Baøn veà vai troø cuûa

Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Ñoâng Timor

ñoái vôùi söï  phaùt trieån daân chuû

vaø moái quan heä toát vôùi Hoài Giaùo

Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines

Baøn veà vai troø cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Ñoâng Timor ñoái vôùi söï  phaùt trieån daân chuû vaø moái quan heä toát vôùi Hoài Giaùo.

 Doâng Timor (UCAN 8/01/2004) - Vaøo ñaàu naêm 2004, Ñöùc Cha Basilio Do Nascimiento, giaùm quaûn toâng toøa Dili vaø Baucau cuûa Ñoâng Timor ñaõ baøy toû söï laïc quan cuûa ngaøi veà tieán trình phaùt trieån daân chuû taïi nöôùc naøy, cuõng nhö quan heä giöõa ngöôøi coâng giaùo vaø hoài giaùo trong nöôùc.

Ñoâng Timor laø moät quoác gia coù 92% toång daân soá laø ngöôøi coâng giaùo, trong khi ngöôøi Hoài Giaùo chæ chieám 2%. Vôùi 92% daân soá coâng giaùo, Ñoâng Timor ñöôïc coi laø quoác gia coù tæ leä ngöôøi coâng giaùo cao nhaát ôû AÙ Chaâu. Trong cuoäc phoûng vaán vaøo dòp cuoái naêm 2003 vôùi haõng thoâng taán coâng giaùo AÙ Chaâu UCAN, Ñöùc Cha Nascimiento ghi nhaän laø quan heä giöõa ngöôøi Hoài Giaùo vaø Coâng Giaùo taïi Ñoâng Timor ñaõ coù töø gaàn 4 thaäp nieân qua, ñaëc bieät trong khoaûng thôøi gian Ñoâng Timor coøn bò saùt nhaäp vôùi Indonesia töø 1975 ñeán naêm 1999, döôùi quyeàn cai quaûn cuûa Ñöùc Cha Carlos Felipe Ximenes Belo, nay ñaõ veà höu. Ñöùc Cha Nascimiento ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm giaùm quaûn toâng toøa Baucau vaøo naêm 1996, khi giaùo phaän naøy ñöôïc thaønh laäp taùch ra töø giaùo phaän Dili. Ngaøi kieâm luoân chöùc vuï giaùm quaûn toâng toøa Dili, khi Ñöùc Cha Belo töø chöùc vaøo thaùng 11 naêm 2002 sau 14 naêm cai quaûn giaùo phaän Dili.

Theo Ñöùc Cha Nascimiento, caùc nhaø laõnh ñaïo kitoâ giaùo vaø hoài giaùo taïi Ñoâng Timor luoân thaûo luaän veà söï phaùt trieån trong caùc coäng ñoaøn, moãi khi hoï ñeán thaêm vieáng nhau vaøo nhöõng dòp leã lôùn cuûa moãi toân giaùo. Nhöõng cuoäc vieáng thaêm naøy ñöôïc ñaùnh giaù laø coù aûnh höôûng raát toát cho quan heä giöõa ngöôøi kitoâ vaø hoài giaùo ôû Ñoâng Timor. Ñöùc Cha cho bieát ngaøi coù ñeán thaêm moät ñeàn thôø Hoài giaùo ôû mieàn Taây Timor vaøo thaùng 11 naêm 2003, nhaân dòp keát thuùc thaùng chay tònh Ramadan cuûa ngöôøi hoài giaùo. Taïi ñaây, ngaøi ñaõ gaëp ñaïi söù Malaysia taïi Ñoâng Timor. Vò ñaïi söù Malaysia raát ngaïc nhieân khi thaáy coù moät vò Giaùm Muïc coâng giaùo trong ñeàn thôø hoài giaùo. OÂng ñaõ lieân laïc vôùi giôùi truyeàn thoâng Malaysia ñeå töôøng thuaät veà chuyeän naøy.

Ñöùc Cha Nascimiento cho raèng, vieäc giöõ gìn moái quan heä toát ñeïp vôùi ngöôøi Hoài Giaùo trong moät quoác gia nhoû vaø coøn treû nhö Ñoâng Timor laø moät ñoùng goùp tích cöïc cho neàn daân chuû cuûa quoác gia. Ngaøi ghi nhaän söï kieän vò thuû töôùng ñaàu tieân cuûa Ñoâng Timor laø moät ngöôøi hoài giaùo. Ñieàu naøy chöùng toû daân chuû taïi quoác gia môùi ñöôïc thaønh laäp naøy ñang coù daáu hieäu phaùt trieån toát. Ñoâng Timor chính thöùc trôû thaønh quoác gia ñoäc laäp vaøo thaùng 5 naêm 2002. Nhaän ñònh veà nhöõng thaønh quaû cuûa chính phuû Ñoâng Timor trong naêm 2003, nhaø laõnh ñaïo Giaùo hoäi Coâng giaùo Ñoâng Timor löu yù tôùi quan heä laøm vieäc toát ñeïp giöõa toång thoáng, thuû töôùng vaø noäi caùc cuûa oâng, cuõng nhö giöõa caùc nhaø laäp phaùp. Tuy nhieân trong naêm 2002 tröôùc ñoù, thì caùc chính trò gia haàu nhö taäp trung vaøo vieäc cuûng coá theá ñöùng cuûa hoï nhieàu hôn. Vì theá trong naêm 2004, ngaøi mong ñôïi laø laø giôùi laõnh ñaïo Ñoâng Timor seõ thöïc söï daán thaân vì quyeàn lôïi chung cuûa ngöôøi daân Ñoâng Timor, chöù khoâng phaûi chæ chuù taâm vaøo quyeàn lôïi caù nhaân hay cuûa ñaûng phaùi maø thoâi. Theo Ñöùc Cha, trong moät theå cheá daân chuû, ñaûng phaùi chính trò chæ laø chieác caàu ñeå thu nhaän vaø chuyeån ñaït nhöõng nguyeän voïng cuûa ngöôøi daân.

Duø vaäy, ngaøi thöøa nhaän raèng tuy ngöôøi daân mong ñôïi caùc giôùi chöùc chaùnh phuû seõ giaûi quyeát mau leï, --- caøng nhanh caøng toát, --- nhöõng vaán ñeà cuûa quoác gia, nhöng moïi ngöôøi caàn phaûi thöïc teá hôn. Daân chuùng Ñoâng Timor caàn noã löïc ñeå ñaït tôùi nhöõng hy voïng cuûa hoï, hôïp taùc chaët cheõ vôùi chính phuû, vôùi giôùi laõnh ñaïo giaùo hoäi, vaø vôùi coäng ñoàng quoác teá, ñeå mang laïi söï phaùt trieån cho ñaát nöôùc. Ñöùc Cha Nascimiento baøy toû söï haøi loøng veà söï tröôûng thaønh cuûa ngöôøi daân Ñoâng Timor. Ngaøi nhaän thaáy trong moïi taàng lôùp daân chuùng, hoï ñaõ yù thöùc laø hoï khoâng theå leä thuoäc hoaøn toaøn vaøo chính phuû hay ngöôøi khaùc, hoaëc ngoài ñôïi pheùp laï töø Thieân Chuùa. Giôø ñaây, ngöôøi daân Ñoâng Timor ngaøy moät hieåu ñöôïc raèng hoï phaûi laøm moïi noã löïc  coù theå ñeå caûi thieän ñôøi soáng cuûa chính hoï. Vaø ngaøi keát luaän raèng Ñoâng Timor ñang coù nhöõng caûi tieán veà maët oån ñònh, an ninh vaø kinh teá. Ñieàu thieát yeáu laø ngöôøi daân nöôùc naøy caàn gia taêng theâm tinh thaàn töï laäp ñeå goùp phaàn kieán taïo neàn daân chuû vaø phaùt trieån cho quoác gia.

(Vieät Huøng)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page