Vaøi neùt toång quaùt veà tình hình

nhöõng ngöôøi Vieät gaëp naïn

vì baõo Katrina ôû New Orleans

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia

Vaøi neùt toång quaùt veà tình hình nhöõng ngöôøi Vieät gaëp naïn vì baõo Katrina ôû New Orleans.

Tin New Orleans (Tin Toång Hôïp döïa theo baûn tin cuûa BBC 2/09/2005 vaø Vieät Baùo 2/09/2005) - Côn baõo khoång loà Katrina ñaõ laøm cho 80% thaønh phoá New Orleans bò ngaäp nöôùc. New Orleans laø thaønh phoá chòu thieät haïi naëng nhaát trong traän baõo Katrina. Thaønh phoá New Orleans cuõng laø thaønh phoá coù khoaûng 30,000 ngöôøi Vieät ñònh cö. Taïi New Orleans coù raát nhieàu xöù ñaïo coâng giaùo, coù raát nhieàu khu phoá do chính ngöôøi Vieät gaây döïng neân, coù nhöõng con ñöôøng mang teân Vieät Nam.

Tröôùc khi nghe tin coù baõo Katrina, nhieàu ngöôøi Vieät ôû New Orleans ñaõ ñi laùnh naïn sang nhaø baø con, baïn beø ôû caùc thaønh phoá khaùc cuûa tieåu bang Texas beân caïnh nhö Houston hoaëc Dallas. Hoâm thöù Hai 29/08/2005, khi nghe tin baõo Katrina khoâng ñaäp thaúng vaøo New Orleans maø ñi cheäch sang ñoù maáy möôi kilomet veà phía tay maët, nhieàu ngöôøi töôûng chöøng nhö ñaõ thoaùt naïn, naøo ngôø ñoù môùi chæ laø böôùc ñaàu, vì New Orleans naèm ôû moät ñòa theá thaáp hôn maët nöôùc bieån, caû thaønh phoá ñöôïc bao boïc baèng moät maïng löôùi ñeâ ñieàu che chaén cho neân chæ caàn moät khuùc ñeâ bò vôõ laø caû thaønh phoá laâm nguy. Ñieàu ñoù ñaõ thöïc söï xaûy ra, coù 2 khuùc ñeâ khoâng chòu noåi söùc eùp ñaõ bò nöùt ra, theá laø 80% thaønh phoá baây giôø ngaäp nöôùc nhö lôøi oâng thò tröôûng cuûa thaønh phoá naøy ñaõ noùi.

Nhaø chöùc traùch ñaõ huy ñoäng löïc löôïng caûnh saùt veä binh quoác gia duøng xuoàng vaø maùy bay ñeán cöùu nhöõng ngöôøi coøn keït trong thaønh phoá. Cho tôùi 10 giôø saùng ngaøy thöù Naêm 1/09/2005, taïi Giaùo Xöù Nöõ Vöông Vieät Nam vaãn coøn 200 ngöôøi tuï taäp taïi moät khu ñaát khoâ raùo ñeå chôø caûnh saùt hoaëc veä binh quoác gia ñeán vôùt.

Ngay sau khi coù tin New Orleans bò nöôùc traøn vaøo, caùc giôùi chöùc vaø vieân chöùc taïi thaønh phoá Houston ñaõ chuaån bò tình huoáng coù theå tieáp nhaän khoaûng 25,000 ngöôøi tò naïn töø New Orleans sang. Chính quyeàn thaønh phoá Houston ñaõ ra leänh môû cöûa caùc tröôøng hoïc vaãn coøn ñang muøa nghæ vaø môû cöûa caû saân vaän ñoäng Astrodome coù 70,000 gheá ngoài ñeå tieáp ñoùn nhöõng ngöôøi töø New Orleans qua. Nhieàu ngöôøi ôû Houston noùi raèng neáu baõo Katrina chæ nhích veà beân traùi thay vì beân phaûi thì thaønh phoá cuûa hoï ñaõ laõnh ñuû.

Toaøn theá giôùi baét ñaàu ra tay trôï giuùp Hoa Kyø cöùu vôùt caùc naïn nhaân baõo luït Katrina. Töø moät ñeà nghò cuûa Phaùp cho taøu vaø maùy bay chôû caùc phaåm vaät trò giaù 25,000 ñoâla töø nöôùc Sri Lanka tröôùc ñaây bò soùng thaàn taøn phaù, caùc ñeà nghò trôï giuùp veà nhaân ñaïo ñaõ ñeán haàu nhö töø khaép caùc ñaïi döông.

Ngöôøi ñöùng ñaàu khoái NATO, oâng Jap de Hoop Scheffer, hoâm thöù Saùu 2/09/2005, cho bieát "neáu nöôùc ñoàng minh Hoa Kyø vaø cuõng laø nöôùc baïn quan troïng cuûa chuùng toâi yeâu caàu giuùp ñôõ thì lieân minh chuùng toâi saün saøng ñaùp öùng".

Chuû tòch uûy ban ñoái ngoaïi lieân hieäp AÂu Chaâu, oâng Javier Solana cho bieát toå chöùc 25 quoác gia naøy seõ ñaùp öùng baát cöù yeâu caàu naøo cuûa Washington.

Haø Lan, quoác gia ôû vuøng ñaát thaáp, soáng döïa treân moät heä thoáng ñeâ ñieàu ñaõ ñeà nghò gôûi moät toaùn chuyeân gia giuùp taùi thieát laïi heä thoáng ñeâ ôû thaønh phoá New Orleans.

Linh Muïc Vieät Höng, thuoäc tu Hoäi Taän Hieán, vaø laø chính xöù St Anthony of Padua ô Baton Rouge, tieåu bang Lousiana, ñaõ vieát veà tình traïng tieáp cö ngöôøi Vieät Nam chaïy naïn töø New Orleans leân Trung Taâm Taän Hieán ôû Baton Rouge nhö sau:

"Caùm ôn taát caû quùi vò ñaõ quan taâm ñeán tình traïng bi ñaùt maø chuùng toâi ñang phaûi gaùnh chòu."

"Maáy ngaøy vöøa qua khoâng coù cable cho neân cuõng chaúng coù email, nay môùi coù laïi, neân toâi xin pheùp vieát nhöõng doøng naøy ñeå quùi vò bieát tình traïng taïi Trung Taâm Ôn Goïi Taän Hieán ôû Baton Rouge, Lousiana."

"Veà tình traïng chung cuûa Lousiana thì qua TV chaéc quùi vò ñaõ bieát roài, ñaây toâi chæ xin trình baøy vaøi neùt veà hieän tình tieáp cö taïi Trung Taâm Ôn Goïi cuûa Nhaø Doøng Taän Hieán chuùng toâi thoâi."

"Nhöõng ngaøy ñaàu sau khi baõo Katrina ñaùnh, moät Nhaø Höu Döôõng Nursing Home taïi New Orleans ñaõ di taûn ngöôøi tôùi choã chuùng toâi, caû ngöôøi giaø vaø nhaân vieân cuøng gia ñình cuûa hoï, taát caû khoaûng 160 ngöôøi. Nhöõng ngöôøi giaø thì ôû trong nhaø Gym, coøn thaân nhaân vaø ngöôøi laøm thì ôû trong caùc lôùp hoïc. Trong khi di chuyeån vaø khi tôùi nôi ñaõ coù 4 ngöôøi thieät maïng. Cho ñeán nay thì chính quyeàn ñaõ baét buoäc phaûi göûi nhöõng ngöôøi giaø ñeán nhöõng Nursing Home taïi Baton Rouge, vaø hoâm nay nhaân vieân vaø gia ñình cuûa hoï cuõng ñaõ di chuyeån ñeán choã khaùc, coù theå laø ngoaøi tieåu bang Lousiana."

"Hieän Trung Taâm cuûa chuùng toâi chæ bò hö haïi nheï laø noùc nhaø Gym bò boác ñi, Nhaø Nguyeän treân laàu ngaäp nöôùc khoâng xöû duïng ñöôïc."

"Caùc Cha vaø thaày Doøng Taän Hieán nhö Cha Baèng, cha Taâm vaø 4 Thaày: Taâm, Ñoâ, Ñöùc vaø Sôn, cuøng thaày Hoaøi thuoäc Toång Giaùo Phaän New Orleans (töø Ñaïi Chuûng Vieän Notre Dame trôû laïi Trung Taâm) vaø ñang haêng say phuïc vuï nhöõng naïn nhaân baõo luït Katrina..."

"Hieän nay soá ngöôøi Vieät Nam truù nguï taïi Trung Taâm chuùng toâi laø 200 ngöôøi, coù theå gia taêng theâm nöõa trong nhöõng ngaøy tôùi ñaây. Lyù do nhöõng ngöôøi tröôùc ñaây ôû vôùi baø con quanh ñaây, nay muoán di chuyeån vaøo Trung Taâm, vì caùc tö gia quaù chaät choäi, hôn nöõa theo tin töùc thì thôøi gian ñöôïc trôû laïi New Orleans coøn daøi laém, coù theå caû maáy thaùng, neân hoï muoán di chuyeån vaøo ñaây soáng vôùi nhau an uûi nhau."

"Tình traïng hieän nay laøm toâi lieân töôûng tôùi tình traïng tò naïn cuûa chuùng ta caùch ñaây 30 naêm veà tröôùc, xeáp haøng laõnh thöùc aên, nhaän ñoà cöùu trôï vaø quaàn aùo cuûa Red Cross vaø Salvation Army... Raát ñaùng thöông tröôùc noãi ñau khoå lôùn lao cuûa ñoàng baøo chuùng ta, cöûa nhaø vaø taøi saûn gaây döïng trong bao nhieâu naêm vôùi bao nhieâu moà hoâi nöôùc maét bò tieâu tan trong nhaùy maét."

"Trong 4 -5 ngaøy ñaàu, sinh hoaït cuûa Trung Taâm khoâng ñöôïc toå chöùc chu ñaùo, maïnh ai naáy laøm, laøm ñöôïc gì thì laøm. Nhöng baây giôø vì tình traïng cö truù taïi ñaây seõ keùo daøi vaø soá ngöôøi ñeán Trung Taâm seõ coøn taêng theâm, neân Trung Taâm ñaõ phaûi toå chöùc laïi cho chu ñaùo hôn. Toâi ñaõ cöû Cha Nguyeãn Minh Haûi laøm Tröôûng Traïi (Shelter) vaø giaùo xöù Thaùnh Antoân Padua vaø Tu Hoäi Taän Hieán chuùng toâi cuøng chung vai toå chöùc cöùu trôï vôùi caùc UÛy Ban nhö sau: Ban Cö Truù, Ban AÅm Thöïc, Ban Veä Sinh, Ban Traät Töï vaø Ban Y Teá... Cuõng raát may laø coù Cha Taâm cuõng laø baùc só cho neân nhu caàu y teá cuõng ñöôïc giaûi quyeát toát ñeïp. Vaø moïi söï xem ra tieán haønh traät töï."

"Ñaõ coù nhöõng gia ñình ghi danh cho con caùi theo hoïc taïi Baton Rouge vaø Ñaïi Hoïc ôû ñaây. Nhöng oån ñònh ñôøi soáng thì chaéc coøn keùo daøi laâu laâu... Xin anh chò em tieáp tuïc caàu nguyeän cho chuùng toâi."

"Toâi seõ tieáp tuïc thoâng tin nhöõng gì ñang xaåy ra taïi Trung Taâm Tieáp Cö ôû ñaây sau..."

Raát nhieàu ngöôøi Vieät Nam töø Louisiana qua Houston tî naïn baõo Katrina ñang taïm truù taïi nhaø doøng nöõ tu Ña Minh Vieät Nam taïi Houston.

Nhöõng ngöôøi tî naïn baõo Katrina naøy soáng trong tu vieän. Tôùi giôø aên tröa moïi ngöôøi taäp trung taïi phoøng aên cuûa nhaø doøng nöõ tu Ña Minh. Nhaø nguyeän cuõng trôû thaønh nôi nguû cho nhöõng ngöôøi tî naïn baõo.

Chæ trong moät ngaøy, soá ngöôøi soáng trong tu vieän doøng nöõ tu Ña Minh ôû Houston, Texas, taêng leân gaáp ba. Tu vieän coù 50 sô nay ñaõ ñoùn veà 100 ngöôøi tî naïn baõo Katrina vaø ñang chôø ñeå seõ ñoùn theâm 100 ngöôøi nöõa.

Sô Theresa Haèng Phaïm, beà treân cuûa doøng nöõ tu Ña Minh, cho bieát veà coâng vieäc cöùu giuùp ngöôøi Vieät Nam chaïy troán baõo töø Louisiana nhö sau:

"Cho ñeán Thöù Hai 29/08/2005, khi bieát tin veà côn baõo Katrina, doøng nöõ tu Ña Minh vaãn luùng tuùng chöa bieát phaûi laøm gì. Theá roài nghe ñöôïc lôøi thoâng baùo cuûa ñaøi Saigon Houston, chuùng toâi ñeán khu chôï Hoàng Koâng 4 ñeå ñoùn nhöõng ngöôøi chaïy troán baõo."

"Nhöõng ngaøy ñaàu, ngöôøi Vieät Nam môùi ñeán Houston chöa bieát taù tuùc ôû ñaâu. Coù ngöôøi nguû trong xe, coù ngöôøi nguû væa heø. Cuøng vôùi caùc toå chöùc khaùc, chuùng toâi ngoû lôøi ñoùn hoï veà tu vieän." Sô Theresa Phaïm cho bieát, roài cöôøi ñoân haäu: "Khoâng phaûi ñoùn veà ñeå ñi tu ñaâu!"

Theo lôøi sô Theresa, ñeán nay ñaõ coù hôn 200 ngöôøi ghi danh cö truù taïi doøng Nöõ Tu Ña Minh. Trong soá ñoù, hieän coù khoaûng gaàn 100 ñang soáng taïi phoøng sinh hoaït cuûa tu vieän. Coøn soá khaùc, "coù leõ ñang ôû cho heát thôøi haïn cuûa Motel roài seõ ñeán ñaây."

Ñöùc Toång Giaùm Muïc Joseph A. Fiorenza giaùo phaän Houston ñaõ leänh cho taát caû caùc tröôøng Coâng Giaùo môû cöûa ñeå ñoùn caùc hoïc sinh troán baõo töø Louisiana vaø Mississippi. Sô Theresa cuõng baét ñaàu daãn caùc em nhoû ñeán tröôøng hoïc, sô cöôøi vui nhaän xeùt: "Anh thaáy ñaáy, khoâng khí tónh laém. Vì caùc chaùu ñaõ ñeán tröôøng caû roài." Sô cöôøi: "Chöù khoâng chuùng noù quaäy cheát!"

Buoåi aên tröa taïi nhaø doøng Nöõ Tu Ña Minh thaät ngon mieäng. Caùc moùn aên do caùc sô naáu, coù caû caùc moùn BBQ do ñoàng höông mang ñeán. Sô beà treân môøi moïi ngöôøi aên töa. Coù caû caùc moùn aên truyeàn thoáng nhö caø phaùo, canh rau ñay vaø caù kho.

Anh Sang Nguyeãn, moät trong nhöõng ngöôøi ñang tò naïn taïi tu vieän Nöõ Tu Ña Minh, anh cho bieát: "Nhaø toâi ôû Buras, khu vöïc bò baõo naëng nhaát." Anh Sang, 31 tuoåi, tò naïn cuøng gia ñình taùm ngöôøi vaø ñeán tu vieän Ña Minh hoài baûy giôø toái Thöù Tö 31/08/2005.

"Traéng tay!" Anh Sang than thôû. ÔÛ Louisiana, anh Sang laøm ngheà caâu toâm, coù taøu rieâng, nhöng khoâng coù baûo hieåm. Caên trailer cuûa anh cuõng khoâng coù baûo hieåm. "Töông lai khoâng bieát ra sao. Nhöng seõ phaûi veà laïi New Orleans xem tình hình roài môùi tính tieáp." Ñoái vôùi anh Sang, vaø caû caùc thaønh vieân cuûa gia ñình, "cuoäc soáng khoâng coøn nhö cuõ." Hieän taïi, trong thôøi gian taù tuùc taïi doøng nöõ tu Ña Minh, anh giuùp caùc sô laøm vieäc laët vaët, keå caû caét coû.

Anh Danny Nguyeãn, cuõng laø moät trong nhöõng ngöôøi ñang tò naïn taïi tu vieän Nöõ Tu Ña Minh. Anh chaêm chuù ñoïc caùc tin töùc treân Internet, lieân quan ñeán tình hình New Orleans vaø coâng vieäc cuûa haõng. Laøm nhaân vieân cho moät haõng baûo hieåm xe taïi New Orleans, anh Danny cho bieát: "Boss vöøa goïi ñieän thoaïi. OÂng aáy cuõng di taûn roài. Coù leõ chuùng toâi seõ veà laïi Baton Rouge trong moät ngaøy gaàn ñaây ñeå baét ñaàu ñi laøm." Anh cöôøi: "Baûo hieåm xe maø. Seõ coù khoái vieäc trong giai ñoaïn naøy."

Anh Danny cho bieát vaøi ngaøy nöõa ñaây anh vaø vôï, chò Dung Nguyeãn, moät nhaân vieân cuûa haõng haøng khoâng American Airlines, seõ kyû nieäm 13 naêm ngaøy cöôùi vôùi moät chieác baùnh vaø aên buffet. "Maø kyø thaät, 13 naêm tröôùc, ñaùm cöôùi cuûa hai vôï choàng vöøa xong ñöôïc moät tuaàn thì côn baõo Andrew traøn ñeán. Nay baõo Katrina ñoùn mình kyû nieäm 13 naêm."

Anh Danny vaø chò Dung coù naêm ngöôøi con, chaùu nhoû nhaát môùi ba tuaàn. Chò Dung so saùnh: "Lòch söû laäp laïi hay sao aáy. Neáu laáy moác laø naêm 1975, thì 30 naêm (tröôùc naêm 1975) boá meï chaïy töø Baéc vaøo Nam. 30 naêm (sau naêm 1975), tôùi theá heä con chaùu chaïy troán baõo. Cuõng xeáp haøng chôø ñoà aên, thöùc uoáng."

"Nhö giaác chieâm bao, nhanh nhö trong phim vaäy." Anh Danny noùi veà côn baõo. "Taát caû nhanh nhö khoâng coù thaät. Chæ moãi ñieàu quan troïng laø giaác chieâm bao naøy, hoùa ra laïi laø coù thaät."

Laøn soùng ngöôøi troán baõo laøm thay ñoåi cuoäc soáng vaø sinh hoaït cuûa caùc sô thuoäc doøng Ña Minh. Phoøng sinh hoaït tröôùc ñaây ñöôïc duøng laøm nhaø nguyeän cöû haønh Thaùnh Leã moãi Chuùa Nhaät, nay ñöôïc duøng cho ngöôøi tò naïn. Sô Theresa noùi tieáp, "Gheá ñöôïc xeáp laïi. Ñeán Chuùa Nhaät laïi saép xeáp ñeå laøm leã. Xong roài laïi doïn ñi ñeå coù choã nguû." Sô cho bieát, nhaø doøng seõ phaûi mua theâm caùc taám neäm moûng cho ngöôøi cö truù. "Chöù naèm theá naøy, ñau laém!"

Ngay treân haønh lang nhaø Doøng laø moät chieác baøn ñeå quaàn aùo, thöùc aên, mì goùi, gaïo ñöôïc ñoàng höông Houston chôû ñeán. "Ñaây laø quaàn aùo cho caùc chaùu nhoû. Nhöõng nhu caàu nhö theá naøy, baây giôø caàn laém".

Maëc daàu sinh hoaït cuûa doøng tu bò ñoâi chuùt xaùo troän do tieáp nhaän moät soá löôïng lôùn ngöôøi cö truù, sô Theresa cho bieát "Öu tieân haøng ñaàu daønh cho ngöôøi cö truù." Sô noùi: "Giôø thinh laëng, ñi laïi cuûa caùc sô bò aûnh höôûng. Nhöng caàn phaûi du di. Luaät ñaët ra cho con ngöôøi chöù ñaâu phaûi con ngöôøi soáng vì luaät ñaâu."

Côn baõo Katrina khieán cuoäc soáng cuûa nhieàu chuïc ngaøn, neáu khoâng muoán noùi haøng traêm ngaøn ngöôøi, thay ñoåi vónh vieãn. Tröôùc maét, khoâng ai coù theå bieát tröôùc mình seõ laøm gì ngaøy mai. Caâu traû lôøi chung cuûa hoï, ñôn giaûn laø: "Khoâng bieát."

Moät soá khaùc ñaõ tính ñeán vieäc rôøi haún New Orleans ñeå laäp nghieäp nôi khaùc. Anh Hoaøng Tieán Hoïc, moät chuyeân vieân ñieän cuûa heä thoáng taøu, cho bieát: "Toâi coù ñuû taát caû caùc loaïi baûo hieåm, nhöng coù leõ ñaõ ñeán luùc nghó ñeán chuyeän rôøi New Orleans." Anh cho raèng Houston laø nôi ñaùng chuù yù. "Houston phaùt trieån maïnh. Coù leõ toâi seõ laäp nghieäp taïi thaønh phoá naøy."

Chò Dung Nguyeãn, meï cuûa naêm chaùu beù, tin raèng chò seõ choïn Dallas ñeå baét ñaàu töø ñaàu. Vì chò ñang laøm cho haõng American Airlines, "Maø Headquarter cuûa AA ñöôïc ñaët taïi Dallas."

Moät baïn treû khaùc, ñang laøm nails, cho bieát ñaõ baét ñaàu xin vieäc taïi Houston. "Hoï höùa seõ giuùp ñôõ. Chaéc em seõ ôû laïi Houston tieáp tuïc laøm nails."

Trong khi troø chuyeän cuøng caùc sô vaø nhöõng ngöôøi "tò naïn baát ñaéc dó," ñoàng höông Vieät Nam taïi Houston vaãn tieáp tuïc mang ñoà trôï caáp ñeán doøng tu. Sô Theresa cho bieát: "Ñoàng höông raát töû teá. Thöïc phaåm tieáp teá, nhö gaïo, mì, neáu coøn dö, baø con seõ mang theo treân ñöôøng trôû veà nhaø sau naøy."

Treân thöïc teá, doøng nöõ tu Ña Minh cuûa hôn 50 nöõ tu coù phöông tieän taøi chaùnh khoâng maáy doài daøo. Caùc sô cho bieát "Mình aên gì thì baø con aên naáy." Cuoäc soáng yeân tónh cuûa caùc sô chöa bieát ñeán bao giôø môùi trôû laïi bình thöôøng. Chöøng naøo côn luït coøn hoaønh haønh, chöøng naøo baø con coøn caàn nôi löu truù, nhaø doøng seõ vaãn coøn môû roäng cöûa. Sô Theresa traû lôøi ñôn giaûn: "Khoâng giôùi haïn thôøi gian."

Sô Theresa noùi tieáp: "Ñöøng caûm ôn chuùng toâi. Chính chuùng toâi phaûi caûm ôn moïi ngöôøi. Chuùng toâi chæ laø ngöôøi nhaän. Ñoàng höông trong côn hoaïn naïn ñaõ cho chuùng toâi cô hoäi ñöôïc phuïng söï."

Haèng ngaøy vaøo ñuùng 5 giôø chieàu, tieáng caàu nguyeän vang khaép nhaø doøng. Khoâng khí nhö laéng laïi. Caùc chaùu beù bôùt chôi ñuøa. Ngöôøi lôùn ñi laïi nheï nhaøng hôn. Nhö lôøi caùc sô noùi ban saùng: "Haõy caàu nguyeän cho hoøa bình. Cho theá giôùi. Sao ngöôøi voâ toäi cöù cheát maõi."

(Joseph Tröông)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page