Toøa Giaùo chuû Nga nhaän lôøi môøi

tham döï Buoåi caàu nguyeän

cho Hoøa bình theá giôùi taïi Assisi

 

 

Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai

Radio Veritas Asia, Philippines

 

Moät böôùc tieán môùi: Toøa Giaùo chuû Nga nhaän lôøi môøi tham döï Buoåi caàu nguyeän  cho Hoøa bình theá giôùi taïi Assisi.

Trong nhöõng ngaøy vöøa qua, Vatican nhaän ñöôïc söï chaáp nhaän cuûa Toøa Giaùo chuû chính thoáng Nga, ñaùp laïi lôøi môøi cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II, tham döï Buoåi caàu nguyeän cho hoøa bình theá giôùi taïi Assisi, vaøo ngaøy 24 thaùng gieâng naêm 2002. Toøa Giaùo chuû Moscowa seõ guûi moät phaùi ñoaøn vaø cho bieát roõ teân caùc vò thaønh vieân cuûa phaùi ñoaøn. Nhö vaäy Phaùi ñoaøn Chính thoáng Nga ñeán Asssisi laø ñieàu chaén chaén. Trong luùc naøy, Vatican chæ coøn chôø ñôïi thö traû lôøi cuûa Giaùo hoäi chính thoáng Hy laïp, moät giaùo hoäi vaãn cöùng raén ñoái vôùi Roma, nhöng sau chuyeán vieáng thaêm thaùng 5 naêm 2001 cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Atheønes, moái quan heä giöõa hai Giaùo hoäi ñaõ trôû neân khaùc, neáu khoâng muoán noùi laø toát ñeïp traêm phaàn traêm.

Nhö vaäy caùc phaùi ñoaøn cuûa Giaùo hoäi Kitoâ (Coâng giaùo, Chính thoáng, Tin laønh) nay leân tôùi 46 phaùi ñoaøn thay vì 44 phaùi ñoaøn saùnh vôùi nhöõng ngaøy tröôùc ñaây.

Nhö theá, trong laàn naày, ngöôøi ta coù theå ghi nhaän söï tham döï roäng raõi hôn caû cuûa Giaùo hoäi chính thoáng ñoái vôùi moät saùng kieán cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II.

Danh saùch coøn coù theå coøn thay ñoåi vaøo nhöõng ngaøy cuoái cuøng. Taát caû hôn 300 vò tham döï seõ laø “nhöõng vò thöôïng khaùch“ cuûa Vatican vaø cuøng ñi treân moät chuyeán xe löûa vôùi ÑTC töø nhaø Ga Vatican ñeán nhaø Ga Assisi. Töø ñaây caùc vò leân xe ca ñi ñeán nhaø thôø Santa Maria degli Angeli, (Ñöùc Maria cuûa caùc Thieân Thaàn) nhö chöông trình chuùng toâi ñaõ loan baùo tröôùc ñaây.

Vieäc tham döï cuûa phaùi ñoaøn chính thoáng Nga laø moät tin vui möøng bôûi vì baùo hieäu moät söï “tan baêng” giöõa moái quan heä giöõa Roma vaø Toøa Giaùo chuû chính thoáng Moscowa. Vieäc tan baêng naøy ñaõ ñöôïc baùo tröôùc baèng nhöõng daáu hieäu vaø cöû chæ nhoû beù, nhöng mang nhieàu yù nghóa vaø höùa heïn trong töông lai. Thí duï chuyeán vieáng thaêm cuûa Nöõ Ca ñoaøn cuûa Toøa Giaùo chuû Moscowa taïi Vatican dòp Leã Giaùng sinh thaùng 12 naêm 2001. Ca ñoaøn ñaõ haùt trong Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ vaø trong nhaø nguyeän “Mater Ecclesiae“ (Ñöùc Maria, Meï Giaùo Hoäi) cuûa Phuû Giaùo Hoaøng  tröôùc söï hieän dieän cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II. Trong dòp naøy ngaøi ñaõ göûi lôøi kính thaêm Ñöùc Giaùo chuû vaø chuùc möøng Leã Giaùng sinh cuûa Giaùo hoäi chính thoáng, ñöôïc möøng vaøo ngaøy muøng baåy thaùng gieâng, theo lòch Giuliano.

Thöù ba ngaøy 15.01.2002, Toång Thoáng Vladimir Putin cuûa Nga ñaõ daønh cho nhaät baùo Ba lan “Gazeta Wyborcza“ moät baøi phoûng vaán quan troïng. Sau khi baøy toû “söï toân troïng khaùc thöôøng“ ñoái vôùi Ñöùc Gioan Phaoloâ II , Toång thoáng Nga tuyeân boá: “Toâi ñaõ ñeán Vatican vaø toâi bieát ôn ngaøi nhieàu bôûi vì ngaøi ñaõ tieáp ñoùn toâi. Toâi nhôù luoân maõi cuoäc gaëp gôõ naøy. Coù theå chuyeán vieáng thaêm naøy laø chuyeán vieáng thaêm khoâng ñöôïc chôø ñôïi tröôùc, nhöng toâi cuõng caûm thaáy moät söï haõnh dieän veà söï kieän naøy laø moät vò ñaïi dieän cuûa daân toäc Slavoâ, moät ngöôøi Ba lan, ñaõ trôû neân Giaùo Hoaøng Roma. Ñoái vôùi chuùng toâi, ngöôøi daân Nga, vieäc naøy thaät laø moät vinh döï“.

Sau ñoù, Toång thoáng Putin chuyeån sang vaán ñeà coù tính caùch chính trò hôn. OÂng noùi: “Trong moái quan heä giöõa Nga vaø Vatican khoâng coù vaán ñeà naøo caû. Luùc naøy ñaây toâi saün saøng môøi ÑTC vieáng thaêm. Nhöng neáu  phaûi ñeán Moscowa, chính ngaøi muoán raèng: ñaây laø moät chuyeán vieáng thaêm coù giaù trò ñaày ñuû, nghóa laø noù ñöa ñeán vieäc taùi laäp caùc moái quan heä bình thöôøng vôùi Giaùo hoäi chính thoáng Nga“. Toång thoáng noùi tieáp: “Vieäc naøy khoâng tuøy thuoäc nôi toâi. Toâi chæ coù theå goùp phaàn vaøo vieäc laøm cho moái quan heä giöõa hai Giaùo hoäi trôû neân hoaøn toaøn“. Toång thoáng baûo ñaûm vôùi ñaëc phaùi vieân nhaät baùo Ba lan raèng: “Toâi baûo ñaûm vôùi OÂng laø toâi ñang hoaït ñoäng theo chieàu höôùng naøy“.

Daáu hieäu thaät roõ raøng: Ñieän Caåm Linh muoán raèng vieäc tranh chaáp giöõa Giaùo Hoäi Chính Thoáng vaø  Giaùo Hoäi Coâng Giaùo chaám döùt ñi vaø vì nhöõng lyù do chính trò raát minh baïch. Sau ngaøy 11 thaùng 9 naêm 2001 (sau vuï khuûng boá taïi Hoa kyø), Nöôùc Nga ñaõ lieân keát vôùi khoái choáng khuûng boá do Hoa kyø caàm ñaàu; nhö vaäy Nga ñöôïc coâng nhaän hoaøn toaøn thuoäc coäng ñoàng quoác teá vôùi töôùc hieäu ñaày ñuû. Toång thoáng Putin hieåu roõ  uy tín tinh thaàn cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II vaø cuûa Vatican noùi chung; vì theá trong luùc naøy nhöõng caõi vaõ, tranh chaáp veà vaên hoùa vaø veà lòch söû-toân giaùo laø nhöõng ñieàu baát lôïi cho Ñieän Caåm Linh, bôûi vì nhö vaäy gaây neân moät theá ñöùng coâ laäp, moät theá ñöùng rieâng reõ, tuy voán quí giaù ñoái vôùi daân toäc Slavoâ, nhöng xeùt veà phöông dieän chính trò khoâng coù lôïi gì.

Thöïc ra Toøa Giaùo chuû Moscowa, voán  coù moät truyeàn thoáng “hoøa hôïp“ vôùi quyeàn bính chính trò, caû trong thôøi kyø döôùi cheá ñoä coäng saûn Lieân xoâ, xem ra cuõng muoán theo ñöôøng loài cuûa Toång thoáng Putin. Chöùng côù laø môùi ñaây phaùt ngoân vieân cuûa Phaân boä ngoaïi giao  cuûa Toøa Giaùo chuû tuyeân boá nhö sau: “Toång thoáng Putin ñaõ coù moät thaùi ñoä thaúng thaén, moät thaùi ñoä quan taâm ñeán nhöõng lôïi ích cuûa Giaùo hoäi chính thoáng Nga“.

Nhöng thöïc söï vaãn coøn nhieàu trôû ngaïi khaùc. Môùi ñaây chính Ñöùc Alexis ñeä nhò Giaùo chuû chính thoáng Nga tuyeân boá raèng: “Vôùi nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh, toâi khoâng loaïi tröø  khaû theå cuûa moät chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II taïi Nga“, duø trong luùc naøy Vò giaùo chuû cho raèng: “Hieän nay chuyeán vieáng thaêm khoâng theå ñöôïc, bôûi vì ngöôøi coâng giaùo moãi ngaøy moãi lan roäng treân laõnh thoå chuùng toâi“.

Nhöõng tranh chaáp vaø caõi vaõ cuûa Giaùo hoäi chính thoáng ñoái vôùi Giaùo hoäi coâng giaùo ñöôïc taäp trung vaøo hai ñieåm lieân heä chaët cheõ vôùi nhau sau ñaây: toá caùo vieäc chieâu moä tín höõu cuûa chính thoáng vaø söï hieän dieän cuûa caùc ngöôøi coâng giaùo Ñoâng phöông theo leã nghi Bizantin (nhö chính thoáng) taïi  Ukraine, voán trung thaønh vôùi Roma. Caû hai ñeà taøi naøy ñöôïc ñeà cao caùch maïnh meõ trong chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC taïi Ukraine (Kiev vaø Leopoli) hoài thaùng saùu naêm 2001, moät chuyeán vieáng thaêm maø Ñöùc Alexis ñeä nhò  ñaõ phaûn ñoái caùch maõnh lieät.

Dó nhieân, Giaùo hoäi chính thoáng, vöøa thoaùt khoûi 80 naêm cheá ñoä coäng saûn (vaø trong moät vaøi giai ñoaïn cuoäc baùch haïi trôû neân raát döõ doäi), caûm thaáy mình khoâng ñöôïc chuaån bò ñeå coù theå ñoái phoù vôùi coâng vieäc toâng ñoà trong moät baàu khí môùi cuûa töï do vaø lo sôï söï ganh ñua cuûa caùc toân giaùo vaø giaùo hoäi khaùc maïnh meõ hôn,  caû veà phöông dieän vaät chaát nöõa, nhö Giaùo hoäi coâng giaùo chaúng haïn. Töø ñoù, phaùt xuaát vieäc caõi vaõ vaø tranh chaáp vôùi caùc ngöôøi coâng giaùo Ñoâng Phöông theo leã nghi Bizantin, (hay nhöõng ngöôøi  coâng giaùo ñoâng phöông Uniati hieäp nhaát), theo giaùo lyù cuûa Roma, nhöng laïi theo leã nghi Bizantin, nhö chính thoáng giaùo). Ñaây laø caùi lo sôï, vì lòch söû cho thaáy raèng: nhöõng gì ñaõ xaåy ra trong theá kyû XVI --(luùc caùc ngöôøi coâng giaùo leã nghi Bizantin hieäp nhaát vaø theà trung thaønh vôùi Roma)--- coù theå seõ xaûy ra laïi vaø coù lôïi cho Vatican; thaät ra,  ñaây cuõng laø ñieàu xem ra ñaùng mong öôùc ñoái vôùi nhieàu ngöôøi daân Nga,  ñöôïc hôïp nhaát vôùi Roma, nhöng vaãn giöõ caùc leã nghi vaø tieáng noùi rieâng trong phuïng vuï nhö caùc coäng ñoàng coâng giaùo taïi Ukraine hieän nay.

Ai cuõng thaáy raèng: Giaùo hoäi coâng giaùo leã nghi Ñoâng phöông khoâng chieâu duï moät tín höõu cuûa giaùo hoäi chính thoáng Nga. Trong moät cuoäc gaëp gôõ caùch ñaây moät thaùng vôùi Toång thoáng Ukraine, oâng Leonid Kuchma, ÑHY Lubomir Husar  (TGM coi soùc coäng ñoàng coâng giaùo thuoäc leã nghi Bizantin) öôùc mong moät cuoäc phuïc höng caùc moân hoïc thaàn hoïc taïi Xöù sôû, nhöng ngaøi nhaán maïnh raèng: vieäc phuïc höng naøy phaûi lieân heä ñeán neàn thaàn hoïc coâng giaùo cuõng nhö neàn thaàn hoïc chính thoáng treân möùc ñoä bình ñaúng.

Nhöõng möu toan thöôøng ñöôïc Toøa Giaùo chuû chính thoáng Moscowa ñöa ra ñeå tranh luaän veà tính caùch hôïp phaùp cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo leã nghi Bizantin taïi Ukraine moãi ngaøy moãi trôû neân lu môø vaø khoâng coù söùc thu huùt ngöôøi daân, ngoaøi moät soá vò laõnh ñaïo caùp cao nhaát. Taát caû nhöõng daáu hieäu naøy cho thaáy raèng: caàn phaûi töø boû nhöõng tranh chaáp voâ ích, nhöõng chia reõ keùo daøi,  vaø caàn ñi ñeán nhöõng cuoäc ñoái thoaïi xaây döïng giöõa Giaùo hoäi coâng giaùo vaø Giaùo hoäi chính thoáng. Phaûi chaêng vieäc ñaùp laïi lôøi môøi tham döï buoåi caàu nguyeän taïi Assisi laø moät böôùc tieán môùi ñaùnh daáu vieäc khôûi söï cuûa caùc cuoäc ñoái thoaïi trong töông lai giöõa hai Giaùo hoäi?

Trong tuaàn caàu nguyeän cho söï hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ, ñöôïc khôûi söï  töø ngaøy 18 vaø keát thuùc ngaøy 25 thaùng Gieâng naêm 2002, Leã Thaùnh Phaoloâ trôû laïi, chuùng ta caùc tín höõu Kitoâ: Coâng giaùo, Chính thoáng, Tin laønh,  haõy tha thieát caàu xin ôn hieäp nhaát, nhö Chuùa Gieâsu ñaõ caàu xin vôùi Thieân Chuùa Cha tröôùc cuoäc Töû naïn: “Ut sint unum: Laïy Cha,  Xin cho hoï trôû neân moät!”

 


Back to Home Page