Baùo caùo cuûa Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá

veà tình traïng nhaân quyeàn taïi Trung Quoác

 

Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines

 

Baùo caùo cuûa Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá veà tình traïng nhaân quyeàn taïi Trung Quoác.

Radio Veritas Asia 2/06/2004 - [vieát theo AFP 26/05/2004] - Trong baûn baùo caùo thöôøng nieân veà tình traïng nhaân quyeàn taïi AÙ Chaâu Thaùi Bình Duông, Toå Chöùc AÙn Xaù quoác teá coù truï sôû taïi London, Anh quoác noùi raèng thaønh tích nhaân quyeàn cuûa Trung Quoác coù ñoâi chuùt tieán boä trong naêm 2003, nhöng laïi trôû neân xaáu hôn trong caùch ñoái xöû vôùi caùc saéc toäc thieåu soá.

Theo Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá, nhoùm saéc toäc thieåu soá Uighur theo hoài giaùo ôû mieàn Taây Baéc Trung Quoác ngaøy caøng phaûi chòu nhieàu giôùi haïn hôn vaø quyeàn cuûa nguôøi daân Taây Taïng cuõng bò haïn cheá hôn.

Baûn caùo caùo cuûa Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá vieát nhö sau: “Tuy coù moät vaøi böôùc tích cöïc, nhöng vaãn chöa thaáy coù noã löïc naøo nhaèm ñöa vaøo nhöõng caûi toå veà cô caáu vaø luaät phaùp cô baûn caàn thieát ñeå chaám döùt nhöõng cuoäc vi phaïm nhaân quyeàn nghieâm troïng”.

“Haèng traêm ngaøn ngöôøi vaãn tieáp tuïc bò baét giöõ hay giam tuø khi quyeàn töï do phaùt bieåu vaø hoäi hoïp cuûa hoï cuûa vi phaïm. Nhieàu ngöôøi coù nguy cô bò tra taán hay ñoái xöû taøn teä”.

Tieáp theo cuoäc chieán choáng khuûng boá, vuøng Xinjiang, voán coù ña soá theo hoài giaùo, ñaõ bò ñaøn aùp moät caùch daõ man. Cuoäc ñaøn aùp laïi caøng maõnh lieät hôn trong chieán dòch boá raùp keùo daøi 100 ngaøy baét ñaàu töø thaùng 10 naêm 2003.

Theo Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá, nhöõng haïn cheá veà caùc quyeàn vaên hoaù vaø toân giaùo ngaøy caøng gia taêng ñoái vôùi coäng ñoàng hoài giaùo Uighur taïi tænh Xinjiang. Taïi ñaây haøng ngaøn ngöôøi bò baét giöõ hay bò giam tuø vì toäi goïi laø  “ly khai” hay “hoaït ñoäng khuûng boá”.

Taïi Taây Taïng, treân 100 ngöôøi, phaàn ñoâng laø nam nöõ tu só phaät giaùo, tieáp tuïc bò giam tuø, trong khi ñoù nhöõng vuï baét giöõ tuyø tieän vaø nhöõng phieân xöû baát coâng vaãn cöù ñöôïc duy trì. Nhöõng böôùc tieán tích cöïc töø naêm tröôùc bò huyû boû.

Veà tình traïng nhaân quyeàn taïi Taây Taïng, baûn baùo caùo cuûa Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá vieát: “Naêm 2002, nhieàu tuø nhaân löông taâm coù taàm côõ taïi Taây Taïng ñaõ ñöôïc traû töï do. Nhöng tieán trình naøy laïi khoâng ñöôïc duy trì trong naêm 2003. Töï do toân giaùo, hoäi hoïp vaø phaùt bieåu vaãn tieáp tuïc bò giôùi haïn moät caùch nghieâm troïng”.

Nhöng khoâng chæ coù caùc saéc daân thieåu soá laø ñoái töôïng cuûa söï ñaøn aùp. Treân khaép Trung Quoác, tra taán vaø ñoái xöû taøn teä vôùi caùc tuø nhaân vaãn tieáp tuïc gia taêng. Theo baûn baùo caùo cuûa Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá, “nhöõng phöông phaùp nhö ñaù, ñaùnh, tra ñieän, baét treo hai tay leân, ñaùnh vaøo nhöõng ñieåm huyeät treân thaân theå, khoâng cho nguû vaø boû ñoùi laø nhöõng hình thöùc tra taán raát thoâng thöôøng taïi Trung Quoác hieän nay. Trong caùc nhaø tuø, caùc phuï nöõ raát deã daøng bò haõm hieáp vaø laïm duïng tình duïc.

Trung Quoác hieän vaãn laø voâ ñòch theá giôùi veà caùc vuï xöû töû. Nhöõng thoáng keâ khoâng ñöôïc ñaày ñuû do Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá thu thaäp ñöôïc cho thaáy trong naêm 2003, treân toaøn quoác coù 1,639 ngöôøi bò keát aùn töû hình vaø 729 ngöôøi bò xöû töû.

Theo Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá, nhöõng kyõ thuaät hieän ñaïi veà Internet caøng laø phöông tieän ñeå Trung Quoác gia taêng kieåm soaùt vaø sieát chaët luaät leä. Vaøo khoaûng cuoái naêm 2003, ít nhöùt 50 ngöôøi bò baét giöõ hay bò giam tuø vì duøng Internet ñeå thu nhaän hay phaùt taùn nhöõng taøi lieäu coù noäi dung chính trò. Hình phaït daønh cho toäi naøy laø töø hai ñeán 12 naêm tuø.

Maëc duø böùc tranh toaøn caûnh coù ñen toái nhö theá, nhöng Toå Chöùc AÂn Xaù Quoác Teá cuõng ghi nhaän moät vaøi caûi toå tích cöïc döôùi thôøi chuû tích Hoà Caåm Ñaøo. Baûn caùo caùo noùi raèng sau kinh nghieäm veà dòch Sars, Trung Quoác ñaõ toû ra quan taâm hôn ñoái vôùi nhöõng nguôøi maéc beänh Aids.

Tuy nhieân, chính quyeàn vaãn chöa toû ra trong saùng vaø chòu traùch nhieäm ñuû veà vieäc lan traøn cuûa beänh Aids. Nhieàu beänh nhaân phaûn ñoái vì thieáu thuoác men, ñaõ bò giam giöõ hay ñaùnh ñaäp.

Chính saùch daønh cho nhöõng ngöôøi di daân laøm vieäc vaãn chöa ñöôïc caûi toå. Treân khaép trung quoác coù ñeán 100 trieäu ngöôøi di daân lao ñoäng. Chính saùch “baét giöõ vaø hoài höông” cho pheùp baét giöõ moät caùch tuyø tieän vaø laïm duïng nhöõng ngöôøi di daân. Chính saùch naøy ñaõ bò baõi boû sau khi daân chuùng phaûn ñoái vì vuï moät ngöôøi thanh nieân di daân lao ñoäng, ñaõ bò giam giöõ moät caùch baát hôïp phaùp trong moät trung taâm “baét giöõ vaø hoài höông” taïi moät thaønh phoá ôû Guangzhou vaø bò ñaùnh cheát hoài thaùng Ba naêm 2004.

 

(Chu Vaên)

 


Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page