Vaøi neùt veà hieän töôïng
treû ñöôøng phoá taïi MONGOLIA
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Vaøi
neùt veà hieän töôïng
“treû ñöôøng phoá” taïi MONGOLIA.
Tin
Mongolia (UCAN 28/07/2003) - Moâng
Coå laø moät quoác gia chæ coù
hai trieäu röôõi daân; nhöng hôn moät trieäu ngöôøi sinh soáng taïi Thuû Ñoâ
Ulaan-baatar. Vaø thaønh phoá thuû ñoâ naøy tieáp tuïc gia taêng daân
soá, vaø do ñoù soá “treû
ñöôøng phoá” cuõng gia taêng.
Cha Gilbert Sales, thuoäc
Hoäi Doøng “Thaùnh Taâm Voâ
Nhieãm Meï Maria”, cho bieát:
“Moâng Coå coù 4,000 treû ñöôøng phoá. Trong soá naày coù khoaûng
2,000 em hieän ñang soáng lang thang treân caùc heø phoá cuûa Thuû ñoâ
Ulaanbaalar. Trong soá 2,000 ñöùa treû ñöôøng phoá taïi thuû ñoâ Moâng Coå,
thì coù khoaûng 900 em thöôøng
xuyeân soáng treân ñöôøng phoá, vaø
soá coøn laïi khoaûng 1,100 em, coù
khi soáng treân ñöôøng phoá coù khi trôû veà nhaø”.
Cha Sales bieát ñöôïc
nhieàu teân cuûa nhöõng ñöùa treû lang thang buïi ñôøi, bôûi vì
haøng tuaàn Cha ñeán thaêm nhöõng nôi caùc em hay tuï taäp ngay treân
ñöôøng phoá. Cha phaân phaùt thöïc phaåm vaø quaàn aùo cho caùc em;
Cha môøi caùc em
ñeán Trung Taâm “Chaêm Soùc
Treû Ñöôøng Phoá” moãi thaùng moät laàn ñeå duøng böõa aên noùng,
vaø coù ñieàu kieän taém nöôùc noùng. Cha Sales ñaõ thaønh
laäp vaø ñieàu haønh trung taâm naøy töø naêm 1995. Hieän nay Trung
Taâm coù 120 treû ñöôøng phoá ñang soáng vaø sinh hoaït ôû ñaây.
Môùi ñaây Cha Sales
ñaõ cho Haõng Tin
Coâng Giaùo AÙ Chaâu bieát
nhö sau: “Moãi tuaàn toâi “ñi
tieáp caän vôùi treû treân ñöôøng phoá”,
vaø coù khi toâi mang veà Trung Taâm,
nhöõng treû bò bònh, nhöõng treû ñaõ soáng laâu naêm treân
ñöôøng phoá, hoaëc coù nhöõng ñöùa treû vöøa boû nhaø ra ñi.
Hieän nay, trong toång soá treû maø chuùng toâi tieáp caän ñöôïc,
thì coù 90% caùc em ôû laïi Trung Taâm.
Soá coøn laïi 10%, chuùng toâi giuùp caùc em trôû veà vôùi
gia ñình, hoäi nhaäp vaøo cuoäc soáng môùi cuûa coäng ñoàng vaø cuûa
xaõ hoäi. Vaø thöôøng thì Trung Taâm cuûa chuùng toâi khoâng coù
choã troáng.”
Cha Sales so saùnh theâm
nhö sau: “Trung Taâm Amgalan do nhaø nöôùc ñieàu haønh,
chæ coù 50% soá treû chaáp
nhaän ôû laïi Trung Taâm. Phaàn coøn laïi 50%
nhöõng treû em bò Caûnh
saùt “thu goâm” ñöa vaøo Trung Taâm cuûa chính phuû, thì trôû laïi
cuoäc “soáng lang thang phieâu baït” treân ñöôøng phoá,
vôùi taâm traïng khoâng baèng
loøng vôùi “kyû
luaät” ñöôïc aùp duïng taïi Trung Taâm cuûa Chính Phuû.”
Cha Sales nhaän xeùt nhö
sau: “Nhöõng ñöùa treû naøy bò ñaåy vaøo caûnh soáng ngoaøi
ñöôøng phoá, laø do bôûi söï
ngheøo ñoùi, do bôûi thieáu chaêm soùc
cho caùc gia ñình, thieáu
ñoà aên, thieáu choã truù thaân, vaø do
taät nghieän röôïu nöõa.
Cha Sales keå tieáp:
“Trong muøa heø, caùc em höôûng ñöôïc khí haäu oân hoaø, coù
theå taém soâng vaø tìm kieám thöùc aên.
Nhöng thôøi gian muøa heø taïi Moâng-Coå raát ngaén, bôûûi vì ngaøy cuoái cuøng ñeå tuyeát tan laø
vaøo thaùng 5, vaø muøa tuyeát môùi laø vaøo thaùng 8”.
Nhöng trong muøa Ñoâng,
khí haäu laïnh xuoáng aâm töø 35-40 ñoä C. Luùc ñoù, nhöõng ñöùa
treû ñöôøng phoá baét ñaàu ñoùi vaø reùt. Chuùng lieàn maïo hieåm
ñi ra khoûi nhöõng loã coáng ñeå ñi xin aên, möôïn, hoaëc ñi
“choâm” ñoà aên cuûa ngöôøi khaùc.”
Cha cho bieát theâm: “Nhöõng ñöùa treû ñöôøng phoá naøy
phaûi truù aån döôùi ñaát, taïi nhöõng choã dô baån, chaät heïp,
ñeå gaàn ñöôïc nhöõng choã coù ñöôøng nöôùc noùng ñi
qua.”
Coù moät toå chöùc
Phi Chính phuû (NGO) môùi ñöôïc thaønh laäp. Toå chöùc xaõ hoäi
naøy quan taâm ñeán nhu caàu cuûa treû ñöôøng phoá hieän nay. Ngoaøi
ra, toå chöùc xaõ hoäi naøy cho bieát: hieän nay, vaán ñeà caáp baùch
laø söï ngheøo ñoùi lieân keát vôùi
ñôøi soáng cuûa treû em treân ñöôøng phoá.
OÂng William
Defoort-Vierstraete vaø vôï cuûa oâng ñaõ ñeán Moâng coå ñeå laøm
vieäc cho toå chöùc xaõ hoäi naøy, ñöôïc goïi laø toå chöùc
Yurt. Toå chöùc xaõ hoäi Phi Chính
Phuû naøy, ñöôïc thaønh laäp vaøo thaùng 3 naêm 2003. Muïc ñích cuûa
toå chöùc xaõ hoäi naøy laø: “giuùp cung caáp vieäc laøm cho treû
ñöôøng phoá ôû Moâng Coå”.
OÂng Defoort-Vierstraete
cho bieát, toå chöùc xaõ hoäi
cuûa oâng saün saøng hoã trôï cho nhöõng döï aùn veà vaán ñeà:
“Tìm kieám coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi daân”, giuùp ñôõ nhöõng
döï aùn veà “phaùt trieån”, vaø giuùp “thaêng tieán vieäc
buoân baùn”.
OÂng William naày laø moät
caùn söï xaõ hoäi ngöôøi Bæ; OÂng ñaõ noùi vôùi
haõng tin Coâng giaùo AÙ Chaâu raèng
khoâng nhöõng naïn thieáu vieäc laøm taïi thuû ñoâ ôû möùc
ñoä cao, nhöng coøn nhöõng ngöôøi vöøa môùi töø nhaø queâ leân
thuû ñoâ, thì thöôøng laø khoâng theå “ñaêng kyù” vôùi thaåm
quyeàn taïi ñòa phöông. Neáu khoâng ñaêng kyù cö truù vôùi chính
quyeàn taïi ñòa phöông, thì hoï
khoâng theå naøo göûi con caùi ñi hoïc ôû nhöõng tröôøng nhaø nöôùc,
khoâng theå tìm ñöôïc vieäc laøm hôïp phaùp taïi thuû ñoâ, vaø
neáu phaûi ñau beänh, thì laïi khoâng
ñöôïc vaøo caùc beänh vieän ñeå chöõa trò.
Hieän nay nhöõng toå
chöùc xaõ hoäi giuùp cho treû ñöôøng phoá ôû Moâng coå goàm coù:
Hieäp Hoäi Treû Em Christina Noble, vaên phoøng chính ôû AÙi Nhó Lan,
Toå Chöùc Giuùp Ñôõ Quoác teá, Hoäi Hoaøn Caàu Khaûi Töôïng, Gioù
Hoøa Bình cuûa Nhaät Baûn, Toå Chöùc Cöùu Trôï Treû Em cuûa Anh
Quoác. Hieäp Hoäi Treû Em Christina Noble ñaët vaên phoøng
ôû Moâng Coå töø naêm 1997. Vò
chòu traùch nhieäm veà döï aùn giaùo duïc taïi Mongolia cuûa Hoäi
Treû Em Christina Noble, coâ Oyungerel, ñaõ
keå toång quaùt cho haõng tin Ucan veà
nhieàu döï aùn cuûa Hoäi
nhaém giuùp cho treû em ngheøo vaø treû ñöôøng phoá ôû
Mongolia.
Coâ
cho bieát hieän nay coù 36 treû soáng ôû laøng “AÙnh Maët Trôøi”
ñaõ coù nhöõng “Baûo Maãu” theo truyeàn thoáng vaên hoùa-giaùo
duïc cuûa ñaát nöôùc naøy. Hieän nay coù naêm “Baûo Maãu” ñang
nuoâi döôõng treû ñöôøng phoá theo moâ hình truyeàn thoáng cuûa
ngöôøi Moâng Coå. Moãi ngöôøi baûo maãu coù moät vöôøn rau rieâng.
Baûo maãu coøn laø ngöôøi daïy cho treû ñöôøng phoá caùch chaên
nuoâi gia suùc, nhö nuoâi cöøu, nuoâi
deâ, nuoâi gaø laáy tröùng vaø boø.
Ngoaøi ra, coøn coù
khoaûng 650 ñöùa treû ngheøo, coù nguy cô bò ñaåy vaøo
ñöôøng phoá, ñang ñöôïc nhöõng nhaø haûo taâm ngoaïi quoác giuùp
ñôõ.”
Coâ Oyungerel cuõng cho
bieát, caùc nhaân vieân cuûa Hoäi Treû Em Christina Noble ñi thaêm ñeàu
ñaën “nhaø tuø thieáu nhi” taïi thuû ñoâ
Moâng Coå daønh cho nhöõng
ngöôøi treû trong haïn tuoåi töø 14
ñeán 18 tuoåi. “Nhaø tuø thieáu nhi”, ngoaøi chöùc naêng giam giöõ
treû vò thaønh nieân, coøn coù chöùc naêng nhö moät trung taâm huaán
luyeän. Coù moät soá em thieáu
nhi trong nhaø tuø naøy muø chöõ, vì
vaäy caùc em khoâng theå naøo tham gia lôùp hoïc
ñöôïc toå chöùc taïi Nhaø Tuø. Ñeå giuùp caùc em theo kòp
vôùi nhöõng baïn khaùc, giaùo vieân cuûa Hieäp Hoäi Christina Noble
ñaõ giuùp cho 24 em trai thoaùt khoûi naïn muø chöõ vaø theo hoïc kòp
vôùi nhöõng baïn beø khaùc.
Ngoaøi ra Hieäp Hoäi
Christina Noble coøn toå chöùc khaùm söùc khoeû ñònh kyø vaø thöôøng
xuyeân cho nhöõng ngöôøi daân cö nguï taïi laøng “AÙnh Döông”,
vaø cho nhöõng ñöùa treû trong “nhaø tuø thieáu nhi”. Hieäp Hoäi
Christina Noble coøn ñieàu haønh moät “Nhaø Thöông Khaùm Beänh Mieãn
Phí” ôû Enerel, cöù 3 ngaøy trong tuaàn, toå chöùc
khaùm beänh mieãn phí cho treû em ngheøo vaø cho treû ñöôøng
phoá.
Toå Chöùc coù teân
goïi laø “Trôï Giuùp Quoác Teá” ñaõ aùp duïng ñöôøng loái
giaûi quyeát vaán ñeà “treû em ñöôøng phoá” döïa treân caên
baûn gia ñình; Toå Chöùc naày coù nhöõng
caên phoá taïi Thuû Ñoâ ULAAN-BAATAR; vaø trong nhöõng caên phoá naày, coù khoaûng töø 6
ñeán 8 em sinh soáng vôùi nhöõng
thieän nguyeän vieân, do Hoäi Kitoâ
“Thuïy Só -- Ñöùc” trôï giuùp.
Vaø anh Johannes, moät
trong nhöõng thieän nguyeän vieân cuûa toå chöùc “Trôï giuùp Quoác
Teá”, ñaõ baét ñaàu nhöõng toå thuû coâng cheá taïo næ; nhöõng
toå thuû coâng naày daønh cho nhöõng cha meï cuûa caùc treû em ngheøo,
ñeå hoï coù chuùt thu hoaïch
vaø nhö theá giuùp cho gia ñình coøn
ñöôïc soáng ñoaøn tuï vôùi nhau.
Em Batbayar, --- moät
trong nhöõng ñöùa treû ñöôøng phoá , nhöng ñöôïc anh Johannes
thu nhaän, --- Em coù yù ñònh
cho laïi ñieàu maø em ñaõ laõnh nhaän. Em ñaõ noùi vôùi haõng
tin UCA nhö sau: “Em saép laäp gia ñình; Vaø hai vôï choàng em seõ
tieáp tuïc nuoâi daïy “nhöõng ñöùa treû lang thang” gioáng nhö
anh Johannes ñaõ töøng laøm vieäc giuùp ñôõ chuùng em vaäy.”
Theo anh Johannes, thì ñaây laø “bí quyeát” laøm cho coâng vieäc phaùt trieån. Muïc tieâu nhaém ñeán laø “chia seû Tin Möøng.”
(Nguyeân Vuõ vaø Ñaëng Theá Duõng)