Vaøi neùt veà Coïng Hoøa Slovakia
nhaân dòp Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II
vieáng thaêm vaøo ngaøy 11-14/09/2003
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Vaøi
neùt veà Coïng Hoøa Slovakia nhaân dòp Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ
II vieáng thaêm vaøo ngaøy 11-14/09/2003.
Tin
Roma (Apic 5/09/2003) - Sau
gaàn hai thaùng nghæ taïi Nhaø Nghæ Maùt ôû Castel Gandolfo,
nay ÑTC Gioan Phaoloâ II saép
leân ñöôøng thöïc hieän chuyeán vieáng thaêm thöù 102 ngoaøi
Italia, taïi Coäng Hoøa Slovakia, töø ngaøy 11 ñeán 14 thaùng 9 naêm
2003. Theo nguoàn tin cuûa haõng Thoâng taán Coâng giaùo Thuïy Só Apic,
vì lyù do söùc khoûe, ÑTC phaûi giaõm nheï chöông trình vieáng thaêm,
ñeán möùc toái thieåu. Ñaây laø chuyeán vieáng thaêm laàn thöù
III cuûa ÑTC taïi vuøng ñaát naày. Laàn thöù nhaát vaøo naêm 1990,
laàn thöù hai laø vaøo naêm 1995. Cao ñieåm cuûa chuyeán vieáng thaêm
thöù 102 naày laø leã phong
chaân phöôùc cho hai vò töû ñaïo Slovak
trong thôøi soáng cheá ñoä coäng saûn, vaøo ngaøy Chuùa Nhaät
14 thaùng 9 naêm 2003, taïi thuû ñoâ Bratislava.
Vì
ÑTC luoân phaûi ngoài treân xe laên, ñeå di chuyeån vaø nhaát
laø caû khi cöû haønh Thaùnh Theå, neân ÑTC phaûi giôùi haïn nhöõng
cuoäc gaëp gôõ trong chuyeán vieáng thaêm saép ñeán. Ñaây laø vieäc
khaù phöùc taïp vaø khoù laøm, vì nghòch
laïi thoùi quen thoâng thöôøng cuûa ÑTC; ngay töø nhöõng chuyeán
vieáng thaêm ñaàu tieân, ÑTC muoán gaëp ñuû moïi thaønh phaàn xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc ñöôïc ngaøi ñeán thaêm.
ÑTC gaëp gôõ tieáp xuùc vôùi nhöõng ñaïi dieän cuûa theá
giôùi vaên hoùa, khoahoïc vaø ngheä thuaät, vaø caû nhöõng ñaïi
dieän cuûa caùc toân giaùo khaùc nhau. Nhöng giôø ñaây, trong chuyeán
vieáng thaêm Slovakia ngaøy 11 ñeán 14/09/2003, ÑTC
phaûi bôùt ñi nhöõng hoaït ñoäng, nhöõng gaëp gôõ, vaøo möùc
toái thieåu caàn thieát, chæ vì lyù do söùc khoûe. Khi ñeán phi tröôøng
thuû ñoâ Bratislava, vaøo ngaøy ñaàu tieân cuûa chuyeán vieáng thaêm,
ÑTC khoâng theå naøo khoâng gaëp gôõ vôùi vò nguyeân thuû quoác
gia Slovakia, OÂng Rugolf Schuster,
roài vôùi oâng chuû tòch quoác hoäi Jozef Migas, vaø oâng thuû töôùng
chính phuû Mikulas Dzurinda, taïi Toøa Söù Thaàn Toøa Thaùnh.
Caùch
ñaây 10 naêm, coäng hoøa Tieäp Khaéc phaûi chia ñoâi thaønh hai coäng
hoøa rieâng bieät, Coäng Hoøa Tcheøque,
vaø Coäng Hoøa Slovakia. Theo nguoàn tin Apic, thì ÑTC seõ
nhaéc ñeán taàm quan troïng cuûa Töï Do Toân Giaùo, taïi moät
quoác gia ñaõ phaûi chòu ñau khoå trong voøng hôn 50 naêm döôùi cheá
ñoä ñoäc taøi Ñöùc quoác xaõ vaø ñoäc taøi coäng saûn. Ngöôøi
ta döï truø laø vaøo naêm 2004, Coäng Hoøa Slovakia seõ ñöôïc gia
nhaäp vaøo Lieân Hieäp AÂu Chaâu.
Chaéc chaén raèng ÑTC seõ nhaéc ñeán taàm quan troïng cuûa Coäng Hoøa
treû trung coù ña soá daân laø coâng giaùo, haõy laøm saùng toû nhöõng
goác reã kitoâ cuûa mình. ÑTC cuõng muoán laøm sao cho taát caû moïi
ngöôøi kitoâ coù ñöôïc choå
ñöùng öu tieân trong vieäc xaây döïng Lieân Hieäp AÂu Chaâu. ÑTC
cuõng coù theå döïa vaøo döõ kieän laø Coäng Hoøa Slovakia, treân bình
dieän ñòa lyù, naèm ôû trung taâm AÂu Chaâu, ñeå nhaéc ñeán vai
troø cuûa coäng hoøa Slovakia nhö laø ñieåm hoøa nhaäp giöõa Taây
Phöông vaø Ñoâng Phöông.
Maëc
cho moät taâm thöùc naëng muøi duy vaät, heä quaû cuûa yù thöùc heä
marxít, ÑTC Gioan Phaoloâ II vaãn
coøn gaëp ñöôïc moät giaùo
hoäi soáng ñoäng, bieát laáy laïi choå
ñöùng cuûa mình trong xaõ hoäi. Haøng traêm ngaøn ngöôøi coâng
giaùo ñang noâ nöùc chôø ñôïi ÑTC. Cha Angelo Lemme, beà treân cuûa
coäng ñoaøn caùc tu só Augustin taïi Slovakia ñaõ cho bieát nhö sau:
“Cuøng vôùi nhöõng anh em linh muïc khaùc, chuùng toâi
nhìn thaáy ñöôïc söï haêng say maø chuyeán vieáng thaêm cuûa
ÑTC saép khôi daäy leân. Chuyeán
vieáng thaêm cuûa ÑTC khoâng phaûi chæ laø söï naâng ñôõ lôùn
cho ngöôøi coâng giaùo taïi Slovakia,
nhöng coøn cho nhöõng ngöôøi
kitoâ khaùc nöõa bieát nhìn thaáy nôi con nguôøi cuûa vò thuû laõnh
cuûa Giaùo hoäi Coâng gíao moät ngöôøi ñoái thoaïi ñaùng tin töôûng”.
ÑTC
Gioan Phaoloâ II ñeán thaêm Coäng Hoøa Slovakia hieän ñang trong tình
traïng khaù caêng thaúng treân bình dieän chính trò vaø xaõ hoäi,
nhaát laø vì döï aùn luaät muoán gia taêng thôøi gian thai nhi ñeå thöïc
hieän vieäc phaù thai. “Caùc giaùm muïc taïi Slovakia ñaõ môû chieán
dòch caàu nguyyeän trong taát caû moïi giaùo xöù ñeå ñònh vò toái
ña coù theå chuyeán vieáng thaêm treân bình dieän muïc vuï. Nhöng
theo Cha Lemme, keát quaû mong muoán, chöa theå ñaït ñöôïc. Hoâm ngaøy
2 thaùng 9 naêm 2003, ÑHY Chryzostom Korec cho bieát laø ngaøi “kinh ngaïc”
vì baàu khí hieän nay nôi nhöõng chuaån bò. Ngaøi caûm thaáy hoái
tieác, vì dö luaän coâng chuùng taïi Slovakia “ñang baøn luaän veà
nhöõng toán keùm cuûa chuyeán vieáng thaêm, thay vì nhìn ñeán khía
caïnh thieâng lieâng. Coäng Hoøa Slovakia caàn neân haõnh dieän
ñöôïc ñoùn tieáp ÑTC ba laàn trong voøng hôn 10 naêm. Vieäc chuaån
bò hieän ñang höôùng veà nhöõng nghi leã
phong chaân phöôùc, moät sinh hoaït chaéc chaén seõ quy tuï
nhieàu nguoôøi tham döï.
ÑTC
Gioan Phaoloâ II seõ phong chsaân phöôùc cho hai vò Töû Ñaïo, Ñuùc
Cha Basil Hopko (1904- 1976) vaø Nöõ
Tu Zdenka Sdchelingova (1916-1955). Caû hai ñaõ cheát trong tuø, sau khi bò
chính quyeàn coäng saûn cuûa thôøi ñoù baét giöõ. ÑTC seõ duøng dòp
naày ñeå môøi goïi taát caû nhöõng nguôøi treû cuûa Coäng Hoøa
Slovakia haõy ñaán thaân trong Giaùo Hoäi vaø trong xaõ hoäi. Theo cha
Angelo Lemme, thì Slovakia hieän coù 17% laø nhöõng keû thaát nghieäp,
phaûi ñöông ñaàu vôùi nhieàu ñôït di daân cuûa ngöôøi treû
sang coäng hoøa Tcheøque hay AÙo quoác. “Söï hieän dieän cuûa ÑTC
seõ laø nguoàn khuyeán khích taát caû nhöõng ngöôøi treû ñang khao
khaùt moät töông lai ñaày ñuû
vaø toát deïp hôn; ngaøi khuyeán khích caùc baïn treû haõy laõnh laáy
traùch nhieäm vaø tham döï vaøo vieäc xaây döïng moât xaõ hoäi coâng
baèng hôn.
Chuùng ta haõy löôùt qua tình hình Giaùo hoâi Coâng giaùo taïi Slovakia: Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Slovakia hieän coù khoaûng 4 trieäu tín höõu; trong soá naày 5% laø Coâng giaùo Ñoâng phöông, theo nghi thöùc coâng giaùo hy laïp, ña soá taëp trung ôû mieàn ñoâng cuûa coäng hoøa Slovakia. Sau Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, ñeán giaùo hoäi Tin Laønh chieám 6% daân soá, vaø sinh soáng ôû mieàn trung cuûa ñaát nöôùc, trong vuøng Banska Bystrica, nôi maø ÑTC seõ ñeán thaêm, vaøo ngaøy 12 rhaùng 9 naêm 2003. Moät phaàn tö (25%) nhöõng ngöôøi Slovakia, thì xöng mình laø voâ thaàn. Kitoâ giaùo ñaõ ñöôïc truyeàn giaûng trong vuøng naày, vaøo luùc hai thaùnh Cyrillo vaø Meâtoâdio, ñeán truyeàn giaùo vuøng naày, vaøo theá kyû thöù IX. Hai thaùnh anh em naày ngaøy nay laø hai vò thaùnh ñoàng quan thaày AÂu Chaâu; hai ngaøi ñaõ coù coâng chuyeån dòch nhöõng baûn vaên phuïng vuï ra tieáng Slavoâ, ñaõ xaây döïng nhöøng Nhaø Thôø, thieát laäp nhöõng töông quan chaët cheõ vôùi Roma, Constantinopoli vaø Ñaïi Moravia. Keå töø khi cheá doä coäng saûn bò suïp taïi Slovakia, ñaïo coâng giaùo chieám laïi vai troø öu tieân. Giaùo Hoäi taïi Slovakia ngaøy nay coù 2,474 linh muïc, nghóa laø moät linh muïc chaêm soøc cho 1,631 tín höõu, vaø hieän coù 867 öùng sinh leân chöùc Linh Muïc.
(Ñaëng Theá Duõng)