Cuoäc ñôøi vaø söï nghieäp cuûa Linh Muïc
Dominici Ñoã Minh Trí, SJ (1935-2003)
vò aân nhaân cuûa ngöôøi tò naïn Vieät Nam
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Tin Roma - 3/03/2003 - Cha Diminici, SJ. Vò Linh Muïc Doøng Teân ngöôøi YÙ coøn coù teân Vieät Nam laø Cha Ñoã Minh Trí, vò aân nhaân cuûa ngöôøi tò naïn Vieät Nam ñaõ qua ñôøi taïi YÙ vaøo luùc 0 giôø 30 saùng sôùm ngaøy 3 thaùng 3 naêm 2003. Thaùnh Leã An Taùng seõ ñöôïc cöû haønh bôûi Ñöùc Giaùm Muïc Antonelli Fizene, baïn hoïc cuøng lôùp vôùi ngaøi, vaøo luùc 10 giôø saùng thöù Tö 5/03/2002 taïi YÙ.
Cha Dominici Ñoã Minh Trí, sinh ngaøy 5 thaùng 03 naêm 1935 taïi YÙ. Theo lôøi keå laïi cuûa ngöôøi em gaùi cuûa cha cho bieát, cha laø ngöôøi anh caû trong gia ñình, coù moät ngöôøi em trai (môùi bò moå tim neân khoâng ñeán thaêm ngaøi ñöôïc) vaø 1 ngöôøi em gaùi. Luùc ngaøi môùi leân 8 tuoåi, ba cuûa ngaøi qua ñôøi vì moät tai naïn lao ñoäng. Maù cuûa ngaøi phaûi moät mình laøm luïng vaát vaû ñeå kieám tieàn nuoâi soáng 3 ñöùa con thô. Tuy nhaø ngheøo, ñôøi soáng khoù khaên, nhöng Chuùa ñaõ goïi ngaøi ñi tu laøm linh muïc. Sau khi ngaøi quyeát ñònh ñi tu, ñòa phaän cuûa ngaøi ñaõ lo laéng cho ngaøi ñuû thöù ñeå ngaøi coù dòp hoïc haønh cho tôùi khi ñöôïc chòu chöùc linh muïc vaøo naêm 1960. Sau naøy em trai cuûa ngaøi hoïc laøm thôï moäc, em gaùi cuûa ngaøi hoïc laøm thôï may kieám tieàn cuøng vôùi maù phuï giuùp gia ñình. Gia ñình cuûa ngaøi laø moät gia ñình raát ñaïo ñöùc.
Laøm linh muïc ñòa phaän ñöôïc vaøi naêm, naêm 1964 ngaøi gia nhaäp vaøo doøng Teân, vaø tieáp tuïc hoïc cho ñeán khi ra tröôøng vôùi baèng tieán só veà Giaùo Luaät. Sau ñoù, khoaûng naêm 1968, ngaøi sang Vieät Nam. Sau khi hoïc tieáng Vieät 2 naêm, ngaøi leân Ñaø Laït daïy Giaùo Luaät taïi Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän cho ñeán naêm 1975.
Sau bieán coá 30/04/1975, ngaøi ñeán traïi Galand (Nam Döông) giuùp ngöôøi tò naïn Vieät Nam. Ngaøi ñöôïc moïi ngöôøi quyù meán vaø coù aûnh höôûng lôùn trong tinh thaàn ñaïo ñöùc, xaõ hoäi vaø vaên hoùa cuûa traïi. Ngaøi hoïc tieáng Nam Döông raát gioûi vaø gia nhaäp tænh doøng Teân cuûa Nam Döông. Moät vaøi taøi lieäu veà caùc traïi tò naïn coøn ghi nhaän, vaøo thaùng 11-1977, Cha Dominici nhaän coâng vieäc chaêm soùc ngöôøi tò naïn Vieät Nam treân Ñaûo Galang, coù luùc ñoâng tôùi 12,000 ngöôøi taïi 2 khu traïi cuûa Galang. Nhöõng thaùnh leã haøng ngaøy trung bình coù khoaûng 400-500 ngöôøi tham döï, vaø vaøo caùc ngaøy chuû nhaät thì coøn ñoâng nhieàu gaáp boäi. Cha Dominici laø vò linh muïc ñaàu tieân cuûa traïi, veà sau coù theâm 3 linh muïc Indonesia sang phuï giuùp.
Sau ñoù ngaøi sang traïi tò naïn Bataan, Phi Luaät Taân, phuïc vuï ñoàng baøo tò naïn Vieät Nam moät vaøi naêm nöõa. Trong thôøi gian naøy, ngaøi vaãn thöôøng lui tôùi nhöõng traïi tò naïn Vieät Nam chung quanh vuøng Ñoâng Nam AÙ, ñeå thaêm nom, tìm hieåu vaø giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi Vieät Nam trong caùc traïi caám. Sau ñoù cha qua traïi tò naïn Thaùi Lan vaø ôû ñoù cho ñeán naêm 1990.
Töø naêm 1991 ñeán 1993, ngaøi tieáp tuïc ñi laïi caùc nôi coù coäng ñoaøn Vieät Nam ôû Hoa Kyø, Canada, höôùng daãn Linh Thao vaø laøm tuyeân uùy cho phong traøo Ñoàng Haønh cho ñeán khi cha Dominic Huøng thay theá coâng vieäc naøy cuûa ngaøi.
Naêm 1996 ngaøi veà laïi YÙ, phuïc vuï trong nhaø caám phoøng Galloro, haèng naêm ngaøi vaãn qua laïi nhöõng nôi coù coäng ñoaøn Vieät Nam ñeå thaêm nom vaø tieáp tuïc daïy doã höôùng daãn cho caùc Thaày theo ôn goïi cuûa Doøng Teân.
Naêm1998, caùc baùc só cho ngaøi bieát ngaøi ñaõ bò ung thö, ngaøi ñöôïc moå ñeå ñieàu trò, chích thuoác chemio suoát 1 naêm. Sau ñoù ngaøi coù veû khoûe haún roài, nhöng vì beänh ung thö vaãn tieáp tuïc hoaït ñoäng trong cô theå cuûa ngaøi, nhaát laø töø naêm 2000. Ngaøi chòu ñöïng raát nhieàu vì thuoác chemio, luoân luoân kieân nhaãn, hieàn laønh vaø vui veû.
Keå töø ñaàu thaùng 2/2003, beänh ung thö phaùt trieån maïnh vaø gan cuûa ngaøi ngöng hoaït ñoäng. Khuya ngaøy Chuû Nhaät, saùng sôùm ngaøy thöù Hai 3/03/2003 vaøo khoaûng 0 giôø 30 Chuùa ñaõ goïi ngaøi veà.
Nhieàu ngöôøi tò naïn Vieät Nam töø khaép nôi treân theá giôùi ñaõ göûi raát nhieàu e-mail phuùng ñieáu vaø toû baøy söï bieát ôn ñoái vôùi ngaøi. Trong thaùnh leã an taùng, gia ñình cuûa ngaøi muoán nghe laïi nhöõng lôøi bieát ôn cuûa ngöôøi tò naïn Vieät Nam töø khaép nôi ñaõ daønh cho ngaøi. Nhöõng lôøi bieát ôn naøy raát hay vaø raát caûm ñoäng, tuy nhieân vì nhieàu quaù, neân seõ ñöôïc trích ñoaïn moät soá vaø seõ ñöôïc dòch ra tieáng YÙ vaø seõ ñöôïc ñoïc trong thaùnh leã An taùng vaøo ngaøy thöù Tö 5/03/2002.
Cha Dominici Ñoã Minh Trí ngoaøi vieäc daïy Giaùo Luaät taïi Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän, ngaøi cuõng chuyeân veà thaàn hoïc luaân lyù, ngaøi laø taùc giaû cuûa taùc phaåm Vieät Nam Queâ Höông Toâi vaø Ñi Tìm Anh Em. Ngaøi raát gaàn guõi vôùi nhöõng khoù khaên trong ñôøi soáng cuûa ngöôøi Vieät.
Cha Dominici ñaõ cho xuaát baûn taäp san Töï Do ñeå phuïc vuï nhu caàu tin töùc cho ngöôøi tò naïn, trong nhöõng nhaø baùo laøm vieäc vôùi ngaøi ñeå xuaát baûn tôø baùo naøy vaøo luùc ñoù coù Tieán Só Nguyeãn Baù Tuøng (hieän laø Toång Thö Kyù taäp san Ñònh Höôùng), nhaø baùo Phan Taán Haûi vaø nhieàu nhaø vaên khaùc.
Nguyeän xin Chuùa töø nhaân cho Linh Hoàn cuûa Cha Dominici Ñoã Minh Trí sôùm veà höôûng aùnh saùng ngaøn thu treân nöôùc Trôøi.
(Döïa theo taøi lieäu e-mail cuûa cha Elizalde Thaønh, SJ.)