Caùc vò töû ñaïo cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo

trong naêm 2001

Prepared for Internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai

Radio Veritas Asia, Philippines

Caùc vò töû ñaïo cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo trong naêm 2001.

(Radio Veritas Aisa 12/2001) - Caùc tín höõu Kitoâ bò baùch haïi trong moïi thôøi ñaïi, nhö lôøi Chuùa Gieâsu ñaõ loan baùo tröôùc: “Hoï ñaõ baùch haïi Ta, thì hoï cuõng seõ baùch haïi caùc con. Hoï thuø gheùt Ta, thì hoï cuõng seõ thuø gheùt caùc con“. Caùc cuoäc baùch haïi khoâng phaûi chæ dieãn ra trong caùc theá kyû ñaàu cuûa Giaùo hoäi, nhöng trong  moïi thôøi ñaïi. Caùc cuoäc baùch haïi döõ doäi hôn caû laø nhöõng cuoäc baùch haïi trong theá kyû XX vöøa qua  döôùi cheá ñoä ñoäc taøi Quoác xaõ Ñöùc vaø döôùi cheá ñoä coäng saûn voâ thaàn. Con soá caùc vò töû ñaïo trong thôøi kyø naøy phaûi tính töøng trieäu ngöôøi. Trong Naêm Thaùnh 2000, ÑTC ñaõ kính nhôù caùc vò töû ñaïo naøy caùch rieâng vaø truyeàn ghi teân caùc vò ñaõ ñöôïc toân phong leân baäc Chaân phöôùc hay Hieån Thaùnh vaøo “Cuoán haïnh caùc Thaùnh Töû ñaïo“ cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo.

Trong naêm 2001, naêm thöù nhaát cuûa Ngaøn naêm thöù ba, cho tôùi ngaøy 15 thaùng 12/2001, ñaõ coù 33 vò Töû ñaïo Nam Nöõ taïi nhieàu nôi treân theá giôùi.  Ñaây laø caùc vò ñaõ ñöôïc bieát roõ danh tính, ngaøy giôø vaø nôi bò gieát. Trong soá naøy coù 25 Linh muïc, 5 Nöõ tu, moät chuûng sinh, moät nöõ giaùo daân taän hieán vaø moät töï nguyeän vieân giaùo daân. Trong 33 chöùng nhaân cuûa Tin Möøng, coù 10 vò bò gieát taïi Chaâu AÙ (8 vò taïi AÁn ñoä ) - 10 vò taïi Chaâu Myõ -  9 vò Chaâu phi -  hai vò taïi Chaâu AÂu (moät taïi Albania vaø moät taïi AÙi nhó lan) vaø hai vò taïi Chaâu Ñaïi döông: caû hai ñeàu bò gieát taïi Papua Taân Guinea. Xeùt theo quoác tòch, coù 8 vò ngöôøi AÁn ñoä; 6 vò ngöôøi YÙ; ba vò ngöôøi Colombia; hai vò ngöôøi Hoa kyø; hai vò ngöôøi AÙi nhó lan vaø hai vò ngöôøi Ba lan. Moät vò thuoäc caùc nöôùc sau ñaây: Bæ, Hoøa lan, Canada, Argentina, Peruø, Burundi, Seùneùgal, Sudan, vaø Australia.

Chuùng ta coù theå noùi: Naêm 2001 qua ñi trong boùng toái cuûa khuûng boá vaø chieán tranh, nhöng cuõng coù nhöõng aùnh saùng ñem laïi hy voïng trong töông lai: ñoù laø maùu caùc vò töû ñaïo cuûa Giaùo hoäi coâng giaùo, bôûi vì Giaùo hoäi tin raèng: maùu caùc ngaøi ñaõ ñoå ra khoâng voâ ích . Caùc ngaøi bò gieát, vì caùc ngaøi ñaõ choïn söï soáng. Vaø ñeå ñöôïc soáng ñôøi ñôøi caùc ngaøi ñaõ phaûi traû giaù baèng giaù cuûa chính söï soáng mình. Ñaây laø nhöõng caùi cheát trong yeân laëng, khaùc haún nhöõng caùi cheát “ruøm beeng“ cuûa caùc vò naém giöõ quyeàn haønh traàn theá treân theá giôùi, caùc nhaø chính trò, caùc nhaø kinh teá, vaø caùc vò thôøi danh trong giôùi vaên hoùa, ngheä thuaät.  Coøn caùc vò töû ñaïo cuûa naêm 2001 vöøa keát thuùc,  laø nhöõng con ngöôøi khieâm toán nhoû beù, khoâng ai bieát ñeán: linh muïc, tu só nam nöõ, giaùo daân. Caùc ngaøi laø nhöõng ngöôøi rao giaûng vaø chöùng nhaân aâm thaàm cuûa Tin Möøng Tình yeâu taïi nhöõng phöông trôøi xa xoâi, nhöõng laøng heûo laùnh, thieáu thoán moïi söï, soáng khoù ngheøo nhö nhöõng ngöôøi ngheøo khoå khaùc.

Chuùng ta töï hoûi: nhìn vaøo danh saùch 33  chöùng nhaân cuûa Tin Möøng bò gieát trong naêm vöøa qua, ai laø ngöôøi ñaõ bieát Sr Dionitia Mary, Linh muïc Nazareno Lanciotti, linh muïc Raphael Paliakara, Sr Philomena Lyons, coâ Sarita Toppo (giaùo daân taän hieán) vaø Joseph Shinu, chuûng sinh AÁn ñoä? Thöïc ra, khuoân maët vaø danh tính cuûa caùc vò khoâng ai bieát ñeán, tröø nhöõng ngöôøi ñaõ tieáp xuùc vôùi caùc vò trong vieäc rao giaûng Tin Möøng. Khoâng nhöõng ñaïi ña soá khoâng bieát ñeán caùc ngaøi, nhöng keå caû caùc tín höõu thöôøng lui tôùi nhaø thôø caùc  ngaøy chuùa nhaät. Ñoái vôùi phaàn ña soá tín höõu coâng giaùo, vieäc töû ñaïo laø vieäc xaåy ra trong caùc theá kyû ñaàu cuûa Giaùo hoäi vaø ngaøy nay ñöôïc dieãn taû laïi qua caùc phim aûnh thôøi danh nhö: Quo vadis, Ben Hur...

Khoâng phaûi vaäy, nhö chuùng toâi vöøa nhaéc treân ñaây. Vieäc töû ñaïo vaãn xaåy ra haèng ngaøy trong naêm 2001. Trong 365 ngaøy, chæ coù thaùng 3 laø khoâng coù vò naøo bò gieát; nhöng trong nhieàu thaùng khaùc, coù tôùi 5 hoaëc 6 vò bò saùt haïi. Cuoäc baùch haïi seõ coøn tieáp tuïc xaåy ra trong naêm môùi 2002 naøy. Naêm 2001 ñöôïc khôûi söï baèng nhieàu hy voïng, nhöng ñaõ ñöôïc keát thuùc baèng nhöõng sôï haõi do naïn khuûng boá gaây neân, nhö ÑHY Phanxicoâ Xavie Nguyeãn Vaên Thuaän, Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng lyù vaø Hoøa bình, ñaõ vieát trong nhöõng ngaøy naøy,treân Nhaät Baùo L' Osservatore Romano nhö sau: Söï sôï haõi, sau bieán coá 11 thaùng 9 vöøa qua taïi Hoa kyø trôû neân söï sôï haõi cuûa ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa moãi moät ngöôøi trong chuùng ta. Coù bao giôø Hoa kyø, moät sieâu cöôøng huøng maïnh veà moïi maët treân caû theá giôùi, nghó raèng: moät ngaøy naøo ñoù mình seõ bò ñaùnh phaù ngay taïi trung taâm quyeàn bính chính trò, quaân söï vaø kinh teá khoâng? Vuï khuûng boá ngaøy 11 thaùng 9/2001 laø moät kinh nghieäm ñau thöông vaø lo sôï khoâng nhöõng cho daân toäc Hoa kyø, nhöng coøn cho caû theá giôùi nöõa. Cuoäc soáng trôû neân baáp beânh.

Trong Giaùo hoäi, cuoäc töû ñaïo laø bieán coá cuûa ngaøy nay, bieán coá xaåy ra haèng ngaøy. Caùc vò töû ñaïo hieän ôû giöõa chuùng ta. Caùc ngaøi laø nhöõng con ngöôøi nam nöõ cuûa thôøi ñaïi ta. Haõng thoáng taán quoác teá Fides vieát: “Caùc vò töû ñaïo ñaõ trôû laïi trong thôøi ñaïi chuùng ta; caùc ngaøi thöôøng laø nhöõng ngöôøi khoâng ñöôïc bieát ñeán, laø nhöõng chieán só “voâ danh“ cuûa moät lyù töôûng cao quí: Thieân Chuùa, nhö ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ vieát trong Toâng thö “Khôûi Ñaàu ngaøn naêm thöù ba“ khi ngaøi chæ cho chuùng ta nhìn vaøo nhöõng cuoäc baùch haïi cuûa theá kyû vöøa qua ñi.

Theo haõng thoâng taán Fides, con soá caùc vò töû ñaïo trong naêm 2001 vöøa qua laø 33 vò. Dó nhieân khoâng phaûi chæ coù con soá naøy maø thoâi. Chaéc chaén coøn nhieàu vò khaùc bò gieát caùch naøy hay caùch khaùc, nhö caùc vò bò giam trong caùc nhaø tuø cuûa cheá ñoä coäng saûn hieän nay taïi Trung quoác  hoaëc bò maát tích... Chuùng ta haõy nhìn vaøo caùc cuoäc baùch haïi caùc tín höõu coâng giaùo taïi Quaàn ñaûo Molluque vaø Sulawesi trong nhöõng naêm vöøa qua. Soá caùc tín höõu bò gieát phaûi tính töøng ngaøn. Trong naêm 2001 vöøa qua taïi Nigeria, coù töøng traêm tín höõu bò gieát taïi Jos vaø Kano. Bieát bao tín höõu bò gieát taïi caùc thaønh phoá cuûa Palestine vaø nhieàu tín höõu khaùc bò baùch haïi taïi moät soá quoác gia Hoài giaùo quaù khích, nhö taïi Pakistan caùch ñaây hôn hai thaùng. Fides keát luaän: Con soá 33 kia chæ laø nhöõng vò ñaïi dieän cuûa moät ñaïo binh huøng hoàn ñaõ chieán thaéng,  cuûa “Chieân Thieân Chuùa“ treân caû theá giôùi. Caùc ngaøi  ñaõ saün saøng hy sinh maïng soáng vì Chuùa mình vaø vì phuïc vuï anh chò em minh“.

Môû ñaàu danh saùch caùc vò töû ñaïo cuûa naêm 2001 laø Sr Dionitia Mary, ngöôøi AÁn ñoä, giaùo vieân, bò gieát ngaøy 21 thaùng gieâng naêm 2001 vaø keát thuùc danh saùch laø Sr Philomena Lyons, ngöôøi AÙi nhó lan bò gieát ngaøy 15 thaùng 12/2001 vöøa qua. Ña soá caùc vò bò gieát vì lyù do chuûng toäc hay toân giaùo. Nhöng cuõng coù nhöõng tröôøng hôïp bò gieát trong nhöõng vuï troäm  cöôùp ñoät nhaäp vaøo nhaø ôû. Giaùm ñoác haõng thoâng taán Fides nhaän xeùt: “Caùch ñaây khoaûng 10 ñeán 15 naêm, caùc nhaø truyeàn giaùo vaãn ñöôïc toân kính vaø yeâu meán. Traùi laïi ngaøy nay caùc ngaøi trôû neân “nhöõng taám bia bò nhaèm“. Treân caû theá giôùi, keå caû AÙi nhó lan hay Hoa kyø, xem ra chaân trôøi thieâng lieâng moãi ngaøy moãi trôû neân toái taêm, quaù höôùng theo vaät chaát, nhìn vaøo con ngöôøi nhö nhöõng muïc tieâu caàn boùc loät, nhöõng duïng cuï caàn chieám huõu“. Vò Giaùm ñoác keát luaän: “Chuùng ta ñang ñöùng tröôùc thuyeát cuoàng tín: cuoàng tín toân giaùo vaø cuoàng tín chieám höõu. Nhöng caùc vò töû ñaïo khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi baïi traän: caùc ngaøi laø daáu hieäu noùi leân raèng Tình yeâu coù theå ñöôïc vaø Traùi ñaát naøy thuoäc veà Chuùa Kitoâ, khoâng thuoäc veà chieán tranh vaø khuûng boá“.

Trong leã nghi kính nhôù caùc Chöùng nhaân ñöùc tin  cuûa theá kyû XX, trong Naêm Thaùnh vöøa qua taïi Hí tröôøng Colosseo, ÑTC noùi: “Caùc theá heä môùi phaûi bieát raèng: ñöùc tin maø hoï ñaõ laõnh nhaän, laø gia taøi phaûi traû giaù cao nhö theá naøo, ñeå ñoùn nhaän vôùi loøng bieát ôn boù ñuoác saùng cuûa Tin Möøng vaø vôùi boù ñuoác naøy, ñeå soi saùng theå kyû môùi vaø ngaøn naêm môùi“.

Danh Saùch Caùc Vò Töû Ñaïo cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo trong naêm 2001

Cuoái naêm 2001, Thoâng taán xaõ Coâng giaùo Fides laäp baûn danh saùch caùc chöùng nhaân ñöùc tin ñaõ boû mình treân ñöôøng phuïc vuï Chuùa. Coù veû nhö Fides muoán thaûo moät trang “Töû Ñaïo Thö” (Martyrologreâ) cuûa thôøi hieän ñaïi. Danh saùch nhö sau:

1. Nöõ tu Dionitia Mary, quoác tòch AÁn Ñoä, thuoäc Doøng Toâi Taù Ñöùc Meï Saàu Bi, laø moät giaùo vieân, bò nhöõng keû aên troäm gieát ôû Salem ngaøy 21/01/2001

2. Cha Pietro De Franceschi, quoác tòch YÙ, thuoäc Doøng Thaùnh Taâm, trong côn luõ luït ôû Mocuba (Mozambique), cha tìm caùch cöùu moät phuï nöõ vaø bò cheát ñuoái ngaøy 01/02/2001.

3. Cha Tom Maujaly, ngöôøi AÁn Ñoä, linh muïc trieàu, hieäu tröôûng tröôøng trung hoïc thaùnh Giuse, bò keû cöôùp gieát trong vaên phoøng ôû Manipur ngaøy 02/02/2001.

4. Cha Nazareno Lanciotti, ngöôøi YÙ, linh muïc trieàu, , bò truùng ñaïn vaø qua ñôøi sau moät côn haáp hoái daøi, ôû Jauruø (Brazil) ngaøy 21/02/2001.

5. Cha Jan Franzkevic, ngöôøi Ba Lan, linh muïc trieàu, laøm vieäc ôû Sibeâri. Cha ñi phuïc vuï ôû Iarzevo nhaân leã Phuïc sinh. Ngöôøi ta phaùt hieän cha ñaõ cheát trong nhaø nguyeän ngaøy 15/04/2001.

6. Nöõ tu Barbara Ann Ford, ngöôøi Myõ, thuoäc Doøng chò em Baùc aùi, coù veû nhö bò keû troäm gieát, nhöng coù theå coù nhöõng lyù do khaùc (chò baûo veä nhaân quyeàn cho thoå daân vaø chaêm soùc hoài phuïc caùc chaán thöông taâm lyù cho caùc naïn nhaân cuûa cuoäc noäi chieán. Chò cuõng coäng taùc vieân thaân caän cua Ñöùc Cha Juan Gerardi laø ngöôøi ñaõ bò aùm saùt ngaøy 26/04/1998). Chò bò gieát ngaøy 05/05/2001 ôû Guatemala City (Guatemala).

7. Cha Ramon Gamache Beùrubeù, ngöôøi Canada, thuoäc Hoäi Thöøa sai haûi ngoaïi Quebec, bò keû troäm ñoät nhaäp giaùo xöù, gieát haïi ôû St. Isidoro, giaùo phaän Ica, Peru 05/2001.

8. Cha Raphael Paliakara, ngöôøi AÁn Ñoä, Doøng Don Bosco, bò caùc phaàn töû quaù khích taán coâng vaøo Taäp vieän Imphal ngaøy 25/05/2001.

9. Cha Andreas Kindo, ngöôøi AÁn Ñoä, Doøng Don Bosco, bò caùc phaàn töû quaù khích taán coâng vaøo Taäp vieän Imphal ngaøy 25/05/2001.

10. Chuûng sinh Joseph Shinu, ngöôøi AÁn Ñoä, bò saùt haïi trong vuï taán coâng vaøo Taäp vieän Imphal ngaøy 25/05.

11. Cha Henryk Dejneka, ngöôøi Ba Lan, Doøng Thöøa sai Taän hieán Ñöùc Meï Voâ Nhieãm (OMI), bò baén cheát taïi giaùo ñieåm Ngauoundeùreù, Cameroon, ngaøy 17/05/2001, khoâng bieát vì lyù do gì, ngaøi khoâng tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng chính trò hay xaõ hoäi, giaùo ñieåm cuõng khoâng maát maùt gì veà taøi saûn hay cuûa caûi.

12. Nöõ tu Claire, ngöôøi Burundi, Doøng Moân ñeä Chuùa Kitoâ, bò baén cheát trong moät traän phuïc kích, caùc haønh khaùch bò traán loät, vaø chieác xe bò cöôùp, ôû Rumongi, ngaøy 11/06/2001.

13. Cha Leonardo A. Alzate, ngöôøi Colombia, linh muïc trieàu bò baét coùc, vaø moät ngaøy sau tìm thaáy xaùc, ôû Antioquia, hoâm 14/06/2001.

14. Cha Martin Royakers, ngöôøi Canada, Doøng Teân, bò gieát trong xöù Ñaïo ôû Annotto Bay, Jamaica, ngaøy 21/06/2001; cha hoaït ñoäng trong moät döï aùn phaùt trieån noâng nghieäp treân nhöõng vuøng ñaát cuûa nhaø nöôùc bò boû hoang.

15. Cha Fabian Thom, ngöôøi Australia, Doøng Phanxicoâ (OFM), ñang ñeâm keû troäm ñoät nhaäp Taäp vieän gieát cha ôû Port Moresby (Papua New Guineùa), ngaøy 16/08/2001.

16. Cha Galeano Buitrago, ngöôøi Colombia, linh muïc trieàu, keû gian vaøo nhaø cöôùp cuûa, cöôùp xe, vaø gieát chaa ngaøy 27/08/2001 ôû Medellin.

17. Cha Emil Jouret, ngöôøi Bæ, Doøng Teân, quaûn lyù nhaø tröôøng ôû Kikwit (Coäng hoaø daân chuû Congo), bò phaùt hieän cheát trong phoøng rieâng ngaøy 14/09/2001, coù theå do keû gian aùm haïi.

18. Cha Rufus Halley, ngöôøi Ireland, Hoäi doøng thaùnh Columban, coù theå keû gian ñònh baét coùc cha, hoaëc laø cha bò baén cheát ñang khi ñi xe maùy ôû Malabang, Philippines, ngaøy 29/08/2001.

19. Cha Heùctor Fabio Veùlez, ngöôøi Colombia, linh muïc trieàu, ngöôøi ta tìm thaáy xaùc cha coøn mang veát tích bò tra taán, coù theå do keû cöôùp ôû Cartago, ngaøy 02/09/2001.

20. Cha John Baptist Crasta, ngöôøi AÁn Ñoä, linh muïc trieàu, bò loaïn quaân baén cheát khi ñang ôû treân xe vôùi nhieàu ngöôøi khaùc, vì khoâng chòu tuaân leänh quaân phieán loaïn, ôû Jhakhand, ngaøy 06/09/2001.

21. Giuliano Berizzi, ngöôøi YÙ, giaùo daân thöøa sai thieän nguyeän, bò gieát coù leõ vì bò töôûng laàm laø moät linh muïc thöøa sai, ôû Kigali, Rwanda, ngaøy 06/10/2001.

22. Cha Ettore Cunial, ngöôøi YÙ, Doøng Giuseppini del Murialdo, coù leõ do keû cöôùp gieát ôû Durazzo, Albania ngaøy 08/10/2001; cha hoaït ñoäng phuïc hoài nhaân phaåm thanh thieáu nieân.

23. Cha Ernesto Martearena, ngöôøi Argentina, linh muïc trieàu, bò nhöõng thieáu nieân du ñaõng gieát ngöôøi cöôùp cuûa, vaø ñoát xaùc ôû Salta, ngaøy 08/10/2001.

24. Cha Gopal, ngöôøi AÁn Ñoä, linh muïc trieàu, bò quaân du kích gieát ôû Puthkel ngaøy 22/10/2001, vì cha tham gia moät chieán dòch cuûa chính phuû choáng baïo löïc.

25. Cha Celestino Digiovambattista, ngöôøi YÙ, Doøng Camillo, tuyeân uùy traïi giam, bò moät tuø nhaân coù beänh taâm thaàn gieát ngaøy 13/10/2001 ôû Ouagadougou, Burkina Faso.

26. Nöõ tu Lita Castillo, ngöôøi Peru, Doøng nöõ Ña Minh, giaùo vieân, bò taán coâng ngay trong tröôøng hoïc, cheát sau 12 ngaøy haáp hoái, ngaøy 29/10/2001, ôû La Serena, Chileâ

27. Cha Simeon Coly, ngöôøi Senegal, linh muïc trieàu, bò keû cöôùp baén cheát treân xa loä, ôû Ziguinchor, ngaøy 07/11/2001.

28. Cha Hubert Hofmans, ngöôøi Haø Lan, doøng Mariannhill, bò keû cöôùp gieát treân ñöôøng veà nhaø, ôû Lae, Papua New Guinea, ngaøy 23/11/2001.

29. Cha Peter Obore, ngöôøi Sudan, linh muïc trieàu, bò loaïn quaân gieát vaø ñoát xe, ôû Nimule, Uganda, ngaøy 24/11/2001.

30. Chò Sarita Toppo, ngöôøi AÁn Ñoä, giaùo daân taän hieán, bò haõm hieáp vaø gieát cheát khi chò ñi löôïm cuûi, ôûAmbigapur, ngaøy 28/11/2001.

31. Cha Michele D' Annucci, ngöôøi YÙ, Doøng Daáu thaùnh, bò keû cöôùp gieát khi cha ñi thaêm moät gia ñình, ngaøy 08/12/2001 ôû Pretoria, Nam Phi.

32. Cha Michael Mac, ngöôøi Myõ, linh muïc trieàu, bò phaùt hieän ñaõ cheát trong nhaø, coù veát tích bò ñaùnh ñaäp, ôû Sandoval, N. Mexico, Myõ, ngaøy 08/12/2001.

33. Nöõ tu Philomena Lyons, ngöôøi Ireland, Doøng Thaùnh Taâm bò haõm hieáp vaø gieát cheát gaàn Tu vieän ôû Monaghan, ngaøy 15/12/2001.

Toång keát danh saùch naøy:

- 25 linh muïc

- 5 nöõ tu

- 1 chuûng sinh

- 2 giaùo daân thöøa sai taän hieán ( 1 nam, 1 nöõ ).

Veà nguyeân quaùn

- 12 vò ngöôøi chaâu AÂu (6 YÙ, 2 Ba Lan, 2 Ireland, 1 Bæ, 1 Haø Lan)

- 9 vò ngöôøi chaâu Myõ (3 Colombia; Jamaica, Brasin, Guatemala, Peru, Argentina, Canada, Chileâ, Hoa Kyø moãi nôi moät vò).

- 8 vò ngöôøi chaâu AÙ ñeàu laø ngöôøi AÁn Ñoä.

- 3 vò ngöôøi chaâu Phi: Burundi, Senegal, Sudan.

- 1 vò ngöôøi chaâu Ñaïi Döông: Australia

Veà hieän tröôøng nhöõng vuï thaûm töû:

- Chaâu AÙ: 10 ñòa ñieåm (8 ñieåm ôû AÁn Ñoä, 1 ôû Philippines, 1 ôû Siberi).

- Chaâu Myõ: 10 ñòa ñieåm (3 ôû Colombia; Jamaica, Brasil, Guatemala, Peru, Argentina, Chileâ, Hoa Kyø moãi nöôùc moät ñòa ñieåm).

- Chaâu Phi: 9 ñòa ñieåm (Camerun, Uganda, Burundi, CHDC Congo, Rwanda, Burkina Faso, Senegal, Nam Phi, Mozambique).

- Chaâu Ñaïi Döông: 2 ñòa ñieåm ôû Papua New Guinea

- Chaâu AÂu: 2 ñòa ñieåm (Albani vaø Ireland).

Back to Home Page