Giaùo hoäi Coâng giaùo Zimbabwe
vaø nhöõng vaán naïn kinh teá
chính trò cuûa quoác gia
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Giaùo
hoäi Coâng giaùo Zimbabwe vaø nhöõng vaán naïn kinh teá-chính trò cuûa
quoác gia.
Radio
Veritas Asia (vieát theo tin cuûa Zenit
13/12/2003)
- Quí thính giaû, caùc baïn thaân meán. Nöôùc
Zimbabwe thuoäc mieàn Nam Chaâu Phi ñang traûi qua giai ñoaïn khuûng hoaûng
traàm troïng veà maët ngoaïi giao, kinh teá vaø xaõ hoäi phaùt sinh töø
ñöôøng loái cai trò thieáu traùch nhieäm, ñoäc taøi cuûa toång thoáng
nöôùc naøy laø oâng Robert Mugabe. Tröôùc heát veà maët ngoaïi giao,
môùi ñaây Zimbabwe ñaõ bò buoäc phaûi ruùt chaân ra khoûi toå chöùc
Coäng Ñoàng Thònh Vöôïng Chung, moät toå chöùc qui tuï 52 quoác gia
Chaâu Phi vaø Taây Phöông sau khi moät
uûy ban do toå chöùc naøy chæ ñònh ñaõ quyeát ñònh duy trì leänh
ñình chæ qui cheá thaønh vieân cuûa Zimbabwe trong Coäng Ñoàng Thònh
Vöôïng. Leänh ñình chæ naøy ñöôïc ban haønh vaøo naêm 2002 theo
sau nhöõng caùo buoäc laø chính quyeàn cuûa oâng Robert Mugabe vi phaïm
quyeàn töï do daân söï, gian laän trong cuoäc toång tuyeån cöû, vaø
tham nhuõng trong chính phuû lan traøn.
Thuû
töôùng New Zealand, baø Helen Clark ñaõ phaùt bieåu nhö sau veà toång
thoáng Robert Mugabe: “Ñaùng tieác laø toång thoáng Mugabe ñaõ quyeát
ñònh khoâng chaáp nhaän nhöõng ngöôøi coù theå giuùp oâng phuïc
hoài quoác gia cuûa oâng tröôùc maét theá giôùi”. Zimbabwe cuõng
ñang gaëp khoù khaên vôùi Quó Tieàn Teä Quoác Teá vì chöa thanh toaùn
xong caùc khoaûn nôï quaù haïn. Quó Tieàn Teä Quoác Teá hieän ñang
xuùc tieán thuû tuïc ruùt teân Zimbabwe ra khoûi danh saùch caùc quoác
gia nhaän vieän trôï taøi chaùnh. Quó Tieàn Teä Quoác Teá ghi nhaän
raèng trong khoaûng thôøi gian töø naêm 1999-2003, toång saûn löôïng
noäi ñòa cuûa Zimbabwe giaûm 40%, tæ leä laïm phaùt trong thaùng 10 naêm
nay leân tôùi 5.26%. Naïn ngheøo ñoùi vaø tæ leä thaát nghieäp tieáp
tuïc gia taêng, vaø Zimbabwe laø moät trong nhöõng quoác gia coù tæ leä
daân soá nhieãm viruùt HIV cao nhaát treân theá giôùi. Ñaàu tö cuûa
nöôùc ngoaøi vaøo Zimbabwe haàu nhö laø khoâng coù vaø chæ coù 1
trong 10 ngöôøi daân ôû tuoåi laøm vieäc laø coù vieäc laøm oån
ñònh. Trong luùc daân chuùng soáng trong caûnh ngheøo ñoùi, taøi
nguyeân quoác gia laïi ñöôïc duøng ñeå phuïc vuï cho tö lôïi vaø
cuoäc soáng xa hoa cuûa oâng Mugabe, vôùi moät cung ñieän 25 phoøng
nguû saép söûa ñöôïc hoaøn taát.
Trong
laù thö muïc vuï coâng boá nhaân muøa Voïng, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc
Zimbabwe ñaõ baøy toû moái quan taâm veà nhöõng vaán naïn chính trò
vaø xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. Thö muïc vuï naøy ghi nhaän tình hình
chính trò trong nöôùc caêng thaúng, neàn kinh teá hoãn loaïn vaø hoaøn
caûnh xaõ hoäi cuøng cöïc cho ña soá daân chuùng. Caáu keát cuûa laù
thö ñöôïc döïa treân 4 ñieàu kieän cuûa hoøa bình, ñoù laø: chaân
lyù, coâng lyù, tình yeâu vaø töï do, nhö ñöôïc trình baøy trong
toâng thö "Hoøa Bình Döôùi Theá" cuûa Ñöùc coá Giaùo
Hoaøng Gioan XXIII. Theo caùc Giaùm Muïc Zimbabwe, nhaân phaåm cuûa ngöôøi
daân Zimbabwe ñang bò ñe doïa phaùt sinh töø tình traïng uy tín quoác
gia bò haï caáp bôûi nhöõng thuû ñoaïn chính trò cuûa giôùi laõnh
ñaïo quoác gia. Trong soá nhöõng vaán naïn, thö muïc vuï neâu baät
naïn ñoùi keùm, beänh taät, maát tin töôûng vaø sôï haõi cuûa daân
chuùng vì bò lôïi duïng vaø ñaøn aùp.
Lieân
quan tôùi nhu caàu xaây döïng moät xaõ hoäi döïa treân chaân lyù,
ñieàu kieän thöù nhaát cuûa hoøa bình, caùc Giaùm Muïc Zimbabwe keâu
goïi giôùi truyeàn thoâng trong nöôùc haõy coù moät caùi nhìn khaùch
quan hôn, vaø ngöôøi daân trong nöôùc neân xaây döïng quan heä vôùi
nhau döïa treân söï thaät. Veà maët coâng lyù, caùc Giaùm Muïc yeâu
caàu caùc nhaø doanh nghieäp thay ñoåi caùch laøm aên thieáu ñaïo
ñöùc vaø baát coâng veà giaù caû cuûa caùc maët haøng tieâu thuï.
Heä thoáng coâng lyù trì treä vaø thieáu coâng baèng cuûa Zimbabwe
hieän nay cuõng laø vaán ñeà maø caùc Giaùm Muïc Zimbabwe phaøn naøn
trong laù thö. Veà ñieàu kieän thöù ba cuûa hoøa bình laø tình yeâu,
laù thö xin moïi ngöôøi daân Zimbabwe haõy ñi xa hôn trong vieäc thöïc
thi tinh thaàn khoan nhöôïng, chaáp nhaän nhöõng ñoøi hoûi cuûa tình
yeâu. Do hoaøn caûnh kinh teá khoù khaên, khoù coù theå traùnh
ñöôïc chuyeän ai cuõng chæ muoán nghó cho rieâng mình. Tuy nhieân
trong nhöõng hoaøn caûnh nhö vaäy, ñieàu quan troïng vaø coù yù nghóa
hôn laø moïi ngöôøi vaãn nhôù ñeán traùch nhieäm luaân lyù cuûa
mình ñoái vôùi caùc anh chò em khaùc. Veà ñieåm naøy, caùc Giaùm
Muïc ñaëc bieät chæ trích chöông trình taùi phaân phoái ñaát ñai
cho ngöôøi daân. Laù thö ghi nhö sau: "Söï baát coâng cuûa loøng
tham ñaõ ñeå cho moät soá ngöôøi sôû höõu nhieàu noâng traïi. Coù
nhieàu gia ñình ñaõ bò ñöa ra khoûi noâng traïi cuûa hoï baèng voõ
löïc mang khoâng ñöôïc mang theo baát cöù ñoà vaät sôû höõu naøo.
Ñaây laø haønh ñoäng toäi loãi vaø ñoäc aùc maø moãi moät ngöôøi
ñeàu phaûi traû lôøi tröôùc Thieân Chuùa". Lieân quan tôùi ñieàu
kieän cuoái cuøng cuûa hoøa bình laø söï töï do, laù thö ghi raèng:
“Neáu ngöôøi daân phaûi haønh ñoäng vì sôï haõi, vì bò eùp buoäc,
bò mua chuoäc, ñoù laø ñieàu ñi ngöôïc laïi vôùi nguyeân taéc cuûa
töï do vaø hoøa bình. Trong quaù khöù, chính phuû cuõng nhö daân
chuùng ñaõ coù nhöõng choïn löïa sai laàm vaø ñieàu caàn thieát
hieän giôø laø söûa laïi nhöõng sai laàm ñoù.
Ngoaøi giaùo hoäi Coâng giaùo Zimbabwe, ÑTC Gioan Phaoloâ II cuõng coù moái quan taâm ñaëc bieät veà hoaøn caûnh hieän giôø cuûa Zimbabwe. Trong dòp tieáp kieán taân ñaïi söù Zimbabwe caïnh Toøa Thaùnh ñeán trình thö uûy nhieäm vaøo ngaøy 15 thaùng 5 naêm 2003, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ baøy toû quan ñieåm laø caàn coù söï hôïp taùc giöõa giaùo hoäi vaø chính phuû Zimbabwe ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi coâng baèng vaø oån ñònh thöïc söï. ÑTC cuõng nhaéc laïi nhöõng ñoùng goùp cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Zimbabwe trong caùc laõnh vöïc nhö y teá, giaùo duïc vaø xaõ hoäi. Theo ngaøi, ñaây laø moät phaàn cuûa söï ñoùng goùp maø giaùo hoäi luoân daán thaân ñeå möu tìm moät söï phaùt trieån nhaân baûn cho ngöôøi daân, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi coù nhieàu nhu caàu nhaát. Ñeå ñöông ñaàu vôùi nhöõng khoù khaên cuûa ñaát nöôùc hieän giôø, chính phuû Zimbabwe caàn thöïc thi nhöõng giaù trò cuûa daân chuû, toân troïng nhaân quyeàn, laøm moät chính phuû toát, luoân saün saøng ñoái thoaïi ñeå xaây döïng hoøa bình. Boû queân nhöõng giaù trò naøy, chính phuû Zimbabwe seõ khoâng theå kieán taïo moät moâi tröôøng xaõ hoäi nuoâi döôõng chaân lyù, coâng lyù, tình yeâu vaø töï do.
(Vieät Huøng)