Thö muïc vuï Muøa chay 2003 cuûa TGP Hueá
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Toaø Toång Giaùm Muïc Hueá
6 Nguyeãn Tröôøng Toä, Hueá
Thö Muïc Vuï Muøa Chay
Kính göûi :
Quyù linh muïc, tu só nam nöõ, chuûng sinh
vaø anh chò em giaùo daân.Anh chò em thaân meán,
Vôùi nghi thöùc xöùc tro treân ñaàu, chuùng ta böôùc vaøo Muøa Chay Thaùnh, chuaån bò taâm hoàn ñoùn möøng Ñaïi leã Phuïc Sinh. Thôøi Giaùo Hoäi sô khai, vieäc chuaån bò naày chæ keùo daøi 3 ngaøy, baèng vieäc toå chöùc Tam nhaät Vöôït Qua. Nhöng chaúng bao laâu sau, caùc tín höõu thaáy raèng 3 ngaøy quaû thaät laø quaù ngaén nguûi ñoái vôùi nhöõng ngöôøi muoán thaät tình canh taân ñôøi soáng. Hoï caàn phaûi coù nhieàu thôøi gian hôn, ñeå vieäc döùt boû caùc taät xaáu ñöôïc quyeát lieät vaø ñeå vieäc taäp laïi caùc thoùi quen soáng ñaïo ñöùc ñöôïc vöõng beàn hôn. Vì vaäy, ngay töø theá kyû thöù tö, Giaùo Hoäi ñaõ quy ñònh Muøa Chay keùo daøi 40 ngaøy, ñeå moïi tín höõu chieâm ngaém Chuùa Gieâsu chay tònh trong hoang ñòa maø chieán ñaáu vôùi caùc tính xaáu, chuyeân chaêm caàu nguyeän, giöõ loøng thanh tònh, thi haønh baùc aùi, haàu xöùng ñaùng haùt leân khuùc Alleluia möøng Chuùa Phuïc sinh vôùi taâm hoàn môùi meõ.
Chính trong tinh thaàn canh taân vaø cuûng coá ñôøi soáng ñaïo ñöùc cuûa Muøa Chay maø toâi thaân aùi göûi ñeán anh chò em böùc thö naày, ñeå noùi vaøi ñieåm coát yeáu veà gia ñình kitoâ höõu , tin möøng cho thieân nieân kyû thöù ba. Ñaây laø ñeà taøi troïng ñieåm maø Hoäi Ñoàng Toaø Thaùnh veà Gia ñình ñaõ göûi cho caùc gia ñình treân toaøn theá giôùi trong naêm nay, ñaùp laïi lôøi keâu goïi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II trong toâng thö Tieán tôùi ngaøn naêm thöù ba.
1. Thöïc traïng gia ñình hieän nay.
Phaûi noùi raèng caùc giaù trò cao quyù vaø truyeàn thoáng cuûa gia ñình ngaøy nay ñang suy giaûm taïi nhieàu quoác gia treân theá giôùi. Vôï choàng deã ñi ñeán ly hoân hoaëc ly thaân, khi cuoäc tình khoâng coøn suoân seû. Hoï nhaân danh töï do vaø quyeàn höôûng thuï ñeå phaù vôõ nhöõng raøng buoäc caàn thieát taïo neân giaù trò neàn taûng cuûa gia ñình. Con caùi laø naïn nhaân ñaàu tieân vaø chòu thieät haïi naëng neà nhaát cuûa tình traïng naày. Vôï choàng ñuøn ñaåy cho nhau gaùnh naëng nuoâi con vaø, teä hôn nöõa, hoï khöôùc töø boån phaän ñoù, khieán con caùi bò loâi cuoán vaøo caùc haønh vi phaïm phaùp.
ÔÛ Vieät Nam, theo thö Muïc Vuï cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam naêm 2002, vaãn coøn roõ neùt trong xaõ hoäi hình aûnh moät gia ñình troïng chöõ Hieáu, vôï choàng giöõ loøng tín trung, con caùi aên ôû thuaän hoaø, moïi ngöôøi ñeà cao tình laøng nghóa xoùm. Tuy nhieân, nhöõng bieán ñoäng do aûnh höôûng coâng nghieäp hoaù, ñoâ thò hoaù treân daân cö vaø nhöõng traøo löu naëng tính vaät chaát höôûng thuï cuõng ñang laøm cho nhöõng neùt ñeïp cuûa ñôøi soáng hoân nhaân gia ñình truyeàn thoáng môø nhaït ñi caùch ñaùng ngaïi.
Rieâng ôû Toång Giaùo Phaän Hueá chuùng ta, tröø nhöõng tröôøng hôïp caù bieät, ña soá gia ñình kitoâ höõu vaãn quyù troïng nhöõng giaù trò caên baûn cuûa gia ñình truyeàn thoáng. Ñieàu ñoù, moät phaàn laø nhôø coäng ñoaøn daân cö ít chòu söï bieán ñoäng, nhôø oâng baø cha meï höôùng daãn con caùi vaø nhaát laø nhôø caùc linh muïc, tu só nam nöõ luoân quan taâm daïy giaùo lyù vaø coù nhöõng noå löïc haøn gaén ñôøi soáng hoân nhaân moät khi coù daáu hieäu raïn nöùt, baát hoaø. Khoâng ít gia ñình trung thaønh ñoïc kinh saùng toái, sieâng naêng tham döï thaùnh leã, nhieät thaønh tham gia vaøo caùc sinh hoaït toâng ñoà vaø baùc aùi trong giaùo xöù, khuyeán khích con caùi daâng mình cho Chuùa vaø caûm thaáy vinh haïnh ñöôïc Chuùa choïn con caùi vaøo ñôøi soáng thaùnh hieán. Tuy theá, neàn ñaïo ñöùc cuûa gia ñình chöa haún laø hoaøn haûo vaø vöõng beàn. Ñaøng khaùc, caùc nguy cô ñe doaï söï thaùnh thieän cuûa gia ñình vaãn luoân rình raäp ñeå laøm tan vôõ nhöõng giaù trò cô baûn cuûa gia ñình. Cho neân, chuùng ta haõy laéng nghe nhöõng huaán duï cuûa Hoäi Thaùnh veà gia ñình, ñeå luoân noå löïc canh taân ñaëc bieät trong Muøa Chay Thaùnh naày.
2. Duy trì vaø phaùt huy caùc giaù trò hoân nhaân vaø gia ñình.
Tröôùc naïn ly hoân, ly thaân, töï do luyeán aùi vaø ñoàng tính luyeán aùi ñang lan roäng ôû moät soá quoác gia vaø tröôùc nhöõng lyù leõ maø xaõ hoäi hoâm nay ñöa ra ñeå bieän hoä cho loái soáng naày, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II, trong toâng thö Tieán veà ngaøn naêm thöù ba, nhaéc laïi raèng "moái töông quan giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ - moái töông quan hoã töông vaø toaøn dieän, ñôn nhaát vaø baát khaû phaân ly - naèm trong chöông trình nguyeân thuûy cuûa Thieân Chuùa", do ñoù "veà ñieåm naày, Hoäi Thaùnh khoâng theå luøi böôùc tröôùc nhöõng söùc eùp cuûa moät thöù vaên hoaù naøo, daàu noù lan roäng vaø hieáu chieán ñeán möùc naøo ñi nöõa".
Qua nhöõng lôøi naày, Vò Ñaïi Dieän Chuùa Kitoâ ôû traàn gian cöông quyeát nhaéc laïi raèng tình yeâu hoân nhaân keát hôïp ñoâi nam nöõ trôû thaønh vôï choàng laø do Thieân Chuùa döïng neân vaø gia ñình laø moät ñònh cheá beàn vöõng. Thieân Chuùa khoâng buoäc moïi ngöôøi phaûi böôùc vaøo tình yeâu hoân nhaân, nhöng khi ñaõ trôû neân vôï choàng, ñoâi nam nöõ phaûi trao cho nhau troïn veïn tình yeâu, baûo veä vaø phaùt trieån tình yeâu ñoù cho ñeán cheát. Hoäi Thaùnh khoâng bao giôø nhaân nhöôïng tröôùc baát cöù lyù thuyeát hay chieâu baøi naøo coù yù ñoà phaù vôõ tính caùch baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân hay coi nheï nhöõng giaù trò cô baûn cuûa gia ñình.
Ñaùp laïi lôøi giaùo huaán cuûa Ñöùc Thaùnh Cha, töø naêm 1994 ñeán nay, Hoäi Ñoàng Toaø Thaùnh veà Gia ñình ñaõ toå chöùc 4 cuoäc gaëp gôõ quoác teá veà gia ñình. Cuoäc gaëp gôõ thöù tö vaøo thaùng gieâng naêm 2003 taïi Phi Luaät Taân ñaõ neâu leân nhöõng ñieåm coát yeáu veà yù nghóa vaø söù meänh cao caû cuûa gia ñình kitoâ höõu. Öôùc mong caùc cha quaûn xöù giuùp anh chò em soáng naêm gia ñình naøy moät caùch phong phuù, qua vieäc höôùng daãn anh chò em giaùo daân hieåu roõ theâm veà nhöõng ñieåm coát yeáu ñoù. Trong khuoân khoå cuûa böùc thö naày, toâi xin nhaéc laïi vaøi ñieåm ñaïo ñöùc then choát trong tình yeâu hoân nhaân vaø ñôøi soáng gia ñình, töông quan vôùi traøng haït Maân Coâi ñeå cuøng Meï ra khôi.
3. Vaøi ñieåm ñaïo ñöùc then choát trong tình yeâu hoân nhaân vaø ñôøi soáng gia ñình.
Hoân nhaân Kitoâ giaùo laø moät bí tích. Bí tích laø daáu chæ höõu hình cuûa moät thöïc taïi voâ hình. Trong ñôøi soáng hoân nhaân gia ñình, vôï choàng khoâng chæ nghó tôùi vieäc thuï höôûng, nhöng coøn ñöôïc môøi goïi ñeå trôû neân daáu chæ höõu hình cuûa maàu nhieäm Chuùa Kitoâ yeâu Hoäi Thaùnh Ngaøi. Cuõng nhö linh muïc laøm cho baùnh röôïu trôû neân Mình Maùu Thaùnh Chuùa Gieâsu, vôï choàng phaûi laøm cho tình yeâu trôû neân daáu chæ roõ reät cuûa tình yeâu maø Chuùa Kitoâ trao cho Hoäi Thaùnh Ngaøi. Tình yeâu vôï choàng khoâng coøn laø tình yeâu thuaàn tuyù nhaân loaïi, phaøm tuïc, thuï höôûng, nhöng laø tình yeâu mang nhöõng neùt thaùnh thieän, ñöùc ñoä nhö tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ.
Ñeå gia ñình ñöôïc trôû neân daáu chæ roõ reät cuûa söï thaùnh thieän, tröôùc heát vôï choàng phaûi bieát chieâm ngaém tình yeâu Chuùa Kitoâ, soáng thaân maät vôùi Ngaøi, qua caùc giôø kinh nguyeän, nhöõng buoåi tónh taâm. Chính nhôø lieân keát maät thieát vôùi Chuùa Kitoâ, gia ñình seõ thaám nhuaàn vaø chieáu giaûi tinh thaàn Phuùc AÂm, vui töôi, coù söùc thu huùt ñoái vôùi nhöõng ngöôøi chung quanh. Gia ñình seõ trôû neân moät Hoäi Thaùnh taïi gia, thôø phöôïng Thieân Chuùa, soáng thoâng hieäp chaët cheõ vôùi nhau; chu toaøn boån phaän che chôû, beânh vöïc vaø phaùt trieån söï soáng vaø tình yeâu, cöông quyeát khoâng xöû duïng nhöõng phöông theá phaûn luaân lyù choáng laïi söï soáng; yeâu thöông vaø hy sinh cho nhau moät caùch khoâng giôùi haïn nhö Chuùa Gieâsu ñaõ laøm göông khi thieát laäp bí tích Thaùnh Theå; traân troïng phong tuïc taäp quaùn ñaïo ñöùc cuûa coäng ñoaøn, ñeå caùc thanh nieân nam nöõ tìm hieåu vaø keát hoân trong baàu khí trong laønh thaùnh thieän, vaø ñoàng haønh vôùi hoï trong ñôøi soáng löùa ñoâi; theå hieän vai troø vaø traùch nhieäm cuûa mình trong xaõ hoäi, quan taâm vaø goùp phaàn vôùi coäng ñoàng daân cö giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi keùm may maén, ngheøo khoå, beänh taät hoaëc bò ngöôïc ñaõi. (xem söù ñieäp Muøa Chay 2003 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II "cho thì coù phuùc hôn nhaän").
Trong gia ñình, vieäc giaùo duïc con caùi phaûi ñöôïc caùc baäc cha meï quan taâm moät caùch ñaëc bieät. Gia ñình laø chieác noâi ñöùc tin vaø vaên hoaù quan troïng nhaát trong ñôøi moãi ngöôøi.
Trong thoâng ñieäp "Baùch chu nieân" Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II vieát raèng: "Trong cuoäc soáng gia ñình, con ngöôøi ñoùn nhaän nhöõng yù nieäm ñaàu tieân coù tính caùch quyeát ñònh lieân quan tôùi chaân lyù vaø söï thieän. Trong gia ñình con ngöôøi hoïc bieát theá naøo laø yeâu thöông vaø ñöôïc yeâu thöông vaø do ñoù cuõng hoïc bieát moät caùch cuï theå theá naøo laø laøm moät con ngöôøi". Nhìn vaøo hình aûnh gia ñình Nadareùt, moät gia ñình göông maãu, ta môùi hieåu heát giaù trò cuûa moät gia ñình kitoâ giaùo.
4. Gia ñình vôùi traøng chuoåi Maân Coâi.
Trong söù maïng trôû neân daáu chæ soáng ñoäng cuûa tình yeâu Chuùa Kitoâ ñoái vôùi Hoäi Thaùnh Ngaøi, Meï Maria laø ngoâi sao saùng cho ñôøi soáng gia ñình. Thaät vaäy, Meï ñaõ traõi qua moïi traïng huoáng cuûa ñôøi soáng gia ñình, töø nhöõng bieán coá vui maàng cho ñeán nhöõng hoaøn caûnh ñau thöông. Meï ñaõ hoaø nhaäp vaøo Maàu Nhieäm Ñöùc Kitoâ vaø trôû neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Ngaøi.
Khi ñoïc kinh Maân Coâi trong gia ñình, cha meï vaø con caùi cuøng chieâm ngaém caùc maàu nhieäm cuûa Ñöùc Kitoâ maø Meï ñaõ ñöôïc tham gia moät caùch saâu ñaäm nhaát. Cuøng vôùi Meï, gia ñình kitoâ höõu soáng laïi caùc maàu nhieäm cöùu roãi aáy vaø nhôø chieâm ngaém caùc maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ vôùi Meï, maø ñôøi soáng gia ñình kitoâ höõu ñöôïc bieán ñoåi vaø ñöôïc thaùnh hoaù.
-Naêm söï Vui daãn gia ñình ñeán chieâm ngöôõng maàu nhieäm Con Thieân Chuùa Nhaäp Theå vaø caùc bieán coá thôøi thô aáu cuûa Ngaøi. Meï seõ ban cho gia ñình ñöôïc thaám nhuaàn ñöùc khieâm nhöôïng, yeâu ngöôøi, ngheøo khoù, vaâng lôøi vaø trung tín vôùi Chuùa.
-Khi gaãm naêm söï Saùng, gia ñình chieâm ngaém Chuùa Gieâsu laø söï saùng chieáu soi traàn gian. Ngaøi trao cho moïi kitoâ höõu söù meänh phaûi trôû neân ñeøn toaû saùng. Ñeå gia ñình chieáu toaû aùnh saùng cuûa Chuùa, Meï seõ ban ôn ñöôïc soáng xöùng ñaùng laøm con Chuùa, luoân vöõng tin vaøo Ngaøi, tuaân theo ôn Chuùa Thaùnh Thaàn thuùc ñaåy, sieâng naêng röôùc Chuùa vaøo loøng vaø neáu coù sa cô loãi phaïm, bieát mau maén thoáng hoái aên naên.
-Khi gaãm naêm söï Thöông, cuøng vôùi Meï, gia ñình chieâm ngaém Chuùa Gieâsu böôùc vaøo cuoäc thöông khoù. Nhôø vieäc chieâm ngaém ñoù, Meï cho cha meï con caùi ñöôïc thaät loøng ñau ñôùn vì toäi loãi, bieát thoâng hieäp vôùi cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa baèng vieäc cheá ngöï thaân xaùc, saün saøng vaùc thaäp giaù theo Chuùa vaø vui loøng chòu sæ nhuïc vì Phuùc AÂm.
-Khi gaãm naêm söï Maàng, cuøng vôùi Meï, gia ñình kitoâ höõu say söa chieâm ngaém Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh vinh hieån, vaø caàu xin Ngöôøi nhôø söùc maïnh Chuùa Thaùnh Thaàn, canh taân ñôøi soáng, yeâu chuoäng nhöõng giaù trò toàn taïi vónh cöûu vaø cuoái ñôøi traàn theá, ñöôïc höôûng phuùc Thieân Ñaøng cuøng vôùi Meï.
Toâi xin ñöôïc nhaéc laïi cho anh chò em nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II trong toâng thö môùi nhaát cuûa Ngaøi: "Kinh Maân Coâi, vôùi truyeàn thoáng laâu ñôøi, ñaõ toû ra ñaëc bieät höõu hieäu trong vieäc loâi keùo caùc thaønh vieân cuûa gia ñình laïi gaàn nhau. Khi höôùng maét veà Chuùa Kitoâ, hoï coù ñöôïc khaû naêng nhìn thaúng vaøo maët nhau, thoâng hieäp, toû tình lieân ñôùi, tha thöù cho nhau vaø nhìn thaáy giao öôùc cuûa hoï ñöôïc ñoåi môùi trong Thaàn Khí cuûa Thieân Chuùa". (Kinh Maân coâi cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria, soá 41).
5. Gia ñình cuøng Meï ra khôi.
Caàu xin caùc ôn laønh cuûa Meï, thaám nhuaàn caùc nhaân ñöùc cuûa Meï khoâng phaûi ñeå ñöôïc soáng an laønh trong khung caûnh gia ñình eâm aám vaø taùch bieät, nhöng laø ñeå moïi thaønh vieân trong gia ñình ñöôïc trang bò haønh trang daán thaân leân ñöôøng nhö Meï vaø Chuùa Gieâsu ñaõ laøm. Khi coøn ôû döông theá, caùc Ngaøi ñaõ deïp boû nhöõng raøng buoäc lo toan veà tieän nghi cuoäc soáng, ñeå ñi ñeán gaëp gôõ phuïc vuï keû khaùc vaø thaùnh hoaù moïi töông giao trong ñôøi. Cuõng vaäy, söù meänh ra khôi cuûa ngöôøi kitoâ höõu khoâng heä ôû vieäc di dôøi choå ôû, nhöng laø thoaùt khoûi nhöõng baän taâm quaù ñaùng veà nhöõng nhu caàu vaø tieän nghi vaät chaát, ñeå thieát laäp nhöõng töông quan môùi vôùi tha nhaân vaø khoâng ngöøng canh taân nhöõng töông quan ñoù ngaøy caøng toát ñeïp, thaân aùi vaø thaám nhuaàn tinh thaàn Phuùc AÂm hôn. Söù meänh ra khôi coøn ñoøi buoäc ngöôøi kitoâ höõu, khi tìm keá sinh nhai nuoâi soáng gia ñình trong caùc ngaønh ngheà, xí nghieäp coâng tö, bieát chu toaøn coâng vieäc caùch chu ñaùo vôùi löông taâm traùch nhieäm. Chính nhôø baûn lónh ñaïo ñöùc vaø taän taâm trong boån phaän ñoù, maø moâi tröôøng laøm vieäc cuûa ngöôøi kitoâ höõu ñöôïc daäy men Tin Möøng.
Muøa Chay laø thôøi gian chænh ñoán caùc leäch laïc, reøn luyeän caùc nhaân ñöùc theâm vöõng chaéc. Gia ñình kitoâ höõu laø nôi phuïng thôø Chuùa, laø tröôøng hoïc caên baûn vaø ñaàu tieân con caùi thuï huaán ñöùc tin vaø caùc ñöùc tính nhaân baûn. Söù meänh cuûa cha meï raát cao caû vaø nhieäm vuï ñaày naëng nhoïc, nhöng ôn Chuùa cuõng doài daøo chan chöùa. Cuøng vôùi söï trôï löïc cuûa Thaùnh Maãu La Vang, anh chò em haõy cöông quyeát ñoåi môùi ñôøi soáng gia ñình ñeå thaät söï ñöôïc phuïc sinh vôùi Chuùa Kitoâ.
Hueá, ngaøy 01 thaùng 03 naêm 2003.
Toång Giaùm Muïc Giaùo Phaän Hueá
TGM Teâphanoâ Nguyeãn Nhö Theå