Thö cuûa Ñöùc TGM Phaïm Minh Maãn
göûi cho lm. Nguyeãn Taán Khoùa
quyeàn Chuû tòch UBÑK.CGVN
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Tin Vieät Nam - (1/02/2003) - Ngaøy 25/12/2002, Ñöùc TGM Phaïm Minh Maãn Toång Giaùo Phaän Saigon ñaõ göûi cho lm. Nguyeãn Taán Khoùa, quyeàn Chuû tòch UÛy Ban Ñoaøn Keát Coâng Giaùo Vieät Nam vaø caùc Ñaïi bieåu Ñaïi Hoäi nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo Vieät Nam xaây döïng vaø baûo veä toå quoác laàn thöù IV. Sau ñaây, laø nguyeân vaên böùc thö:
TP. Saigon, ngaøy 25/12/2002
Kính gôûi Linh muïc Nguyeãn Taán Khoùa, quyeàn Chuû tòch UBÑK.CGVN
vaø caùc Ñaïi bieåu Ñaïi hoäi nhöõng ngöôøi coâng giaùo Vieät Nam xaây döïng vaø baûo veä toå quoác laàn thöù IV.
Anh chò em ñoàng ñaïo thaân meán,
Chaân thaønh caùm ôn linh muïc Chuû tòch ñaõ gôûi giaáy môøi toâi döï Ñaïi hoäi. Tröôùc heát toâi xin gôûi lôøi chaøo thaêm söùc khoeû vaø kính chuùc bình an cuûa Chuùa Kitoâ ñeán caùc Ñaïi bieåu. Sau ñaây, vì coâng vieäc muïc vuï khoâng cho pheùp toâi ñeán döï Ñaïi hoäi, toâi xin möôïn laù thö naøy goùp vaøi yù kieán vôùi caùc Ñaïi bieåu trong nhieäm vuï xaây döïng ñaát nöôùc vaø baûo veä Toå quoác trong hoaøn caûnh hieän nay.
"Phuïc vuï con ngöôøi laø muïc ñích toái cao" cuûa moïi toå chöùc vaø cô cheá xaõ hoäi (xem Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng laàn VI). Khaúng ñònh naøy ñaët con ngöôøi laøm muïc ñích, laøm cöùu caùnh, laøm troïng taâm cuûa moïi hoaït ñoäng vaên hoùa, kinh teá, xaõ hoäi trong coäng ñoàng daân toäc. Phaûi chaêng khaúng ñònh naày muoán noùi leân chaân lyù caên baûn naûy ra nhöõng nhu caàu, nhöõng ñoøi hoûi böùc thieát phaûi ñaùp öùng trong hoaøn caûnh hieän taïi ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi nhaân baûn hôn cho toå quoác Vieät Nam. Nhöõng ñoøi hoûi böùc thieát ñoù goàm coù hai vieäc chính sau ñaây: I. Xoùa boû daàn nhöõng khuyeát taät hieän höõu cuûa xaõ hoäi; II. Phaùt huy nhöõng giaù trò nhaân baûn laøm cho moïi coâng daân ngaøy caøng soáng aám no, soáng "ñoäc laäp, töï do vaø haïnh phuùc", soáng xöùng vôùi phaåm giaù con ngöôøi.
I. Xoùa boû daàn nhöõng khuyeát taät hieän höõu cuûa xaõ hoäi:
1. Xoùa boû khuyeát taät lôùn thöù nhaát laø hieän töôïng tha hoùa con ngöôøi:
Söï tha hoùa laø hieän töôïng ñaùnh maát phaåm giaù con ngöôøi. Hieän töôïng naày xuaát hieän vaø lôùn daàn trong xaõ hoäi hieän nay:
- khi chuû nghóa tieâu thuï ñöa ñaåy con ngöôøi vaøo trong moät maïng löôùi nhöõng thoûa maõn hôøi hôït, giaû ñoái;
- khi lao ñoäng ñöôïc toå chöùc nhaèm baûo ñaûm toái ña cho lôïi nhuaän maø khoâng löu taâm caûi thieän ñôøi soáng vaø thaêng tieán phaåm giaù ngöôøi lao ñoäng;
- khi dieãn ra söï ñaûo ngöôïc giöõa phöông tieän vaø muïc ñích: con ngöôøi voán laø muïc ñích cuûa söï phaùt trieån thì laïi bò bieán thaønh ñôn thuaàn laø phöông tieän saûn xuaát;
- khi töï do ñöôïc coi nhö laø quyeàn ñöôïc laøm baát cöù ñieàu gì mình thích, baát cöù ñieàu gì maø caûm tính cuûa mình cho laø coù lôïi tröôùc maét cho baûn thaân, cho phe phaùi, thay vì ñöôïc coi nhö laø quyeàn laøm nhöõng gì maø löông taâm thaáy ñöôïc pheùp laøm vì coâng ích, vì lôïi ích cuûa theá heä hieän taïi vaø mai sau. Khi taùch lìa chaân lyù veà phaåm giaù con ngöôøi, töï do chæ coøn laø söï tuøy tieän, hoaëc ngaãu höùng cuûa nhöõng keû coù quyeàn löïc vaø theá löïc. Töï do nhö theá, thay vì ñem laïi an cö laïc nghieäp vaø haïnh phuùc cho moïi ngöôøi, coù nguy cô taïo ra nhöõng baát coâng choàng chaát trong xaõ hoäi.
2. Xoùa boû khuyeát taät lôùn thöù hai laø cô cheá baát coâng vaø tha hoùa con ngöôøi:
Cô cheá xin-cho laø moät ñieån hình veà cô cheá baát coâng vaø tha hoùa. Cô cheá xin-cho laø moät cô cheá baát coâng vaø tha hoùa con ngöôøi vì nhöõng lyù do sau ñaây:
- Cô cheá xin-cho bieán nhöõng quyeàn töï do cuûa coâng daân thaønh nhöõng thöù quyeàn Nhaø Nöôùc naém trong tay vaø ban boá laïi cho ngöôøi daân döôùi daïng nhöõng caùi pheùp. Nhö theá cô cheá xin-cho vöøa xoùa ñi caùc quyeàn töï do cuûa ngöôøi daân, vöøa bieán moät nhaø nöôùc cuûa daân, do daân vaø vì daân thaønh moät chuû nhaân oâng naém trong tay caùc quyeàn töï do cuûa ngöôøi daân vaø thi aân cho hoï theo caûm tính hoaëc ngaãu höùng cuûa mình.
- Theo thoâng tin cuûa baùo chí, cô cheá xin-cho coøn laø nguyeân nhaân laøm thaát thoaùt 50% töø caùc nguoàn thu vaøo cuûa coâng quyõ, vaø laøm thaát thoaùt 50% cuûa phaàn coøn laïi khi phaûi chia ra cho coâng ích. Ñieàu naøy coù nghóa laø moät thieåu soá nhoû cuûa nhöõng ngöôøi coù theá löïc vaø quyeàn löïc thì höôûng 75% töø coâng quyõ quoác gia (trong con soá 75%, coù 50.000 tyû ñoàng/naêm cuûa rieâng ngaønh xaây döïng), phaàn coøn laïi cuûa daân soá hôn 70 trieäu daân chæ höôûng ñöôïc 25%. Thöïc teá naøy taïo ra moät tình traïng baát coâng traàm troïng trong xaõ hoäi vaø khoâng ngöøng laøm gia taêng hoá saâu caùch bieät giaøu ngheøo trong loøng moät daân toäc. Chính vì theá maø tham nhuõng moät caùch coù heä thoáng qui moâ trong xaõ hoäi ngaøy nay laø moät caûn trôû heát söùc to lôùn cho vieäc phaùt trieån ñaát nöôùc cuõng nhö cho vieäc phaùt huy phaåm giaù con ngöôøi.
II. Phaùt huy nhöõng giaù trò nhaân baûn laøm cho xaõ hoäi ngaøy caøng nhaân baûn hôn:
1. Phaùt huy phaåm giaù vaø nhaân caùch con ngöôøi. Coâng vieäc naøy ñoøi hoûi moïi toå chöùc, moïi cô cheá, trong caùc quan heä xaõ hoäi quan taâm toân trong con ngöôøi nhö laø troïng taâm cuûa moïi hoaït ñoäng vaên hoùa, kinh teá, xaõ hoäi, nghóa laø phaûi höôùng caùc sinh hoaït vaên hoùa, kinh teá, xaõ hoäi ñi ñeán söï phaùt trieån vaø thaêng tieán con ngöôøi toaøn dieän vôùi caû ba maët vaät chaát, tinh thaàn vaø taâm linh laøm neân phaåm giaù vaø nhaân caùch con ngöôøi. Hình nhö heä thoáng giaùo duïc ngaøy nay chæ nghieâng veà chuyeån giao kieán thöùc chuyeân moân hôn laø quan taâm phaùt trieån nhaân caùch con ngöôøi. Ñònh höôùng naøy coù nguy cô taïo ra nhöõng lôùp ngöôøi huït haãng, queø quaët, dò taät cho daân toäc.
2. Phaùt trieån xaõ hoäi vaø thaêng tieán con ngöôøi treân neàn taûng chaân lyù. Moät xaõ hoäi ñöôïc coi laø coù traät töï vaø phuø hôïp vôùi nhaân phaåm khi ñaët neàn taûng treân chaân lyù. Chaân lyù caên baûn trong quan heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi laø moïi ngöôøi ñeàu bình ñaúng veà nhaân phaåm. Chaân lyù naøy ñoøi hoûi phaûi gaït boû moïi kyø thò vaø phaân bieät ñoái xöû, phaûi xoùa ñi nhöõng hình thöùc chuyeân cheá, phaûi loaïi tröø moïi gian doái xaûo traù ngaøy nay ñang traøn lan trong moïi laõnh vöïc cuûa cuoäc soáng con ngöôøi vaø xaõ hoäi.
3. Phaùt huy tính lieân ñôùi trong coäng ñoàng daân toäc. Tính lieân ñôùi chæ ñöôïc xaây döïng vaø phaùt huy vöõng beàn treân neàn taûng toân troïng con ngöôøi vaø caùc quyeàn cuûa hoï, toân troïng söï töï laäp chính ñaùng vaø quyeàn töï quyeát cuûa moïi toå chöùc coâng daân, toân troïng caùc giaù trò ñaïo ñöùc trong truyeàn thoáng vaên hoùa. Tính lieân ñôùi phaûi nhìn xa hôn baûn thaân cuûa toå chöùc, cuûa phe phaùi ñeå phuïc vuï cho söï phaùt trieãn vöõng beàn, cho söï thaêng tieán laâu daøi cuûa con ngöôøi, gia ñình vaø xaõ hoäi.
4. Phaùt huy tính phuï ñôùi cuûa toå chöùc xaõ hoäi. Vieäc xaây döïng tính lieân ñôùi vaø ñoaøn keát trong loøng moät daân toäc chæ ñaït keát quaû khi moïi toå chöùc xaõ hoäi theå hieän ñöôïc tính phuï ñôùi. Tính phuï ñôùi laø moät ñaëc tính cuûa toå chöùc xaõ hoäi trong ñoù moät taäp theå cao caáp khoâng can thieäp vaøo noäi boä cuûa moät taäp theå caáp thaáp, khoâng laøm maát thaåm quyeàn vaø tính töï laäp cuûa taäp theå caáp thaáp, song taïo ñieàu kieän cho noù ñöôïc töï do phoái hôïp hoaït ñoäng cuûa mình vôùi nhöõng hoaït ñoäng cuûa caùc taäp theå khaùc trong xaõ hoäi. Trong toå chöùc xaõ hoäi mang tính phuï ñôùi, moïi coâng daân, moïi taäp theå coâng daân toân giaùo hay khoâng toân giaùo, khoâng phaân bieät giai caáp, ñöôïc töï do saùng kieán vaø hoaït ñoäng nhaèm phaùt trieån vaø thaêng tieán con ngöôøi vaø gia ñình, cuûng coá neàn taûng phaùp lyù quoác gia.
Tính phuï ñôùi khoâng cho pheùp moät toå chöùc hay taäp theå xaõ hoäi, duø laø toå chöùc caáp cao nhaát nhö Nhaø Nöôùc, chieám ñoäc quyeàn trong daân toäc. Vaõ laïi, ñoäc quyeàn laø con ñöôøng daãn ñeán chuyeân cheá vaø ñoäc taøi, quan lieâu vaø bao caáp, aùp böùc vaø baát coâng, laø nhöõng teä naïn vöøa ñaùnh maát phaåm giaù con ngöôøi vöøa caûn trôû vieäc phaùt trieån ñaát nöôùc.
Tính phuï ñôùi theo nghóa treân laø neàn taûng ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi daân chuû, moät Nhaø Nöôùc cuûa daân, do daân vaø vì daân. Thieáu neàn taûng naày, Nhaø Nöôùc cuûa daân, do daân vaø vì daân, töø moät toå chöùc phuïc vuï nhaân daân, trôû thaønh moät coã maùy thoáng trò ñoäc taøi, vaø nhaân daân töø ñòa vò laøm chuû ñaát nöôùc trôû thaønh coâng cuï muø quaùng vaø mieãn cöôûng phuïc vuï coã maùy ñoù. Söï ñaûo ngöôïc ñoù laøm tha hoùa con ngöôøi vaø phaân hoùa xaõ hoäi.
5. Phaùt huy yù thöùc vaø thieän chí phuïc vuï coâng ích. Tröôùc heát, coâng ích laø nhöõng ñieàu kieän caàn thieát cho vieäc thi haønh caùc quyeàn töï do cuûa moïi coâng daân, cho vieäc phaùt huy phaåm giaù con ngöôøi. Do ñoù, chöùc naêng phuïc vuï cho coâng ích ñoøi hoûi toå chöùc Nhaø Nöôùc: (1) phaûi taïo ñieàu kieän baûo ñaûm cho moïi coâng daân, moïi toå chöùc xaõ hoäi ñöôïc höôûng nhöõng töï do xöùng hôïp vôùi phaåm giaù con ngöôøi vaø caàn thieát cho söï phaùt trieån ñaát nöôùc; (2) phaûi xoùa boû nhöõng luaät leä baát coâng vaø nhöõng bieän phaùp traùi vôùi luaân thöôøng ñaïo lyù trong truyeàn thoáng vaên hoùa cuûa daân toäc. Cô cheá xin-cho laø moät ñieån hình veà luaät leä baát coâng. Phaù thai haèng naêm hôn caû trieäu tröôøng hôïp laø moät ñieån hình veà bieän phaùp traùi vôùi luaân thöôøng ñaïo lyù maø nhöõng haäu quaû ñaõ vaø ñang dieãn ra khoâng bieát ñöa töông lai daân toäc ñi veà ñaâu.
Toâi nghó raèng ngöôøi coâng giaùo mong ñôïi caùc Ñaïi bieåu goùp phaàn vaøo söï nghieäp xaây döïng ñaát nöôùc vaø baûo veä Toå quoác theo phong caùch, theo löông taâm vaø theo nieàm tin cuûa ngöôøi coâng giaùo, laø nhöõng yeáu toá laøm phong phuù neàn vaên hoùa vaø noäi löïc cuûa daân toäc Vieät Nam. Kính chuùc Ñaïi hoäi moät naêm môùi coù nhöõng böôùc ñi môùi vaø nhöõng thaønh ñaït môùi.
Gioan B. Phaïm Minh Maãn
Toång Giaùm Muïc TP Saigon