Ñöùc Gioan Phaoloâ II
Vò Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Meï
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ñöùc Gioan Phaoloâ II: Vò Giaùo Hoaøng cuûa Ñöùc Meï.
Trong ngoân töø cuûa baùo chí, vò Giaùo hoaøng naøo cuõng vaäy, ngoaøi danh xöng chính thöùc phoå bieán trong Giaùo hoäi, cuõng coøn coù moät teân goïi khaùc nhaèm neâu leân neùt chính yeáu trong ñöôøng loái muïc vuï, hoaëc toâ ñaäm theâm neùt töôi taén trong ñôøi soáng töï nhieân. Ñöùc Pioâ X ñöôïc goïi laø "Giaùo hoaøng cuûa Bí tích Thaùnh Theå", vì ngaøi ñaõ cho pheùp treû em ñeán tuoåi khoân ñöôïc röôùc leã vôõ loøng. Ñöùc Leâoâ XIII, "Giaùo hoaøng cuûa Kinh Maân Coâi", vì neâu göông vaø coå voõ pheùp laàn haït. Ñöùc Gioan XXIII, "bon papa", vì ngaøi hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng. Ñeán nhö Ñöùc Gioan Phaoloâ I treân toaø thaùnh Pheâroâ chæ coù 33 ngaøy, cuõng nhaän ñöôïc bieät danh "Giaùo hoaøng cuûa nuï cöôøi", vì khi xuaát hieän tröôùc coâng chuùng ngaøi luoân ñeå laïi nuï cöôøi thaät töôi. Raát may, chöa coù Giaùo hoaøng cuûa nöôùc maét, cuûa haét hôi.
Coøn vôùi Ñöùc Gioan Phaoloâ II, thì tôùi nay ngöôøi ta vaãn chæ taïm goïi ngaøi laø "Giaùo hoaøng cuûa nhöõng kyû luïc": kyû luïc ñi xa, kyû luïc phong thaùnh, kyû luïc gaëp gôõ, kyû luïc dieãn vaên... Hoâm nay kính möøng Ngaân Khaùnh Giaùo hoaøng cuûa ngaøi, giöõa loøng thaùng Maân Coâi, xin ñöôïc cuøng vôùi Giaùo phaän, cuõng taïm thoâi, nhìn ngaøi laø "Giaùo hoaøng cuûa Ñöùc Meï".
1. Vì khaåu hieäu cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ laø "Totus Tuus".
Ñaây laø nhöõng chöõ trong lôøi kinh daâng mình cho Ñöùc Meï, khôûi xöôùng töø phong traøo taän hieán do thaùnh Louis Marie Grignion de Montfort, maø Ñöùc Gioan Phaoloâ ñaõ ñoïc vaø ñaõ soáng töø nhöõng ngaøy coøn raát treû. "Taát caû cuûa con laø cuûa Meï, con hoaøn toaøn thuoäc veà Meï". AÂm ñieäu lôøi kinh aáy ñaõ ñi vaøo nhòp ñieäu cuoäc ñôøi cuûa ngaøi vaø cöù theá laøm neân söùc soáng khoâng ngöøng töôi treû cuûa muøa daâng hieán. Tieåu söû keå laïi raèng: thôøi trung hoïc ngaøi ñaõ tích cöïc tham gia phong traøo "chuoãi kinh Maân Coâi soáng" ñeå coå voõ loøng yeâu meán Ñöùc Meï, xaây döïng tình hieäp thoâng vaø theâm tinh thaàn can ñaûm kinh qua nhöõng gian khoù döôùi thôøi Ñöùc quoác xaõ. Vôùi chuùng ta, caùi teân Auschwit coù chaêng chæ laø nhöõng hình aûnh tónh mang tính söû lieäu cuûa moät thôøi ñaõ qua, nhöng vôùi Ñöùc Gioan Phaoloâ, ñoù vaãn maõi coøn laø chuoãi söï kieän soáng ñoäng kinh hoaøng cuûa "vaên hoaù söï cheát", maø soáng coøn qua nhöõng naêm thaùng "khoùi löûa" aáy laø nhôø vaøo söï gìn giöõ cuûa Meï Maria. Chính vì theá, khi ñöôïc choïn laøm Giaùm muïc phuï taù Giaùo phaän Krakow, ngaøi ñaõ khoâng löôõng löï ghi teân Meï Maria vaøo trong huy hieäu vaø choïn lôøi kinh daâng hieán cho Ñöùc Meï laøm chaâm ngoân muïc vuï. "Totus tuus: troïn ñôøi con thuoäc veà Meï".
Ngaøy 2/10/2003 môùi ñaây, ngöôøi ta thaáy xuaát hieän treân caùc quaày saùch ñaïo moät cuoán saùch töïa ñeà "50 ngaøy ñaùng nhôù döôùi trieàu ñaïi Ñöùc Gioan Phaoloâ II" cuûa cha Joseph Vendrisse, linh muïc thöøa sai chaâu Phi, Peøres Blancs, laøm thoâng tín vieân cuûa tôø Figaro taïi Vatican. Cuoán saùch keå laïi 50 bieán coá quan troïng, loàng trong 50 ngaøy laøm vieäc, cuõng laø minh hoaï 50 haït kinh trong chuoãi Maân Coâi soáng maø Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ ngaøy töøng ngaøy thöïc thi khoâng moûi meät treân haønh trình söù vuï. Ñôøi ngaøi laø chuoãi kinh Maân Coâi, neân ñích thöïc ngaøi laø "Giaùo hoaøng cuûa Ñöùc Meï".
2. Vì vieäc ngaøi neâu göông loøng yeâu meán Ñöùc Maria
Ngay töø nhöõng naêm ñaàu cuûa trieàu ñaïi Giaùo hoaøng, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ cho theá giôùi bieát ngaøi quan taâm theá naøo ñeán vieäc neâu göông toân suøng Ñöùc Trinh Nöõ Maria. Neáu Thoâng ñieäp Redemptor Hominis (1979) laø xaùc quyeát loøng tin vaø laø ñeà cöông cho vieäc phuïc vuï Daân Chuùa, thì Thoâng ñieäp Redemptoris Mater (1987) chính laø ñoái xöùng khoâng chæ veà phöông dieän töø ngöõ maø coøn veà taám loøng noi göông Ñöùc Maria maø phuïc vuï Ñaáng Cöùu Theá.
Vaø khoâng chæ laø quyeát chí treân bình dieän lyù thuyeát maø coøn raát cuï theå hôn baát cöù Giaùo hoaøng naøo, Ñöùc Gioan Phaoloâ voâ cuøng gaén boù vôùi nhöõng truyeàn thoáng toân vinh Ñöùc Maria vaø luoân neâu cao taám göông hieäp thoâng, nhaát laø ñích thaân ñeán kính vieáng Ñöùc Meï taïi nhöõng nôi ñöôïc truyeàn thoáng moãi daân toäc naâng niu toân kính. Taïi Queâ höông Balan, ngaøi boäc loä loøng yeâu meán Ñöùc Meï maàu ñen; taïi Loä Ñöùc, ngaøi toân suøng Ñöùc Maria Voâ nhieãm; taïi Fatima, ngaøi laàn haït caàu cho caû theá giôùi; taïi chaâu Myõ latinh, ngaøi cuøng vôùi ngöôøi daân baûn xöù caàu kinh cuøng Ñöùc Meï Guadalupe; vaø khi ngoû lôøi vôùi con daân Vieät Nam, ngaøi khoâng bao giôø queân nhaéc ñeán Ñöùc Meï La Vang.
Thaùng 10 naêm ngoaùi, chuaån bò möøng 25 naêm Giaùo hoaøng, ngaøi göûi ñeán moïi thaønh phaàn Daân Chuùa böùc Toâng thö Rosarium Virginis Mariae veà Kinh Maân Coâi, laëp laïi xaùc tín vaø loøng yeâu meán Ñöùc Meï. Vaø dòp khaùnh nhaät truyeàn giaùo naêm nay, töùc laø coøn ba ngaøy nöõa, ngaøi chæ muoán nhaéc laïi xaùc tín naøy laø "haõy cuøng vôùi Ñöùc Maria maø chieâm ngaém, böôùc theo vaø sinh Chuùa Gieâsu cho nhöõng ngöôøi ñoàng thôøi vôùi mình". Vaãn chæ laø laøm chöùng vaø neâu göông yeâu meán Ñöùc Meï. Xin baät mí: coù hai xuaát phaåm baùn chaïy nhaát trong giôùi coâng giaùo thôøi gian qua, ñoù laø saùch Giaùo Lyù Coâng Giaùo vaø cuoán baêng ghi hình Ñöùc Gioan Phaoloâ laàn haït treân neàn nhaïc hoaø taáu cuûa Bach vaø Handel. Ñuùng laø "lôøi noùi lung lay göông baøy loâi keùo" cuûa Ñaáng meán yeâu Ñöùc Meï Maria.
3. Vì bieán coá xaûy ra ngaøy 13/05/1981
Noùi veà Ñöùc Gioan Phaoloâ, ngöôøi ta khoâng theå boû queân bieán coá xaûy ra ngaøy 13/05/1981 taïi Quaûng Tröôøng thaùnh Pheâroâ. Hoâm aáy treân xe daønh rieâng ñang ban pheùp laønh cho daân chuùng, ngaøi ñaõ bò möu saùt baèng hai phaùt suùng, do teân Agca, ngöôøi thoå laøm theo ñôn ñaët haøng, ñöùng caùch ngaøi 20 meùt. Nhöng vieân ñaïn chæ ñi xuyeân qua oå ruoät, caùch ñoäng maïch vaøi ly, roài rôùt ngay trong xe, khieán ngaøi duø bò maát ñeán 2/3 soá maùu trong cô theå, vaãn ñöôïc cöùu soáng kòp thôøi. Baùc só baûo: neáu vieân ñaïn caét ngang ñoäng maïch, ngaøi seõ cheát taïi choã hoaëc treân ñöôøng caáp cöùu. Coøn Ñöùc Gioan Phaoloâ laïi xem ñoù nhö moät söï can thieäp laï luøng cuûa Ñöùc Maria, ngaøi baûo: vieân ñaïn laø cuûa con ngöôøi, coøn ñöôøng ñi cuûa vieân ñaïn laïi thuoäc veà moät ngöôøi khaùc. Ngöôøi ta baén, nhöng Ñöùc Maria ñaõ cöùu ngaøi. Bôûi vì hoâm ñoù laø ngaøy 13/05, kyû nieäm Meï hieän ra laàn ñaàu taïi Fatima.
Sau ñoù, khi ñaõ bình phuïc, Ñöùc Gioan Phaoloâ ñaõ ñeán nhaø tuø thaêm hoûi keû möu saùt mình, tha thöù cho haén vaø ñeà nghò kheùp laïi vuï aùn trong kín ñaùo cuûa loøng thöông xoùt. Ñaàu ñaïn ñònh meänh ñoù hieän nay, theo yù Ñöùc Giaùo hoaøng, ñöôïc gaén treân trieàu thieân Ñöùc Meï taïi Fatima, nhö moät neùt ñeïp cuï theå xöông maùu cuûa tình yeâu daâng hieán. Totus tuus laø saün saøng daâng cho Meï ngay caû maïng soáng; Totus tuus cuõng laø chaáp nhaän hieán cho Meï caû ñeán danh döï thaéng thua. Vaø böôùc vaøo Quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ, ngöôùc leân phía beân phaûi, treân böùc ñaù caån mosaique töïa ñeà Mater Ecclesiae, ngöôøi ta coøn nhìn thaáy caûnh töôïng ngaøy lòch söû naøy. Vieäc ñöôïc chöõa laønh vaø vieäc tha thöù cho keû möu saùt mình, ñoù laø nhöõng daáu ngoaïi phaïm cuûa ñieàu maø ngöôøi ta goïi laø "bí maät thöù ba cuûa Fatima", töùc laø söù ñieäp tin nhaén Ñöùc Meï göûi rieâng cho Ñöùc Giaùo hoaøng.
Toùm laïi, döïa treân ñôøi soáng xuyeân suoát töø khi coøn treû cho ñeán luùc treân toaø thaùnh Pheâroâ, nhaát laø vaøo dòp 25 naêm Giaùo hoaøng hoâm nay, ngöôøi ta thaáy Ñöùc Gioan Phaoloâ II quaû thaät laø ngöôøi con cuûa Ñöùc Meï, laø toâng ñoà cuûa Ñöùc Meï vaø cuõng laø Giaùo hoaøng cuûa Ñöùc Meï. Thaùng 10 naêm nay trôû veà cho ñeïp leân 25 naêm hieán daâng vaø phuïc vuï cuûa vò Cha chung, moãi ngöôøi chuùng ta cuõng ñöôïc môøi goïi hôïp loøng. Hôïp loøng taï ôn Chuùa ñaõ ban cho Hoäi thaùnh vò chuû chaên tuyeät vôøi nhö loøng Chuùa mong öôùc trong baøi Phuùc aâm laø "vì Chuùa maø queân thaân vaø vì daân Chuùa maø heát loøng phuïc vuï", hoaëc nhö lôøi daãn khôûi cuûa thö Pheâroâ laø "töï nguyeän, nhieät thaønh vaø ñaày göông saùng". Nhöng cuõng laø hôïp loøng xin ôn cho Ñöùc thaùnh cha, duø tuoåi giaø söùc yeáu, luoân ñöôïc beàn loøng trong lôøi kinh Totus tuus yeâu thöông daâng hieán ñeán cuøng.
Khoâng bieát khi ñeà nghò vôùi daân Chuùa theâm vaøo traøng haït Maân Coâi 5 söï saùng, Ñöùc Giaùo hoaøng coù vui hôn khoâng, chæ bieát laø coù theâm 5 söï saùng, daân Chuùa ñaõ vui theâm nhieàu laém, khoâng phaûi vì ñöôïc vöøa laàn haït vöøa xem dieãn nguyeän, nhö moät soá nhaø doøng ñaõ laøm, maø vì ñöôïc soi saùng treân ñöôøng thaùnh ñöùc, ñöôïc theâm gaàn vôùi ñôøi Ñöùc Meï vaø cuõng thaáy Ñöùc Meï gaàn vôùi ñôøi mình hôn. Haõy ñoïc kinh Maân Coâi thaùng 10 ñeå hôïp loøng vôùi Ñöùc Gioan Phaoloâ maø taï ôn vaø xin ôn cho Hoäi thaùnh. Vaø cuõng ñeå thaáy:
"Ñôøi mình moät chuoãi Maân Coâi,
haït thöông haït saùng haït vui haït möøng.
Ñoâi moâi tuïng nieäm khoâng ngöøng,
nghe ôn thaùnh traûi leân töøng lôøi kinh".
+ Giaùm Muïc Giuse Vuõ duy Thoáng