chuùng con: Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Baõi Daâu, Töôïng Ñaøi Chuùa Kitoâ Vua nuùi Tao Phuøng, vaø nhaát laø noãi thao thöùc vaø taän löïc ñeå giaùo phaän môùi Baø Ròa ñöôïc thaønh hình. Tình yeâu muïc vuï vaø loøng nhieät thaønh toâng ñoà cuûa Ñöùc Cha laø taám göông soi chieáu cho moïi thaønh phaàn daân Chuùa: linh muïc, tu só, chuûng sinh, ban haønh giaùo vaø giaùo daân cuûa giaùo phaän naøy. Chuùng con khoâng theå naøo khoâng ghi taïc coâng ôn cao daày cuûa caùc vò muïc töû tieàn nhieäm cuûa giaùo phaän: Ñöùc coá Giaùm muïc Giuse Leâ Vaên AÁn, Ñöùc coá Giaùm muïc Ñaminh Nguyeãn Vaên Laõng, Ñöùc Giaùm muïc Phaoloâ - Maria Nguyeãn Minh Nhaät, laø nhöõng ngöôøi thaày, ngöôøi cha vaø ngöôøi laõnh ñaïo ñaõ daày coâng gieo troàng Lôøi Chuùa, vun ñaép ñöùc tin, höôùng daãn daân Chuùa soáng vaø laøm chöùng nieàm tin vaø truyeàn giaùo. Neáu hoâm nay giaùo phaän Xuaân Loäc vaø Baø Ròa chuùng con ñaït ñeán taàm voùc tröôûng thaønh, ñoù laø nhôø ôn Chuùa vaø nhôø ôn caùc Ngaøi. Chuùng con daâng leân caùc Ngaøi nhöõng lôøi kinh ñeå toû loøng hieáu kính vaø yeâu meán traøn ñaày.
Cuøng vôùi taát caû anh em linh muïc, anh chò em tu só, caùc chuûng sinh, ban haønh giaùo vaø giaùo daân giaùo phaän Xuaân Loäc. Möôøi ba naêm trong taùc vuï giaùm muïc phuï taù, toâi ñaõ ôû giöõa anh chò em vaø ñoàng haønh cuøng anh chò em. Thaät nhieàu kyû nieäm ñeå nhôù, ñeå thöông, ñeå an uûi vaø khích leä nhau. Toâi vaãn luoân nhôù ñeán anh chò em haèng ngaøy trong lôøi kinh nguyeän vaø trong tình yeâu. Xin caàu nguyeän cho toâi vaø cho giaùo phaän môùi naøy.
Kính thöa quyù Cha Toång Ñaïi dieän vaø quyù cha caùc giaùo phaän, quyù Beà treân vaø caùc tu só nam nöõ, xin chaân thaønh caùm ôn taát caû. Söï hieän dieän cuûa quyù Cha vaø quyù tu só trong ngaøy khai maïc söù vuï muïc töû cuûa toâi laø moät khích leä vaø coå voõ, naâng ñôõ vaø hoã trôï toâi raát nhieàu. Xin luoân caàu nguyeän cho chuùng toâi nhaát laø nhöõng khi ñi haønh höông ôû Ñeàn thaùnh Ñöùc Meï Baõi Daâu vaø Töôïng Ñaøi Chuùa Kitoâ Vua nuùi Tao Phuøng.
Kính thöa quyù Cha, quyù tu só nam nöõ, quyù chuûng sinh, quyù ban haønh giaùo vaø toaøn theå anh chò em cuûa giaùo phaän môùi Baø Ròa,
Thieân Chuùa vaø Hoäi Thaùnh sai toâi ñeán vôùi anh chò em. Naøy toâi ñeán ñeå phuïc vuï anh chò em. Toâi xin chaøo taát caû anh chò em. Toâi khoâng laø ngöôøi xa laï ñoái vôùi anh chò em. Möôøi ba naêm qua trong taùc vuï muïc töû, toâi ñaõ nhieàu laàn ñeán vôùi anh chò em: vieáng thaêm muïc vuï, ban bí tích Theâm söùc, khaùnh thaønh nhaø thôø, nhaø xöù, töôïng ñaøi; toâi ñaõ thuoäc veà anh chò em vaø ñaõ ñoàng haønh cuøng anh chò em. Vaø hoâm nay, Thieân Chuùa vaø Giaùo Hoäi keát öôùc toâi vôùi anh chò em baèng moät danh hieäu môùi: giaùm muïc giaùo phaän cuûa anh chò em. Toâi môøi goïi taát caû anh chò em cuøng vôùi toâi, chung tay chung loøng xaây döïng, cuûng coá vaø hoaøn thieän hoùa coäng ñoàng giaùo phaän naøy. Cuøng vui buoàn, cuøng baên khoaên, cuøng traên trôû ñeå cuøng nhau ñoàng haønh trong cuoäc haønh trình ñöùc tin, chöùng nhaân vaø toâng ñoà, cuøng naém tay nhau trong cuoäc khôûi haønh môùi vôùi nieàm vui möøng vaø hy voïng laø coäng ñoàng daân Chuùa naøy ñöôïc soáng vaø soáng doài daøo phong phuù. Toâi chæ laø ngöôøi toâi tôù ñeán ñeå phuïc vuï vaø gaén keát anh chò em. Anh chò em laø con ñöôøng daãn toâi ñeán cuøng Thieân Chuùa vaø Hoäi Thaùnh.
Troïng kính Ñöùc Hoàng Y Sepe, Ñöùc Hoàng Y Gioan Baotixita, Ñöùc Cha Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, quyù Ñöùc Cha, quyù Vieän phuï, quyù Cha vaø toaøn theå Anh Chò Em,
Giôø ñaây, con xin trình baøy ñoâi neùt veà giaùo phaän môùi Baø Ròa.
A. Ñòa Danh Baø Ròa
Baø Ròa xa xöa laø ñaát Chieâm Thaønh goàm caû moät vuøng roäng lôùn töø Bieân Hoøa ñeán Bình Thuaän. Naêm 650 - 655, vuøng naøy bò Thuûy Chaân Laïp thoân tính vaø ñaët teân laø nöôùc Lòa, Luïc Ñòa Thieát; veà sau ngöôøi ñòa phöông ñoïc traïi ra laø Baø Ròa theo thoå aâm.
B. Ñòa Haït Baø Ròa
Linh muïc JB. Errard, thuoäc Hoäi Thöøa sai Paris, laø cha xöù Baø Ròa töø naêm 1874 ñeán 1887, ñaõ töôøng trình veà ñòa haït Baø Ròa coù tröôùc naêm 1862. Ñòa haït naøy goàm coù naêm hoï ñaïo: Ñaát Ñoû laø hoï ñaïo chính coù khoaûng 1,100 giaùo daân; Thoân baây giôø goïi laø hoï Long Taân coù 500 giaùo daân; Dinh baây giôø goïi laø Phöôùc Leã (Baø Ròa) coù 400 giaùo daân; Thaønh baây giôø goïi laø hoï Long Ñieàn coù 200 giaùo daân vaø Goø Saàm coù 100 giaùo daân. Nhö theá, ñòa haït Baø Ròa luùc ñoù chæ coù toång coäng 2,300 giaùo daân.
C. Kyù ÖÙc Haøo Huøng
Khi quaân ñoäi Phaùp, naêm 1861, thoân tính Saøi Goøn - Gia Ñònh vaø saün saøng taán coâng Vuõng Taøu Baø Ròa, quan quaân trieàu Nguyeãn ñaõ baét giam caùc tín höõu cö nguï taïi ñòa haït Baø Ròa vaøo boán traïi giam:
a. Traïi giam chính ôû Baø Ròa giam caàm 300 ñaøn oâng. Ngaøy nay coøn di tích laø Nhaø Moà caùc vò töû ñaïo Baø Ròa.
b. Traïi giam thöù hai ôû Long Ñieàn, giam caàm 135 ngöôøi. Coøn veát tích laø caây Thaùnh giaù ôû ñaát thaùnh hoï Long Ñieàn baây giôø.
c. Traïi giam thöù ba ôû hoï Long Taân giam caàm 140 ngöôøi.
d. Traïi giam thöù tö laø ôû Ñaát Ñoû giam caàm 125 phuï nöõ vaø treû em. Baây giôø coøn moä bia taïi coâng vieân Ñaát Ñoû.
Ngaøy 07 thaùng 01 naêm 1862, töø Vuõng Taøu quaân ñoäi Phaùp tieán coâng veà Baø Ròa, quan quaân trieàu Nguyeãn tröôùc khi ruùt lui ñaõ thieâu soáng caùc tín höõu ôû caû boán traïi giam treân. Toång soá giaùo daân bò cheát thieâu laø 444 ngöôøi goàm coù 288 ñaøn oâng vaø 156 phuï nöõ vaø treû em. Linh muïc JB. Errard ñaõ ghi bia ñaù danh saùch 300 ngöôøi vaø an taùng chung taïi huyeät moä Baø Ròa. Ngoâi Nhaø thôø Moà caùc vò töû ñaïo Baø Ròa vaãn toàn taïi vôùi naêm thaùng nôi queâ höông naøy vaø ñaõ trôû thaønh chöùng tích haøo huøng cuûa caùc chieán só ñöùc tin laáy maùu mình laøm naûy sinh caùc tín höõu, laáy maïng soáng mình ñeå vun ñaép söï soáng cho con chaùu, laø ñöùc tin soáng ñoäng ñang löu thoâng trong huyeát quaûn töøng tín höõu Baø Ròa hoâm qua, hoâm nay vaø maõi veà sau.
D. Giaùo Phaän Môùi Baø Ròa
Naèm troïn trong ñòa giôùi haønh chính cuûa tænh Baø Ròa - Vuõng Taøu vôùi dieän tích 1975.15 km2, daân soá coâng giaùo laø 224,474 ngöôøi giöõa daân cö 908,622 ngöôøi, töùc khoaûng 24.7%. Soá linh muïc giaùo phaän laø 67; soá linh muïc doøng laø 35, nam tu 192 vaø nöõ tu 406.
Laø moät giaùo phaän môùi thaønh laäp ñöôïc taùch ra töø giaùo phaän Xuaân Loäc, chuùng con coá gaéng böôùc ñi vöõng vaøng trong söï hieäp thoâng troïn veïn vôùi Ñöùc Thaùnh Cha vaø Giaùo Hoäi hoaøn vuõ, vôùi Giaùo Hoäi Vieät Nam vaø giaùo phaän meï Xuaân Loäc. Chuùng con coá gaéng xaây döïng söï hieäp nhaát vaø yeâu thöông vaø trong naêm muïc vuï 2006, chuùng con chuù taâm hoïc hoûi vaø thöïc haønh vieäc Taân Phuùc AÂm hoùa, nhaèm thöôøng huaán vaø ñaøo taïo nhaân söï cho vieäc loan baùo Tin Möøng Chuùa Gieâsu Kitoâ taïi giaùo phaän chuùng con.
Nhöõng böôùc chaäp chöõng vaøo ñôøi, chuùng con raát caàn ñöôïc höôùng daãn, baûo veä, cuûng coá bôûi ôn Chuùa, lôøi caàu nguyeän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, cuûa Ñöùc Hoàng Y Boä Tröôûng Boä Phuùc AÂm Hoùa Caùc Daân Toäc vaø cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam. Xin caùc Vò chuùc laønh cho giaùo phaän chuùng con. Chuùng con daâng hieán giaùo phaän cuûa chuùng con cho Ñöùc Maria, Meï Thieân Chuùa, laø Quan Thaày baûo trôï cuûa chuùng con.
Con xin chaân thaønh caùm ôn moïi ngöôøi.
+ ÑGM Toâma Nguyeãn Vaên Traâm
Giaùo Phaän Baø Ròa, 5/12/2005