ÑTC thaønh laäp
Haøng Giaùo phaåm chính thöùc taïi Nga
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
ÑTC thaønh laäp
Haøng Giaùo phaåm chính thöùc taïi Nga.
Thöù Hai 11 thaùng
2 naêm 2002, ngaøy lòch söû cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo taïi Nga: ÑTC
chính thöùc thaønh laäp Haøng giaùo phaåm, baèng vieäc caát nhaéc
boán giaùo haït thuoäc haøng quaûn trò Toâng Toøa, leân haøng Giaùo
phaän chính toøa vôùi vò chuû chaên rieâng cuûa mình.
Sau khi cheá ñoä coäng saûn Lieân xoâ suïp ñoå, naêm 1991, Toøa Thaùnh cho laäp hai Giaùo haït Quaûn trò Toâng Toøa: Moscowa (trong mieàn Nga Chaâu AÂu) vaø Novosibirsk (trong mieàn Siberia). Ñeán naêm 1999, ÑTC thieát laäp theâm hai giaùo haït quaûn trò Toâng Toøa khaùc nöõa laø: Saratov (mieàn nam Nga Chaâu AÂu) vaø Irkutsk (mieàn Ñoâng Siberia). Goïi laø Giaùo haït quaûn trò Toâng Toøa, bôûi vì tröïc thuoäc quyeàn quaûn trò cuûa Toøa Thaùnh. Boä Giaùo luaät, khoaûn 371, trieät 2, noùi roõ veà hình thöùc naøy: “Giaùo haït quaûn trò Toâng Toøa laø moät phaàn nhaát ñònh cuûa Daân Chuùa, vì nhöõng lyù do ñaëc bieät vaø traàm troïng caùch rieâng, khoâng ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng thieát laäp nhö moät giaùo phaän vaø vieäc lo laéng muïc vuï cuûa giaùo haït naøy ñöôïc phuù thaùc cho moät Vò Giaùm quaûn Toâng Toøa; vò naøy quaûn trò giaùo haït nhaân danh Ñöùc Thaùnh Cha“.
Tình traïng cuûa
caùc Giaùo haït quaûn trò Toâng toøa taïi Nga nay ñöôïc coi nhö ñaõ
chaám döùt vaø ñaõ ñeán luùc phaûi thaønh laäp Haøng Giaùo phaåm
cho Giaùo hoäi coâng giaùo taïi ñaây. Ngaøy 11.2.2002, boán giaùo haït
quaûn trò Toâng Toøa Moscowa, Saratov, Novosibirsk vaø Irkutsk ñöôïc caát
nhaéc leân baäc Giaùo phaän chính toøa vôùi vò chuû chaên rieâng cuûa
mình. Ñaây laø nhöõng giaùo phaän roäng meânh moâng vaø ñöôïc
coi laø lôùn nhaát treân theá giôùi, xeùt veà phöông dieän ñòa dö: goàm töøng ngaøn caây soá
vuoâng, töø mieàn nuùi Oural ñeán mieàn baéc cöïc Siberia giaù laïnh,
röøng nuùi, cho tôùi
Thaùi bình döông. Trong caùc mieàn meânh moâng naøy soá ngöôøi coâng
giaùo chæ coù moät trieäu 300 ngaøn; nhöng hoï ñaõ coù moät lòch söû
laâu daøi vaø ñaõ chòu nhöõng cuoäc baùch haïi döõ doäi
döôùi cheá ñoä coäng saûn Lieân xoâ, caùch rieâng thôøi oâng
Stalin...
- Mieàn baéc Nga Chaâu AÂu: Toång giaùo phaän Moscowa, ñöôïc goïi laø “Toång Giaùo phaän Meï Thieân Chuùa“ - Ñöùc Cha Tadeusz Kondrusiewicz, Giaùm quaûn Toâng Toøa, nay ñöôïc boå nhieäm laøm TGM ñöùng ñaàu Giaùo Tænh . Soá giaùo daân trong Toång giaùo phaän hieän nay laø 200 ngaøn, döôùi söï höôùng daãn thieâng lieâng cuûa 108 linh muïc.
- Mieàn nam Nga
Chaâu AÂu: Giaùo phaän Saratov, ñöôïc goïi laø “Giaùo phaän Thaùnh
Clemente“. Ñöùc Cha Clemens Pickel, Giaùm quaûn Toâng Toøa, trôû
thaønh Giaùm muïc chính toøa - Soá ngöôøi coâng giaùo: 100 ngaøn vôùi
33 linh muïc.
- Mieàn Taây
Siberia: Giaùo phaän Novosibirsk, ñöôïc goïi laø “Giaùo phaän Chuùa
bieán hình“. Ñöùc Cha Joseph Werth, Doøng Teân, Giaùm quaûn Toâng
Toøa, thaêng Giaùm muïc chính toøa. Ngöôøi coâng giaùo: moät trieäu
tín höõu, nhöng chæ coù 40 linh muïc. Vôùi laõnh thoå meânh moâng,
vieäc di chuyeån gaëp nhieàu khoù khaên. Coâng vieäc muïc vuï
raát vaát vaû. Ñöùc Giaùm muïc vaø nhieàu linh muïc ñaõ ñeán gaëp
ÑTC trong luùc ngaøi vieáng thaêm coäng hoøa Kazakhstan cuoái thaùng 9
naêm 2001.
- Mieàn Ñoâng
Siberia: Giaùo phaän Irkutsk, ñöôïc goïi laø “Giaùo Phaän Thaùnh
Giuse”. Ñöùc Cha Jerzy Mazur, Doøng Ngoâi Lôøi, giaùm quaûn Toâng
Toøa ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùm muïc chính toøa. Soá giaùo daân: 50 ngaøn do 37 linh muïc höôùng daãn.
- Toång giaùo phaän Moscowa vaø ba giaùo phaän phuï thuoäc Satarov, Novosibirsk vaø Irkutsk töø nay hôïp thaønh Giaùo Tænh Moscowa.
Tuyeân boá vôùi
giôùi baùo chí, Tieán só Navarro Valls, giaùm ñoác Phoøng baùo chi Toøa
Thaùnh, noùi nhö sau: “Caùc giaùm haït quaûn trò toâng toøa laø
nhöõng hình thöùc theo baûn chaát coù tính caùch taïm thôøi vaø
ngoaïi leä, do tình hình rieâng cuûa ñòa phöông, trong khi chôø
ñôïi bieán thaønh nhöõng giaùo phaän chính toøa. Ñaây laø moät coâng
vieäc haønh chaùnh taïo neân do söï
caàn thieát, nhaèm hoaøn thieän daàn daàn vieäc giuùp ñôõ thieâng
lieâng cho caùc ngöôøi coâng giaùo soáng raûi raéc trong nhöõng mieàn
ñaát meânh moâng cuûa Nga“.
Vieäc bieán ñoåi
caùc giaùo haït quaûn trò toâng toøa thaønh nhöõng giaùo phaän chính
toøa laø moät luaät leä thoâng thöôøng vaãn ñöôïc aùp duïng khaép
nôi treân theá giôùi, khi hoaøn caûnh cho pheùp.
Giaùo hoäi chính
thoáng cuõng laøm nhö vaäy: ngay taïi Roma cuõng coù moät giaùo haït
cho caùc tín höõu chính thoáng. Giaùo hoäi coâng giaùo luoân luoân
toân troïng saùng kieán cuûa Giaùo hoäi chính thoáng trong vieäc thaønh
laäp caùc cô caáu veà quaûn trò muïc vuï maø Giaùo hoäi naøy nghó
laø caàn thieát, ñeå baûo ñaûm vieäc giuùp ñôõ thieâng lieâng cho
caùc coäng ñoàng tín höõu cuûa mình taïi baát cöù nôi naøo. Giaùo
hoäi coâng giaùo cuõng ñoøi söï toân troïng nhö vaäy, khi nhaän thaáy
nhu caàu cuûa caùc tín höõu thuoäc quyeàn mình.
Vieäc thaønh laäp Haøng Giaùo phaåm chính thöùc khoâng gaây haïi gì cho caùc moái quan heä ñaïi keát. Giaùo hoäi coâng giaùo caàu chuùc, vôùi toå chöùc môùi taïi Nga, vieäc ñoái thoaïi ñöôïc xuùc tieán maïnh meõ hôn vaø söï coäng taùc trôû neân höõu hieäu hôn giöõa hai Giaùo hoäi. Giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh cho bieát: Trong 10 naêm vöøa qua, Cô quan “Trôï Giuùp Giaùo hoäi ñau khoå“ cuûa Cha Van Straaten ñaõ cung caáp cho Giaùo hoäi chính thoáng 17 trieäu Myõ kim. Hôn nöõa Chính phuû Lieân Bang Nga khoâng ñaët vaán ñeà naøo caû veà vieäc thaønh laäp Haøng giaùo phaåm naøy.
Giaùm ñoác Phoøng baùo chí sôõ dó phaûi leân tieáng, bôûi vì Toøa Giaùo chuû chính thoáng Moscowa phaãn noä veà vieäc thaønh laäp Haøng Giaùo phaåm chính thöùc taïi Nga. Ñöùc Kliment, TGM chính thoáng cuûa Giaùo phaän Kaluga vaø Borovo, phoù chuû tòch Phaân boä ngoaïi giao cuûa Toøa Giaùo chuû Chính Thoáng Moscowa ñaõ tuyeân boá n sau: “Nhuõng bieän phaùp do Vatican quyeát ñònh laø moät söï vi phaïm caùc nguyeân taéc cuûa giaùo luaät vaø cuûa nhöõng luaät leä veà caùc moái quan heä giöõa caùc giaùo hoäi. Nhöõng haønh ñoäng nhö vaäy laø moät ngaên trôû lôùn lao cho söï phaùt trieån veà ñoái thoaïi giöõa caùc Giaùo hoäi chuùng ta“. Tröôùc ñoù, Toøa Gíao chuû Moscowa ñaõ bieåu loä laäp tröôøng cuûa mình cho Ñöùc TGM George Zur, Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Nga.
Phaùt ngoân vieân
cuûa Phaân boä ngoaïi giao, oâng
Igor Vyzhanov, ngöôøi giaùo daân, cho raèng: Quyeát ñònh cuûa Vatican
laøm cho cuoäc gaëp gôõ giöõa Ñöùc Gioan Phaoloâ II vaø Ñöùc Giaùo chuû chính
thoáng Alexis ñeä nhò, trôû neân xa hôn nöõa“. Theo oâng Vyzhanov,
“Ñaøng sau quyeát ñònh naøy coù möu toan cuûa moät phe nhoùm trong
Giaùo hoäi coâng giaùo cöông quyeát tieáp tuïc caùc hoaït ñoäng
truyeàn giaùo taïi Nga“.
Nhaät baùo
Kommersant thuaät laïi lôøi tuyeân boá cuûa moät vò ñaïi dieän Toøa
Giaùo chuû Moscowa (nhöng giaáu
teân) raèng: “Ngöôøi coâng giaùo thieát laäp moät cô caáu giaùo
só vôùi quyeàn haønh ñaày ñuû, naèm song song beân caïnh cô caáu
cuûa Giaùo hoäi chính thoáng treân laõnh thoå “thaùnh“ cuûa Giaùo
hoäi naøy, vaø nhö vaäy, hoï
muoán toû ra raèng: Giaùo hoäi coâng giaùo ñaõ luoân coù nhöõng
nguoàn goác saâu xa taïi Nga vaø muoán hoaït ñoäng truyeàn giaùo moät
caùch danh chính ngoân thuaän“.
Tröôùc nhöõng phaûn öùng tieâu cöïc naøy, trong moät cuoäc phoûng vaán daønh cho Haõng thoâng taán Itar-Tass (cuûa Nga), OÂng Giaùm ñoác Phoøng baùo chí Toøa Thaùnh traû lôøi nhö sau: “Nhöõng thay ñoåi kyõ thuaät khoâng aên nhaèm gì vôùi vieäc chieâu moä tín ñoà cuûa ai caû“. Tieán Só Navarro Valls nhaéc laïi raèng: môùi ñaây Toøa Giaùo chuû Moscowa ñaõ caát nhaéc nhöõng ñòa ñieåm truyeàn giaùo cuûa mình taïi Berlin, Wien vaø Bruxelles leân caáp baäc “giaùo xöù“. OÂng nhaán maïnh theâm raèng: “Quyeát ñònh cuûa ÑTC hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi Hieán Phaùp Nga, bôûi vì Hieán phaùp naøy coâng nhaän töï do löông taâm, töï do toân giaùo cho caùc coâng daân cuûa mình“. OÂng cuõng nhaéc laïi: Chính phuû Nga khoâng ñöa ra vaán naïn naøo caû ñoái vôùi quyeát ñònh cuûa Vatican. Trong luùc naøy Ñieän Caåm Linh chi lo laéng hoaøn thieän caùc moái quan heä vôùi Taây phöông vaø khoâng chaáp nhaän vieäc phaûn ñoái cuûa Toøa Giaùo chuû chính thoáng Moscowa. Cuõng neân nhôù laïi: Trong cuoäc phoûng vaán môùi ñaây daønh cho nhaät baùo Ba lan Gazeta Wyborcza, Toång thoáng Nga, OÂng Vladimir Putin tuyeân boá: “OÂng coù moät söï toân troïng lôùn lao ñoái vôùi Ñöùc Gioan Phaoloâ II vaø saün saøng môøi ngaøi vieáng thaêm Nga baát cöù luùc naøo“.