Ñöùc Cha Isaias Duarte Cancino

TGM Cali, Colombia, bò saùt haïi daõ man

Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai

Radio Veritas Asia, Philippines

Ñöùc Cha Isaias Duarte Cancino, TGM Cali, Colombia, bò saùt haïi daõ man.

Ñöùc Cha Isaias Duarte Cancino, TGM giaùo phaän Calì, beân Colombia, 63 tuoåi, bò hai teân laï maët, saùt haïi chieàu thöù baåy 16 thaùng 3 naêm 2002, ngay sau khi ngaøi vöøa cöû haønh thaùnh leã cho 70 ñoâi taân hoân taïi nhaø thôø giaùo xöù “Buen Pastor“  (Chuû chieân laønh). Ngaøi bò baén vaøo ñaàu vaø ñöôïc chôû ngay ñeán beänh vieän thaønh phoá; nhöng ngaøi ñaõ qua ñôøi ngay, vì veát thöông quaù naëng. Linh muïc thö kyù vaø ngöôøi taøi xeá cho bieát: Hai teân saùt nhaân kia ñaõ duøng xe gaén maùy taåu thoaùt... Leã an taùng Ñöùc TGM ñöôïc cöû haønh ngaøy 19/ 03/2002, Leã Thaùnh Giuse, do ÑHY Pedro Bubiano Saenz, TGM Bogotaø (thuû ñoâ Colombia) chuû teá nhaân danh ÑTC.

Chuùa nhaät ngaøy 17/03/2002, trong giôø ñoïc Kinh Truyeàn Tin vôùi caùc ngöôøi haønh höông tuï hoïp taïi Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ, vôùi söï ñau  buoàn saâu xa vaø gioïng caûm ñoäng, ÑTC noùi: “Töø Colombia, toâi nhaän ñöôïc tin ñau ñôùn veà caùi cheát cuûa Ñöùc Cha Isaias Duarte Cancino, TGM Cali, bò gieát moät caùch  daõ man, trong luùc ngaøi töø giaùo xöù Chuû chieân laønh ra veà, sau khi ñaõ cöû haønh thaùnh leã cho nhieàu ñoâi taân hoân. Vò chuû chaên quaûng ñaïi vaø can ñaûm naøy trong vieäc rao giaûng Tin Möøng, ñaõ traû baèng moät giaù raát cao nhö vaäy cho söï beânh vöïc cöông quyeát cuûa ngaøi ñoái vôùi söï soáng con ngöôøi, söï choáng ñoái maïnh meõ cuûa ngaøi ñoái vôùi baát cöù hình thöùc  baïo löïc naøo  vaø söï hieán thaân cho vieäc thaêng tieán xaõ hoäi, töø söï gôïi höùng cuûa  Phuùc aâm“. ÑTC noùi tieáp: “Trong khi toâi caàu nguyeän cho söï nghæ yeân cuûa Vò quaù coá vaø noùi leân söï gaàn guõi cuûa toâi vôùi Giaùo hoäi Colombia, ñang khoùc thöông söï qua ñi theâ thaûm cuûa ngaøi, toâi cuõng khuyeán khích moät laàn nöõa ngöôøi daân Colombia haõy tieáp tuïc theo ñuoåi nhöõng con ñöôøng cuûa ñoái thoaïi, baèng vieäc loaïi tröø moïi hình thöùc baïo löïc, moïi baét ngöôøi ñoøi chuoäc tieàn  vaø baèng daán thaân maïnh meõ trong nhöõng con ñöôøng ñích thöïc cuûa hoøa bình“.

Ñöùc Hoàng Y Angelo Sodano, Quoác Vuï Khanh, nhaân danh ÑTC ñaõ göûi moät ñieän vaên daøi chia buoàn ñeán Ñöùc Cha Alberto Giraldo  Jaramillo, TGM Medellin, chuû tòch HÑGM Colombia. Ñaïi yù böùc dieän vaên noùi raèng: ÑTC raát ñau ñôùn khi nhaän ñöôïc tin veà vuï saùt haïi Ñöùc TGM Isaias Duarte Cancino, TGM Cali. Ngaøi xin guûi ñeán Haøng Giaùm muïc Colombia, caùch rieâng ñeán caùc Linh muïc vaø giaùo daân Toång giaùo phaän Cali, cuõng nhö thaân nhaân cuûa Vò quaù coá nhöõng lôøi chia buoàn tha thieát nhaát, ñoàng thôøi ngaøi daâng leân Chuùa lôøi caàu nguyeän cho Vò Chuû chaên toát laønh naøy.

Ñieän vaên nhaéc ñeán nhöõng ñöùc tính ñaëc bieät cuûa Vò chuû chaên can ñaûm vaø quaûng ñaïi naøy, ñeán coâng vieäc cuûa ngaøi trong phuïc vuï Giaùo hoäi vaø anh chò em, caùch rieâng trong vieäc beânh vöïc coâng lyù, hoøa bình cho daân toäc cuûa ngaøi, töø nhieàu naêm bò thöû thaùch. Ngaøi öôùc mong raèng: Giaùo hoäi taïi Quoác gia yeâu quí naøy ñöøng ñeå mình bò ñeø beïp bôûi naûn chí vaø bôûi nhöõng khoù khaên trong söù vuï rao giaûng Tin Möøng veà söï Soáng vaø Hoøa bình, traùi laïi haõy daán thaân trong vieäc xaây döïng moïi hình thöùc cuûa cuoäc chung soáng huynh ñeä, lieân ñôùi vaø hoøa bình hôn.

ÑTC leân aùn moïi hình thöùc gaây haïi ñeán söï soáng vaø phaåm giaù con ngöôøi. Ngaøi xin Thieân Chuùa toaøn naêng giuùp Nhaø Caàm quyeàn vaø Daân toäc Colombia cöông quyeát tieán treân con ñöôøng daãn ñeán hoøa bình ñích thöïc, thaønh quaû cuûa coâng lyù, cuûa ñoái thoaïi vaø cuûa söï toân troïng caùc quyeàn caên baûn cuûa con ngöôøi.

Ñieän vaên keát thuùc: “Trong khi hieäp thoâng chaët cheõ vôùi nhöõng  ñau ñôùn cuûa Giaùo hoäi Colombia tröôùc söï maát ñi cuûa Ngöôøi anh em trong Haøng Giaùm muïc, ÑTC taän tình guûi tôùi Ñöùc Cha, ñaïi dieän Haøng Giaùm muïc,  Pheùp Laønh Toøa Thaùnh ñaëc bieät, nhö baûo ñaûm nieàm hy voïng saâu xa nôi Chuùa phuïc sinh“.

Xuùc ñoäng vaø ñau ñôùn veà caùi cheát theâ thaûm cuûa Vò chuû chaên nhaân laønh naøy, töøng trieäu ngöôøi daân Colombia ñaõ ñeán  kính vieáng thi haøi vaø döï leã an taùng cuûa ngaøi, moät vò giaùm muïc can ñaûm beânh vöïc ngöôøi daân, khoâng ñeám xæa ñeán nhöõng ñe doïa, caøng luùc caøng trôû neân nguy hieåm hôn, nhaát laø töø luùc ngaøi toá caùo vieäc duøng tieàn baïc cuûa vieäc saûn xuaát, buoân baùn chaát ma tuùy, vaøo vieäc tuyeân truyeàn tuyeån cöû quoác hoäi ngaøy 10 thaùng 3 naêm 2002.

Thöù hai 18/03/2002, chính Toång thoáng Coäng hoøa Colombia, oâng Andreùs Pastrana, thuoäc Ñaûng Baûo thuû, tieát loä raèng: Ñöùc Giaùm muïc bò ñe doïa traàm troïng; vì theá Cô quan an ninh ñaõ daønh cho ngaøi moät ñoaøn hoä veä, nhöng ngaøi töø choái, bôûi vì ngaøi coi nhöõng ñe doïa naøy khoâng thöïc söï coù tính caùch nghieâm troïng.

Ñöùc TGM ñaõ nhieàu laàn leân tieáng choáng laïi taát caû nhöõng ai ñoùng vai troø chuû choát trong cuoäc noäi chieán hieän nay taïi Colombia, caùch rieâng Löïc Luôïng caùch maïng  vuõ trang (Farc), roài nhoùm baùn quaân söï thuoäc khuynh höôùng cöïc höõu,  saùt haïi vaø ñaáu toá ngöôøi daân bò toá caùo coäng taùc vôùi phe du kích. Ngaøi cuõng choáng laïi caùc nhaø chính trò tham nhuõng vaø choáng caû tính caùch voâ hieäu nghieäm cuûa chöông trình hoøa bình cuûa Toång thoáng.

Ñöùc Cha Duarte Cancino khoâng phaân bieät maàu saéc chính trò naøo, ngaøi chæ nghó ñeán nhöõng naïn nhaân voâ toäi bò saùt haïi, baát cöù do phe phaùi naøo. Thaùng 6 naêm 1999, sau vuï baét coùc 140 tín höõu coâng giaùo do phía Quaân ñoäi giaûi phoùng quoác gia, Vò chuû chaên can ñaûm naøy ñaõ ra vaï tuyeät thoâng 50 phieán quaân thuoäc boä chæ huy, ñaõ doät nhaäp vaøo  nhaø thôø ñeå baét coùc caùc tín höõu. Nhöng moät trong caùc ñe doïa nguy hieåm hôn caû ñeán ñoä Ñöùc TGM ñaõ phaûi bò gieát cheát, laø do vuï ngaøi leân tieáng toá caùo duøng tieàn cuûa vieäc saûn xuaát, buoân baùn a phieán cho vieäc tuyeân truyeàn tuyeån cöû 10 thaùng 3 naêm 2002.

Caùc vò ñieàu tra vuï saùt haïi Ñöùc TGM Duarte Cancino ñeàu coâng nhaän raèng: nhöõng toá caùo naøy laø neàn taûng; nhöng khoâng theå ñöa ra moät vuï xeùt  xöû, neáu khoâng coù chöùng töø cuûa Ñöùc Giaùm muïc. Khi coøn soáng, ngaøi khöôùc töø vieäc tieát loäï danh tính cuûa nhöõng ngöôøi  naøy, caû luùc Toång thoáng muoán bieát söï vieäc veà nhöõng toá caùo naøy. Vò öùng cöû Toång thoáng, oâng Alvaro Uribe, nhaân vaät raát gaàn guõi Ñöùc TGM, tuyeân boá: “Chuùng ta khoâng theå khoâng tröøng phaït nhöõng thuû phaïm cuûa vuï aùm saùt naøy“.

Ñöùc TGM Duarte Cancino laø nhaân vaät caáp cao nhaát cuûa Haøng giaùo phaåm Colombia bò saùt haïi trong 38 naêm noäi chieán. Cho duø vieäc khoâng tröøng phaït lan traøn moãi ngaøy moãi theâm, nhieàu ngöôøi hy voïng haèng: vôùi soá tieàn 500 ngaøn Euro (hôn 400 ngaøn Myõ kim) Toång thoáng Pastrana daønh ra, ñeå giaûi quyeát vuï saùt haïi naøy, seõ coù theå tìm ra thuû phaïm.

Ngaøy 18/03/2002, moät vuï tai naïn bí nhieäm xe hôi ñaõ xaåy ra gaây thieät maïnh cho Baø Isabella Celis, 40 tuoåi, chuû tòch Thöôïng vieän Colombia, trong khu vöïc do du kích quaân kieåm soaùt.

Trong nhöõng naêm gaàn ñaây taïi Chaâu Myõ latinh ñaõ coù caùc vò chuû chaên can ñaûm sau ñaây bò saùt haïi vì beânh vöïc caùc nhaân quyeàn, phaåm giaù ngöôøi daân, caùch rieâng ngöôøi daân ngheøo bò ñaøn aùp.

Ñöùc Cha Oscar Arnulfo Romero, TGM San Salvador, bò saùt haïi trong luùc cöû haønh thaùnh leã ngaøy 20/03/1980. Trong nhieàu naêm ngaøi choáng laïi cheá ñoä ñoäc taøi quaân ñoäi ñaøn aùp taïi El Salavdor. Trong nhöõng naêm vöøa qua, ngaøy naøy ñaõ ñöôïc cöû haønh nhö ngaøy kính nhôù caùc nhaø truyeàn giaùo bò saùt haïi treân caû theá giôùi.

Ñöùc Hoàng Y Juan Jesus Posados Ocampo, 66 tuoåi, bò saùt haïi cuøng vôùi saùu ngöôøi thaùp tuøng, trong luùc chôø ñôïi taïi saân bay Guadalajara ñeå ñoùn tieáp Ñöùc TGM  Girolamo Prigione, Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Mexico.

Ñöùc Cha Juan Gerardi, 76 tuoåi, bò saùt haïi ngaøy 26/04/1998, ngay tröôùc nhaø ngaøi cö nguï, taïi Thaønh phoá Guatemala. Ngaøi laø moät ngöôøi hoaït ñoäng haêng say cho nhaân quyeàn. Ngaøi bò gieát,  ít ngaøy sau khi cho coâng boá baûn baùo caùo veà nhöõng vi phaïm nhaân quyeàn trong cuoäc noäi chieán taïi Guatemala.

Back to Home Page