Vaøi nhaän ñònh toång keát

veà chuyeán vieáng thaêm laàn thöù 97 cuûa ÑTC

taïi Toronto, Guatemala vaø Mehico

Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai

Radio Veritas Asia, Philippines

Vaøi nhaän ñònh toång keát veà chuyeán vieáng thaêm laàn thöù 97 cuûa ÑTC taïi Toronto, Guatemala vaø Mehico.

(Radio Veritas Asia - 2/08/2002) - Chuyeán vieáng thaêm 10 ngaøy cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II taïi  ba ñòa ñieåm: taïi Toronto, Canada,  taïi thuû ñoâ Guatemala vaø taïi thuû ñoâ Meâhicoâ,  ñöôïc khôûi söï ngaøy 23 thaùng 7/2002 vaø  keát thuùc saùng thöù saùu muøng 02 thaùng 8/2002. Ñaây laø moät trong caùc chuyeán vieáng thaêm vaát vaû, caùch rieâng ñoái vôùi tuoåi cao (82 tuoåi) vaø söùc yeáu cuûa ÑTC trong luùc naøy. Taïi Toronto, ÑTC chuû toïa Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû laàn thöù XVII. Ngaøi gaëp gôõ thanh nieân ba laàn: trong buoåi ñoùn tieáp vaø giôùi thieäu 172 phaùi ñoaøn tham döï Ngaøy Quoác Teá Giôiùi Treû (QTGT) chieàu thöù naêm 25 thaùng 7/2002 taïi “Khu Vöïc Trieån Laõm”  cuûa Thaønh phoá Toronto - roài trong buoåi canh thöùc caàu nguyeän chieàu thöù baåy 27/07/2002 taïi “Downsview Park“ (saân bay cuõ cuûa thaønh phoá) vaø sau cuøng trong Thaùnh leã beá maïc vaøo saùng Chuùa  nhaät 28/07/2002 cuõng taïi Downsview Park.

Caùc phöông tieän truyeàn thoâng  vaø daân chuùng xem ra laõnh ñaïm trong nhöõng ngaøy ñaàu, nhöng sau ñoù, vôùi con soá tham döï ñoâng ñaûo cuûa treân 800 ngaøn thanh nieân, baát keå trôøi möa, gioù baõo,  ñaõ thay ñoåi thaùi ñoä, ca ngôïi, caûm phuïc, vaø coi Ngaøy QTGT  nhö moät  pheùp laï khoâng nhöõng ñoái vôùi giôùi treû, nhöng caû vôùi ngöôøi daân Canada. Nhaø caàm quyeàn Canada coâng nhaän: ñaây laø moät bieán coá ñaùng ghi nhôù trong lòch söû Ñaát nöôùc.

Töø giaõ Toronto trong meán tieác cuûa giôùi treû vaø ngöôøi daân Canada, saùng thöù hai 29/07/2002, ÑTC leân ñöôøng ñi Guatemala,  ñeå chuû teá thaùnh leã phong Hieån Thaùnh cho Chaân phöôùc Pedro de San Joseù de Betancurt taïi Tröôøng ñua ngöïa cuûa Thaønh phoá vôùi söï tham döï cuûa 700 ngaøn tín höõu Coâng giaùo ñeán  töø caùc mieàn trong nöôùc, baèng moïi phöông tieän cuûa daân ngheøo, keå caû vieäc ñi boä suoát  ñeâm.

Taïi ñaây, tuy ngheøo naøn, ngöôøi daân Guatemala ñaõ daønh cho ÑTC moät cuoäc tieáp ñoùn heát söùc noàng haäu vaø quaûng ñaïi. Ngoaøi vieäc tuoán ra caùc ngaû ñöôøng ñeå hoan hoâ chaøo möøng, daân chuùng ñaõ vaát vaû trong nhieàu ngaøy ñeå laøm moät chieác thaûm hoaøn toaøn baèng boâng hoa töôi ñuû maàu saéc daøi 7 caây soá treân quaõng ñöôøng daøi 14 caây soá töø saân bay veà Toøa Söù Thaàn ôû thuû ñoâ, nôi ÑTC ñi qua. Thaûm naøy coøn ñöôïc giöõ laïi ñeå hoâm sau ÑTC laïi qua moät laàn nöõa, khi ngaøi  rôøi Guatemala, leân ñöôøng ñi Mexico. Ñaây laø moät cöû chæ heát söùc ñaëc bieät, bieåu loä loøng kính meán vaø bieát ôn cuûa toaøn daân ñoái vôùi ÑTC,  vì ngaøi ñaõ coù nhieàu coâng trong vieäc chaám döùt cuoäc noäi chieán keùo daøi  36 naêm taïi mieàn naøy. Ñaây laø laàn thöù ba ÑTC vieáng thaêm Guatemala. Laàn naøy,  duø söùc khoûe yeáu keùm vaø meät nhoïc nhieàu,  sau nhöõng cöû haønh Ngaøy QTGT taïi Toronto, ÑTC quyeát taâm ñeán ñaây moät laàn nöõa, ñeå toân phong leân baäc Hieån Thaùnh Chaân phöôùc Pedro de San Joseù de Betnacurt, Vò Thaùnh cuûa caùc ngöôøi ngheøo, cuûa coâng vieäc töø thieän, baùc aùi vaø cuûa  vieäc phaùt trieån toaøn dieän con ngöôøi, caùch rieâng ñoái vôùi ngöôøi daân thoå cö (indios) vaø cuõng  laø Vò Thaùnh ñaàu tieân cuûa daân toäc Guatemala.

Sau Guatemala, ÑTC leân ñöôøng ñi thuû ñoâ  Mehicoâ, chaëng sau cuøng cuûa chuyeán ra ñi laâu daøi vaø vaát vaû naøy. Ñaây laø laàn thöù naêm ÑTC vieáng thaêm Mehicoâ, moät ñaëc aân daønh cho quoác gia raát coâng giaùo naøy (95%); nhöng tieác thay, trong  voøng 70 naêm, Giaùo hoäi taïi ñaây ñaõ bò baùch haïi vaø bò loaïi ngoaøi leà xaõ hoäi, bôûi moät cheá ñoä chính trò thuø nghòch. Vôùi caùc chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC, Mehico ñaõ daàn thay ñoåi vaø Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi ñaây ñaõ laáy laïi ñöôïc ñòa vò cuûa mình trong xaõ hoäi. Giöõa Toøa Thaùnh vaø Mehico ñaõ coù quan heä ngoaïi giao töø naêm 1992. Giaùo hoäi Coâng giaùo ñöôïc coâng nhaän laø “moät phaùp nhaân“. Giaùo hoäi vaø Chính phuû, aùp duïng chính saùch “taùch rôøi” giöõa Nhaø nöôùc vaø Giaùo hoäi, hoaït ñoäng trong laõnh vöïc rieâng cuûa mình. Theá quyeàn vaø thaàn quyeàn khaùc nhau, nhöng cuøng theo ñuoåi moät muïc ñích: coâng ích cuûa ngöôøi daân. Ñeå ñaït muïc ñích naøy, Nhaø nöôùc vaø Giaùo hoäi caàn coäng taùc vôùi nhau vaø toân troïng nhau.

Töø naêm 2000, laàn thöù nhaát, Mehico coù moät vò Toång thoáng Coâng giaùo, oâng Vicente Fox. Trong leã nghi ñoùn tieáp ÑTC taïi Saân bay quoác teá Mehico, laàn ñaàu tieân moät Vò Toång thoáng Mehicoâ baùi goái kính chaøo, roài hoân tay ÑTC, khaùc haún thaùi ñoä cuûa Vò Toång Thoáng Meâhicoâ ñoùn tieáp ÑTC thaùng Gieâng naêm 1979.

Hoâm sau ñöông kim Toång thoáng Vivente Fox,  coøn hieän dieän trong Thaùnh leã Phong Hieån Thaùnh taïi Ñeàn thôø Guadalupe. OÂng cuõng laø moät tín höõu suøng kính Ñöùc Meï Guadalupe. Baùo chí cuûa caùc nhoùm ñoái laäp chæ trích thaùi ñoä cuûa Toång thoáng, vì khoâng toân troïng chính saùch “li khai“. OÂng ñaõ traû lôøi thaúng thaén nhö sau: “Hieán phaùp coâng nhaän töï do toân giaùo. Toång thoáng cuõng laø moät coâng daân, coù quyeàn höôûng quyeàn thieâng lieâng naøy. Hôn nöõa, toâi tham döï Thaùnh leã trong tö caùch laø moät tín höõu Coâng giaùo, khoâng nhaân danh Chính phuû“. Vôùi thaùi ñoä naøy,  caùc baùo uûng hoä Toång thoáng,  ñaõ vieát nhö sau: xem ra Toång thoáng quyeát taâm ñaåy maïnh böôùc quaët lòch söû vaø höôùng daãn Mehico sang moät giai ñoaïn môùi.

Ngöôøi daân Mehico cuõng nhö ngöôøi daân Guatemala ñaõ daønh cho ÑTC moät cuoäc tieáp ñoùn heát söùc noàng haäu. Söï noàng haäu, haêng say naøy moãi ngaøy moãi taêng. Treân quaõng ñöôøng daøi 20 caây soá töø Toøa Söù Thaàn ñeán Ñeàn thôø Guadalupe, ngöôøi daân tuoán ra hai beân ñöôøng,  khoâng moät choã troáng, khoâng sôï möa gioù, khoâng ngaïi chôø ñôïi laâu giôø... ñeå ñöôïc nhìn thaáy ÑTC, ñeå  hoan hoâ chaøo möøng ngaøi, ñaáng ñöôïc  hoï yeâu meán nhö Vò aân nhaân, nhö  moät ngöôøi Cha, nhö vò höôùng daãn... Hoï tung hoa treân xe cuûa ÑTC, hoï vaãy côø, hoâ to, haùt xöôùng .... Theo baùo chí, soá ngöôøi tuoán ra caùc ngaû ñöôøng chaøo ñoùn ÑTC coù treân moät trieäu. Soá ngöôøi döï thaùnh leã Phong Hieån Thaùnh trong Ñeàn thôø vaø ngoaøi saân (qua caùc maøn aûnh TV) khoaûng 60 ngaøn. Nhaät  baùo La  Stampa keå laïi: moät soá thanh nieân chôø ñôïi 20 tieáng ñoàng hoà vaø nguû laïi beân Ñeàn thôø Guadalupe, ñeå  daønh choã tham döï thaùnh leã do ÑTC cöû haønh. Moät hieän töôïng raát khoù hieåu, neáu khoâng coù ñöùc tin. Cuõng nhaät baùo naøy vieát vôùi töïa lôùn nhö sau: “Ñöùc Gioan Phaoloâ II chinh phuïc ñöôïc  daân chuùng”.

Tình yeâu meán, loøng bieát ôn cuûa daân toäc Mehicoâ ñöôïc bieåu loä trong caùc cuoäc tieáp ñoùn, caùc cuoäc gaëp gôõ, caùc thaùnh leã do ÑTC cöû  haønh. Taát caû vieäc bieåu loä taâm tình naøy laø ñeå ñaùp laïi nhöõng hy sinh, vaát vaû, meät nhoïc cuûa ÑTC vaø ñaùp laïi söï tin töôûng cuûa ngaøi vaøo töông lai Giaùo hoäi taïi Myõ Chaâu.

Nhìn laïi töø ñaàu Trieàu Giaùo Hoaøng, chuùng ta hieåu ñöôïc phaàn naøo nhöõng chuyeán ra ñi vaø ñaëc bieät nhöõng chuyeán vieáng thaêm taïi caùc nöôùc Chaâu Myõ Latinh. ÑTC ñaët tin töôûng vaøo Giaùo hoäi taïi mieàn naøy. Chæ ít thaùng sau khi ñöôïc choïn leân keá vò thaùnh Pheâroâ taïi ngai toøa Roma, ÑTC leân ñöôøng vieáng thaêm Puebla cuûa Mehico, ñeå chuû toïa Hoäi nghò caùc giaùm muïc Chaâu Myõ Latinh, ñeå cuøng vôùi caùc ngaøi phaùc hoïa moät chöông trình taùi rao giaûng Tin Möøng. Ngaøi ñaõ cuøng vôùi caùc vò chuû chaên mieàn naøy toå chöùc leã möøng 500 khaùm phaù Taân theá giôùi vaø vieäc rao giaûng Tin möøng cho caùc daân toäc taïi ñaây.

Thaùng 10 naêm 1992, ÑTC ñaõ ñeán Chaâu Myõ ñeå cuøng vôùi caùc Giaùm muïc vaø Coäng ñoàng Coâng giaùo Chaâu Myõ möøng kyû nieäm 500 naêm rao giaûng Tin Möøng, ñoàng thô øi thuùc ñaåy moät ñaø tieán môùi  trong vieäc taùi rao giaûng Tin Möøng trong Ngaøn naêm thöù ba. Ngaøi ñaõ cöû haønh thaùnh leã taïi Ñeàn thaùnh Guadalupe, ñieåm haønh höông cuûa caùc daân toäc Chaâu Myõ, ñeå phuù thaùc coäng vieäc taùi rao giaûng Tin Möøng cho Ñöùc Trinh Nöõ Maria “Stella dell’evangelizzazione“ (Ngoâi Sao  Saùng cuûa vieäc rao giaûng Tin Möøng). Chuùng ta thaáy roõ: Chaâu Myõ laø nôi ñöôïc ÑTC vieáng thaêm nhieàu laàn hôn caû, nhieàu nöôùc ñöôïc vieáng thaêm ba, boán, naêm laàn. ÑTC tin töôûng vaøo Chaâu luïc naøy, vì taïi ñaây  coù hôn nöûa daân soá Coâng giaùo hoaøn caàu (khoaûng 600 trieäu). ÑTC  vaãn thöôøng noùi: Töông lai Giaùo hoäi ôû nôi Chaâu Myõ. Vì theá trong Khoùa hoïp ngoaïi leä cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc (THÑGM) (cuoái naêm 1997), ÑTC muoán raèng: Baéc, Trung, Myõ chaâu hôïp thaønh moät Chaâu duy nhaát: Chaâu Myõ, ñeå cuøng coäng taùc chaët cheõ trong vieäc taùi rao giaûng Tin Möøng taïi  ñaây. Baéc Myõ giaàu veà vaät chaát, haõy giuùp Trung vaø Nam Myõ  ñang phaùt trieån vaø ngheøo naøn, nhöng laïi giaàu  veà nhaân söï.

Laàn naøy, trong chuyeán vieáng thaêm taïi Hai thaønh phoá Guatemala vaø Mexicoâ, ÑTC muoán nhaán maïnh ñeán chöông trình taùi rao giaûng Tin Möøng taïi Chaâu luïc naøy phaûi döïa treân con ñöôøng ñaõ ñöôïc hai  Vò Thaùnh môùi Pedro de San Joseù vaø Juan Diego vaïch ra. Thaùnh Pedro de San Joseù, Vò thaùnh cuûa caùc ngöôøi ngheøo, cuûa vieäc phaùt trieån. Giaûng trong thaùnh leã Phong Hieån Thaùnh, ÑTC nhaán maïnh: “Vò Thaùnh môùi laø moät lôøi môøi goïi khaån caáp veà thöïc haønh loøng thöông xoùt trong xaõ hoäi ngaøy nay, nhaát laø trong luùc bieát bao con ngöôøi ñang chôø ñôïi baøn tay caáp cöùu. Chuùng ta haõy nghó ñeán caùc treû em vaø thanh nieân khoâng nhaø ôû, khoâng ñöôïc giaùo duïc, nghó ñeán caùc ngöôøi phuï nöõ bò boû rôi vôùi bieát bao nhu caàu phaûi ñoái phoù; nghó ñeán caùc naïn nhaân cuûa caùc toå chöùc toäi aùc, naïn nhaân cuûa maõi daâm hoaëc cuûa thuoác phieán, nghó ñeán caùc beänh nhaân khoâng ñöôïc giuùp ñôõ hay caùc ngöôøi giaø caû soáng coâ ñôn“.

Giaùo hoäi taïi Chaâu Myõ coøn phaûi laø Giaùo Hoäi bieát ñem Phuùc aâm vaøo neàn vaên hoùa daân toäc. Trong baøi giaûng Thaùnh leã Phong Hieån Thaùnh cho Chaân phöôùc Juan Diego, ÑTC noùi: “Caàn phaûi naâng ñôõ caùc daân toäc thoå cö (raát ñoâng taïi Mexico) trong nhöõng öôùc voïng chính ñaùng cuûa hoï, baèng vieäc toân troïng vaø baûo veä caùc giaù trò cuûa moãi nhoùm chuûng toäc. Mexico caàn ñeán caùc daân thoå cö vaø caùc daân thoå cö caàn ñeán Mexico“. Ngoû lôøi vôøi caùc daân thoå cö, ÑTC noùi: “Anh em thoå cö raát thaân meán, Cha luoân luoân gaàn guõi anh chò em“. Thaùnh Juan Diego vaø Ñöùc Meï Guadalupe laø bieåu hieäu cuûa vieäc hoäi nhaäp Tin Möøng vaøo neàn vaên hoùa cuûa Chaâu luïc naøy.

Nhaät baùo Coâng giaùo YÙ  “Töông lai”  soá ra ngaøy 01/08/2002, vieát trong baøi xaõ thuyeát, vôùi töïa ñeà: “America latina, es tu hora“ (Chaâu Myõ Latinh, ñaây thôøi ñaïi cuûa ngöôi). Trong baøi, taùc giaû giaûi thích: “Trong chuyeán vieáng thaêm ngaén nguûi  nhöng ñaày yù nghóa,  ÑTC chæ cho theá giôùi hai hình aûnh khaùc nhau, nhöng mang  moät bieåu hieäu raát saâu xa: taïi Mexico, Thaùnh Juan Diego, taïi Guatemala, Thaùnh Pedro de San Joseù de Betancurt, vò saùng laäp  tröôøng hoïc ñaàu tieân mieãn phí taïi Chaâu luïc naøy. Hai hình aûnh, hai söù ñieäp. Vieäc toân troïng saâu xa ñoái vôùi caùc nguoàn goác vaên hoùa cuûa moãi moät daân toäc -  daán thaân khoâng ngöøng cho vieäc phaùt trieån toaøn dieän con ngöôøi: ñaây laø nhöõng con ñöôøng cuï theå cuûa Tin Möøng trong thôøi ñaïi cuûa vieäc hoaøn caàu hoùa. Ñoù laø nhöõng con ñöôøng maø Ñöùc Wojtyla, vò ra ñi khaép nôi treân theá giôùi vaø khoâng bieát moûi meät cuûa Tin Möøng, muoán chæ cho Giaùo hoäi taïi Chaâu luïc naøy, cho Giaùo hoäi treân theá giôùi  vaø cho caû theá giôùi nöõa“.

Back to Home Page