Nhaø thôø ñaàu tieân taïi Atyrau
Coäng hoøa Kazakhstan
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Nhaø thôø ñaàu
tieân taïi Atyrau taïi Coäng hoøa Kazakhstan.
(Radio Veritas
Asia - 8/08/2002) - Sau khi cheá ñoä coäng saûn Lieân xoâ
suïp ñoå, caùc Coäng hoøa hôïp thaønh Lieân Bang Soâ vieát,
ñaõ laáy laïi chuû quyeàn vaø neàn ñoäc laäp cuûa mình. Töø ñoù,
ñaïo Coâng giaùo, bò baùch haïi treân 70 naêm döôùi heá ñoä coäng
saûn cuõng ñöôïc töï do hoaït
ñoäng, vaø taùi thieát cô sôû, tuy coøn gaëp raát nhieàu khoù khaên,
nhö taïi Nga trong luùc naøy. Nhöõng khoù khaên taïi Nga thöïc ra khoâng
do Nhaø Caàm quyeàn, nhöng do Giaùo hoäi Chính thoáng, lo sôï tröôùc
söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo. Taïi caùc
coäng hoøa khaùc, töï do toân giaùo xeùt
chung ñöôïc toân troïng nhieàu hôn. Trong thôøi kyø Coäng saûn,
khoâng ai nghe noùi ñeán coù caùc tín höõu Coâng giaùo taïi Moâng
coå, Kazakhstan, Azerbaijan, Georgia, Armeùnie,
Ukraine v.v... Nhöng sau khi Lieân xoâ tan raõ, ÑTC Gioan Phaoloâ
II ñaõ coù theå vieáng thaêm haàu heát caùc nöôùc tröôùc ñaây
thuoäc Lieân Bang Soâ vieát, tröø Nga vaø Bielorussia. Cuoái thaùng 5
naêm 2002, ngaøi ñaõ vieáng thaêm Coäng hoøa Azerbaijan, nôi ñaây, haàu
heát theo Hoài giaùo; ngöôøi Coâng giaùo chæ coù 120 maø thoâi. Sau
Azerbaijan, ÑTC vieáng thaêm Bulgari,
tröôùc ñaây cuõng soáng döôùi cheá ñoä coäng saûn Lieân xoâ; ña
soá daân cö theo Giaùo hoäi Chính thoáng. Cuoái thaùng 9 naêm 2001,
sau vuï khuûng boá taïi New York vaø Washington, ÑTC ñaõ vieáng thaêm
coäng hoøa Kazakhstan, ñaïi ña soá theo
Hoài giaùo. Vò laõnh ñaïo quoác
gia tröôùc ñaây laø moät nhaân vaät quan troïng cuûa Ñaûng coäng
saûn Lieân xoâ. Taïi Kazakhstan soá ngöôøi Coâng giaùo khoaûng 200
ngaøn trong toång soá 15 trieäu daân cö,
soáng raûi raéc treân moät laõnh thoå meânh moâng gaàn 3 trieäu
caây soá vuoâng. Sau chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC, chuùng ta
thaáy nhieàu thaønh quaû cuï theå.
Chuùa nhaät 04/08/2002,
caùc ngöôøi Coâng giaùo cuûa giaùo phaän Atyrau ñaõ coù nhaø thôø
môùi vaø cô sôû giaùo xöù. Nhaø thôø vaø cô sôû naøy ñöôïc
xaây caát, nhôø vaøo vieän trôï taøi chaùnh cuûa “Toå chöùc quoác
teá “Trôï giuùp Giaùo hoäi ñau khoå”, do Cha Van Straaten saùng laäp
sau ñeä nhò theá chieán. Ñaây laø nhaø thôø ñaàu tieân cuûa thaønh
phoá Atyrau, ñaõ ñöôïc Ñöùc Cha Wiktor Skworc, Giaùm muïc giaùo phaän
Tarnow (Ba lan) laøm pheùp khaùnh thaønh, vì giaùo phaän naøy hieän ñang
giuùp ñôõ giaùo phaän Atyrau trong laõnh vöïc muïc vuï.
Giaùo phaän
Atyrau laø moät trong boán giaùo phaän cuûa Coäng hoøa Kazakhstan
(Karaganda, Almaty (thuû ñoâ cuõ), Astana (thuû ñoâ môùi) vaø
Atyrau. Caû boán giaùo phaän ñöôïc thaønh laäp ngaøy 7/07/1999, do moät
Giaùm muïc (giaùo phaän Karaganda) vaø ba Vò Giaùm quaûn Toâng Toøa
quaûn trò. Giaùo phaän Karaganda roäng 711,300 caây soá vuoâng (hôn 2
laàn Vieät nam), vôùi treân 3 trieäu daân cö, trong ñoù chæ coù 40
ngaøn ngöôøi Coâng giaùo (khoaûng 1%).
Giaùo phaän Almaty (cöïu thuû ñoâ Kazakhstan), roäng 711,400 caây
soá vuoâng cuõng hôn 2 laàn Vieät nam) vôùi treân 6 trieäu daân cö,
trong ñoù coù 50 ngaøn Coâng giaùo (0,8%) - Giaùo
phaän Astana roäng 576,000 caây soá vuoâng, vôùi gaàn 4 trieäu
daân cö, trong ñoù coù 90 ngaøn ngöôøi Coâng giaùo (khoaûng 2,3%).
Giaùo phaän Atyrau goàm 736,000 caây soá vuoâng (hôn 2 laàn Vieät nam)
vôùi daân soá gaàn 3 trieäu, nhöng Coâng giaùo chæ coù 160 ngöôøi
--(xin nhaán maïnh: 160 ngöôøi) -- maø thoâi,
hôïp thaønh giaùo xöù duy nhaát: giaùo xöù Atyrau.
Trong thaùnh leã
laøm pheùp nhaø thôø giaùo xöù Atyrau coù söï hieän dieän cuûa
Ñöùc TGM Jozef Wesolowski, Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Kazakhstan,
Ñöùc Cha Pawel Lenga, Giaùm muïc Giaùo phaän Karaganda vaø ba Vò giaùm
quaûn Toâng Toøa cuûa giaùo phaän Astana (thuû ñoâ môùi) - Almaty (thuû
ñoâ cuõ) vaø Atyrau.
Thaønh phoá
Atyrau coù 140 ngaøn daân cö. Theo thoáng keâ, chæ coù 160 ngöôøi Coâng
giaùo maø thoâi. Coâng vieäc muïc vuï vaø truyeàn giaùo, vöøa khôûi
söï, nhöng raát meânh moâng vaø vaát vaû. Noùi ñuùng ra, giaùo phaän
Atyrau coù hai giaùo xöù: moät trong thaønh phoá vaø moät trong mieàn
Altiouoinsk, caùch xa thaønh phoá khoaûng 600 caây soá.
Tröôùc khi coù
nhaø thôø giaùo xöù, caùc tín höõu Coâng giaùo tuï hoïp nhau taïi
nhaø cha sôû. Nay coäng ñoàng Coâng giaùo nhoû beù taïi ñaây haõnh
dieän veà nhaø thôø môùi, ñöôïc daâng kính Chuùa bieán hình treân
nuùi Tabor (leã vaøo ngaøy 6/08/2002), vôùi caùc cô sôû cuûa giaùo xöù,
daønh cho caùc coâng vieäc töø thieän baùc aùi. Taát caû naèm trong
moät khu ñaát roäng moät ngaøn thöôùc vuoâng. Coâng vieäc muïc vuï
chuù troïng khoâng nhöõng ñeán caùc phöông phaùp truyeàn thoáng, nhöng
taïi ñaây caàn quan taâm caùch rieâng ñeán caùc vaán ñeà xaõ hoäi,
nghóa laø ñeán vieäc giuùp ñôõ taát caû nhöõng ai caàn giuùp
ñôõ, duø hoï khoâng ñeán nhaø thôø hay khoâng thuoäc coäng ñoàng
Coâng giaùo. Coâng vieäc töø thieän baùc aùi naøy cuõng ñöôïc thi
haønh taïi Almaty vaø caùc giaùo phaän khaùc cuûa Kazakhstan vaø taïi
caùc quoác gia tröôùc ñaây thuoäc Khoái Lieân xoâ, vì taïi nhöõng
nôi naøy coù raát nhieàu ngöôøi soáng trong caûnh cuøng cöïc. Ño
ñoù Giaùo hoäi phaûi thi haønh söù vuï cuûa mình trong vieäc rao giaûng
Tin Möøng cuõng nhö trong vieäc thaêng tieán toaøn dieän con ngöôøi.
Môùi ñaây
Ñöùc Giaùm quaûn Toâng Toøa giaùo phaän Almaty nhaán maïnh raèng:
vieäc raát quan troïng laø caùc giaùo xöù trôû neân nhöõng trung taâm
coù ñuû khaû naêng thi haønh caùc dòch vuï xaõ hoäi ñoái vôùi ngöôøi
daân. Nhaø thôø chính toøa Almaty, daâng kính Chuùa Ba Ngoâi, nôi coù
toøa Giaùm muïc, ñaõ trôû neân ñieåm gaëp gôõ vaø ñoùn tieáp caùc
ngöôøi ngheøo ban ngaøy, nôi chuaån bò böõa aên, nôi truù troï cho
caùc ngöôøi taøn taät, nôi ñoùn nhaän beänh nhaân, vaø moät nhaø
moà coâi. Caùc cô sôû naøy do caùc Cha Doøng Phanxicoâ vaø caùc Nöõ
tu Phanxicoâ ñieàu haønh. Hieän nay taïi Kazakhstan coù caùc Tu hoäi
sau ñaây: Caùc Cha Phanxicoâ, caùc Nöõ tu Phanxicoâ, caùc Gíao só Doøng
Ñöùc Maria, Doøng Thuïy só “Pro Deo“ vaø töø naêm 1999, Opus Dei
cuõng ñeán truyeàn giaùo taïi ñaây.
Theo Sô Madalena
Sumilasova, thuoäc Doøng Phanxicoâ, thì soá ngöôøi Coâng giaùo taïi
Kazakhstan coù theå ñoâng hôn nhieàu (khoâng phaûi hôn 100 ngaøn nhö
baûn thoáng keâ), bôûi vì - theo Sô - nhieàu tín höõu giöõ ñaïo
trong aâm thaàm, khoâng ñeán nhaø thôø. Thöïc söï khoaûng caùch
quaù meânh moâng, phöông tieän giao thoâng khoù khaên, thieáu caùc nôi
phuïng töï vaø nhaân söï muïc vuï, truyeàn giaùo... Neân nhôù:
Trong thôøi kyø baùch haïi döôùi cheá ñoä coäng saûn, nhieàu ngöôøi
Coâng giaùo bò löu ñaày taïi caùc mieàn röøng thieâng nöôùc ñoäc
naøy. Nhieàu ngöôøi ñaõ cheát ñi, nhöng con chaùu cuûa hoï, haàu
heát ñaõ ñöôïc röûa toäi vaø giöõ vöõng ñöùc tin nhôø theá
heä tröôùc truyeàn laïi cho theá heä sau, nhöng, vì hoaøn caûnh khoù khaên, khoâng theå soáng
ñaïo caùch coâng khai.
Chuyeán vieáng
thaêm cuûa ÑTC taïi mieàn naøy ñaõ laøm cho caùc coäng ñoàng Coâng
giaùo nhoû beù taïi ñaây ñöôïc bieát ñeán, noùi ñeán vaø
ñöôïc naâng ñôõ veà tinh thaàn cuõng nhö vaät chaát, ñeå coù
theå phaùt trieån giöõa nhöõng khoù khaên lôùn lao cuûa ban ñaàu.
Kazakhstan, vôùi chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC vaøo cuoái thaùng 9 naêm
2001, ñaõ muoán trôû neân chieác caàu giöõa Ñoâng vaø Taây. Chuyeán
vieáng thaêm naøy ñaõ laøm cho theá giôùi bieát ñeán vaø coäng taùc
vôùi Kazakhstan nhieàu hôn, bôûi vì Kazakhstan, ngoaøi vai troø laø
chieác caàu giöõa Ñoâng vaø Taây, coøn laø mieàn ñaát raát phong
phuù veà laâm saûn, khoaùng saûn
vaø nhaát laø veà daàu hoûa. Chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC ñaõ cuûng
coá ñöùc tin cuûa caùc coäng ñoàng Coâng giaùo nhoû beù taïi mieàn
naøy, beù nhoû, nhöng raát can ñaûm trong vieäc minh chöùng ñöùc
tin taïi moät xaõ hoäi ñaày
khoù khaên, giöõa ñaïi ña soá Hoài giaùo vaø Chính thoáng.
Söï hieän dieän cuûa ÑTC ñaõ ñem laïi nhieàu thaønh quaû toát ñeïp: Söï coäng taùc giöõa Chính phuû vaø Giaùo hoäi trong vieäc coå voõ hoøa bình theá giôùi - khuyeán khích cuoäc chung soáng hoøa bình giöõa caùc daân toäc, caùch rieâng giöõa caùc toân giaùo, baèng vieäc ñeà cao göông maãu cuûa Kazakhstan - ñaõ gaây ñöôïc nhieàu caûm tình nôi caùc tín höõu Hoài giaùo vaø Chính thoáng. Trong caùc thaønh quaû thieâng lieâng, cuõng neân nhaéc laïi moät thaønh quaû ñöôïc baùo chí noùi ñeán nhieàu sau chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Kazakhstan: Vieäc trôû laïi Ñaïo Coâng giaùo cuûa coâ Sveta Barbassova, moät thieáu nöõ 22 tuoåi. Trong chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC coâ ñaõ giöõ vai troø thoâng dòch vieân, vai troø kín ñaùo, nhöng raát hieäu nghieäm. Trong Thaùnh leã troïng theå taïi Astana tröôùc 40 ngaøn ngöôøi tham döï: ñaây laø giôø phuùt quyeát ñònh cuûa Coâ. Coâ keå laïi vieäc trôû laïi cuûa mình nhö sau: “Toâi ñaõ caûm thaáy trong thaùnh leã naøy söï hieän dieän roõ raøng cuûa Maàu nhieäm, moät caùch heát söùc xaùc thöïc ñeán ñoä coù theå sôø moù ñöôïc. Toâi caûm thaáy Thieân Chuùa hieän dieän giöõa chuùng toâi“. Moät söï laï khaùc: Trong buoåi vieáng thaêm Ñaïi hoïc Astana, caùc sinh vieân haàu heát thuoäc Hoài giaùo vaø Chính thoáng ñaõ daønh cho ÑTC moät cuoäc tieáp ñoùn raát noàng haäu, khoâng thua keùm caùc sinh vieân vaø thanh nieân Coâng giaùo. Coù sinh vieân ñaõ oâm hoân ÑTC nhö ngöôøi Cha, ngöôøi Baïn thaân; roài nhoùm naøy nhoùm khaùc, caùch rieâng nhoùm hoøa nhaïc, ñaõ chuïp hình kyû nieäm vôùi ÑTC. Hoï laéng nghe ngaøi vaø sau ñoù ñaõ coù moät vaøi sinh vieân xin trôû laïi Ñaïo Coâng giaùo, nhö coâ Sveta Barbassova. Ngoaøi nhöõng tröôøng hôïp coâng khai naøy, coøn nhieàu vieäc kyø dieäu Thieân Chuùa laøm caùch aâm thaàm trong caùc taâm hoàn, chuùng ta khoâng theå bieát heát ñöôïc. “Toâi troàng, Apollo töôùi, nhöng Thieân Chuùa laøm cho caây moïc leân “ (1Cor 3, 6).