Ñieåm baùo ngaøy 25&26/05/2002
veà chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II
taïi Azerbijan vaø Bulgaria
Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Ñieåm baùo
ngaøy 25&26/05/2002 veà
chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II taïi Azerbijan vaø Bulgaria.
Chuùa nhaät
26/05/2002, ngaøy keát thuùc chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gioan
Phaoloâ II taïi
Azerbaijan vaø Bulgaria. Luùc 10.15, ÑTC chuû teá thaùnh leå cho coäng
ñoàng coâng giaùo taïi Plovdiv, thaønh phoá lôùn thöù hai cuûa
Bulgaria vaø laø nôi coù ñoâng ngöôøi coâng giaùo hôn caû, khoaûng
20 ngaøn tín höõu treân toång soá 80
ngaøn tín höõu trong toaøn quoác. Trong Thaùnh leã, ÑTC toân
phong leân danh döï baøn thôø ba Linh muïc Töû ñaïo: (1) Linh Muïc
Kamen Citchev, (2) Linh Muïc Pavel Djidjov vaø (3) Linh Muïc Josaphat Chichkov, bò xöû
baén trong tuø ñeâm 11 saùng
ngaøy 12 thaùng 11 naêm 1952, cuøng vôùi Ñöùc Cha Eugenio Bossilov;
Ñöùc Cha naày ñaõ ñöôïc
ÑTC Gioan Phaoloâ II toân phong leân baäc Chaân phöôùc Töû ñaïo ngaøy
15.3.1998 taïi Vatican. Tröôùc khi leân ñöôøng trôû veà Roma, luùc
17.30, trong nhaø thôø chính toøa Plovdiv, ÑTC gaëp giôùi treû: moät
cuoäc gaëp gôõ khoâng bao giôø ÑTC boû qua trong caùc chuyeán vieáng
thaêm muïc vuï cuûa ngaøi treân theá giôùi. Ngaøi vaãn thöôøng noùi
vôùi Thanh nieân: “Caùc con
laø töông lai cuûa Giaùo hoäi, cuûa Ñaát nöôùc vaø cuûa theá giôùi“. Ngaøi tín nhieäm vaøo giôùi treû vaø luoân luoân ñöôïc hoï
ñaùp laïi baèng tình yeâu meán vaø laéng nghe. Naêm Thaùnh ngoaïi leä
1983-1984, kyû nieäm 1950 naêm Ôn cöùu chuoäc, ÑTC laäp ra Ngaøy theá
giôùi Thanh nieân, vaø moïi ngöôøi
ñeàu coâng nhaän: Ñaây laø moät vieäc Chuùa Quan phoøng. Ngaøy naøy
ñem laïi moät Muøa Xuaân môùi trong Giaùo hoäi.
Baùo chí quoác teá vaãn theo doõi vôùi nhieàu höùng thuù chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC. Ñaøi truyeàn hình quoác gia Bulgaria truyeàn hình tröïc tieáp taát caû caùc hoaït ñoäng cuûa ÑTC trong nhöõng ngaøy vieáng thaêm. Baùo chí ñòa phöông daønh nhieàu baøi vaø hình aûnh ñeå töôøng thuaät chi tieát chuyeán vieáng thaêm. Caùc baùo ra ngaøy thöù baåy 25/05/2002 vaãn ñeà cao taâm tình yeâu meán cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñoái vôùi daân toäc Bulgaria: “Toâi khoâng bao giôø ngöøng toân troïng vaø yeâu meán daân toäc cuûa anh chò em“. Bieán coá noåi baät hoâm thöù baåy 25/05/2002laø cuoäc gaëp gôõ vò Giaùo chuû chính thoáng Maxim vaø Ñöùc TGM Joan taïi Tu vieän Thaùnh Gioan ôû Rila, caùch thuû ñoâ Sophia hôn 100 caây soá.
Nhaät baùo Trud
(-- coù nghóa laø “Lao Ñoäng”--) ñeà cao “caùi hoân bình an”
ñaõ hieäp nhaát ÑTC vaø Ñöùc Giaùo chuû chính thoáng“. Thöïc söï,
chæ coù baét tay maø thoâi, khoâng coù söï oâm hoân. Ñöùc Hoàng Y
Kasper, chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà coå voõ söï hieäp nhaát
caùc tín höõu Kitoâ, vaø thaønh vieân
ñoaøn tuøy tuøng cuûa ÑTC, ngaøi
ñaõ giaûi thích nhö sau treân ñaøi truyeàn hình quoác gia YÙ, sau
thaùnh leã Phong Chaân phöôùc: “Thöïc ra Ñöùc Giaùo
Chuû Chính Thoáng Giaùo Bulgaeri, töø tröôùc tôùi giôø khoâng
oâm hoân ai caû“. Ñöùc Giaùo
chuû naêm nay gaàn 88 tuoåi vaø
theo dö luaän: ngaøi thuoäc phe baûo thuû.
Giaùo sö
Thaàn hoïc, Antoni Hubanchev, moät tín höõu chính thoáng, tuyeân
boá: raát thaát voïng, vì ÑTC
vaø Ñöùc Giaùo chuû khoâng oâm hoân nhau vaø khoâng caàu nguyeän
chung“. OÂng noùi: “Chuùng toâi khoâng caàn bieát ñeán nhöõng
gì xaåy ra caùch ñaây moät ngaøn naêm; chuùng ta phaûi nhìn veà töông
lai; vaø chuùng toâi raát haøi
loøng bôûi vì ÑTC ñeán ñaây.
Ngaøi ñaõ laøm heát söùc ngaøi“.
Traùi laïi
Ñöùc TGM Joan, ñoùn tieáp ÑTC taïi Tu vieän Rila, raát haøi loøng vì
ñöôïc gaëp laïi ÑTC taïi Bulgaria. Hai vò ñaõ quen bieát nhau thôøi
kyø Coâng ñoàng Vatican II. Chính ÑTC noùi: “Ñöùc TGM ñaõ tham döï
Coâng ñoàng vôùi toâi“ (trong tö caùch quan saùt vieân cuûa Giaùo
hoäi chính thoáng). Trong dieãn vaên ñoïc taïi Tu vieän, Ñöùc TGM
chaøo möøng ÑTC nhö sau: “Vaïn phuùc cho Ñaáng nhaân danh
Thieân Chuùa ñeán vôùi chuùng toâi“. Cuõng trong baøi dieãn vaên
naøy, Ñöùc TGM noùi: “Nhöõng chia reõ do con ngöôøi taïo neân
vaø con ngöôøi coù boån phaän ñoaøn keát laïi vôùi nhau“. (Nhaät
baùo Corriere della sera 26.5.2002).
Nhaät baùo
“Standard”, moät tôø baùo quan troïng khaùc cuûa Bulgari, thuaät
laïi, vôùi nhieàu chi tieát, cuoäc gaëp gôõ Ñöùc Giaùo chuû chính
thoáng, vôùi nhöõng hình aûnh yù nghóa. Baùo naøy cuõng thuaät laïi
moät hai chi tieát “coù tính caùch toø moø“, chaúng haïn nhö “ñeå hieåu nhau, hai vò ñaõ noùi tieáng Nga vôùi nhau“ vaø “caùc
Vò TGM chính thoáng ñaõ taëng ÑTC moät chuøm nho saûn xuaát taïi Tu
vieän“. Bình luaän cuoäc gaëp
gôõ, nhaät baùo nhaän xeùt raèng: "caû hai vò laõnh ñaïo toân giaùo
ñeàu toû ra söï buoàn tieác veà nhöõng chia reõ chöa haøn gaén
ñöôïc".
Nhaät baùo coâng
giaùo YÙ “Töông Lai”, soá ra ngaøy Chuùa nhaät
26.5.2002, daønh haún trang 2 vaø 3 ñeå töôøng thuaät, vôùi nhöõng
hình aûnh khaùc nhau, vaø nhieàu tin töùc, chuyeán vieáng thaêm.
Trang hai ñaêng
hình ÑTC treân chieác xe
“Löu Ñoäng”, coù ñoaøn
caûnh saùt hoä veä chaïy treân ñöôøng phoá thuû ñoâ Sophia, giöõa daân chuùng ñöùng hai beân ñöôøng chaøo möøng,
hoan hoâ. Giöõa trang, ñaêng hình
ÑTC ñang chaép tay caàu nguyeän - hình ÑTC xuoáng xe Papalmobil, giô
tay chaøo daân chuùng. Döôùi caùc hình naøy, ñeà tít lôùn nhö
sau: “Taïi Plovdiv, Thaønh phoá cuûa Töû ñaïo“.
Cuõng treân trang 2 naøy, nhaät baùo “Töông Lai” keå laïi nhieàu tin nhö : Ngöôøi Hoài giaùo caàu nguyeän cho ÑTC. “Vò Thuû Laûnh Hoài giaùo, sau cuoäc gaëp gôõ rieâng ÑTC chieàu thöù baåy 25/05/2002 taïi Toøa Söù Thaàn, tuyeân boá vôùi giôùi baùo chí: “Trong luùc naøy caùc ngöôøi Hoài giaùo Bulgari ñang caàu nguyeän cho söùc khoûe cuûa ÑTC“. Vò Giaùo tröôûng noùi theâm: “Ñöùc Gioan Phaoloâ II laø moät ngöôøi hoøa bình vaø caùc ngöôøi Hoài giaùo hôïp nhaát vôùi ngaøi trong vieäc chieán ñaáu choáng laïi chieán tranh vaø khuûng boá“. Vò Thuû Laõnh Hoài Giaùo naày ñaõ tham döï Ngaøy caàu nguyeän cho hoøa bình theá giôùi taïi Assisi 24 thaùng Gieâng naêm 2002.
Trong baøi khaùc, nhaät baùo coâng giaùo YÙ vieát vaén taét veà Ñöùc Cha Jovcev, Giaùm muïc giaùo phaän Plovdiv: Ngaøi ñaõ phaûi troán traùnh coäng saûn, giaû laøm thôï maùy vaø taøi xeá cuûa Ñöùc Giaùm muïc, ñeå coù theå hoïc haønh. Ñaùng leõ ñöôïc thuï phong linh muïc naêm 1974, nhöng phaûi chôø ñôïi hai naêm môùi ñöôïc pheùp Nhaø nöôùc. Sau ñoù, ngaøi trôû veà queâ höông mình nhö moät cha sôû, raát hoaït ñoäng , toå chöùc caùc lôùp daïy giaùo lyù, gaëp gôõ thanh nieân; do ñoù gaây neân töùc giaän cho ngöôøi coäng saûn. Hoï caám thanh nieân tham döï caùc buoåi hoäi hoïp, canh gaùc Cha Jovcev ngaøy ñeâm, ñe doïa. Cha khoâng sôï haõi, tieáp tuïc hoaït ñoäng. Coäng saûn baùo thuø, traù hình, ñoät nhaäp vaøo nhaø ñaäp ñaùnh meï cuûa Cha Jovcev vaø ñaäp ñaùnh caû cha nöõa. Cha phaûi ñöôïc ñöa vaøo nhaø thöông ñieàu trò ít tuaàn leã.
Ñeå baûo ñaûm
an ninh, Cha Jovcev ñöôïc chuyeån sang Roma, hoïc theâm taïi Giaùo Hoaøng
Hoïc vieän Ñoâng phöông. Coäng saûn khoâng muoán Cha trôû laïi
Bulgaria nöõa. Vatican nhaát ñònh boå nhieäm Cha laøm Giaùm muïc naêm
1988, luùc cheá ñoä coäng saûn
chöa suïp ñoå. Sau nhöõng cuoäc thaûo luaän gay go giöõa Toøa Thaùnh
vaø chính phuû Bulgari coäng saûn, Cha ñaõ ñöôïc boå nhieäm laøm
Giaùm quaûn Toâng Toøa giaùo phaän Plovdiv-Sophia. Ñöùc Cha Jovcev laø
con ngöôøi can ñaûm, nhieàu saùng kieán, thoâng minh, ñöôïc boå
nhieäm laøm Giaùm muïc luùc môùi 38 tuoåi. Vaø Chuùa nhaät
26.5.2002, laø ngaøy vinh quang, sau nhöõng naêm ñen toái cuûa
Plovdiv vaø cuûa Bulgari.
Treân trang ba ,
baùo “Töông Lai” daønh hôn
nöûa trang vôùi tít lôùn: “Moät aùnh saùng
sau nhöõng khieáp sôï cuûa moät giai ñoaïn lòch söû ñen toái“. Döôùi tít naøy, ñaêng hình
aûnh chuyeán vieáng thaêm Tu vieän Thaùnh Gioan ôû Rila saùng thöù baåy
25/05/2002, Ñöùc TGM Joan ñang trao caây neán saùng luùc ÑTC böôùc vaøo
Tu vieän.
Hình nhoû khaùc ôû goùc trang 3: cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø Thuû töôùng Simeone --- cöïu Hoaøng cuûa Bulgaria, vaø gia ñình cuûa Thuû töôùng taïi Tu vieän. Ñuôïc giôùi baùo chí hoûi: Bulgari chôø ñôïi gì nôi chuyeán vieáng thaêm naøy, Thuû töôùng traû lôøi: “Chôø ñôïi moät söï coâng nhaän veà phía Chaâu AÂu. Caùc oâng thaáy: Nöôùc chuùng toâi cuõng laø moät quoác gia Chaâu AÂu; taïi sao, coù luùc ngöôøi ta laïi queân haún Bulgari?”.
Trong baøi khaùc,
baùo “Töông Lai” vieát veà nhöõng caûm tình vaø nhaän xeùt cuûa
ngöôøi chính thoáng veà Ñöùc Gioan Phaoloâ II.
Hình aûnh meät nhoïc cuûa ÑTC gaây xuùc ñoäng cho nhieàu ngöôøi.
Ñöùc TGM chính thoáng Simeon ñeà nghò: caùc vò gaàn guõi ÑTC neân
can giaùn ngaøi laïi. Nhöng ai laø ngöôøi daùm laøm moät vieäc nhö
vaäy? Taát caû chuùng toâi caûm
phuïc vaø ñaùnh giaù cao nhöõng gì ngaøi ñang laøm. Ñoái vôùi toâi,
ngaøi laø moät trong caùc nhaø truyeàn giaùo ñaàu tieân. Moïi ngöôøi
ñeàu thaáy ngaøi nhö Chuùa Kitoâ ñang ñau khoå treân Thaùnh giaù vaäy“.
Nhaân ñeà nghò cuûa Ñöùc TGM chính thoáng, Tieán só Navrro Valls phaùt ngoân vieân vaø giaùm ñoác phoøng baùo chí Toøa Thaùnh, trong cuoäc gaëp gôõ, ñöôïc giôùi baùo chí yeâu caàu giaûi thích nhöõng bieåu loä tình yeâu meán thöïc söï cuûa ngöôøi daân ñoái vôùi ÑTC trong nhöõng ngaøy naøy. OÂng tuyeân boá: "ÑTC nhaäp theå vaøo thöøa taùc vuï muïc vuï cuûa ngaøi nhöõng giôùi haïn theå xaùc, giôùi haïn naøy nhö theá naøo, moïi ngöôøi ñeàu thaáy. Ngaøi tieáp tuïc ra ñi vaø ñieàu khuyeán khích ngaøi, chính laø phaûn öùng lôùn lao cuûa tình yeâu meán töø phía ngöôøi daân". Vì theá, ÑTC ra leänh cho caùc vò coäng taùc cuûa ngaøi tieáp tuïc chuaån bò caùc chuyeán ra ñi theo chöông trình ñaõ aán ñònh: Thaùng baåy ñi Toronto - roài tieáp tuïc sang Thaønh phoá Mexico vaø cuoái cuøng sang Guatemla. Thaùng 8/2002, ñi Ba lan, vaø thaùng 9/2002, ñi thaêm coäng hoøa Croat. Naêm 2003, ÑTC ñi Manila, ñeå chuû toïa Ngaøy theá giôùi veà Gia ñình laàn thöù boán.
ÑHY Kasper, chuû
tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà coå voõ söï hieäp nhaát caùc tín
höõu Kitoâ, vò cuøng ñi vôùi
ÑTC, tuyeân boá: “Dó nhieân, chuùng toâi lo laéng nhieàu, nhöng toâi
nghó raèng: ngaøi muoán minh chöùng cho moïi thaáy: moät ngöôøi
giaø vaãn coù giaù trò , traùi haún vôùi nhöõng gì theá giôùi ngaøy
nay nghó töôûng“.
Nhaät baùo
“Roma Thôøi Baùo”, soá phaùt haønh ngaøy
26.5.2002, ñaõ daønh trang 8 ñeå töôøng thuaät veà chuyeán vieáng
thaêm cuûa ÑTC taïi Bulgari. “Ra ñi laø söù meänh cuûa toâi“:
ñaây laø tít lôùn chieám caû trang. Treân tít naøy coù theâm lôøi
bình luaän nhö sau: “ÑTC noùi: Vieáng thaêm caùc Xöù sôû xa xaêm
laø phaàn boån phaän cuûa toâi ñeå
coå voõ söï hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ“.
ÑHY Crescenzo
Sepe, Toång tröôûng Boä Rao giaûng Tin Möøng cho caùc daân toäc,
thuoäc ñoaøn tuøy tuøng cuûa ÑTC, bình luaän nhö sau: “ÑTC coù
moät yù chí maïnh meõ, maëc daàu nhöõng yeáu keùm theå xaùc. YÙ chí
naøy thaéng ñöôïc caùc meät nhoïc“.
Tôø baùo cuõng keå laïi lôøi cuûa Linh muïc Petar Kjossov, ngöôøi thoâng dòch caùc baøi dieãn vaên cuûa ÑTC trong nhöõng ngaøy naøy. Cha keå laïi raèng: “Tröôùc chuyeán vieáng thaêm haàu nhö moãi buoåi chieàu, trong ba tuaàn leã, cha daïy tieáng Bulgari cho ÑTC trong moät giôø röôõi, nhaát laø caùch ñoïc. ÑTC laø “moät hoïc troø raát chuù yù, nhanh nheïn, saùng suoát. Nhieàu luùc toâi xin ngaøi: Kính thöa ÑTC, chuùng ta nghæ chuùt chaêng? Ngaøi ñaùp: Khoâng, cöù tieáp tuïc ñi!“. ÑTC thaät nhaãn naïi vaø can ñaûm nhö theá naøo! Vôùi 82 tuoåi, coøn chòu khoù hoïc tieáng caùc nöôùc ngaøi vieáng thaêm, ñeå coù theå tieáp xuùc vôùi daân chuùng. Ngaøi cöû haønh Thaùnh leã, ñoïc caùc baøi dieãn vaên baèng tieáng Bulgari. Chuùng ta hieåu ñöôïc lôøi ngaøi xin caùc tín höõu caàu nguyeän, coù theå tieáp tuïc söù meänh cuûa ngaøi.