Kyû nieäm 10 naêm kyù Hieäp Öôùc Caên Baûn
giöõa Toøa Thaùnh vaø Quoác Gia Israel
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Kyû
nieäm 10 naêm kyù “Hieäp Öôùc Caên Baûn” giöõa Toøa Thaùnh vaø
Quoác Gia Israel.
Tin
Vatican (Apic 2/01/2004) - Ngaøy 30 thaùng 12 naêm 2003, laø ngaøy kyû nieäm
ñuùng 10 naêm kyù “Hieäp Öôùc Caên Baûn” giöõa Toøa Thaùnh
Vatican vaø Quoác Gia Israel.
Hieäp
Öôùc Caên Baûn naày ñaõ ñöôïc kyù ngaøy 30 thaùng 12 naêm 1993,
ñeå doïn ñöôøng cho vieäc thieát laäp Lieân laïc Ngoaïi Giao giöõa
Toøa Thaùnh Vatican vaø Quoác Gia Israel saùu thaùng sau ñoù, töùc vaøo
ngaøy 15 thaùng 6 naêm 1994.
Ñeå
kyû nieäm bieán coá naày, Nhaät baùo “Quan Saùt Vieân Roma”
soá phaùt haønh ngaøy 31 thaùng 12 n*m 2003, ñaõ ñaêng moät baøi
nhaän ñònh cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Andrea Cordero Lanza di
Montezemolo, söù thaàn toøa thaùnh ñaàu tieân taïi Israel, töø naêm
1994 ñeán naêm 1998.
Trong
baøi nhaän ñònh naày, Ñöùc
Toång Giaùm Muïc öôùc mong moïi ñieàu khoaûn cuûa Hieäp Öôùc Caên
Baûn ñeàu ñöôïc toân troïng thi haønh, maëc cho nhöõng khoù
khaên chính trò vaø ngoaïi giao trong
tieán trình thieát laäp Hoøa Bình taïi Trung Ñoâng. Ñöùc Toång
Giaùm Muïc
vieát nhö sau:
“Hieäp
Öôùc Caên Baûn” laø moät böôùc tieán lòch söû mang ñeán caên
baûn roõ raøng cho nhöõng lieân laïc giöõa Toøa Thaùnh Vatican vaø
Quoác Gia Israel, vaø ñaõ ñoùng goùp vaøo vieäc laøm cho toát
hôn söï thoâng caûm vaø toân troïng giöõa nhöõng ngöôøi coâng
giaùo vaø nhöõng anh chò em do thaùi giaùo... Ngaøy nay
chuùng ta hy voïng raèng, nhöõng khoù khaên
ñang ñaåy xa neàn Hoøa Bình taïi Trung Ñoâng, maëc
cho nhieàu coá gaéng cuûa ñoâi beân,
khoâng phaûi laø nhöõng ngaên caûn cho vieäc toân troïng tuaân
giöõ taát caû nhöõng gì ñaõ ñöôïc kyù keát trong Hieäp Öôùc
Caên Baûn.”
Taùc
giaû baøi baùo --- Ñöùc Toång Giaùm Muïc Andrea Cordero Lanza di
Montezemolo cöïu Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Israel ---
phaân bieät roõ hai khía caïnh:
khía caïnh hoaøn toaøn coù tính caùch chính trò vaø ngoaïi giao trong
tieán trình Hoøa Bình taïi laõnh thoå Palestine vaø Do Thaùi, vaø khía
caïnh thöù hai laø khía caïnh nhöõng ñoàng thuaän phaùp lyù giöõa
Toøa Thaùnh Vatican vaø quoác gia Israel, chaúng haïn nhö
vieäc Israel nhìn nhaän tính caùch phaùp lyù cuûa nhöõng cô caáu
ñaïi dieän Toøa Thaùnh trong laõnh thoå quoác gia Israel, vieäc toân
troïng töï do toân giaùo vaø töï do thôø phöôïng, vaø tính caùch
phaùp lyù cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Israel.
Ñöùc Toång Giaùm Muïc Andrea, taùc giaû baøi vieát, ñaõ nhaán maïnh raèng: ”Quoác Gia Israel ñaõ long troïng nhìn nhaän quyeàn cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñöôïc thi haønh söù maïng cuûa mình trong laõnh vöïc toân giaùo, luaân lyù, giaùo duïc vaø baùc aùi. Hieäp Öôùc Caên Baûn ñaõ cuõng coá boån phaän toân troïng “tình traïng hieän coù” (statu quo) cuûa nhöõng nôi thaùnh. Toøa Thaùnh ñaõ khoâng ngöøng yeâu caàu cho thaønh Gieârusalem ñöôïc höôûng quy cheá ñaëc bieät vôùi nhöõng baûo ñaõm quoác teá.
(Ñaëng Theá Duõng)