Moät vaøi chi tieát veà
nhöõng caëp song sanh dính lieàn nhau
Moät Caëp song sanh dính ñaàu ngöôøi Nepal sinh naêm 2000
ñaõ ñöôïc giaûi phaãu taùch lìa thaønh coâng taïi Singapore vaøo naêm 2001
nay ñaõ 3 tuoåi nhöng chöa böôùc ñi ñöôïc
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Moät vaøi chi tieát veà nhöõng caëp song sanh dính lieàn nhau treân theá giôùi.
Tin Toång Hôïp (10/07/2003) - Ngaøy 8/07/2003, caëp chò em song sanh dính ñaàu Ladan vaø Laleh Bijani, ngöôøi Iran, 29 tuoåi, qua ñôøi vì bò ra maùu quaù nhieàu, sau cuoäc giaûi phaãu ñeå taùch lìa hai ngöôøi ra rieâng bieät. Khaép nôi treân theá giôùi, raát nhieàu ngöôøi quan taâm ñeán cuoäc giaûi phaãu naøy vaø ñaõ ñau buoàn tieác thöông cho soá phaän thieáu may maén cuûa hoï.
|
|
<--- (Caëp song sanh dính ñaàu ngöôøi Hoa Kyø)
Hieän töôïng song sanh dính ñaàu xaûy ra raát ít, cöù khoaûng 2 trieäu caëp song sanh thì chæ coù moät tröôøng hôïp laø song sanh dính ñaàu. Nhöng neáu tính chung taát caû nhöõng tröôøng hôïp song sanh dính lieàn khaùc, cöù khoaûng 50,000 hoaëc 100,000 caëp song sanh thì môùi coù moät tröôøng hôïp laø song sanh dính lieàn nhau ôû moät phaàn cô theå naøo ñoù baát kyø.
Vaøo thôøi coå xöa, nhöõng tröôøng hôïp song sanh dính lieàn nhau ñaõ trôû thaønh nhöõng thaàn thoaïi. Trong chuyeän thaàn thoaïi Hy Laïp, coù ghi laïi nhöõng vò thaàn coù nhöõng thaân hình dính nhau nhö thaàn Jenus coù hai maët, thaàn Centaurs coù nöõa thaân hình laø ngöïa nöõa thaân hình laø ngöôøi (coù theå ñaây laø hình aûnh cuûa nhöõng caëp song sanh dính nhau neân coù 4 chaân). ÔÛ Trung Hoa, vaøo thôøi Nhaø Haùn (206BC-220AD) coù ghi laïi caâu chuyeän caëp song sanh dính nhau cuûa coâ beù gaùi coù 2 ñaàu, 2 coå vaø 4 tay.
Vaøo nhöõng thôøi xa xöa, nhöõng tröôøng hôïp song sanh dính lieàn nhau raát ít khi ñöôïc ghi cheùp laïi, bôûi vì vaøo nhöõng thôøi ñoù, vaán ñeà y khoa coøn raát laïc haäu. Nhöõng caëp song sanh vaøo thôøi ñoù khoù coù theå soáng soùt sau khi ñöôïc sinh ra, vì hình daïng vaø ñoä lôùn cuûa chuùng gaây neân nhieàu trôû ngaïi luùc sinh nôû. Cho duø neáu may maén coù theå soáng soùt, thì nhöõng ngöôøi thôøi ñoù cuõng xeáp hoï vaøo loaïi quaùi dò hay quaùi thai vaø seõ gieát cheát hoï ngay sau khi ñöôïc sinh ra.
Vaøo khoaûng theá kyû thöù 16, nhöõng ngöôøi Phaùp meâ tín thì cho raèng nhöõng caëp song sanh dính nhau laø do caùc thaàn thaùnh giaän döõ muoán tröøng phaït hoï. Caùc nhaø khoa hoïc vaøo thôøi ñoù thì cho raèng nhöõng caëp song sanh dính nhau laø keát quaû do baøo thai quaù chaät heïp, hay vì y phuïc cuûa ngöôøi meï quaù boù chaët, hoaëc do kieåu caùch ngöôøi meï ngoài...
|
|
<--- (Caëp song sanh dính lieàn töø ngöïc tôùi roán, Ngoâ Baù Nghóa vaø Ngoâ Baù Ñaøn, sinh vaøo thaùng 1 naêm 2001 taïi Beänh Vieän Nghóa Ñaøn, Ngheä An, Vieät Nam)
Ngaøy nay, vôùi söï tieán boä cuûa y khoa, nhieàu caëp song sanh dính lieàn nhau ñaõ ñöôïc sinh ra caùch an toaøn. Vaø caùc nhaø chuyeân moân thôøi nay giaûi thích raèng, nhöõng caëp song sanh dính lieàn nhau laø do noaõn phaân chia khoâng ñöôïc hoaøn toaøn trong thôøi kyø phaùt trieån cuûa baøo thai. Trong moät baøo thai bình thöôøng, nhöõng teá baøo cuûa thai nhi ñöôïc phaùt trieån vaøo ñuùng theo nhöõng vò trí thuoäc veà cho rieâng noù, theo meänh leänh cuûa nhöõng kích thích toá hoaït ñoäng trong teá baøo ñoù. Nhöõng tröôøng hôïp song sanh dính lieàn nhau laø do söï laàm laãn cuûa nhöõng meänh leänh naøy taïo neân söï phaùt trieån khoâng chính xaùc. Nhöõng tình traïng nhö vaäy, baøo thai coù theå phaùt trieån thaønh nhöõng caëp song sanh dính nhau, coù hai ñaàu, hai traùi tim, 4 chaân vaø 4 tay.
Treân theá giôùi, coù nhieàu caëp song sanh nöõ dính nhau hôn laø nhöõng caëp song sanh nam. Cuõng coù nhöõng caëp song sanh dính nhau maø moät em beù thì to lôùn vaø khoûe maïnh coøn em beù kia thì laïi nhoû hôn hoaëc yeáu ôùt. Trong caùc caëp song sanh dính nhau, thöôøng thöôøng thì ñöôïc dính nhau vaøo ôû nhöõng boä phaän nhö ngöïc vaø buïng. Nhöõng tröôøng hôïp dính nhau ôû moâng, löng hay ñaàu thì raát ít.
Tröôøng hôïp giaûi phaãu taùch lìa cho moät caëp song sanh dính nhau xaûy ra laàn ñaàu tieân treân theá giôùi laø vaøo naêm 1953. Vaø töø ñoù, nhöõng tröôøng hôïp naøo maø baùc só giaûi phaãu nhaän thaáy an toaøn vaø coù theå taùch lìa ñöôïc thì caùc baùc só seõ ñeà nghò neân taùch lìa caøng sôùm caøng toát. Thoâng thöôøng nhöõng cuoäc giaûi phaãu naøy ñöôïc thöïc hieän vôùi muïc ñích laø taïo cho nhöõng caëp song sanh naøy ñöôïc phaùt trieån thoaûi maùi hôn theo töøng caù nhaân rieâng bieät vaø baûo ñaûm an toaøn tính maïng cuûa nhöõng caëp song sanh naøy. Tuy nhieân cuõng coù nhöõng tranh luaän xaûy ra cho nhöõng cuoäc giaûi phaãu maø hoï seõ gaëp phaûi raát nhieàu nguy hieåm nhö tröôøng hôïp cuûa nhöõng caëp song sanh dính nhau ôû nhöõng cô quan ñaëc bieät, hoaëc ôû nhöõng caëp maø khi taùch lìa seõ laøm cho moät em beù thì khoûe maïnh coøn em beù kia thì seõ yeáu ôùt. Vaøo naêm 2000, moät caëp song sanh ôû Anh Quoác ñaõ ñöôïc giaûi phaãu taùch lìa vôùi muïc ñích cöùu ñöùa beù khoûe maïnh hôn trong hai ñöùa beù. Söï vieäc naøy ñaõ gaây ra nhieàu tranh luaän, nhieàu ngöôøi cho raèng giaûi phaãu nhö theá thì thieáu nhaân ñaïo vì seõ laøm cho ñöùa beù yeáu ôùt kia bò cheát. Maëc daàu vaäy, cuoäc giaûi phaãu ñoù ñaõ ñöôïc thöïc hieän, vaø ñöùa beù kia ñaõ qua ñôøi moät vaøi thaùng sau ñoù.
Tröôùc kia, khi kyõ thuaät giaûi phaãu taùch lìa cho nhöõng caëp song sanh dính nhau chöa ñöôïc phoå bieán, thì cuõng ñaõ coù nhieàu caëp song sanh soáng dính chung vôùi nhau vaø ñaõ trôû thaønh noåi tieáng. Caëp song sanh dính nhau noåi tieáng nhaát ñoù laø caëp Chang vaø Eng, sinh ra ôû Siam (teân cuõ cuûa Thaùi Lan) vaøo naêm 1811. Caëp song sanh naøy dính nhau ôû phaàn thaân döôùi ngöïc, vaø phoåi cuûa hoï cuõng dính lieàn nhau. Naêm 1829, caëp song sanh naøy nhaän lôøi môøi cuûa Thuyeàn Tröôûng Abel Coffin ñi du haønh qua Hoa Kyø. Taïi ñaây, caëp song sanh naøy ñaõ coù nhöõng buoåi trình dieãn cho daân chuùng cuõng nhö caùc nhaø khoa hoïc vaø caùc sinh vieân ôû Hoa Kyø vaø AÂu Chaâu. Hoï ñaõ coù ñöôïc raát nhieàu tieàn vaø hoï ñaõ trôû thaønh giaøu coù. Hoï ñaõ laäp gia ñình vôùi hai ngöôøi chò em vaø ñaõ sanh ñöôïc 21 ngöôøi con. Chæ ñaùng tieác, khi hoï muoán ñöôïc giaûi phaãu ñeå ñöôïc taùch lìa thì baùc só ñaõ töø choái vì hoï ñaõ quaù lôùn. Tuy nhieân moäng öôùc soáng rieâng cuûa hoï vaãn ñöôïc thöïc hieän baèng caùch hoï coù nhöõng gia ñình rieâng vôùi taøi saûn rieâng vaø vôùi nhöõng toøa nhaø rieâng bieät. Hoï ñaõ luaân phieân nhau, luùc thì soáng ôû toøa nhaø cuûa ngöôøi naøy, vaø luùc thì soáng ôû toøa nhaø cuûa ngöôøi kia. Cuoái cuøng, hoï ñaõ qua ñôøi luùc 63 tuoåi. Caëp song sanh naøy ñaõ trôû thaønh noåi tieáng theá giôùi, bôûi vaäy ngaøy nay trong Anh ngöõ, danh töø siamese twins (hay conjoined twins) nghóa laø caëp song sanh dính lieàn nhau, laø do teân goïi cuûa caëp song sanh ngöôøi Siam (Thaùi Lan) naøy maø ra.
|
|
<--- (Caëp song sanh ngöôøi AÁn Ñoä 34 tuoåi)
Maëc daàu tyû leä thaønh coâng cuûa nhöõng cuoäc giaûi phaãu taùch lìa caùc caëp song sanh dính nhau laø khoaûng 70 tôùi 80 phaàn traêm, nhöng caùc baùc só vaãn nhaán maïnh raèng vaãn coøn coù nhöõng nguy hieåm, vì moãi caëp song sanh ñeàu coù nhöõng ñaëc ñieåm khaùc nhau vaø khoâng coù cuoäc giaûi phaãu naøo gioáng nhau. Nhöõng tröôøng hôïp giaûi phaãu cho nhöõng caëp thieáu nhi song sanh dính ñaàu thì tyû leä thaønh coâng chæ ôû vaøo khoaûng 50 phaàn traêm.
Cuoäc giaûi phaãu cho caëp song sanh dính ñaàu ngöôøi Iran 29 tuoåi, Ladan vaø Laleh Bijani laø cuoäc giaûi phaãu laàn ñaàu tieân cho ngöôøi tröôûng thaønh, ñaõ thaát baïi, taïo neân caùi cheát cho hai ngöôøi, maëc daàu caùc baùc só ñaõ coá gaéng heát söùc mình. Hai coâ Ladan laø Laleh Bijani, ñaõ toát nghieäp Tröôøng Ñaïi Hoïc Luaät Khoa. Ladan thì muoán trôû thaønh moät luaät sö, coøn Laleh thì laïi muoán trôû thaønh moät kyù giaû. Moäng öôùc cuûa hoï muoán ñöôïc giaûi phaãu ñeå ñöôïc soáng rieâng bieät ñaõ thaát baïi, nhöng cuoái cuøng hai ngöôøi cuõng ñaõ ñöôïc choân caát vôùi hai phaàn moä rieâng bieät, cuõng moät phaàn naøo ñaõ toaïi nguyeän öôùc voïng cuûa hoï sau khi ñaõ qua ñôøi.
(Joseph Tröông)
