Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II
vaø Hoài Giaùo
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Ñöùc
Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II vaø Hoài Giaùo.
Radio
Veritas Asia - [vieát theo Avvenire 21/09/2003] - Vaøi thaùng sau khi Ñöùc
Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II ñöôïc baàu laøm Chuû Chaên Giaùo hoäi
hoaøn vuõ, giaùo chuû Ayatollah Khomeini khaûi hoaøn
trôû veà Iran. Hoài Giaùo ñaõ chöùng toû söùc maïnh cuûa mình.
Ñöùc
taân giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II chöa coù kinh nghieäm ñaëc bieät veà
ngöôøi Hoài giaùo. Vaøo khoaûng thaäp nieân 50, qua trung gian cuûa
cha Charles de Foucauld vaø nöõ tu Magdeleine, ngöôøi saùng laäp doøng
Tieåu Muoäi Chuùa Gieâsu, coù leõ ngaøi ñaõ nghe noùi ñeán Hoài giaùo.
Naêm 1963, khi ñi haønh höông Thaùnh Ñòa vaø naêm 1973, khi döøng
chaân taïi Philuaättaân, haún Ngaøi cuõng ñaõ coù dòp ñoïc kinh
Coran cuûa Hoài giaùo. Ngaøi cuõng coù keå laïi raèng, luùc coøn treû,
trong moät chuyeán vieáng thaêm tu vieän Ña minh ôû Firenze, ngaøi ñaõ
gaëp moät ngöôøi töï xöng laø Hoài giaùo vaø hai beân ñaõ trao ñoåi
vôùi nhau. Ñöùc Karol Wojtyla, vò giaùo hoaøng töông lai noùi raèng
ñoù laø cuoäc ñoái thoaïi ñaàu tieân giöõa Kitoâ giaùo vaø Hoài
giaùo.
Sau
khi ñöôïc baàu laøm giaùo hoaøng, Ñöùc Gioan Phaoloâ II cho bieát
raèng qua ñöùc hoàng y Pignedoli, coäng taùc vieân thaân caän cuûa
Ñöùc Phaoloâ VI vaø ñöùc oâng Rossano, ngöôøi saùng laäp Phong Traøo
Giaûi Phoùng vaø Hoaø Giaûi, ngaøi ñaõ thöïc söï ñi vaøo con ñuôøng
ñoái thoaïi vôùi hoài giaùo. Duø gaëp nhieàu khoù khaên, hai vò naøy
luoân tin raèng caàn phaûi kieân nhaãn ñoái thoaïi vôùi Hoài giaùo.
Tuy nhieân, cuoäc ñoái thoaïi maø Giaùo hoäi muoán môû ra vôùi Hoài
giaùo laïi dieãn ra vaøo chính luùc toân giaùo naøy ñang tìm thaáy söùc
maïnh vaø nieàm kieâu haõnh cuûa noù. Ñoïc laïi nhöõng trao ñoåi
giöõa giaùo chuû Ayatollah Khomeini vaø Ñöùc Gioan Phaoloâ II trong hai
naêm 1979 vaø 1980, ngöôøi ta thaáy roõ gioïng ñieäu gaây haán cuûa
vò Giaùo chuû Hoài giaùo naøy. OÂng khoâng ngöøng taán coâng Ñöùc
Gioan Phaoloâ II khi neâu leân caâu hoûi: taïi sao ñöùc giaùo hoaøng
laïi phaûi nhoïc coâng can thieäp cho phaùi boä ngoaïi giao cuûa Hoa kyø
bò baét laøm con tin taïi Teheran, nhöng laïi laøm ngô tröôùc soá
phaän cuûa voâ soá ngöôøi bò ngöôïc ñaõi treân theá giôùi? Heä
phaùi Shiite cuûa giaùo chuû Khomeini töï xöng laø moät thöù “thaàn
hoïc giaûi phoùng” cho caùc daân toäc bò aùp böùc.
Keå
töø sau naêm 1989, Ñöùc Gioan Phaoloâ ñaõ thaáy tröôùc raèng thaùch
ñoá cuûa theá giôùi seõ laø cuoäc ñoái ñaàu vôùi Hoài Giaùo.
Cuoäc ñoái ñaàu laïi caøng caêng thaúng hôn khi phaûi beânh vöïc töï
do toân giaùo cho caùc tín höõu kitoâ taïi caùc nöôùc hoài giaùo.
Tình traïng cuûa caùc tín höõu kitoâ taïi Sudan töø nhieàu naêm qua
vaãn laø moái quan ngaïi haøng ñaàu cuûa Toøa Thaùnh. Töø Phi chaâu,
caùc ngaøi truyeàn giaùo khoâng chæ ghi nhaän söï baønh tröôùng cuûa
Hoài giaùo, maø coøn lo ngaïi veà aûnh höôûng cuûa khuynh höôùng Hoài
giaùo cöïc ñoan taïi nhöõng nöôùc Hoài giaùo voán coù truyeàn thoáng
khoan nhöôïng nhö taïi Phi chaâu. Phaûi chaêng ñaây khoâng laø moät
thöù chieán tranh laïnh maø Hoài giaùo ñang gaây ra?
Ñöùc
Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II vaø Toøa Thaùnh khoâng heà muoán taïo ra moät
baàu khí ñoái ñaàu vôùi theá giôùi Hoài giaùo. Trong nhieàu cuoäc
gaëp gôõ vôùi nhöõng ngöôøi Hoài giaùo, Ñöùc Thaùnh Cha luoân
muoán ñoái thoaïi. Nhöng, keå töø khi chieán tranh laïnh keát thuùc,
ngaøi xaùc tín raèng Hoài giaùo
seõ laø vaán ñeà lôùn cuûa theá giôùi.
Toøa
Thaùnh vaø Ñöùc Gioan Phaoloâ II luoân quan taâm ñeå Giaùo hoäi khoâng
bò ñoàng hoùa vôùi theá giôùi Taây phöông. Toøa Thaùnh vaø Ñöùc
Thaùnh Cha ñaõ choáng laïi chieán tranh Vuøng Vònh. Toøa Thaùnh vaø
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ khoâng ngöøng baøy toû thieän caûm vôùi caùc
Daân toäc Hoài giaùo taïi Bosnia Herzegovina vaø keâu goïi theá giôùi
can thieäp nhaân ñaïo ñeå chaám döùt cuoäc dieät chuûng nhaém vaøo
hoï. Toøa Thaùnh vaø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ leân aùn cuoäc chieán choáng
Irak do Lieân Minh Anh Myõ chuû tröông. Sau cuoäc khuûng boá 11/09/2001,
beân kia nhöõng can thieäp chính trò vaø nhaân ñaïo nhö theá, Ñöùc
Thaùnh Cha coøn coá gaéng keùo theá giôùi ra khoûi moät cuoäc ñoái
ñaàu veà vaên minh vaø toân giaùo. Ngaøy 14/12/2001, vaøo chính ngaøy
keát thuùc thaùng chay tònh Ramadan cuûa nguôøi Hoài giaùo, Ñöùc Thaùnh
Cha keâu goïi taát caû caùc tín höõu kitoâ treân toaøn theá giôùi
haõy aên chay ñeå caàu nguyeän cho hoøa bình. Ngaøy 24/01/2002, ngaøi
laïi môøi caùc vò laõnh ñaïo cuûa caùc Giaùo hoäi Kitoâ, Do thaùi
giaùo, Hoài giaùo vaø caùc toân giaùo taïi AÙ chaâu veà Assisi ñeå
caàu nguyeän cho hoøa bình vaø thuyeát phuïc caùc tín ñoà cuûa moïi
toân giaùo choáng laïi moïi cuoäc chieán tranh toân giaùo.
Ñöùc
Gioan Phaoloâ II keâu goïi moïi ngöôøi, Kitoâ höõu cuõng nhö Hoài
giaùo, haõy vöôït qua thaùi ñoä ñoái ñaàu. Vôùi caùc baïn treû
ñöôïc quoác vöông Hassan II cuûa Maroc taäp trung taïi Casablanca hoài
naêm 1985, Ñöùc thaùnh cha ñaõ noùi nhö sau: “Chuùng ta ñaõ töøng
ñöùng ôû hai vò theá ñoái nghòch nhau. Chuùng ta ñaõ töøng tieâu
hao bao nhieâu naêng löïc cho nhöõng cuoäc buùt chieán vaø chieán
tranh. Cha tin raèng hoâm nay Chuùa môøi goïi chuùng ta haõy thay ñoåi
nhöõng thoùi quen cuõ cuûa chuùng ta.Chuùng ta phaûi toân troïng
nhau.Chuùng ta phaûi khuyeán khích
nhau laøm ñieàu thieän”.
Qua nhöõng lôøi naøy, chuùng ta nghe voïng laïi chính giaùo huaán cuûa kinh Coran. Thaät theá, kinh Coran giaûi thích raèng yù Chuùa muoán coù söï khaùc bieät giöõa caùc tín höõu vaø môøi goïi moïi ngöôøi haõy coäng taùc vôùi nhau ñeå laøm vieäc thieän. Nhöng ñaây cuõng chính laø trieát lyù soáng cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II. Thaät theá, ñoái vôùi vò giaùo hoaøng naøy, caàn phaûi chung soáng vôùi nhau. Ñoái thoaïi laø khí cuï ñeå hieåu nhau, toân troïng nhau vaø coå voõ cho “tình thaân höõu vaø söï hieäp nhöùt giöõa con ngöôøi vaø caùc daân toäc”. Ñaây cuõng chính laø thöù chính trò maø Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñang ñeo ñuoåi. Leõ khoân ngoan vaø kinh nghieäm laâu daøi cuûa Giaùo hoäi gôïi leân con ñöôøng aáy.
(Chu Vaên)