Vaøi Nhaän ñònh cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II
veà söï Töï Do Toân Giaùo
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Vaøi
Nhaän ñònh cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II veà söï Töï Do Toân Giaùo.
(Radio Veritas Asia 14/01/2005) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Chuùng ta ñaõ theo doõi caùch toång quaùt veà nhöõng ñieåm noäi dung chính trong baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II cho ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh, nhaân laàn gaëp gôõ hoâm thöù Hai, muøng 10 thaùng Gieâng naêm 2005, ñeå trao ñoåi nhöõng lôøi chuùc ñaàu naêm. Hoâm nay, muïc thôøi söï xin trích laïi nguyeân vaên ñoaïn cuoái cuøng cuûa baøi dieãn vaên naày, trong ñoù ÑTC noùi veà söï töï do toân giaùo, moät trong boán thaùch thöùc chính ñaõ ñöôïc ÑTC nhaéc ñeán. ÑTC ñaët söï töï do toân giaùo trong khung caûnh cuûa söï töï do maø moïi ngöôøi coù quyeàn höôûng. ÑTC ñaõ noùi nhö sau:
“Giôø
ñaây, toâi muoán noùi ñeán moät thaùch thöùc khaùc nöõa: thaùch
thöùc cuûa söï töï do. Thöa quyù vò ñaïi söù, quyù vò bieát roõ
ñeà taøi veà söï töï do laø ñeà taøi raát
thaân yeâu ñoái vôùi toâi, nhaát laø vì lòch söû cuûa chính
daân toäc BaLan cuûa toâi; nhöng ñeà taøi naày cuõng raát thaân yeâu
ñoái vôùi quyù vò, laø nhöõng keû, do bôûi traùch vuï ngoaïi giao,
raát gaén boù vôùi söï töï do cuûa caùc daân nöôùc maø quyù vò
ñaïi dieän cho vaø quyù vò cuõng raát quan taâm baûo veä söï töï
do naày. Söï töï do tröôùc heát laø moät quyeàn lôïi cuûa caù
nhaân. Nhö Tuyeân Ngoân Quoác Teá veà Nhaân Quyeàn noùi leân caùch
maïnh meõ nôi ñieàu khoaûn thöù 1,
“taát caû moïi ngöôøi sinh ra laø nhöõng con ngöôøi töï do vaø
baèng nhau trong phaåm vò vaø trong nhöõng quyeàn lôïi.” Nôi ñieàu
khoaûn thöù 3, Tuyeân Ngoân vieát
nhö sau: “Moïi ngöôøi ñeàu coù
quyeàn soáng, quyeàn ñöôïc töï do vaø an ninh baûn thaân.” Chaéc
raèng, söï töï do cuûa caùc Quoác Gia laø heát söùc thieâng thaùnh,
bôûi vì nhöõng quoác gia ñoù phaûi laø
nhöõng quoác gia töï do, vaø nhaát laø ñeå coù theå chu toaøn moät
caùch thích hôïp boån phaän tieân quyeát phaûi baûo veä, ngoaøi söï
soáng ra, (baûo veä) söï töï do cuûa nhöõng coâng daân, trong taát
caû nhöõng theå hieän ñuùng cuûa noù. Söï töï do laø moät ñieàu
thieän haûo to lôùn, bôûi vì, neáu khoâng coù noù, con ngöôøi khoâng
theå naøo thöïc hieän chính mình moät caùch xöùng hôïp vôùi baûn
tính con ngöôøi cuûa mình. Söï töï do laø aùnh saùng, noù cho pheùp
chuùng ta choïn löïa moät caùch coù traùch nhieäm nhöõng muïc tieâu
vaø con ñöôøng ñeå ñaït ñeán
nhöõng muïc tieâu ñoù. Taïi nôi saâu thaúm nhaát cuûa töï do con
ngöôøi, ngöôøi ta gaëp thaáy quyeàn
töï do toân giaùo, bôûi vì noù coù lieân heä ñeán töông quan thieát
yeáu nhaát cuûa con ngöôøi: laø töông quan vôùi Thieân Chuùa. Söï
töï do toân giaùo cuõng ñöôïc baûo ñaûm, moät caùch hieån nhieân,
trong baûn Tuyeân Ngoân Quoác Teá vöøa ñöôïc nhaéc ñeán treân
ñaây. (x. soá 19). Nhö quyù vò taát caû ñaõ bieát roõ, söï töï
do toân giaùo cuõng ñaõ ñöôïc Coâng Ñoàng Vaticanoâ II coâng boá
caùch long troïng trong tuyeân ngoân coù töïa ñeà baèng nhöõng töø
ñaày yù nghóa laø: tuyeân ngoân veà “Phaåm
giaù con ngöôøi”.
Taïi
nhieàu quoác gia, söï töï do toân
giaùo vaãn coøn laø moät quyeàn lôïi khoâng ñöôïc nhìn nhaän caùch
ñaày ñuû, hoaëc chöa ñöôïc toân troïng caùch töông xöùng. Ngöôøi
ta khoâng theå naøo deïp boû khaùt voïng veà töï do toân giaùo. Bao
laâu con nguôøi coøn soáng, thì baáy laâu khaùt voïng ñoù trôû neân
soáng ñoäng vaø khaån thieát moãi ngaøy moät hôn. Chính vì theá maø
ngaøy hoâm nay, toâi muoán noùi leân lôøi môøi goïi maø giaùo hoäi
ñaõ töøng noùi leân nhieàu laàn, nhö sau: “Khaép nôi treân maët
ñaát naày, söï töï do toân giaùo caàn phaûi ñöôïc baûo ñaûm,
nhôø bôûi moät söï baûo veä höõu hieäu treân bình dieän
phaùp lyù, vaø raèng caàn phaûi
ñöôïc toân troïng boån phaän vaø quyeàn lôïi cuoái cuøng maø taát
caû moïi ngöôøi ñeàu coù ñeå chu
toaøn sinh hoïat toân giaùo cuûa mình caùch töï do trong xaõ hoäi (trích
Tuyeân Ngoân cuûa coâng ñoàng Vaticanoâ II veà töï do toân giaùo”).
Ngöôøi ta khoâng neân sôï raèng söï töï do toân giaùo ñuùng ñaén seõ giôùi haïn nhöõng söï töï do khaùc, hay laøm haïi cho nhöõng töông quan giöõa loøng xaõ hoäi. Ngöôïc laïi, chính nhôø söï töï do toân giaùo, maø moïi söï töï do khaùc ñöôïc phaùt trieån vaø ñöôïc nôû hoa: bôûi vì söï töï do laø moät ñieàu thieän haûo khoâng theå naøo phaân chia ra ñöôïc, moät ñieàu thieän thaûo thuoäc veà ngoâi vò vaø phaåm giaù cuûa con ngöôøi. Ngöôøi ta cuõng khoâng neân lo sôï raèng söï töï do toân giaùo, moät khi ñöôïc nhìn nhaän cho giaùo hoäi coâng giaùo, seõ daãm chaân vaøo laõnh vöïc cuûa söï töï do chính trò vaø nhöõng chuyeân moân rieâng cuûa Nhaø Nöôùc: Giaùo Hoäi bieát phaân bieät roõ raøng, --- vaø ñaây cuõng laø boån phaän cuûa giaùo Hoäi --- (phaân bieät roõ) ñieàu gì thuoäc veà Cesar vaø ñieàu gì thuoäc veà Thieân Chuùa (x. Mt 22,21); giaùo hoäi coäng taùc tích cöïc vaøo coâng ích cuûa xaõ hoäi, bôûi vì giaùo hoäi khieån traùch söï doái traù vaø giaùo duïc con ngöôøi soáng theo söï thaät; giaùo hoäi leân aùn haän thuø vaø söï khinh thò; giaùo hoäi môøi goïi soáng tình huynh ñeä; khaép nôi vaø luoân luoân giaùo hoäi coå voõ nhöõng coâng cuoäc baùc aùi, nhöõng khoa hoïc vaø nhöõng ngheä thuaät, vaø ngöôøi ta coù theå nhìn nhaän ñieàu naày caùch deã daøng khi nghieân cöùu lòch söû. Giaùo Hoäi chæ yeâu caàu ñöôïc töï do, ñeå coù theå coáng hieán vieäc phuïc vuï höõu hieäu, laø coäng taùc vôùi taát caû nhöõng dòch vuï coâng khai vaø tö nhaân maø ñieàu thieän haûo cuûa con ngöôøi quan taâm ñeán. Söï töï do chaân thaät luoân luoân laø ñeå chieán thaéng ñieàu xaáu baèng ñieàu toát.
Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán, vöøa roài laø vaøi nhaän ñònh cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II veà söï töï do toân giaùo. Heïn gaëp laïi quyù vò vaø caùc baïn.
(Ñaëng Theá Duõng)