Cuoäc hoïp baùo trình baøy veà vaán ñeà
di daân vaø tò naïn treân theá giôùi
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Cuoäc hoïp baùo
trình baøy veà vaán ñeà di daân, tò naïn treân theá giôùi.
(Radio Veritas
Asia - 18/12/2002) - Söù ñieäp cuûa ÑTC göûi trong dòp cöû haønh Ngaøy
theá giôùi thöù 89 veà Di daân vaø Tò naïn ñöôïc kyù ngaøy 29
thaùng 10 naêm 2002, nhöng chæ ñöôïc coâng boá vaø trình baøy vôùi
giôùi baùo chí ngaøy 01/12/2002. Ngaøy theá giôùi thöù 89 veà Di daân
vaø Tò naïn khoâng ñöôïc cöû haønh cuøng moät ngaøy trong toaøn
theå Giaùo hoäi. Veà vieäc löïa choïn ngaøy naøo thuaän tieän ñeà
cöû haønh, Toøa Thaùnh ñeå moãi Hoäi ñoàng Giaùm muïc ñòa phöông
aán ñònh. Trong söù ñieäp naêm 2003, ÑTC nhaán maïnh ñeán “daán thaân löôùt thaéng moïi
chính saùch baøi ngoaïi, kyø thò chuûng toäc vaø tinh thaàn quoác gia
quaù khích“.
Trong cuoäc hoïp
baùo trình baøy vaên kieän hoâm 01/12/2002
vöøa qua, Ñöùc TGM Stephen Fumio Hamao, chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh
veà Di daân vaø Tò naïn, noùi ñeán tình hình Di daân vaø tò naïn
hieän nay treân theá giôùi, maø ngaøi goïi laø “moät hieän töôïng
theâ thaûm caøng ngaøy ngaøy gia taêng“, bôûi vì ngaøy nay, luoân
luoân coù nhöõng ngöôøi di chuyeån töø nöôùc naøy qua nöôùc khaùc,
töø Luïc ñòa naøy qua luïc ñòa khaùc, vì nhieàu lyù do khaùc nhau;
nhöng töïu trung coù theå chia thaønh hai loaïi di daân vaø tò naïn:
töï do vaø cöôõng eùp.
Di daân töï do,
nghóa laø nhöõng ngöôøi töï ra ñi ñeán nöôùc ngoaøi kieám
coâng aên vieäc laøm hoaëc vì chuû nhaân caàn ñeán nhaân coâng cung
caáp vieäc laøm, caùch rieâng cho nhöõng ngöôøi ôû trong hoaøn caûnh
thieáu thoán veà kinh teá, ñeå coù phöông tieän giuùp ñôõ gia ñình.
Vaán ñeà di daân töï do naøy haèng ngaøy vaãn xaåy ra, caùch rieâng
ñeán caùc nöôùc giaàu coù Chaâu AÂu vaø Chaâu Myõ. Caùc nöôùc
kyõ ngheä naøy caàn nhieàu nhaân coâng, cuõng vì lyù do giaûm suùt
daân soá trong nöôùc. Taïi haàu heát caùc nöôùc taân tieán, daân
cö caøng ngaøy caøng ít ñi vaø giaø nua. Nhaân löïc moãi ngaøy moãi
khan hieám. Kyõ ngheä khoâng theå tieán, neáu khoâng coù nhaân coâng
tieáp tuïc coâng vieäc saûn xuaát. Chuû nhaân
cung caáp coâng aên vieäc laøm, nhöng khoâng phaûi hoaøn toaøn
voâ vò lôïi vaø quaûng ñaïi saün saøng giuùp ñôõ caùc daân toäc
ngheøo khoå. Nhieàu nôi lôïi duïng söùc lao ñoäng con ngöôøi ñeå
truïc lôïi, nhaát laø xöû duïng quaù möùc nhaân löïc cuûa ngöôøi
phuï nöõ vaø treû em, baèng caùch khoâng traû löông töông xöùng vôùi
coâng vieäc laøm haèng ngaøy cuûa hoï. Vì laø ngöôøi ngoaïi quoác,
nhieàu luùc khoâng coù hay khoâng ñöôïc caáp giaáy di truù, hoaëc
khoâng coù quyeàn ghi vaøo nghieäp
ñoaøn, do ñoù khoâng ñöôïc baûo veä veà quyeàn lôïi, khoâng
ñöôïc baûo ñaûm veà söùc khoûe, veà nhaø ôû...
Di daân hay tò
naïn cöôõng eùp: Hieän töôïng naøy xaåy ra vì nhöõng lyù do chính
trò, kinh teá, chieán tranh hoaëc thieân tai. Treân theá giôùi ngaøy
nay, khoâng thieáu nhöõng cheá ñoä chính trò ñaøn aùp, töôùc loät
moïi quyeàn cuûa ngöôøi daân - cuõng khoâng thieáu nhöõng cheá ñoä
tham nhuõng, beø phaùi... laøm giaàu cho gia ñình hay cho beø phaùi cuûa
mình; traùi laïi ngöôøi daân phaûi nai löng , ñaàu taét maët toái,
ñoå moà hoâi nöôùc maét laøm aên, cuõng khoâng ñuû nuoâi mình vaø
gia ñình. Trong nhöõng hoaøn caûnh cô cöïc nhö vaäy, ngöôøi daân
phaûi tìm caùch sinh soáng baèng vieäc di daân hay xin tò naïn taïi caùc
nöôùc giaàu coù. Tình traïng naøy xaåy ra taïi moät soá quoác gia
theo cheá ñoä coäng saûn, hoaëc ñoäc taøi quaân phieät, nhaát laø
taïi nhieàu nöôùc Chaâu phi, vaø, -- trong luùc naøy ñaây, -- taïi
Argentina, Venezuela, Colombia...
Ngoaøi ra, ngöôøi
daân coøn bò cöôõng eùp rôøi boû nhaø cöûa hay queâ höông ra ñi
laøm aên taïi nôi khaùc trong nöôùc hoaëc ngoaøi nöôùc, do bôûi
nhöõng thieân tai trong nöôùc nhö: baõo luït, ñoäng ñaát... nhö
chuùng ta thaáy xaåy ra haèng ngaøy treân caû theá giôùi, caùch rieâng
trong naêm nay: naïn luït taïi Trung quoác, Vieät nam, Bangladesh,
Pakistan, taïi Italia, Ñöùc, Tieäp, Phaùp,
Hoøa lan, Thoå nhó kyø, Hoa kyø, Chile, Nicaragua.... Hoaëc vì nhöõng
cuoäc noäi chieán nhö taïi Sri Lanka, Angola, Sudan, Coäng hoøa Daân chuû
Congo vaø taïi caùc nöôùc thuoäc mieàn caùc Hoà Lôùn ôû Chaâu phi
vaø taïi Argentina, moät quoác gia roäng lôùn, phong phuù veà taøi
nguyeân vaø veà chaên nuoâi, nhöng ngöôøi daân
ñang ñoùi khoå, vì nhaø caàm quyeàn baát taøi, tham nhuõng...
hay nhö taïi Venezuela, moät quoác gia saûn xuaát daàu hoûa, nhöng ngöôøi
daân vaãn phaûi soáng trong caûnh thieáu thoán, hoaëc taïi Colombia töø
hôn 30 chuïc naêm nay soáng trong cuoäc noäi chieán.
Cuoäc khuûng boá
kinh hoaøng xaåy ra ngaøy 11 thaùng 9 naêm 2001 taïi New York vaø
Washington vaø hieän nay taïi nhieàu nöôùc treân theá giôùi - theo
nhaän xeùt cuûa Ñöùc TGM chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Di
daân vaø Tò naïn - cuõng laø moät hieän töôïng gaây neân caûnh di
daân, tò naïn cöôõng baùch. Ngöôøi daân hieän nay, baát cöù ôû
quoác gia naøo, khoâng coøn ñöôïc baûo ñaûm veà an ninh; hoï phaûi
soáng trong lo sôï veà naïn khuûng boá xaåy ra baát ngôø. Nhieàu ngöôøi
töø caùc ñoâ thò lôùn hay töø nhöõng caên cöù quaân söï quan
troïng, nhaát laø cuûa Hoa kyø,
baét buoäc ra ñi khoûi caùc thaønh phoá vaø caùc caên cöù coù
theå gaây nguy hieåm ñeán maïng soáng. Nhöõng vuï khuûng boá môùi
ñaây taïi Indonesia, taïi Kenya, gaây
neân töøng traêm ngöôøi cheát vaø bò thöông cho chuùng ta thaáy raèng:
naïn khuûng boá coù theå gaây tang toùc, taøn phaù baát cöù taïi nôi
naøo treân theá giôùi. Chuùng ta khoâng theå khoâng noùi ñeán chieán
tranh giöõa Do thaùi vaø Palestine keùo daøi trong hôn hai naêm nay, vôùi
nhöõng vuï oanh taïc, nhöõng vuï kamikaze, nhöõng vuï traû ñuõa do
beân naøy beân kia... gaây cheát choùc cho töøng ngaøn ngöôøi daân Palestine vaø Do thaùi. Ñaây
laø moät chieán tranh voâ taän vaø nhö khoâng coù loái thoaùt.
Trong cuoäc hoïp
baùo, Ñöùc Cha Hamao cho bieát: Hieän nay treân theá giôùi coù khoaûng
190 trieäu ngöôøi soáng ngoaøi queâ höông, trong soá naøy coù khoaûng
175 trieäu ngöôøi di daân vì lyù do kinh teá. Ngoaøi ra, coøn coù nhöõng
ngöôøi di taûn trong nöôùc, moãi ngaøy moãi gia taêng, khoaûng 50
trieäu. Soá naïn nhaân cuûa nhöõng vuï thieân tai - vaãn theo thoáng
keá cuûa Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Di daân vaø Tò naïn - leân tôùi
khoaûng 25 trieäu.
Ñöùc TGM neâu
leân maáy thay ñoåi quan troïng cuûa nhöõng
vuï Di daân hieän nay saùnh
vôùi nhöõng cuoäc ñi daân trong quaù khöù:
- Trong phong traøo
di daân hieän nay, soá ngöôøi phuï nöõ chieám ña soá. Tröôùc ñaây
ngöôøi di daân haàu heát laø giôùi nam boû nhaø cöûa, queâ höông
ñi ra nöôùc ngoaøi ñeå laøm aên nuoâi gia ñình. Traùi laïi trong
thôøi gian gaàn ñaây söï hieän dieän cuûa giôùi nöõ caøng ngaøy
caøng ñoâng hôn; nhöng vì saün coù nhöõng phöông tieän di chuyeån
nhanh choùng, nhöõng ngöôøi di daân naøy vaãn coù nhöõng tieáp xuùc
hoaëc trôû laïi thöôøng xuyeân vieáng thaêm gia ñình.
- Nhöõng thay ñoåi
khí haäu cuõng laø moät trong caùc yeáu toá cuûa vieäc ñi daân. Coù
nhieàu ngöôøi nhaän xeùt raèng: trong 25 naêm tôùi ñaây, seõ coù töøng
trieäu ngöôøi bò cöôõng eùp ra ñi vì chính saùch phaù röøng, hoaëc
vì möùc ñoä bieån leân cao.
- Vì naïn khuûng
boá quoác teá, nhieàu chính
phuû ñöa ra nhöõng bieän phaùp raát nghieäm nhaët, ñeå kieåm soaùt
caùc phaàn töû nghi ngôø. Doù ñoù vieäc di daân hay tò naïn trôû
neân khoù khaên hôn tröôùc nhieàu. Ngoaøi vieäc kieåm soaùt ñeà
phoøng nhöõng vuï khuûng boá, nhieàu chính phuû coøn lo sôï nhöõng
toäi aùc lan traøn, gaây neân baát maõn vaø ñe doïa neàn an ninh nôi
daân chuùng. Do ñoù, vieäc di daân vaø tò naïn cuõng bò haõn cheá
nhieàu.
Ñöùc TGM chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Di daân vaø Tò naïn keát thuùc cuoäc hoïp baùo baèng nhöõng lôøi sau ñaây: “Trong khi chuùng ta noùi ñeán hieän töôïng di daân hay tò naïn, tröôùc heát chuùng ta caàn nhôù raèng: chuùng ta ñang noùi ñeán “nhöõng con ngöôøi“; moãi moät ngöôøi coù moät caên cöôùc, moät boä maët, moät lòch söû rieâng; hoï laø nhöõng ngöôøi ñöôïc yeâu thöông vaø bieát yeâu thöông; hoï coù nhöõng noãi vui, buoàn, khoå cöïc nhö moïi ngöôøi khaùc. Moãi ngöôøi trong hoï laø moät con ngöôøi coù boån phaän vaø quyeàn lôïi, coù nhöõng ñoøi hoûi, nhöõng öôùc voïng chính ñaùng, nhöõng yeáu ñuoái, sai loãi nhö moïi ngöôøi trong chuùng ta. Ra ñi, hoï chæ öôùc mong ñöôïc ñoùn nhaän, nhö chuùng ta trong hoaøn caûnh tuùng cöïc cuõng öôùc mong ñöôïc ngöôøi khaùc thoâng caûm vaø ñoùn nhaän, chia seû. Giöõa chuùng ta vôùi hoï chæ coù moät khaùc bieät chính yeáu naøy, laø ñôøi soáng cuûa hoï bò ñaùnh daáu caùch thaûm thöông taïi nôi hoï sinh ra. Vì theá, heát thaûy chuùng ta, caùch rieâng neáu chuùng ta laø caùc tín höõu Kitoâ, chuùng ta phaûi thoâng caûm, phaûi giuùp ñôõ nhöõng anh chò em naøy khoâng coøn phaåm giaù con ngöôøi, khoâng coøn boån phaän, khoâng quyeàn lôïi gì nöõa taïi queâ höông cuûa hoï nöõa. Chuùng ta, ngöôøi coâng giaùo, haõy nhôù lôøi Chuùa Gieâsu noùi: “Phuùc cho nhöõng ai coù loøng thöông xoùt, vì hoï seõ ñöôïc thöông xoùt laïi”.
(TÑK)