Toaøn Vaên Söù Ñieäp Hoøa Bình

cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II

cho ngaøy muøng 1 thaùng Gieâng naêm 2005

Ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình laàn thöù XXXVIII

 

Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines

 

- Söù Ñieäp Hoøa Bình cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II cho ngaøy muøng 1 thaùng Gieâng naêm 2005, Ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình laàn thöù XXXVIII. (Baøi I: soá 1 vaø soá 2 cuûa söù ñieäp Hoøa Bình).

(Radio Veritas Asia 17/12/2004) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Luùc 11 giôø tröa thöù Naêm 16 thaùng 12 naêm 2004, taïi Phoøng “Gioan Phaoloâ II” cuûa Vaên Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh, Ñöùc Hoàng Y Renatoâ  Martinoâ, chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng Lyù vaø Hoøa Bình, ñaõ chuû söï cuoäc Hoïp Baùo, ñeå giôùi thieäu söù ñieäp Hoøa Bình cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II, cho Ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình laàn thöù 38, seõ ñöôïc cöû haønh vaøo ngaøy muøng 1 thaùng Gieâng naêm 2005. Chuû ñeà cuûa Söù Ñieäp Hoøa Bình dòp ñaàu naêm 2005, laø: “Ñöøng ñeå ñieàu xaáu thaéng baïn, nhöng haõy thaéng ñieàu xaáu baèng ñieàu thieän”. Ñaây laø caâu kinh thaùnh, ñöôïc trích töø thô Roma chöông 12, caâu 21. Ñöùc Hoàng Y Martino nhaän ñònh caùch chung raèng vôùi chuû ñeà ñöôïc trích töø caâu kinh thaùnh nhö treân, ÑTC ñaõ ñaët söù ñieäp Hoøa Bình cuûa ngaøi, trong khung caûnh roäng lôùn hôn cuûa nhöõng suy tö veà ñieàu thieän vaø ñieàu aùc. Trong khung caûnh naày, Hoøa Bình ñöôïc ñònh nghóa nhö  laø “moät ñieàu toát caàn ñöôïc coå voõ bôûi ñieàu thieän: hoøa bình laø moät ñieàu thieän cho con ngöôøi, cho caùc gia ñình, cho caùc quoác gia treân traùi ñaát naày, vaø cho toaøn theå nhaân loaïi; hoøa bình laø moät ñieàu thieän caàn ñöôïc gìn giöõ vaø vun troàng nhôø qua nhöõng choïn löïa vaø nhöõng thöïc hieän ñieàu toát”.

Ñöùc Hoàng Y Martinoâ coøn cho bieát raèng noäi dung cuûa söù ñieäp ñöôïc chia ra laøm 3 phaàn chính:

(1) Trong phaàn thöù nhaát, Hoøa Bình ñöôïc nhìn trong töông quan cuûa noù vôùi ñieàu thieän luaân lyù.

(2) Trong phaàn thöù hai cuûa Söù ñieäp, hoøa bình ñöôïc nhìn trong töông quan cuûa noù vôùi nguyeân taéc caên baûn cuûa hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa giaùo hoäi; ñoù laø nguyeân taéc veà “coâng ích”;

(3) trong phaàn thöù ba cuûa söù ñieäp, hoøa bình ñöôïc baøn thaûo trong töông quan chaët cheõ vôùi vieäc höôûng duøng nhöõng cuûa caûi vaät chaát naày vaø trong töông quan vôùi moät nguyeân taéc khaùc nöõa cuûa hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa giaùo hoäi; ñoù laø nguyeân taéc veà muïc ñích phoå quaùt cuûa nhöõng cuûa caûi; nghóa laø nhöõng cuûa caûi treân maët ñaát naày laø cho taát caû moïi ngöôøi ñöôïc höôûng duøng.

Toùm laïi, ba phaàn chính cuûa söù ñieäp Hoøa Bình naêm 2005, coù theå ñöôïc toùm taét nhö sau:

Phaàn I: töông  quan giöõa hoøa bình vaø ñieàu thieän luaân lyù.

Phaàn II: töông quan giöõa hoøa bình vaø coâng ích.

Phaàn III: töông quan giöõa hoøa bình vaø nhöõng cuûa caûi treân traàn gian naày.

Giôø ñaây chuùng ta haõy ñoïc baûn dòch tieáng Vieät nguyeân vaên Söù Ñieäp Hoøa Bình cuûa ÑTC cho ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình, muøng 1 thaùng gieâng naêm 2005.

 

Môû ñaàu söù  ñieäp, nôi soá 1, ÑTC ñaõ vieát nhö sau:

 

Phaàn môû ñaàu:

“Ñöøng ñeå ñieàu xaáu thaéng baïn, nhöng haõy thaéng ñieàu xaáu baèng ñieàu toát”

1. Vaøo khôûi ñaàu naêm môùi, toâi muoán ngoû lôøi vôùi nhöõng vò coù traùch nhieäm caùc quoác gia vaø vôùi taát caû moïi ngöôøi nam nöõ coù thieän chí; hoï yù thöùc raèng vieäc xaây döïng neàn hoøa bình trong theá giôùi laø ñieàu thaät caàn thieát bieát chöøng naøo. Toâi ñaõ choïn laøm chuû ñeà cho Ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình naêm 2005 lôøi khuyeán khích cuûa Thaùnh Phaoloâ toâng ñoà trong thö gôûi giaùo ñoaøn Roma nhö sau: “Con ñöøng ñeå cho ñieàu xaáu thaéng mình, nhöng haõy thaéng ñieàu xaáu baèng ñieàu toát.” (Roma 12,21). Ñieàu xaáu khoâng theå naøo bò ñaùnh baïi bôûi ñieàu xaáu: neáu ñi treân con ñöôøng duøng ñieàu xaáu ñeå thaéng ñieàu xaáu, thì thay vì chieán thaéng söï döõ, ngöôøi ta seõ bò söï döõ ñaùnh baïi.

Vieãn töôïng ñöôïc thaùnh toâng ñoà Phaoloâ moâ taû, laøm noåi baät moät söï thaät caên baûn: ñoù laø hoøa bình laø keát quaû cuûa moät cuoäc chieán laâu daøi vaø ñaày coá gaéng, moät cuoäc chieán ñöôïc chieán thaéng khi ñieàu xaáu bò ñaùnh baïi bôûi ñieàu toát. Ñöùng tröôùc nhöõng bieán coá bi thaûm veà nhöõng cuoäc xung ñoät baïo tôïn vaø huynh ñeä töông taøn, ñang xaûy ra taïi nhieàu nôi khaùc nhau treân theá giôùi, tröôùc nhöõng ñau khoå khoân taû vaø nhöõng baát coâng phaùt sinh töø ñoù, thì choïn löïa duy nhaát thaät söï mang tính caùch xaây döïng laø traùnh xa ñieàu xaáu vaø gaén boù vôùi ñieàu thieän (x. Rom 12,9), nhö thaùnh Phaoloâ toâng ñoà ñaõ gôïi yù theâm nhö theá.

Hoøa Bình laø ñieàu toát caàn ñöôïc coå voõ bôûi ñieàu toát: hoøa bình laø ñieàu toát cho con ngöôøi, cho caùc gia ñình, cho caùc quoác gia treân maët ñaát naày, vaø cho toaøn theå nhaân loaïi; tuy nhieân, hoøa bình laø moät ñieàu toát caàn ñöôïc gìn giöõ vaø vun troàng nhôø qua nhöõng choïn löïa vaø nhöõng thöïc hieän ñieàu toát. Nhö theá, ngöôøi ta hieåu ñöôïc söï thaät saâu xa cuûa caâu chaâm ngoân khaùc nöõa cuûa thaùnh Phaoloâ toâng ñoà nhö sau: “Ñöùng laáy aùc baùo aùc cho baát cöù ai” (Roma 12,17). Caùch theá duy nhaát ñeå thoaùt ra khoûi voøng laån quaån ñieàu aùc laøm phaùt sinh ñieàu aùc, laø ñoùn nhaän lôøi sau ñaây cuûa thaùnh Phaoloâ: “Ñöøng ñeå ñieàu xaáu thaéng mình, nhöng haõy thaéng ñieàu xaáu baèng ñieàu toát” (thö Roma 12,21).

 

Vöøa  roài laø laø soá 1, laø soá nhaäp ñeà vaø giaûi thích chuû ñeà cuûa söù ñieäp Hoøa Bình cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II cho Ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình, muøng 1 thaùng Gieâng naêm 2005. Nhö Ñöùc Hoàng Y Mar-ti-noâ ñaõ löu yù trong baøi giôùi thieäu cuûa ngaøi, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi veà Hoøa Bình, trong vieãn töôïng suy tö  veà ñieàu thieän vaø ñieàu aùc, nghóa laø trong vieãn töôïng luaân lyù. Tieáp sau ñaây, chuùng ta ñoïc sang phaàn I cuûa söù ñieäp,  noùi veà hoøa bình trong töông quan vôùi ñieàu thieän luaân lyù. ÑTC ñaõ choïn tieâu ñeà cho soá 2 cuûa söù ñieäp Hoøa Bình  laø: Ñieàu xaáu, ñieàu toát vaø tình thöông. ÑTC giaûi thích nhö sau:

 

Phaàn I

Ñieàu xaáu, ñieàu toát vaø tình thöông

2. Ngay töø ñaàu, nhaân loaïi ñaõ bieát ñöôïc kinh nghieäm bi thaûm veà ñieàu xaáu vaø ñaõ coá gaéng tìm hieåu nhöõng goác reã cuûa ñieàu xaáu cuõng nhö  giaûi thích nhöõng nguyeân nhaân gaây ra ñieàu xaáu. Ñieàu xaáu khoâng phaûi laø moät “maõnh löïc voâ danh” taùc ñoäng trong theá giôùi nhôø qua nhöõng cô caáu ñònh saün caùch maùy moùc vaø voâ tö. Ñieàu xaáu xuaát hieän qua söï töï do cuûa con ngöôøi. Chính söï töï do --- moät khaû naêng phaân bieät con ngöôøi khaùc vôùi nhöõng sinh vaät khaùc treân maët ñaát, --- (chính söï töï do naày) naèm ôû trung taâm cuûa thaûm kòch ñieàu xaáu vaø noù lieân læ ñeán vôùi ñieàu xaáu. Ñieàu xaáu luoân coù moät dung maïo vaø moät teân goïi; ñoù laø dung maïo vaø teân goïi cuûa nhöõng con nguôøi nam nöõ ñaõ töï do choïn laáy ñieàu xaáu. Kinh Thaùnh daïy raèng vaøo khôûi ñaàu lòch söû, OÂng Adam vaø Baø Evaø noåi loaïn choáng laïi Thieân Chuùa vaø Abeâ-leâ ñaõ bò anh mình laø Ca-In  gieát cheát. (x, STK 3-4). Ñoù laø nhöõng choïn löïa sai laàm ñaàu tieân. Vaø tieáp theo laø voâ soá nhöõng choïn löïa sai laàm khaùc trong doøng lòch söû. Moãi moät choïn löïa sai laàm ñeàu coù chieàu kích luaân lyù keùo theo traùch nhieäm roõ raøng töø phía chuû theå vaø coù aûnh höôûng ñeán nhöõng töông quan caên baûn cuûa con nguôøi vôùi Thieân Chuùa, vôùi nhöõng keû khaùc vaø vôùi taïo vaät. Khi ñaøo saâu theâm nhöõng yeáu toá keát thaønh noù, thì ñieàu xaáu quaû thaät laø vieäc bi thaûm taùch mình ra khoûi nhöõng ñoøi hoûi cuûa tình yeâu thöông. Ngöôïc laïi, ñieàu toát luaân lyù phaùt sinh töø tình thöông, ñöôïc theå hieän nhö laø tình thöông vaø ñöôïc höôùng ñeán tình thöông. YÙ nghóa naày quaû thaät roõ raøng cho ngöôøi kitoâ, laø keû bieát roõ raèng vieäc tham döï vaøo moät Nhieäm Theå duy nhaát cuûa Chuùa Kitoâ ñaët ngöôøi kitoâ trong töông quan ñaëc bieät khoâng nhöõng vôùi Chuùa, maø coøn vôùi nhöõng anh chò em mình nöõa. Ñöôøng loái haønh ñoäng cuûa tình thöông kitoâ, --- maø trong Phuùc aâm laø trung taâm thoâi thuùc ñieàu toát luaân lyù, --- thuùc ñaåy, -- neáu phaûi ñi ñeán taän cuøng --- (thuùc ñaåy) cho ñeán vieäc yeâu thöông nhöõng keû thuø nghòch nöõa, nhö thaùnh toâng ñoà Phaoloâ ñaõ daïy trong thö gôûi caùc tín höõu Roma, chöông 12 caâu 20, nhö sau: “Neáu keû thuø cuûa con ñoùi, thì haõy cho noù aên; neáu noù khaùt, thì haõy cho noù uoáng” (Roma 12,20).

 

Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán,

Chuùng ta vöøa tìm hieåu vaø ñoïc soá 1 vaø soá 2 cuûa söù ñieäp Hoøa Bình cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II cho ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình laàn thöù 38, seõ ñöôïc cöû haønh vaøo muøng 1 thaùng Gieâng naêm 2005. Trong muïc thôøi söï laàn tôùi chuùng toâi seõ tieáp tuïc giôùi thieäu Söù Ñieäp Hoøa Bình. Mong quyù vò vaø caùc baïn ñoùn nghe.

 

- Söù Ñieäp Hoøa Bình cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II cho ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình naêm 2005. (Baøi II: soá 3 vaø soá 4 cuûa söù ñieäp Hoøa Bình).

(Radio Veritas Asia 18/12/2004) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Trong baøi tröôùc, chuùng ta ñaõ bieát raèng Söù Ñieäp Hoøa Bình cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II cho Ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình, muøng 1 thaùng Gieâng naêm 2005, goàm coù 3 phaàn chính:

Phaàn I noùi veà  Hoøa Bình trong töông quan vôùi ñieàu toát luaân lyù.

Phaàn II noùi veà Hoøa Bình trong töông quan vôùi coâng ích.

Phaàn III noùi veà Hoøa Bình trong töông quan vôùi nhöõng cuûa caûi treân theá giôùi.

Chuùng ta ñang ñoïc phaàn I cuûa Söù Ñieäp Hoøa Bình naêm 2005. ÑTC  noùi veà Hoøa Bình trong khung caûnh suy tö veà ñieàu Thieän ñieàu AÙc. Trong baøi thôøi söï laàn tröôùc, chuùng ta ñaõ ñoïc hai soá ñaàu, töùc soá 1 vaø soá 2 cuûa söù ñieäp. Chuùng ta ñaõ nghe ÑTC xaùc ñònh raèng: Söï  Döõ, khoâng phaûi laø moät “söùc maïnh voâ danh”, nhöng coù dung maïo cuï theå cuûa moãi ngöôøi chuùng ta, khi chuùng ta choïn laøm ñieàu xaáu. Moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù theå laøm ñieàu xaáu, vì con ngöôøi coù töï do quyeát ñònh. “Töï do con ngöôøi” naèm ôû trung taâm cuûa thaûm kòch ñieàu xaáu. Phaân tích theâm nöõa, ÑTC quaû quyeát raèng: con ngöôøi laøm ñieàu xaáu, khi con ngöôøi traùnh khoâng thöïc hieän nhöõng ñoøi hoûi cuûa tình thöông. Ñieàu xaáu, theo nhaän xeùt cuûa ÑTC, ñöôïc theå hieän trong nhieàu hình thöùc khaùc nhau cuûa nhöõng sinh hoïat xaõ hoäi vaø chính trò. Vaø ñeå choáng laïi ñieàu xaáu, con ngöôøi ngaøy nay caàn gìn giöõ vaø quyù troïng kho taøng chung veà caùc giaù trò luaân lyù; nhöõng giaù trò luaân lyù naày khoâng do con ngöôøi taïo ra, nhöng ñöôïc con ngöôøi laõnh nhaän töø Thieân Chuùa. ÑTC nhaéc ñeán ñieàu maø chuùng ta coù theå hieåu nhö laø “Luaät Luaân Lyù Töï  Nhieân” phoå quaùt, chung cho taát caû moïi ngöôøi, vaø ngaøi keâu goïi toân troïng “ñöôøng loái theå hieän” cuûa Luaät Töï Nhieân ñoù. ÑTC duøng moät töø ngöõ chuyeân moân, goïi ñoù laø “Vaên Phaïm cuûa Luaät Luaân Lyù phoå quaùt”. Tuaân theo “Vaên Phaïm” cuûa Luaät Luaân Lyù Phoå Quaùt, con ngöôøi khoâng theå naøo chaáp nhaän “baïo löïc”. ÑTC keâu goïi thöïc hieän coâng cuoäc giaùo duïc caùc löông taâm, cho taát caû moïi ngöôøi, nhöng nhaát laø cho theá heä treû, giuùp cho taát caû moïi ngöôøi coù ñöôïc khaû naêng môû roäng ñoùn nhaän nhöõng ñeà nghò cuûa söï phaùt trieån toaøn dieän con ngöôøi trong tình lieân ñôùi.

Sau ñaây chuùng ta haõy ñoïc tieáp hai soá 3 vaø 4 cuûa Söù Ñieäp Hoøa Bình naêm 2005, nhö sau:

 

“Vaên Phaïm” cuûa luaät luaân lyù phoå quaùt

3. Nhìn vaøo tình traïng hieän nay cuûa theá giôùi, ngöôøi ta khoâng theå khoâng nhìn thaáy  ñieàu xaáu ñöôïc phoå bieán ñaùng keå trong nhieàu hình thöùc xaõ hoäi vaø chính trò: töø söï voâ traät töï xaõ hoäi cho ñeán söï noåi loaïn vaø chieán tranh, töø söï baát coâng cho ñeán baïo löïc choáng laïi keû khaùc vaø loaïi tröø ngöôøi ñoù. Ñeå  xaùc ñònh con ñöôøng rieâng cuûa mình giöõa nhöõng ñoøi buoäc ñoái nghòch cuûa ñieàu thieän vaø ñieàu aùc, gia ñình nhaân loaïi heát söùc caàn toân troïng phaàn gia taøi chung caùc giaù trò luaân lyù, ñaõ ñöôïc laõnh nhaän nhö  laø hoàng aân cuûa Chuùa. Vì theá, vôùi taát caû nhöõng ai ñaõ quyeát taâm chieán thaéng ñieàu xaáu baèng ñieàu toát, thaùnh Phaoloâ môøi goïi haõy vun troàng nhöõng thaùi ñoä cao caû vaø khoâng vuï lôïi soáng quaûng ñaïi vaø soáng hoøa bình (x. Roma 12, 17-21).

Ngoû lôøi vôùi Ñaïi Hoäi Ñoàng Lieân Hieäp Quoác caùch ñaây 10 naêm, veà coâng cuoäc chung ñeå phuïc vuï cho hoøa bình, toâi ñaõ nhaéc ñeán “vaên phaïm” cuûa luaät luaân lyù phoå quaùt (2), ñaõ ñöôïc giaùo hoäi nhaéc laïi trong nhieàu laàn phaùt bieåu veà vaán ñeà naày. Gôïi leân nhöõng giaù trò vaø nhöõng nguyeân taéc chung, luaät luaân lyù phoå quaùt naày hieäp nhaát taát caû moïi ngöôøi laïi vôùi nhau, duø coù söï khaùc bieät veà vaên hoùa rieâng; luaät luaân lyù phoå quaùt naày khoâng theå naøo thay ñoåi: “luaät naày vaãn luoân nhö vaäy giöõa nhöõng thay ñoåi caùc yù töôûng vaø caùc phong tuïc vaø naâng ñôõ söï khai trieån caùc yù töôûng... Caû khi con ngöôøi choái boû nhöõng nguyeân taéc cuûa luaät luaân lyù phoå quaùt, ngöôøi ta cuõng khoâng theå huûy dieät noù, cuõng khoâng theå böùng noù ra khoûi taâm hoàn con ngöôøi. Luoân luoân noù xuaát hieän laïi trong ñôøi soáng cuûa caùc caù nhaân vaø trong nhöõng sinh hoaït cuûa caùc xaõ hoäi” (3).

4. “Vaên Phaïm chung naày”  cuûa luaät luaân lyù phoå quaùt ñoøi buoäc phaûi luoân luoân daán thaân vaø  coù traùch nhieäm, ñeå laøm sao cho ñôøi soáng con ngöôøi vaø cuûa caùc daân toäc, ñöôïc toân troïng vaø ñöôïc coå voõ. Theo aùnh saùng cuûa luaät luaân lyù phoå quaùt, ngöôøi ta khoâng theå naøo khoâng ghi nhaän caùch saâu xa nhöõng ñieàu xaáu coù tính caùch xaõ hoäi vaø chính trò ñang aûnh höôûng treân giôùi, nhaát laø nhöõng ñieàu xaáu ñöôïc khôi daäy do bôûi tình traïng phoå bieán cuûa baïo löïc. Trong khung caûnh naày, laøm sao khoâng nghó ñeán ñaïi luïc Chaâu Phi ñaùng meán, nôi vaãn coøn nhöõng xung ñoät ñaõ vaø coøn ñang tieáp tuïc gaây ra haøng trieäu naïn nhaân? Laøm sao khoâng nhaéc ñeán tình traïng nguy hieåm taïi Palestina, vuøng ñaát cuûa Chuùa Gieâsu, nôi ngöôøi ta khoâng thaønh coâng keát chaët, trong söï thaät vaø trong coâng baèng, nhöõng moái daây cuûa söï thoâng caûm laãn nhau; nhöõng moái daây thoâng caûm naày naày bò chaø ñaïp bôûi cuoäc xung ñoät, moät cuoäc xung ñoät ñöôïc dung döôõng moãi ngaøy moät caùch ñaùng lo ngaïi bôûi nhöõng taán coâng vaø nhöõng haønh ñoäng traû thuø? Vaø coøn phaûi noùi gì nöõa veà hieän töôïng bi thaûm cuûa naïn baïo löïc khuûng boá xem ra nhö ñang ñöa toaøn theá giôùi ñeán moät töông lai ñaày sôï seät vaø lo aâu? Cuoái cuøng, laøm sao khoâng ñau loøng nhaän xeùt raèng thaûm caûnh taïi Iraq coøn keùo daøi trong nhöõng hoaøn caûnh khoâng chaéc chaén vaø khoâng an ninh cho taát caû moïi ngöôøi?

Ñeå  ñaït ñeán ñieàu thieän haûo cuûa hoøa bình, caàn phaûi, vôùi yù thöùc saùng suoát, xaùc nhaän raèng baïo löïc laø moät ñieàu xaáu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc vaø raèng baïo löïc khoâng bao giôø giaûi quyeát ñöôïc nhöõng vaán ñeà. “Baïo löïc laø moät söï gian traù, bôûi vì nghòch laïi vôùi söï thaät cuûa ñöùc tin chuùng ta, vaø nghòch laïi vôùi söï thaät cuûa nhaân tính chuùng ta. Baïo löïc huûy dieät ñieàu maø noù muoán baûo veä, nhö: phaåm giaù con ngöôøi, söï soáng, vaø söï töï do cuûa con nguôøi” (4). Ñieàu caàn thieát laø phaûi coã voõ moät coâng cuoäc to lôùn veà giaùo duïc löông taâm, moät coâng cuoäc giaùo duïc taát caû, nhaát laø nhöõng theá heä môùi, veà ñieàu toát, vöøa ñoàng thôøi môû ra cho hoï nhìn thaáy nhöõng chaân trôøi cuûa söï phaùt trieån nhaân baûn toaøn dieän vaø coù tình lieân ñôùi; ñaây laø söï phaùt trieån maø Giaùo Hoäi chæ ra vaø mong öôùc  coù ñöôïc nhö vaäy. Treân nhöõng neàn taûng vöøa noùi, ngöôøi ta coù theå thieát laäp moät traät töï xaõ hoäi, kinh teá, chính trò, bieát toân troïng phaåm giaù con ngöôøi, toân troïng söï töï do vaø nhöõng quyeàn lôïi caên baûn cuûa moãi ngöôøi.

 

Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán,

Trong muïc thôøi söï laàn tôùi, chuùng ta seõ ñoïc qua phaàn II cuûa söù ñieäp Hoøa Bình naêm 2005, noùi veà Hoøa Bình trong töông quan vôùi coâng ích. Mong quyù vò vaø caùc baïn seõ theo doõi.

 

- Söù Ñieäp Hoøa Bình cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II cho Ngaøy Quoác teá Hoøa Bình muøng 1 thaùng Gieâng naêm 2005. (Baøi Thöù III: soá 5, 6 vaø soá 7 cuûa söù ñieäp Hoøa Bình).

(Radio Veritas Asia 19/12/2004) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Trong hai laàn qua, chuùng ta ñaõ ñoïc qua ñöôïc 4 soá: 1, 2, 3, vaø 4, cuûa söù ñieäp Hoøa Bình cuûa ÑTC cho naêm 2005. ÑTC ñaõ trình baøy veà Hoøa Bình nhö laø ñieàu thieän haûo cuûa con ngöôøi. ÑTC  ñaët nhöõng suy tö cuûa ngaøi veà hoøa bình trong vieãn töôïng luaân lyù roäng raûi hôn veà ñieàu thieän vaø ñieàu aùc. Trong coâng cuoäc xaây döïng hoøa bình, ÑTC keâu goïi thöc hieän nguyeân taéc luaân lyù cuûa Thaùnh Phaoloâ Toäng ñoà: haõy phaùt trieån ñieàu thieän, haõy laáy ñieàu thieän maø thaéng ñieàu aùc. Ñaây laø phöông theá duy nhaát ñeå thoaùt ra khoûi voøng laån quaån “laáy aùc baùo aùc”. Hoâm nay, chuùng ta ñoïc sang phaàn II vaø moät ñoaïn cuûa Phaàn III cuûa söù ñieäp.

Phaàn II cuûa Söù Ñieäp noùi veà moái töông quan giöõa Hoøa Bình vaø Coâng Ích.

Vaø Phaàn III noùi veà moái töông quan giöõa Hoøa Bình vaø nhöõng cuûa caûi vaät chaát.

Phaàn II cuûa Söù Ñieäp Hoøa Bình chæ coù moät soá duy nhaát laø soá 5. ÑTC ñaõ trình baøy nhö sau veà töông quan giöõa Hoøa Bình vaø Coâng Ích:

 

Phaàn II

Töông quan giöõa Hoøa Bình vaø Coâng Ích

5. Ñeå  coå voõ cho Hoøa Bình, baèng vieäc vöôït thaéng ñieàu xaáu baèng ñieàu toát, thì caàn phaûi quan taâm ñeán coâng ích (5) vaø ñeán nhöõng chieàu kích xaõ hoäi vaø chính trò cuûa coâng ích. Thaät vaäy, khi ngöôøi ta vun troàng coâng ích, thì ngöôøi ta cuõng vun troàng hoøa bình. Thöû hoûi con ngöôøi coù theå thöïc hieän cho mình hoaøn toaøn hay khoâng, neáu ruùt boû ñi baûn tính xaõ hoäi cuûa mình, nghóa laø truùt boû ñi baûn chaát “soáng vôùi” vaø “soáng cho” keû khaùc? Coâng ích quan taâm ñeán con ngöôøi. Coâng ích quan taâm ñeán taát caû moïi hình thöùc theå hieän ñaëc tính xaõ hoäi cuûa con ngöôøi nhö: gia ñình, caùc nhoùm, caùc hieäp hoäi, caùc thaønh phoá, caùc vuøng, caùc  quoác gia, nhöõng coäng ñoàng caùc daân toäc vaø coäng ñoàng caùc quoác gia? Caùch naøo ñoù, taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù lieân heä trong daán thaân phuïc vuï cho coâng ích, trong vieäc lieân læ ñi tìm ñieàu toát cho keû khaùc döôøng nhö theå ñoù chính laø ñieàu toát cho mình vaäy. Caùch rieâng traùch nhieäm naày thuoäc veà quyeàn haønh chính trò, treân moïi caáp böïc thöïc haønh cuûa noù, bôûi vì quyeàn haønh chính trò ñöôïc môøi goïi thieát laäp toaøn boä nhöõng ñieàu kieän xaõ hoäi cho pheùp vaø coå voõ nôi con ngöôøi söï phaùt trieån toaøn dieän nhaân vò cuûa hoï (6).

Coâng ích ñoøi hoûi toân troïng vaø coå voõ nhaân vò vaø nhöõng quyeàn lôïi caên baûn cuûa noù, cuõng nhö ñoøi hoûi söï toân troïng vaø coå voõ nhöõng quyeàn lôïi cuûa caùc quoác gia trong vieãn töôïng phoå quaùt. Coâng Ñoàng Vaticanoâ II ñaõ noùi veà ñieàu naày nhö sau: “Chính töø söï tuøy thuoäc laãn nhau moãi ngaøy moät chaët cheõ hôn vaø ñöôïc lan roäng töø töø ñeán toaøn theá giôùi, maø naåy sinh ñieàu naày laø coâng ích ngaøy nay trôû neân phoå quaùt hôn vaø bao goàm nhöõng quyeàn lôïi vaø boån phaän coù lieân heä ñeán toaøn theå nhaân loaïi. Tuy nhieân, moãi coäng ñoaøn phaûi löu yù ñeán nhöõng nhu caàu vaø nhöõng khaùt voïng hôïp phaùp cuûa nhöõng coäng ñoaøn khaùc, vaø caû löu yù ñeán coâng ích cuûa toaøn theå gia ñình nhaân loaïi” (7). Ñieàu thieän haûo cuûa toaøn theå nhaân loaïi, --- keå caû ñoái vôùi nhöõng theá heä töông lai, --- ñoøi hoûi moät söï coäng taùc quoác teá ñích thaät, maø moãi quoác gia phaûi ñoùng goùp phaàn cuûa mình vaøo söï coäng taùc naày (8). Tuy nhieân, nhöõng caùi nhìn ruùt goïn veà thöïc taïi con ngöôøi bieán ñoåi coâng ích thaønh nhö moät “söï thieän haûo thuaàn tuùy xaõ hoäi vaø kinh teá”, thieáu moïi chieàu kích höôùng ñeán ñieàu sieâu vieät, vaø laøm cho coâng ích naày trôû thaønh troáng roãng, maát ñi lyù do hieän höõu saâu xa nhaát cuûa noù. Coâng ích, ngöôïc laïi, coù moät chieàu kích sieâu vieät, bôûi vì Thieân Chuùa laø muïc ñích cuoái cuøng cuûa nhöõng taïo vaät (9). Hôn nöõa, nhöõng ngöôøi kitoâ bieát raèng Chuùa Gieâsu ñaõ giaûi baøy roõ raøng veà söï thöïc hieän coâng ích ñích thaät cuûa nhaân loaïi. Lòch söû tieán böôùc veà Chuùa Kitoâ vaø ñaït ñeán choùp ñænh thaønh toaøn cuûa noù trong Chuùa Kitoâ: nhôø Chuùa Kitoâ, bôûi Chuùa Kitoâ vaø trong vieãn töôïng höôùng veà Chuùa Kitoâ, moïi thöïc taïi con ngöôøi coù theå ñöôïc daãn  ñöa ñeán söï thaønh toaøn troïn haûo trong Thieân Chuùa.

 

Tieáp sau ñaây, laø soá 6 cuûa söù ñieäp, soá ñaàu tieân cuûa phaàn III cuûa söù ñieäp Hoøa Bình, noùi veà moái töông quan giöõa Hoøa Bình vaø vieäc xöû duïng nhöõng cuûa caûi vaät chaát, nhöõng taøi nguyeân cuûa traùi ñaát naày. ÑTC ñaõ vieát nhö sau:

 

Phaàn III

Ñieàu Thieän haûo Hoøa Bình vaø vieäc xöû duïng nhöõng cuûa caûi treân traùi ñaát naày

6. Bôûi vì ñieàu Thieän haûo Hoøa Bình ñöôïc lieân keát chaët cheõ vôùi söï phaùt trieån taát caû caùc daân nöôùc, thì ñieàu caàn thieát laø phaûi löu yù ñeán nhöõng heä luaän luaân lyù cuûa vieäc xöû duïng nhöõng cuûa caûi treân maët ñaát. Coâng ñoàng Vaticano II ñaõ nhaéc laïi ñuùng luùc raèng “Thieân Chuùa ñaõ ñaët traùi ñaát vaø taát caû nhöõng gì trong ñoù cho taát caû moïi ngöôøi vaø moïi daân nöôùc höôûng duøng, sao cho nhöõng cuûa caûi ñaõ ñöôïc taïo döïng ra ñeán ñöôïc vôùi taát caû, theo tieâu chuaån coâng baèng, vôùi söï höôùng daãn cuûa coâng baèng vaø söï ñoàng haønh cuûa ñöùc baùc aùi ” (10).

Vieäc thuoäc veà gia ñình nhaân loaïi laøm cho moãi ngöôøi coù ñöôïc moät thöù “quyeàn coâng daân quoác teá”, laøm cho ngöôøi ñoù trôû thaønh chuû theå cuûa nhöõng quyeàn lôïi vaø nhöõng boån phaän, xeùt vì moïi ngöôøi ñöôïc hieäp nhaát vôùi nhau vì coù cuøng moät nguoàn goác chung vaø cuøng coù vaän meänh cuoái cuøng chung. Moät ñöùa beù vöøa ñöôïc cöu mang, laø ñuû ñeå noù trôû thaønh chuû theå cuûa nhöõng quyeàn lôïi vaø ñaùng ñöôïc chuù yù chaêm soùc vaø ñeå keû khaùc coù boån phaän ñaùp laïi nhöõng quyeàn lôïi naày. Vieäc keát aùn chuû nghóa chuûng toäc, vieäc baûo veä nhöõng nhoùm thieåu soá, vieäc trôï giuùp cho nhöõng anh chò em tò naïn, vieäc ñoäng vieân tình lieân ñôùi quoác teá ñoái vôùi nhöõng ai caàn ñöôïc trôï giuùp, ñoù laø nhöõng heä luaän vöõng chaéc cuûa nguyeân taéc veà quyeàn coâng daân quoác teá.

 

ÑTC löu yù raèng vôùi cuïm töø “nhöõng cuûa caûi treân maët ñaát naày” cuõng bao goàm nhöõng “cuûa caûi môùi”, ñoù laø nhöõng kieán thöùc khoa hoïc vaø nhöõng tieán boä kyû thuaät. Ngaøi vieát nhö sau nôi soá 7 cuûa söù ñieäp Hoøa Bình nhö sau:

 

7. Ñieàu Thieän haûo Hoøa Bình ngaøy nay coøn ñöôïc nhìn trong töông quan chaët cheõ vôùi nhöõng söï phong phuù môùi, ñeán töø söï hieåu bieát khoa hoïc vaø töø tieán boä kyû thuaät. Caû nhöõng söï phong phuù môùi naày, --- döïa theo nguyeân taéc veà muïc ñích phoå quaùt cuûa nhöõng cuûa caûi treân maët ñaát ---, cuõng ñöôïc ñaët phuïc vuï cho nhöõng nhu caàu caên baûn cuûa con ngöôøi. Nhöõng saùng kieán hôïp thôøi treân bình dieän quoác teá coù theå ñöôïc thöïc hieän, döïa theo nguyeân taéc veà muïc ñích phoå quaùt nhöõng cuûa caûi treân traàn gian naày, baèng caùch baûo ñaûm cho taát caû - caù nhaân cuõng nhö  coäng ñoàng quoác  gia - nhöõng ñieàu kieän caên baûn ñeå tham döï vaøo coâng cuoäc phaùt trieån. Ñieàu naày coù theå thöïc hieän ñöôïc, neáu ngöôøi ta haï boû ñi nhöõng haøng raøo ngaên caùch vaø nhöõng ñoäc quyeàn laøm cho nhieàu daân nöôùc bò loaïi ra ngoaøi leà (11).

 

Quyù vò vaø caùcbaïn thaân meán,

Muïc thôøi söï laàn tôùi seõ coøn giôùi thieäu tieáp söù ñieäp Hoøa Bình cuûa ÑTC, phaàn thöù III (tieáp theo), töông quan giöõa Hoøa Bình vaø Vieäc Xöû Duïng nhöõng Cuûa Caûi, nhöõng Taøi Nguyeân cuûa traùi ñaát naày. Mong quyù vò vaø caùc baïn seõ theo doõi.

 

- Söù Ñieäp Hoøa Bình cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II cho Ngaøy Quoác Teá Hoøa Bình muøng 1 thaùng Gieâng naêm 2005. (Baøi IV: soá 7 (tieáp theo) vaø soá 8 cuûa söù ñieäp Hoøa Bình).

(Radio Veritas Asia 20/12/2004) - Quyù  vò vaø caùc baïn thaân meán. Nhö ñaõ noùi tröôùc, phaàn thöù III cuûa Söù Ñieäp Hoøa Bình naêm 2005, laø phaàn noùi veà töông quan giöõa Hoøa Bình vaø nhöõng cuûa caûi treân maët ñaát naày. Khi noùi ñeán nhöõng cuûa caûi treân maët ñaát naày, ÑTC môû roäng quan nieäm veà “nhöõng cuûa caûi” treân maët ñaát naày bao goàm nhöõng “söï phong phuù môùi”, “nhöõng taøi nguyeân môùi”, ñoù laø nhöõng kieán thöùc khoa hoïc vaø nhöõng tieán boä kyû thuaät. Döïa treân nguyeân taéc cuûa giaùo huaán xaõ hoäi cuûa giaùo hoäi veà “muïc ñích phoå quaùt” cuûa nhöõng cuûa caûi, --- nghóa laø moïi taøi nguyeân treân maët ñaát naày ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa taïo döïng cho taát caû moïi ngöôøi ñöôïc höôûng duøng --- ÑTC quaû quyeát raèng Hoøa Bình coù lieân heä chaët cheõ vôùi phaùt trieån, vaø raèng caàn phaûi boû ñi nhöõng haøng raøo ngaên caùch vaø nhöõng ñoäc quyeàn, ñeå khoâng moät daân nöôùc naøo bò loaïi ra ngoaøi leà, khoâng ñöôïc höôûng nhöõng “taøi nguyeân”, nhöõng “cuûa caûi” cuûa traùi ñaát naày, keå caû nhöõng “taøi nguyeân môùi”, “nhöõng cuûa caûi môùi”,  laø nhöõng kieán thöùc khoa hoïc vaø nhöõng tieán boä kyû thuaät. ÑTC ñaõ vieát tieáp nhö sau trong phaàn III cuûa söù ñieäp Hoøa Bình naêm 2005:

 

Ñieàu Thieän Haûo Hoøa Bình seõ ñöôïc baûo ñaûm toát hôn neáu vôùi yù thöùc traùch nhieäm nhieàu hôn, coäng ñoàng quoác teá laõnh laáy vai troø lo cho nhöõng “cuûa caûi” --- hay “taøi nguyeân” --- maø caùch chung ñöôïc moïi ngöôøi nhìn nhaän nhö laø “nhöõng cuûa caûi chung” --- “nhöõng taøi nguyeân chung”. Ñoù laø nhöõng “cuûa caûi” maø taát caû moïi coâng daân ñeàu ñöôïc höôûng caùch töï ñoäng, maø khoâng caàn phaûi coù nhöõng quyeát ñònh theâm nöõa ñeå höôûng laáy nhöõng ñieàu chung naày. Treân bình dieän cuûa moät quoác gia, ñoù laø tröôøng hôïp cuûa nhöõng “cuûa caûi chung” nhö  heä thoáng tö phaùp, heä thoáng baûo toaøn an ninh, heä thoáng giao thoâng caùc ñöôøng xe hoaëc heä thoáng caùc ñöôøng saét. Trong theá giôùi ngaøy nay chòu aûnh höôûng roõ reät bôûi hieän töôïng toaøn caàu hoùa, thì caøng ngaøy caøng coù nhieàu hôn “nhöõng taøi nguyeân chung” mang laáy tính caùch toaøn caàu vaø ño ñoù gia taêng theâm nhöõng quan taâm chung moãi ngaøy moät hôn. Chæ caàn nghó ñeán coâng cuoäc chieán ñaáu choáng laïi naïn nggheøo ñoùi, ñeán vieäc möu tìm hoøa bình vaø an ninh, ñeán moái quan taâm lo laéng tröôùc nhöõng thay ñoåi khí haäu, ñeán vieäc chaän ñöùng söï laây nhieãm nhöõng beänh taät. Coäng ñoàng quoác teá caàn ñaùp laïi nhöõng quan taâm treân baèng moät heä thoáng caøng ngaøy caøng roäng raûi hôn  veà nhöõng quyeát ñònh phaùp lyù, coù khaû naêng ñieàu ñoäng söï höôûng duøng nhöõng taøi nguyeân chung naày, theo söï gôïi höùng cuûa nhöõng nguyeân taéc phoå quaùt veà coâng baèng vaø lieân ñôùi.

 

Vaø tieáp sau ñaây, ÑTC aùp duïng nguyeân taéc  veà “muïc ñích phoå quaùt” cuûa caùc cuûa caûi, --- nghóa laø caùc taøi nguyeân treân maët ñaát ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa taïo döïng cho taát caû moïi ngöôøi ñöôïc höôûng duøng --- vaøo trong tröôøng hôïp cuï theå cuûa coâng cuoäc choáng naïn ngheøo ñoùi. Ngaøi ñaõ vieát nôi soá 8 cuûa Söù Ñieäp Hoøa Bình, nhö sau:

 

8. Hôn nöõa, nguyeân taéc veà “muïc ñích phoå quaùt” cuûa nhöõng cuûa caûi cho pheùp ta ñöông ñaàu vôùi thaùch thöùc cuûa naïn ngheøo ñoùi moät caùch töông xöùng, vöøa löu yù nhaát laø ñeán nhöõng hoaøn caûnh cuøng cöïc, trong ñoù coøn hôn moät tæ ngöôøi treân theá giôùi sinh soáng. Coäng ñoàng quoác teá ñaõ ñaët ra cho mình muïc tieâu öu tieân, vaøo khôûi ñaàu cuûa ngaøn naêm môùi, laø töø nay ñeán naêm 2015, seõ laøm giaõm xuoáng moät nöûa toång soá nhöõng ngöôøi ngheøo. Giaùo hoäi naâng ñôõ vaø khuyeán khích coâng cuoäc daán thaân naày, vaø môøi goïi nhöõng ai tin vaøo Chuùa Kitoâ haõy theå hieän tình yeâu thöông öu tieân daønh cho ngöôøi ngheøo, moät caùch cuï theå vaø trong moïi laõnh vöïc (12).

Thaûm kòch ngheøo ñoùi xem ra ñöôïc lieân keát moät caùch chaët cheõ vôùi vaán ñeà nôï nöôùc ngoaøi cuûa nhöõng quoác gia ngheøo. Maëc duø ñaõ coù nhöõng tieán boä ñaùng keå trong laõnh vöïc naày, vaán ñeà nôï nöôùc ngoaøi chöa gaëp ñöôïc moät giaûi phaùp töông xöùng. Ñaõ 15 naêm qua roài, keå töø khi toâi leân tieáng keâu goïi dö luaän quoác teá chuù yù ñeán söï kieän naày raèng nôï nöôùc ngoaøi cuûa caùc quoác gia ngheøo “coù lieân heä chaët cheõ vôùi toaøn boä nhöõng vaán ñeà khaùc nöõa, nhö vaán ñeà ñaàu tö nöôùc ngoaøi, vaán ñeà sinh hoaït coâng baèng cuûa nhöõng cô quan quoác teá, vaán ñeà giaù caû cuûa nhöõng nguyeân lieäu vaø nhöõng vaán ñeà khaùc nöõa... (13). Nhöõng theå thöùc môùi ñaây ñeå giaõm bôùt caùc moùn nôï, caùch chung ñaõ ñöôïc ñaët ra theo nhöõng ñoûi hoûi  cuûa ngöôøi ngheøo, chaéc chaén ñaõ laøm cho phaåm chaát cuûa söï phaùt trieån kinh teá ñöôïc toát hôn. Tuy nhieân, vì moät loaït nhöõng yeáu toá khaùc nhau, söï phaùt trieån kinh teá naày, xeùt treân bình dieän soá löôïng,  coøn cho thaáy laø chöa ñaït ñeán keát quaû, nhaát laø so vôùi nhöõng muïc tieâu ñaõ ñöôïc ñeà ra vaøo khôûi ñaàu cuûa ngaøn naêm thöù ba. Nhöõng quoác gia ngheøo coøn maéc keït trong voøng laån quaån: nhöõng möùc thu nhaäp thaáp vaø vieäc taêng tröôûng kinh teá chaäm, caû hai yeáu toá naày giôùi haïn con soá tieát kieäm; vaø roài  ñeán phieân mình nhöõng nguoàn ñaàu tö yeáu vaø vieäc xöû duïng khoâng höõu hieäu nguoàn voán tieát kieäm, laïi khoâng coå voõ ñöôïc cho söï taêng tröôûng kinh teá.

 

Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán,

Vöøa roài laø vaøi nhaän ñònh cuûa ÑTC, trong söù ñieäp Hoøa Bình naêm 2005, veà töông quan giöõa Hoøa Bình vaø vieäc xöû duïng nhöõng cuûa caûi treân maët ñaát naày. Caàn phaân phoái coâng baèng caùc taøi nguyeân, sao cho khoâng moät ai, khoâng moät daân nöôùc naøo, bò loaïi ra ngoaøi leà coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá. Heïn gaëp laïi quyù vò vaø caùc baïn.

 

- Söù Ñieäp Hoøa Bình naêm 2005 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II. (Baøi V:  soá 9 vaø soá 10 cuûa söù ñieäp Hoøa Bình).

(Radio Veritas Asia 21/12/2004) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Nhö quyù vò vaø caùc baïn ñaõ nghe qua, khi noùi veà töông quan giöõa hoøa bình vaø vieäc xöû duïng nhöõng cuûa caûi treân traùi ñaát naày, ÑTC  Gioan Phaoloâ II ñaõ nhaéc laïi nguyeân taéc cuûa giaùo huaán xaõ hoäi cuûa giaùo hoäi veà “muïc ñích phoå quaùt” cuûa nhöõng cuûa caûi. Nguyeân taéc naày ñaõ ñöôïc Coâng Ñoàng Vaticanoâ II xaùc nhaän nôi soá 69 cuûa Hieán Cheá Muïc Vuï “Vui Möøng vaø Hy Voïng” noùi veà Giaùo Hoäi trong theá giôùi ngaøy nay, nhö sau: “Thieân Chuùa ñaõ ñaët ñònh traùi ñaát vaø moïi vaät treân traùi ñaát thuoäc quyeàn xöû duïng cuûa moïi ngöôøi vaø moïi daân toäc. Chính vì theá, cuûa caûi ñöôïc taïo döïng phaûi ñöôïc phaân phoái cho taát caû moïi ngöôøi moät caùch coâng baèng, theo söï höôùng daãn cuûa coâng baèng vaø vôùi ñöùc baùc aùi ñi keøm”. (69)

Moät caùch ñaëc bieät, nôi phaàn III cuûa Söù Ñieäp Hoøa Bình, ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ trình baøy moät giaùo huaán môùi, khai trieån roäng theâm nguyeân taéc veà “muïc ñích chung” cuûa nhöõng cuûa caûi, ñoù laø giaùo huaán veà “quyeàn coâng daân theá giôùi”. ÑTC ñaõ quaû quyeát moät caùch roõ raøng raèng: “Vieäc thuoäc veà gia ñình nhaân loaïi ban cho moãi ngöôøi moät ñieàu ñaëc bieät nhö “quyeàn coâng daân cuûa theá giôùi”, laøm cho ngöôøi ñoù trôû neân chuû theå cuûa nhöõng quyeàn lôïi vaø nhöõng boån phaän, xeùt vì taát caû moïi ngöôøi ñöôïc hieäp nhaát vôùi nhau bôûi cuøng moät nguoàn goác chung vaø bôûi moät vaän meänh cuoái cuøng chung.”

Trong khung caûnh luaân lyù toång quaùt, ÑTC trình baøy laäp tröôøng cuûa giaùo hoäi coâng giaùo veà nhöõng vaán ñeà heát söùc khaån thieát, naèm trong chöông trình haønh ñoäng cuûa coäng ñoàng quoác teá.

Vaán ñeà thöù nhaát laø vaán ñeà xöû duïng nhöõng kieán thöùc khoa hoïc vaø nhöõng tieán boä kyû thuaät; ñaây laø nhöõng gì ñöôïc ÑTC goïi baèng cuïm töø “nhöõng cuûa caûi môùi”. Nhöõng “cuûa caûi môùi” naày cuõng coù “muïc ñích chung” cho taát caû moïi ngöôøi moïi daân nöôùc, cuõng gioáng nhö nhöõng “cuûa caûi treân traùi ñaát naày”.

Vaán ñeà thöù hai laø vaán ñeà veà nhöõng ñieàu ñöôïc goïi laø “nhöõng cuûa caûi chung”, ñöôïc moïi ngöôøi “höôûng duøng moät caùch töï doäng” khoâng caàn phaûi laøm theâm haønh ñoäng thuû tuïc gì nöõa ñeå höôûng chuùng. ÑTC keå ra nhöõng thí duï veà “cuûa caûi chung” nhö  söï an ninh, heä thoáng giao thoâng caùc ñöôøng xe, vaân vaân...

Vaán ñeà thöù ba laø vaán ñeà choáng naïn ngheøo ñoùi. Veà vaán ñeà naày, ÑTC löu yù ñeán ba ñieåm heát söùc cuï theå: 1- naïn nôï nöôùc ngoaøi cuûa nhöõng quoác gia ngheøo; 2- vieäc trôï giuùp taøi chaùnh  cho caùc quoác gia ngheøo ñeå  giuùp cho coâng cuoäc phaùt trieån; vaø 3- vieäc “töôûng nghó ra” nhöõng saùng kieán môùi cuûa tình baùc aùi. Trong nguyeân vaên söù ñieäp Hoøa Bình, ÑTC duøng moät töø hôi laï moät chuùt, laø töø  “söï töôûng töôïng cuûa ñöùc baùc aùi”. Moät  khi ñaõ coù ñöùc baùc aùi thaät söï trong taâm hoàn mình, con ngöôøi  luoân “töôûng töôïng ra” nhöõng saùng kieán môùi ñeå phuïc vuï anh chò em mình.

Nôi soá 8 cuûa söù ñieäp, maø chuùng ta ñaõ ñoïc qua trong baøi tröôùc, ÑTC ñaõ noùi leân quan ñieåm cuûa ngaøi veà vieäc caàn tha bôùt soá nôï nöôùc ngoaøi cho caùc quoác gia ngheøo. Hoâm nay chuùng ta haõy ñoïc tieáp hai soá 9 vaø 10 cuûa söù ñieäp Hoøa Bình, noùi ñeán hai ñieåm cuï theå coøn laïi.

Soá 9: noùi veà vieäc trôï giuùp taøi chaùnh ñeå phaùt trieån nhö sau:

 

Vieäc trôï giuùp taøi chaùnh ñeå phaùt trieån

9. Nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ quaû quyeát vaø chính toâi ñaõ xaùc nhaän, phöông theá duy nhaát thaät söï höõu hieäu ñeå giuùp cho caùc Chính Phuû ñöông ñaàu vôùi vaán ñeà bi thaûm cuûa söï ngheøo ñoùi, laø cung caáp cho hoï nhöõng phöông tieän caàn thieát, qua vieäc trôï giuùp taøi chaùnh töø ngoaøi --- trôï gíup coâng cuõng nhö trôï giuùp tö --- vôùi nhöõng ñieàu kieän coù theå thi haønh ñöôïc, trong khung caûnh cuûa nhöõng töông quan thöông maïi quoác teá, ñöôïc quy ñònh theo söï coâng baèng (14). Ngöôøi ta caàn thöïc hieän cuoäc vaän ñoäng luaân lyù vaø kinh teá, vöøa bieát toân troïng nhöõng thoûa öôùc ñaõ kyù keát ñeå phuï giuùp cho nhöõng quoác gia ngheøo, nhöng ñaøng khaùc saün saøng xeùt laïi nhöõng thoûa öôùc maø kinh nghieäm ñaõ chöùng minh laø quaù naëng neà ñoái vôùi moät soá quoác gia naøo ñoù. Trong vieãn töôïng naày, ñieàu ñaùng mong öôùc vaø caàn thieát laø ñöa moät söùc haêng say môùi vaøo söï trôï giuùp coâng cho coâng cuoäc phaùt trieån, vaø tìm caùch thöïc hieän nhöõng ñeà nghò veà nhöõng hình thöùc môùi ñeå trôï giuùp taøi chaùnh cho coâng cuoäc phaùt trieån (15), maëc cho nhöõng khoù khaên môùi coù theå xaûy ra. Vaøi chính phuû ñaõ baét ñaàu thaåm ñònh nghieâm chænh nhöõng “theå thöùc” coù trieån voïng mang laïi keát quaû trong chieàu huôùng naày, thaåm ñònh nhöõng saùng kieán coù yù nghóa caàn ñöôïc tieáp tuïc, trong caùch thöùc thaät söï chia seû vaø trong söï toân troïng nguyeân taéc hoã trôï. Cuõng caàn phaûi kieåm soaùt sao cho vieäc quaûn lyù caùc taøi nguyeân kinh teá daønh cho vieäc phaùt trieån caùc quoác gia ngheøo, ñöôïc tuaân theo nhöõng tieâu chuaån cuûa vieäc quaûn trò toát, töø phía nhöõng ngöôøi cung caáp cuõng nhö töø phía nhöõng keû laõnh nhaän. Giaùo Hoäi khuyeán khích vaø naâng ñôõ nhöõng coá gaéng naày. Chæ caàn nhaéc laïi, thí duï nhö, söï ñoùng goùp quyù giaù cuûa nhieàu cô quan coâng giaùo veà trôï giuùp vaø phaùt trieån.

 

Tieáp sau ñaây, nôi soá 10 cuûa söù ñieäp Hoøa Bình, chuùng ta seõ nghe ÑTC noùi veà “söùc töôûng töôïng cuûa ñöùc baùc aùi” ñeå nghó ra nhöõng saùng kieán môùi phuïc vuï con ngöôøi. ÑTC ñaõ vieát nhö sau:

 

“Söùc töôûng töôïng cuûa ñöùc baùc aùi”

10. Vaøo luùc keát thuùc Ñaïi Naêm Thaùnh 2000, trong toâng thö “Böôùc vaøo ngaøn naêm môùi”, toâi ñaõ nhaéc ñeán söï khaån thieát cuûa moät söùc töôûng töôïng môùi cuûa ñöùc baùc aùi (16), ñeå phoå bieán Tin Möøng cuûa nieàm Hy Voïng trong theá giôùi. Ñieàu naày ñöôïc nhìn thaáy roõ raøng, khi ngöôøi ta gaëp phaûi bieát bao vaán ñeà vaø laø nhöõng vaán ñeà teá nhò, caûn trôû coâng cuoäc phaùt trieån cuûa ñaïi luïc Phi Chaâu: nhöõng vaán ñeà ñoù laø nhöõng xung ñoät vuõ trang, nhöõng côn dòch beänh taät maø hoaøn caûnh ngheøo cuøng laøm cho trôû neân nguy hieåm hôn, nhöõng baát oån chính trò ñi keøm vôùi tình traïng phoå bieán veà vieäc khoâng coù an sinh xaõ hoäi. Ñoù laø nhöõng thöïc taïi bi thaûm keâu goïi môû ra moät con ñöôøng hoaøn toaøn môùi cho Phi Chaâu: caàn phaûi ñöa ra nhöõng hình thöùc môùi cuûa tình lieân ñôùi, treân bình dieän song phöông vaø ña phöông, vôùi söï daán thaân moät caùch quyeát ñònh hôn cuûa taát caû moïi ngöôøi, trong yù thöùc hoaøn toaøn raèng ñieàu thieän haûo cuûa caùc daân nöôùc Phi Chaâu laø ñieàu kieän caàn thieát ñeå ñaït ñeán coâng ích cho taát caû.

Öôùc chi nhöõng daân nöôùc taïi Phi Chaâu bieát laøm chuû cho chính vaän meänh cuûa hoï; öôùc chi hoï bieát naém laáy trong tay nhö nhöõng chuû theå cuûa vieäc phaùt trieån vaên hoùa, daân söï, xaõ hoäi vaø kinh teá cuûa ñaát nöôùc hoï! Öôùc gì Phi Chaâu khoâng coøn chæ laø ñoái töôïng cuûa vieäc trôï giuùp nöõa, ñeå coù theå trôû thaønh chuû theå coù traùch nhieäm bieát tham döï moät caùch xaùc tín vaø coù keát quaû. Ñeå ñaït ñeán nhöõng muïc tieâu noùi treân, thì caàn coù moät neàn vaên hoùa môùi treân bình dieän chính trò, nhaát laø trong laõnh vöïc coäng taùc quoác teá. Moät laàn nöõa, toâi muoán xaùc nhaän raèng vieäc thaát baïi khoâng chu toaøn ñöôïc nhöõng gì ñaõ höùa nhieàu laàn lieân quan ñeán söï trôï giuùp coâng cho vieäc phaùt trieån, --- thí duï nhö vaán ñeà cho ñeán nay  vaãn coøn boû ngoû veà moùn nôï naëng neà nöôùc ngoaøi taïi nhöõng quoác gia Phi Chaâu vaø vieäc khoâng coù quyeát ñònh ñaëc bieät daønh cho nhöõng quoác gia phi chaâu trong nhöõng töông quan thöông maïi quoác teá, --- taát caû keát thaønh nhöõng trôû ngaïi traàm troïng cho hoøa bình, vaø do ñoù caàn ñöôïc giaûi quyeát vaø khaån thieát vöôït qua. Chöa bao giôø nhö ngaøy hoâm nay, ñeå thöïc hieän neàn hoøa bình trong theá giôùi, thì ñieàu coù tính caùch quyeát ñònh vaø döùt khoaùt laø yù thöùc veà söï tuøy thuoäc laãn nhau giöõa caùc quoác gia giaøu coù  vaø nhöõng quoác gia ngheøo naøn; coâng cuoäc phaùt trieån cuûa nhöõng quoác gia ngheøo, hoaëc trôû neân nhö laø moät coâng cuoäc chung taïi taát caû moïi nôi treân theá giôùi, hoaëc phaûi chòu caûnh ñi thuït luøi, caû taïi nhöõng vuøng ñaõ coù tieán boä lieân læ.

 

Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán,

Trong muïc thôøi söï laàn tôùi, chuùng toâi seõ ñoïc phaàn keát luaän cuûa söù ñieäp Hoøa Bình naêm 2005. Mong quyù vò vaø caùc baïn seõ theo doõi.

 

- Söù Ñieäp Hoøa Bình naêm 2005 cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II. (Baøi cuoái cuøng: Keát luaän söù ñieäp, soá 11 vaø soá 12).

(Radio Veritas Asia 22/12/2004) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Ñoïc qua ba phaàn chính cuûa Söù Ñieäp Hoøa Bình, chuùng ta coù theå coù caûm töôûng chung raèng trong coâng cuoäc xaây döïng hoøa bình, cuoäc chieán giöõa thieän vaø aùc chöa ñi ñeán hoài keát thöùc. Nhöõng vaán ñeà veà chieán tranh, baïo löïc, ngheøo ñoùi, vaø chaäm tieán vaãn coøn ñoù. Nhöng ÑTC khoâng vì theá maø trôû neân bi quan. ÑTC keát luaän söù ñieäp Hoøa Bình naêm 2005 vôùi lôøi keâu goïi haõy giöõ vöõng nieàm hy voïng. Ñaëc bieät, nhöõng ngöôøi kitoâ laïi caøng coù lyù do nhieàu hôn ñeå giöõ vöõng hy voïng, vì Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ cöùu chuoäc chuùng ta, vaø quyeàn naêng Thaùnh Thaàn cuûa ngaøi ñaõ ñöôïc trao ban cho chuùng ta, ñeå chuùng ta coù theå ñaït ñeán söï troïn laønh, vaø ñöa xaõ hoäi vaø lòch söû con nguôøi ñeán choã thaønh toaøn. ÑTC xaùc tín raèng lòch söû ñang tieán ñeán ñieàu thieän. Söï döõ ñaõ bò ñaùnh baïi roài trong caùi cheát vaø soáng laïi cuûa Chuùa Kitoâ. Giôø ñaây, keát hieäp vôùi Chuùa Kitoâ trong bí tích Thaùnh Theå, ngöôøi kitoâ seõ ñaït ñöôïc chieán thaéng treân söï döõ, moãi ngaøy moät tieán gaàn ñeán chieán thaéng cuoái cuøng cuûa ñieàu thieän treân ñieàu aùc, nhôø söùc maïnh cuûa Chuùa, söùc maïnh ñöôïc trao ban haèng ngaøy qua vieäc Cöû Haønh Bí Tích Thaùnh Theå. ÑTC ñaõ quaû quyeát moät caùch maïnh meõ vaø laïc quan raèng: “Söï döõ khaép nôi ñaõ bò thaát baïi do bôûi söùc maïnh phoå quaùt cuûa ôn cöùu roãi do Chuùa Kitoâ thöïc hieän”. Vaø ngaøi môøi goïi moïi ngöôøi kitoâ haõy chöùng minh baèng ñôøi soáng raèng tình yeâu thöông laø söùc maïnh duy nhaát coù theå daãn ñöa deán söï troïn laønh caù nhaân vaø xaõ hoäi. Chieán thaéng cuûa söï thieän treân söï döõ laø chieán thaéng cuûa tình  yeâu thöông, chôù khoâng phaûi cuûa nhöõng vuõ khí. Tình yeâu thöông laø söùc maïnh laøm cho lòch söû tieán ñeán ñieàu thieän vaø hoøa bình. Sau ñaây, chuùng ta haõy ñoïc hai soá 11 vaø 12, laø hai soá keát luaän cuûa Söù Ñieäp Hoøa Bình Naêm 2005.

 

Phaàn Keát Luaän

Tính caùch phoå quaùt cuûa ñieàu döõ vaø nieàm hy voïng kitoâ

11. Tröôùc bieát bao thaûm caûnh ñang gaây ñau thöông cho theá giôùi, nhöõng ngöôøi kitoâ vôùi loøng khieâm toán tin töôûng tuyeân xöng raèng chæ moät mình Thieân Chuùa môùi laøm cho con ngöôøi vaø caùc daân toäc coù khaû naêng vöôït qua ñieàu döõ ñeå ñaït ñeán ñieàu thieän. Vôùi caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa mình, Chuùa Kitoâ ñaõ cöùu roãi chuùng ta vaø ñaõ chuoäc chuùng ta laïi “baèng moät giaù thaät ñaét” (1 Co 6,20; 7, 23), ñem laïi ôn cöùu roãi cho taát caû moïi ngöôøi. Vôùi söï trôï giuùp cuûa Chuùa, taát caû moïi ngöôøi coù theå chieán thaéng söï döõ baèng söï thieän.

Döïa treân nieàm xaùc tín chaéc chaén raèng söï döõ seõ khoâng theå thaéng ñöôïc, ngöôøi kitoâ vun troàng nieàm hy voïng kieân vöõng, moät nieàm hy voïng coù söùc naâng ñôõ hoï trong coâng cuoäc coå voõ cho coâng baèng vaø hoøa bình. Maëc cho nhöõng toäi loãi caù nhaân vaø nhöõng toäi xaõ hoäi aûnh höôûng treân haønh ñoäng cuûa con ngöôøi, nieàm hy voïng vaãn khaéc ghi moät söï haêng say luoân ñöôïc canh taân vaøo trong daán thaân phuïc vuï cho coâng baèng vaø hoøa bình, cuøng vôùi nieàm tin töôûng vöõng chaéc vaøo khaû theå xaây döïng moät theá giôùi toát ñeïp hôn.

Neáu “maàu nhieäm toäi loãi” (2 Ts 2,7) hieän dieän vaø taùc ñoäng trong theá giôùi, thì chuùng ta cuõng khoâng neân queân raèng con ngöôøi ñöôïc cöùu chuoäc coù tích chöùa nôi chính mình nhöõng naêng löïc ñuû ñeå ñoái phoù vôùi maàu nhieäm toäi loãi naày. Ñöôïc taïo döïng gioáng hình aûnh Thieân Chuùa vaø ñaõ ñöôïc cöùu chuoäc bôûi Chuùa Kitoâ, Ñaáng keát hieäp moät caùch naøo ñoù vôùi moïi ngöôøi” (18), con ngöôøi coù theå coäng taùc tích cöïc vaøo vieäc laøm cho söï thieän ñöôïc chieán thaéng. Taùc ñoäng cuûa “Thaùnh Thaàn cuûa Ñöùc Chuùa hieän dieän ñaày traøn trong vuõ truï” (Kn 1,7). Nhöõng ngöôøi kitoâ, nhaát laø nhöõng anh chò em giaùo daân, “khoâng che daáu nieàm hy voïng naày trong coûi thaâm saâu taâm hoàn hoï, nhöng, vôùi söï trôû laïi lieân læ vaø vôùi chieán ñaáu choáng laïi “nhöõng keû thoáng trò theá giôùi toái taêm vaø choáng laïi nhöõng thaàn döõ” (Eph 6,12), nhöõng ngöôøi kitoâ noùi leân nieàm hy voïng vaøo chieán thaéng cuûa söï thieän treân söï döõ , caû nhôø qua nhöõng cô caáu cuûa ñôøi thöôøng” (19).

12. Khoâng moät ngöôøi nam nöõ thieän chí naøo coù theå traùnh neù vieäc daán thaân trong chieán ñaáu ñeå thaéng söï döõ baèng ñieàu thieän. Ñaây laø cuoäc chieán caàn ñöôïc thöïc hieän moät caùch höõu hieäu vôùi nhöõng khí giôùi cuûa tình thöông. Khi söï thieän chieán thaéng söï döõ, thì tình yeâu thöông ñöôïc ngöï  trò; vaø nôi naøo coù tình thöông ngöï trò, thì ôû ñoù coù hoøa bình. Ñaây laø giaùo huaán cuûa Tin Möøng, ñöôïc Coâng ñoàng Vaticanoâ II ñeà nghò laïi vôùi nhöõng lôøi nhö sau: “Ñònh luaät caên baûn cuûa söï troïn laønh cuûa con ngöôøi, vaø do ñoù cuûa söï bieán ñoåi theá giôùi, laø meänh leänh môùi soáng ñöùc baùc aùi.” (20).

Ñieàu naày cuõng ñuùng trong laõnh vöïc xaõ hoäi vaø chính trò. Veà vaán ñeà naày, Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâ-oâ  thöù  XIII ñaõ vieát raèng: taát caû nhöõng ai coù boån phaän chaêm soùc cho ñieàu thieän haûo Hoøa Bình trong nhöõng töông quan giöõa caùc daân nöôùc, thì phaûi nuoâi döôõng trong chính mình vaø thaép leân nôi nhöõng keû khaùc “ñöùc baùc aùi, laø chuùa vaø laø nöõ hoaøng cuûa taát caû moïi nhaân ñöùc” (21). Öôùc chi nhöõng ngöôøi kitoâ trôû neân nhöõng chöùng nhaân ñaày xaùc tín veà söï thaät naày; öôùc chi hoï bieát laøm chöùng baèng ñôøi soáng hoï raèng tình yeâu laø söùc maïnh duy nhaát, coù khaû naêng daãn ñeán söï troïn laønh caù nhaân vaø xaõ hoäi, laø söùc naêng ñoäng duy nhaát coù theå laøm cho lòch söû  tieán ñeán ñieàu thieän vaø hoøa bình.

Trong Naêm nay laø naêm ñöôïc daønh cho Bí tích Thaùnh Theå, öôùc chi nhöõng con caùi cuûa Giaùo Hoäi  gaëp ñöôïc trong Bí Tích Cao Caû cuûa Tình Yeâu nguoàn maïch cho moïi söï hieäp thoâng: söï hieäp thoâng vôùi Chuùa Gieâsu, Ñaáng Cöùu Theá, vaø trong Chuùa söï hieäp thoâng vôùi moïi ngöôøi. Chính nhôø söùc maïnh cuûa caùi cheát vaø soáng laïi cuûa Chuùa Kitoâ, ñöôïc laøm cho hieän dieän moät caùch bí tích trong moïi cöû haønh ThaùnhTheå, maø chuùng ta ñöôïc cöùu thoaùt khoûi söï döõ vaø ñöôïc trôû neân coù khaû naêng laøm ñieàu thieän. Chính trong söùc maïnh cuûa ñôøi soáng môùi ñöôïc Chuùa Kitoâ ban cho, maø chuùng ta coù theå nhìn nhaän nhau nhö nhöõng anh chò em, vöôït qua moïi khaùc bieät veà ngoân ngöõ, quoác tòch vaø vaên hoùa. Taét moät lôøi, chính nhôø qua söï tham döï vaøo cuøng moät Baùnh Mình Thaùnh vaø cuøng moät cheùn Maùu Thaùnh, maø chuùng ta coù theå caûm thaáy mình nhö laø “ñaïi gia ñình cuûa Thieân Chuùa” vaø cuøng nhau goùp phaàn ñaëc bieät vaø höõu hieäu vaøo vieäc thieát laäp moät theá giôùi coù neàn taûng treân nhöõng giaù trò coâng baèng, töï do vaø hoøa bình.

 

Töø Ñieän Vatican, ngaøy 8 thaùng 12 naêm 2004

Gioan Phaoloâ Ñeä Nhò, giaùo hoaøng, (aán kyù).

 

Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán, vöøa roài laø phaàn keát luaän cuûa Söù Ñieäp Hoaø Bình naêm 2005 cuûa  ÑTC  Gioan Phaoloâ II. ÑTC ñaõ xaùc tín noùi leân nieàm hy voïng kitoâ raèng lòch söû con ngöôøi nhôø ôn cöùu roãi cuûa Chuùa maø tieán ñeán söï thieän, tieán ñeán coâng baèng, töï do vaø hoøa bình, maëc cho söï döõ coøn hieän dieän khaép nôi trong theá giôùi.

Heïn gaëp laïi quyù vò vaø caùc baïn.

 

(Ñaëng Theá Duõng)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page