Thaùi ñoä yeân laëng khoù hieåu
cuûa Toáng thoáng Nga
veà böùc thö cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Thaùi ñoä yeân laëng khoù hieåu cuûa Toáng thoáng Nga veà böùc thö cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II.
(Radio Veritas
Asia - 26/06/2002) - Ngaøy 19 thaùng
4/2002, Ñöùc Cha Jerzy Mazur, ngöôøi Ba lan,
giaùm muïc giaùo phaän Irkutsk , trong mieàn Siberia, bò ruùt laïi chieáu
khaùn (Visa), khoâng cho nhaäp
caûnh trôû laïi Nga.Tröôùc ñoù ít ngaøy, Cha Stefano Caprio, ngöôøi
YÙ, cuõng bò moät soá phaän
nhö vaäy.
Sau vuï truïc xuaát naøy, vaøo ngaøy 8/05/2002, ÑTC ñaõ göûi moät böùc thö cho Toång Thoáng Nga, oâng Vladimir Putin. Nhöng cho tôùi luùc naøy, Ñieän Caåm Linh vaãn giöõ thaùi ñoä im laëng, chöa traû lôøi böùc thô cuûa ÑTC. Ñaây laø moät thö rieâng, trong ñoù ÑTC xin Toång thoáng Putin can thieäp, veà vuï truïc xuaát khoâng coù lyù do chính ñaùng naøy. Boä Ngoaïi giao Ba lan vaø Phuû Quoác vuï Khanh cuûa Toøa Thaùnh ñaõ töùc khaéc göûi thö phaûn khaùng.
Ñöùng tröôùc
thaùi ñoä khoù hieåu vaø bí aån kia, thì coøn phaûi noùi gì chaêng?
Nöôùc Nga cuûa Toång thoáng Putin toû thaùi ñoä nhaõ nhaën vôùi Taây
phöông, vaø môùi ñaây ñöôïc
tham döï - duø chöa ñöôïc troïn veïn nhö moät thaønh vieân
coù quyeàn phuû quyeát---vaøo Khoái NATO, moät toå chöùc quaân söï
ñaõ ñöôïc Theá giôùi Taây phöông thaønh laäp ñeå choáng laïi
khoái Varsovie, do “Lieân xoâ“ (maø
ngaøy nay laø Lieân Bang Nga) --caàm ñaàu. Tröôùc khi Nga böôùc moät
chaân vaøo Khoái NATO naøy, ñaõ coù ba quoác gia Hungari, Ba lan vaø Coäng
hoøa Tcheøque, cöïu hoäi vieân Khoái Varsovie , gia nhaäp Khoái Nato roài.
Trong thôøi gian tôùi ñaây, moät soá quoác gia khaùc cuõng seõ
ñöôïc thu nhaän. Ngoaøi ra, Nga coøn ñöôïc caùc nöôùc thuoäc
Khoái Lieân hieäp Chaâu AÂu daønh cho nhieàu öu tieân trong laõnh vöïc
thöông maïi vaø ñöôïc giuùp ñôõ veà kinh teá, ñeå sôùm
thoaùt khoûi côn khuûng hoaûng. Môùi ñaây, sau vuï khuûng boá
taïi Hoa kyø, Nga höôûng öùng lôøi keâu goïi cuûa Toång thoáng
Bush, tham döï vaøo chieán dòch chung choáng khuûng boá quoác teá. Chính
Nga cuõng laø naïn nhaân cuûa nhieàu vuï khuûng boá ngay taïi Thuû ñoâ
Moscowa. Nhöng xeùt veà nhieàu khía caïnh, Nga vaãn coøn laø
“moät bí aån ñöôïc goùi gheùm trong moät thaùi ñoä luùng tuùng
“, hôn laø moät “maàu nhieäm“.
Nhöõng lyù do
veà vuï truïc xuaát Ñöùc Giaùm muïc Jerzy Mazur vaø Linh muïc Stefano
Caprio thöïc söï raát roõ raøng vaø noù naèm ngay trong söï thuø
nghòch cuûa Giaùo hoäi chính
thoáng ñoái vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Nga, coøn bò toá caùo
laø “chieâu moä tín höõu cuûa Giaùo hoäi Chính thoáng“.
Hôn nöõa, vieäc
caát nhaéc boán giaùo haït giaùm quaûn Toâng Toøa leân haøng Giaùo
phaän chính toøa vôùi Toøa Toång Giaùm muïc taïi Moscowa, do Toøa Thaùnh
quyeát ñònh thaùng hai naêm 2002, bò coi nhö laø “moät xuùc
phaïm” ñoái vôùi Giaùo Hoäi Chính Thoáng Nga, vaø do ñoù
phaûi bò tröøng trò. Ngoài taïi Ñieän Caåm Linh, Toång Thoáng
Vladimir Putin, moät ñaøng töï coi mình laø “coät truï“ cuûa nhöõng
caûi caùch “daân chuû “ caùch saâu roäng taïi Nga sau khi cheá ñoä
coäng saûn tan raõ; nhöng ñaøng khaùc cuõng phaûi quan taâm ñeán nhöõng
“tieáng xì xaøo“ cuûa phe quoác gia quaù khích, moãi ngaøy moãi
maïnh theâm trong xaõ hoäi Nga, trong Giaùo hoäi Chính thoáng vaø
trong Quaân ñoäi.
Thaät söï, Toång
thoáng Putin coù moät söï kính troïng lôùn ñoái vôùi “Vò Giaùo
Hoaøng Roma”, vaø chính toång
thoáng ñaõ noùi leân nhieàu laàn trong nhöõng dòp khaùc nhau. Neáu
chæ tuøy thuoäc nôi oâng maø thoâi, oâng ñaõ chính thöùc môøi
Ñöùc Gioan Phaoloâ II vieáng thaêm Moscowa roài, moät chuyeán vieáng thaêm
ñöôïc ÑTC quan taâm caùch rieâng, nhöng cho tôùi luùc naøy vaãn bò
Giaùo hoäi chính thoáng Nga gaây caûn trôû. Vaø nhö vaäy, Toång thoáng
Putin ñaønh phaûi yeân laëng. Ai
cuõng thaáy raèng: trong luùc naøy oâng caàn ñeán söï uûng hoä cuûa
Giaùo hoäi Chính thoáng, moät Giaùo hoäi vaãn töï cho mình coù “ñoäc quyeàn“ treân laõnh thoå Nga.
OÂng Putin öa thích laøm vieäc
trong yeân laëng. Luùc nhaéc ñeán quaù khöù cuûa moät nhaân vieân
Maät Vuï Nga, oâng thuù nhaän laø oâng vaãn quen laøm vieäc “aâm
thaàm“ nhö vaäy. Vì theá böùc thö cuûa ÑTC cuõng vaãn naèm yeân
ñoù. Neáu OÂng nghó raèng: ñaây khoâng phaûi laø ñieàu quan troïng
trong tieán trình hoøa ñoàng vôùi theá giôùi Taây phöông, ñieàu
maø oâng quan taâm caùch rieâng, thì thöïc söï oâng ñaõ laàm. Theá
giôùi Taây phöông coù theå ño löôøng söï thaønh thöïc côûi môû
vaø tieán trình daân chuû hoùa cuûa oâng qua nhöõng haønh ñoäng cuï
theå vaø cöông quyeát cuûa moät vò laõnh ñaïo, khoâng leä thuoäc
Giaùo hoäi Chính thoáng. Vôùi thaùi ñoä haøm hoà, khoù hieåu, Theá
giôùi Taây phöông thaáy roõ: ñòa vò cuûa OÂng chöa ñöôïc hoaøn
toaøn baûo ñaûm, coù theå coøn bò ñe doïa hay ít ra bò ñieàu kieän
hoùa bôûi caùc phe nhoùm, ñaûng phaùi chính trò trong nöôùc vaø
trong Quoác hoäi.
Veà phía Ñöùc Giaùm muïc Jerzy Mazur bò truïc xuaát, thì trong tuaàn vöøa qua, Ñöùc Cha ñaõ ñeán Vatican, vaø ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ II tieáp. Sau ñoù ngaøi ñaõ gaëp caùc vò traùch nhieäm trong Boä Ngoaïi Giao Toøa Thaùnh, caùch rieâng Ñöùc TGM Jean Louis Tauran. Tröôùc khi leân ñöôøng trôû veà Ba lan, Ñöùc Giaùm muïc cho bieát: ngaøi vaãn nuoâi hy voïng ñöôïc trôû laïi vôùi ñaøn chieân cuûa mình trong thôøi gian gaàn ñaây. Nhöõng vaán naïn nghieâm chænh do Nhaø Caàm quyeàn Lieân Bang Nga ñaët ra seõ ñöôïc giaûi thích minh baïch vaø do ñoù Ñöùc Cha Mazur hy voïng seõ ñöôïc pheùp trôû laïi thi haønh söù meänh taïi Nga. Ñöùc Cha nhaéc laïi söï côûi môû ñoái thoaïi cuûa ngaøi vaø vieäc tìm kieám giaûi thích cho caùc ngöôøi Chính thoáng veà nhöõng ñieåm tranh luaän, nhö vieäc chieâu moä tín höõu maø ngöôøi coâng giaùo vaãn bò toá caùo. Ñöùc Cha Jerzy Mazur nhaán maïnh: “Giaùo hoäi Coâng giaùo, hieän dieän taïi Nga, khoâng cöôõng eùp ngöôøi daân Nga trôû laïi Ñaïo coâng giaùo. Traùi laïi, taïi ñaây Giaùo hoäi Coâng giaùo chæ hoaït ñoäng trong vieäc rao giaûng Tin Möøng vaø trong tieán trình trôû veà vôùi Thieân Chuùa, khoâng quan taâm xem con ngöôøi trôû laïi vôùi Thieân Chuùa, thuoäc Giaùo hoäi Chính thoáng, Coâng giaùo hay baát cöù toân giaùo naøo khaùc“. Trong boái caûnh naøy, Ñöùc Giaùm muïc ñeà cao söï caàn thieát caàu nguyeän cho hieäp nhaát caùc tín höõu. Ngaøi noùi roõ: “Ñieàu quan troïng laø khuyeán khích ngöôøi daân vöôït qua nhöõng vaán ñeà chia reõ nhau, ñeå sôùm ra khoûi côn khuûng hoaûng”.
Taïi Siberia , ñieàu
khaån caáp laø “vieäc nhôù laïi nhöõng ñau khoå maø caùc tín höõu
thuoäc caùc chuûng toäc vaø caùc toân giaùo khaùc nhau, ñaõ phaûi chòu
döôùi cheá ñoä coäng saûn. Cuõng
trong dòp naøy, Ñöùc Cha Mazur cho bieát qua tình hình giaùo phaän cuûa
ngaøi, giaùo phaän Irkutsk. Ñaây laø giaùo phaän roäng lôùn nhaát
treân theá giôùi: 10 trieäu caây soá vuoâng (khoaûng 18 laàn Vieät
nam) vôùi 16 trieäu daân cö,
thuoäc caùc chuûng toäc vaø toân giaùo khaùc nhau. Taïi ñaây
Giaùo hoäi chính thoáng cuõng nhö Giaùo hoäi Coâng giaùo ñang khôûi
söï taùi thieát. Trong caùc boån phaän chung : nhaèm ñeán vieäc cuûng
coá gia ñình, neàn taûng xaõ
hoäi vaø thöïc hieän coâng vieäc baùc aùi giuùp ñôõ caùc ngöôøi
ngheøo khoå.
Veà vieäc trôû laïi Giaùo phaän , Ñöùc Cha Mazur tuyeân boá: “Vieäc toâi trôû veà Giaùo phaän ñöôïc hay khoâng, laø tuøy thuoäc vaøo Toøa Thaùnh, Lieân Bang Nga vaø caû chính phuû Ba lan nöõa. Vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc ñaët ra trong cuoäc gaëp gôõ môùi ñaây giöõa Toång thoáng Bush vaø Toång thoáng Putin, vaø sau ñoù, giöõa Toång thoáng Bush vôùi ñaïi dieän caùc toân giaùo, trong soá naøy coù Ñöùc TGM Coâng giaùo Tadeusz Kondrusiewicz. Laø moät thaønh vieân cuûa Doøng Ngoâi Lôøi, moät Tu hoäi truyeàn giaùo, Ñöùc Cha Mazur vaãn quen nhaãn nhuïc chôø ñôïi. Trong luùc naøy, ngaøi tieáp xuùc vôùi giaùo phaän qua ñieän thö.