Ngaøy moàng 2 teát
kính nhôù oâng baø, toå tieân, cha meï ñaõ qua ñôøi
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
(Radio Veritas Asia 10/02/2005) - Quí vò vaø caùc baïn thaân meán. Moät taùc giaû noï ñaõ toùm löôïc laïi luaân thöôøng ñaïo lyù cuûa daân toäc Vieät Nam baèng nhöõng vaàn thô sau ñaây:
Toå tieân roài ñeán oâng baø,
döôùi laø cha meï, sau laø chaùu con.
Thôø cha kính meï vuoâng troøn,
giöõ troøn chöõ hieáu daïy trong luaân thöôøng.
Laøm ngöôøi aên ôû khieâm nhöôøng,
kính treân nhöôøng döôùi vaø nhöôøng ngöôøi treân.
Luaân thöôøng ñaïo lyù chôù queân,
theá heä con chaùu giöõ neàn moùng xöa.
Tuaàn hoaøn heát naéng laïi möa,
coù vay coù traû môùi vöøa loøng nhau.
Cuoäc ñôøi traû traû vay vay,
vay ñi traû laïi, bieát ngaøy naøo xong.
Chi baèng haõy nhôù laøm loøng,
aân ñeàn nghóa traû môùi mong taâm bình.
Taâm bình môùi coù an bình,
an bình môùi coù moái tình thaâm saâu.
Thaùnh hieàn ñaõ daïy töø laâu,
gieo nhaân gaëp quaû laø caâu luaân thöôøng.
Luaân thöôøng ñaïo lyù laøm göông,
daïy trong saùch thaùnh, con ñöôøng ta ñi.
Quí vò vaø caùc baïn thaân meán,
Hoâm nay ngaøy moàng 2 teát, chuùng ta kính nhôù oâng baø, toå tieân, cha meï ñaõ qua ñôøi. Baùo hieáu laø ñaïo cuûa daân toäc. Ngöôøi Vieät Nam coù theå tuyeân xöng nhieàu tín ngöôõng khaùc nhau, nhöng neàn taûng chung cuûa moïi ngöôøi vaãn laø thôø kính oâng baø toå tieân. Ñaïo thôø oâng baø, nhö chuùng ta vaãn thöôøng noùi, khoâng phaûi laø tín ngöôõng rieâng cuûa moät nhoùm ngöôøi khoâng theo moät toân giaùo naøo, maø laø ñaïo lyù chung cuûa moïi ngöôøi Vieät Nam, maø töø ngaøn xöa, toå tieân oâng baø chuùng ta ñaõ trau doài vaø truyeàn laïi cho con chaùu. Ñoùn nhaän ñaïo lyù ngaøn ñôøi aáy cuûa daân toäc, cho neân naêm 1974, caùc Ñöùc Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ cho phoå bieán moät thoâng caùo xaùc ñònh vaø ñeà cao caùc leã nghi toân kính oâng baø toå tieân. Thoâng caùo coù ñoaïn vieát nhö sau: "Nhöõng cöû chæ, thaùi ñoä, leã nghi, coù tính caùch theá tuïc, lòch söï, xaõ giao, ñeå toû loøng hieáu thaûo, toân kính, vaø töôûng nieäm caùc toå tieân vaø caùc baäc anh huøng lieät só, neân ñöôïc thi haønh vaø tham döï caùch chuû ñoäng". Moät caùch cuï theå, caùc Ñöùc Giaùm Muïc Vieät Nam coå voõ vieäc thieát laäp baøn thôø gia tieân ñeå kính nhôù oâng baø toå tieân, ñoát nhang höông, ñeøn neán treân baøn thôø gia tieân, toå chöùc nhöõng ngaøy cuùng gioã cuõng nhö tham döï nghi leã toân kính vò Thaønh Hoaøng, quen goïi laø Phuùc Thaàn taïi ñình laøng, ñeå toû loøng cung kính bieát ôn nhöõng vò maø theo lòch söû ñaõ coù coâng vôùi daân toäc, hoaëc laø aân nhaân cuûa daân laøng. Töïu trung, baùo hieáu laø ñaïo laøm ngöôøi, khoâng nhöõng ñaõ ñöôïc ghi khaéc trong traùi tim con ngöôøi, maø coøn ñöôïc Thieân Chuùa maïc khaûi thaønh leà luaät: "Ngöôi haõy thaûo kính cha meï". Ñaïo laøm ngöôøi naøy quan troïng ñeán ñoä chæ ñöùng sau vieäc thôø phöôïng Thieân Chuùa. Xeùt cho cuøng, ñaïo laøm ngöôøi naøy gaén lieàn vôùi ñaïo thôø phöôïng Thieân Chuùa. Coù nhaän ra cha meï, oâng baø, toå tieân, con ngöôøi môùi coù theå nhaän bieát caên nguyeân vaø chuû teå cuûa mình laø Thieân Chuùa.
Khôûi ñaàu moät naêm môùi, chuùng ta ñöôïc môøi goïi xaùc ñònh laïi vò trí cuûa mình. Kính nhôù cha meï, oâng baø, toå tieân, laø tuyeân xöng nieàm tin vaø noùi leân nieàm tri aân vôùi Ñaáng laø caên nguyeân cuûa söï soáng, laø chuû cuûa thôøi gian.
Laïy Chuùa, caûm taï Chuùa vì hoàng aân söï soáng maø Chuùa ñaõ ban taëng cho chuùng con qua trung gian cuûa cha meï, oâng baø, toå tieân chuùng con. Xin cho chuùng con luoân yù thöùc raèng chính qua ñaïo hieáu maø chuùng con toân thôø Chuùa.
Xin Chuùa i a chuùc laønh, cho ñôøi cha meï cuûa con.
Coâng ôn laø nhö nuùi non, döôõng nuoâi con bao ngaøy vuoâng troøn.
Con sinh ñeán trong ñôøi, an vui nhôø coù ôn trôøi,
vaø ôn cha meï, suoát ñôøi coi nheï khoå ñau.
Xin cho cha meï con thaém maõi tình son cuûa Chuùa Trôøi.
Cho con giöõa gia ñình luoân soáng theo tình ngöôøi con ngoan.
An vui cuõng nhö ñau buoàn, luoân ñeïp taám loøng meï cha.
Ai qua laø bao choán xa, thaáy ñaâu vui cho baèng maùi nhaø.
Mai con lôùn leân roài, ra ñi tung caùnh trong ñôøi,
duø xa voâ bôø vaãn nhôø ñeán tình meï cha.
Xin cho cha meï con thaém maõi tình son cuûa Chuùa Trôøi.
Cho con giöõa gia ñình luoân soáng theo tình ngöôøi con ngoan.
(Lôøi baøi haùt Caàu cho Cha Meï, cuûa taùc giaû Phanxicoâ)
(Mai Höông)