Cuoäc phoûng vaán ÑHY Roger Etchegaray
veà ngaøy gaëp gôõ caàu nguyeän vaø aên chay taïi Assisi
24 thaùng Gieâng naêm 2002
Prepared for internet by Msgr Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Cuoäc phoûng vaán
ÑHY Roger Etchegaray veà ngaøy gaëp gôõ caàu nguyeän vaø aên chay taïi
Assisi, 24 thaùng Gieâng naêm 2002.
Trong baøi thôøi
söï tröôùc ñaây, chuùng toâi ñaõ baøn veà yù ñònh cuûa ÑTC Gioan
Phaoloâ II môøi ñaïi dieän caùc toân giaùo tuï hoïp moät laàn nöõa
taïi Assisi, Queâ höông Thaùnh Phanxicoâ khoù ngheøo, vò Thaùnh luoân
luoân coå voõ hoøa bình vaø huynh ñeä giöõa caùc daân toäc, ñeå
cuøng nhau caàu nguyeän cho hoøa bình theá giôùi. Moïi ngöôøi ñeàu
thaáy raèng: sau vuï khuûng boá ngaøy 19/11/2001 taïi New York vaø
Washington, tình hình theá giôùi trôû neân raát caêng thaúng vaø
chieán tranh ñang dieãn ra taïi Afganistan gaàn hai thaùng nay, nhaèm dieät
tröø naïn khuûng boá, töø ñaây lan traøn treân 60 quoác gia treân
theá giôùi vaø ñang ñe doïa cuoäc chung soáng hoøa bình giöõa caùc
daân toäc.
Khaùc vôùi hai
laàn gaëp gôõ naêm 1986 (luùc theá giôùi coøn chia thaønh hai khoái
kình ñòch nhau: Tö baûn vaø Coäng saûn)
vaø naêm 1993 (luùc chieán tranh taïi mieàn Balcan trôû neân aùc
lieät vaø ñe doïa Chaâu AÂu) cuoäc gaëp gôõ laàn naøy (24 thaùng
Gieâng naêm 2002), ñeán vaøo
luùc theá giôùi bò naïn khuûng boá naëng neà,
vaø seõ ñöôïc chuaån bò tröôùc, baèng moät ngaøy aên chay
vaø caàu nguyeän trong caû Giaùo
Hoäi Coâng Giaùo, do ÑTC aán
ñònh vaøo ngaøy 14 thaùng 12/2001 tôùi ñaây, truøng vôùi ngaøy keát
thuùc thaùng aên chay vaø caàu nguyeän (Ramadan) cuûa Hoài giaùo.
Nhaân dòp loan
baùo cuoäc gaëp gôõ caàu nguyeän taïi Assisi, nhaät baùo coâng giaùo
YÙ Avvenire soá ra ngaøy 22/11/2001, ñaêng baøi phoûng vaán ÑHY
Roger Etchegary daønh cho nhaät baùo.
ÑHY Roger
Etchegaray laø cöïu chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng Lyù
vaø Hoøa bình vaø trong nhöõng naêm vöøa qua, ngaøi ñaõ ñöôïc ÑTC
boå nhieäm laøm Chuû tòch UÛy Ban trung öông cuûa Naêm Ñaïi Toaøn Xaù
2000. Tröôùc ñaây, vôùi tö caùch laø Chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng lyù vaø
Hoøa bình, ÑHY ñaõ laõnh traùch
nhieäm, cuøng vôùi caùc cô quan khaùc cuûa Toøa Thaùnh,
toå chöùc cuoäc gaëp gôõ giöõa ñaïi dieän caùc toân giaùo
taïi Assisi caùch ñaây 15 naêm (27 thaùng 10 naêm 1986). Giôø ñaây
Ngaøi coi vieäc ÑTC môøi ñaïi
dieän caùc toân giaùo theá giôùi tuï hoïp caàu nguyeän vaø aên chay
taïi Assisi vaøo ngaøy 24 thaùng
Gieâng naêm 2002, laø moät böôùc tieán khaùc thöôøng xích laïi gaàn
caùc toân giaùo khoâng phaûi Kitoâ“. Ngaøi coi coâng vieäc ñoái
thoaïi lieân toân laø moät trong caùc thaùch ñoá lôùn lao hôn caû
cuûa thôøi ñaïi chuùng ta. Ngaøi nghó
raèng: Cuoäc gaëp gôõ thaùng Gieâng 2002 tôùi ñaây seõ coù theå goùp
coâng vaøo vieäc phaù ñoå caùc böùc töôøng chia reõ khaùc nöõa,
vaãn coøn laïi, sau vuï suïp ñoå cuûa böùc töôùng oâ nhuïc Berlin
(1989).
Sau ñaây laø nguyeân
vaên baøi phoûng vaán ÑHY daønh cho nhaät baùo Avvenire.
Hoûi - Kính
thöa ÑHY, caùch ñaây 15 naêm, saùng kieán cuûa Assisi coøn vang doäi
nhieàu. Vaäy ÑHY coù caûm giaùc nhö theá naøo luùc ÑTC Gioan Phaoloâ
II loan baùo veà moät cuoäc gaëp
gôõ nhö vaäy?
Ñaùp - Vì
laø moät chöùng nhaân ñaëc bieät cuûa vieäc phaùt trieån tö töôûng
cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II, toâi khoâng ngaïc nhieân, coù leõ caûm
phuïc hôn laø ngaïc nhieân bôûi vieäc loan baùo ngaøi ñöa ra trong
Ñeàn thôø Thaùnh Phaoloâ ngoaøi Thaønh ngaøy 25 thaùng Gieâng naêm
1986. Ñaây laø moät loan baùo cuûa “moät vieäc ñaàu tieân“ trong
lòch söû nhaân loaïi vaø nhö theá, khoâng coù ñieåm tham khaûo naøo
caû: tuï hoïp caùc toân giaùo theá giôùi ñeå ñi ñeán moät phuïc
vuï chung cho hoøa bình cuûa taát caû nhaân loaïi. Vôùi chuû yù traùnh
khoûi baát cöù hình thöùc naøo, duø chæ beân ngoaøi maø thoâi, cuûa
moät söï laãn loän hay hoøa ñoàng giöõa caùc toân giaùo,
ÑTC ñaõ theo doõi töøng böôùc 10 thaùng chuaån bò, raát tæ
mæ vaø khoù nhoïc; vieäc chuaån bò naøy ñaõ ñöa ñeán cuoäc gaëp
gôõ ngaøy 27 thaùng 10 naêm 1986 taïi Assisi
dieãn ra caùch thöïc toát ñeïp, tröôùc maét caû theá giôùi.
Hoûi
- Vaäy cuoäc gaëp gôõ ñoù ñaõ ñem laïi nhöõng thaønh quaû naøo?
Ñaùp -
Assisi ñaõ giuùp Giaùo hoäi tieán ñöôïc moät böôùc khaùc thöôøng
ñeán vôùi caùc toân giaùo khoâng Kitoâ, trong tinh thaàn vaø söùc
haáp daãn cuûa Coâng ñoàng chung Vatican II. Tieáp sau ñoù, cuoäc ñoái
thoaïi lieân toân ñaõ dieãn ra nhieàu laàn, ñöôïc ñaøo saâu theâm
maõi, nay khoâng coøn phaûi laø caâu chuyeän khaùc thöôøng, nhöng laø
moät trong caùc thaùch ñoá lôùn lao nhaát cuûa thôøi ñaïi chuùng
ta. Assisi ñaõ thuùc ñaåy ôn goïi rieâng bieät cuûa Giaùo hoäi: tuyeân
xöng söï hieäp nhaát cuûa maàu nhieäm cöùu roãi cuûa taát caû nhöõng
ai tin kính Chuùa Gieâsu Cöùu Theá. Nhôø cuoäc gaëp gôõ naøy,
ñöôïc ÑTC goïi laø “tinh
thaàn cuûa Assisi“, caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo ñaõ leân tieáng
caùch chaéc chaén hôn, ñeå choáng laïi nhöõng leøo laùi chính trò
cuûa toân giaùo vaøo trong caùc cuoäc tranh chaáp.
Hoûi - Taïi
Assisi, ÑHY ñaõ caûm thaáy gì luùc ôû beân caïnh caùc ñaïi dieän
toân giaùo treân Traùi ñaát naøy?
Ñaùp -
Toâi daùm noùi raèng, ngaøy ñoù, toâi caûm thaáy traùi tim cuûa
nhaân loaïi ñaäp tröôùc söï ñe doïa cuûa vuõ khí nguyeân töû,
taùi khaùm phaù ra söï hieäp nhaát nguoàn goác cuûa mình. Luùc caàu
voàng ñoät nhieân xuaát hieän treân trôøi baõo taùp cuûa Assisi, moïi
ngöôøi ñeàu ñoïc ñöôïc moät lôøi keâu goïi khaån caáp, haõy
tieán ñeán con ñöôøng huynh ñeä. Moïi ngöôøi ñeàu tin chaéc chaén
raèng: lôøi caàu nguyeän ñaõ khôi ñoäng leân daáu hieäu höõu hình
naøy cuûa cuoäc chung soáng hoøa bình giöõa caùc con caùi Chuùa vaø
doøng doõi cuûa Toå phuï Noe. Tröôùc Ñeàn thôø Thaùnh Phanxicoâ, nôi
moïi ngöôøi reùt run, taát caû
saùt caùnh beân nhau vaø naém chaët tay nhau, khi moät nhoùm thanh nieân
Do thaùi böôùc leân khaùn ñaøi ñeå trao nhöõng caây uliu nhoû beù
cho ngöôøi Hoài giaùo, toâi ngaïc nhieân khi thaáy nöôùc maét chaûy
treân goø maù cuûa “Vò löõ haønh hoøa bình treân caû theá giôùi“
(ÑTC). Hoøa bình coù leõ ñaõ laøm cho chuùng ta khoùc leân hôn laø
chieán tranh, nhöng ñaây laø nhöõng nöôùc maét cuûa nieàm vui vaø
cuûa vieäc hoøa giaûi khieâm toán, aâm thaàm.
Hoûi -
Trong hai thaùng nöõa, caùc toân giaùo trôû laïi gaëp nhau moät laàn
nöõa. Vaäy sau bieán coá ngaøy 11 thaùng 9/2001, soá ngöôøi ñaùp laïi
lôøi môøi goïi cuûa ÑTC seõ nhö theá naøo?
Ñaùp - Toâi
khoâng bieát ngaøy 24 thaùng Gieâng naêm 2002 seõ laø caùi gì taïi
Assisi. Tình hình ñaõ thay ñoåi nhieàu, sau 15 naêm cuûa cuoäc gaëp gôõ
thaùng 10 naêm 1986. Böùc töôøng Berlino ñaõ suïp ñoå, nhöng caùc
böùc töôøng chia reõ khaùc vaãn coøn ñoù vaø ngaøy nay thaáy roõ
hôn nöõa, sau vuï khuûng boá ngaøy 19/11/2001 laøm suïp ñoå hai toøa
nhaø troïc Trôøi taïi New York. Vaán ñeá khuûng boá raát phöùc taïp,
traàm troïng, nhöng khoâng ñöôïc ñeå cho khuûng boá taán coâng chuùng
ta, chuùng ta cuõng ñöøng giôùi haïn naïn khuûng boá naøy vaøo chieán
tranh taïi Afganistan hieän nay. Bieát bao chieán tranh khaùc bò queân laõng,
beân caïnh nhöõng chieán tranh ñang dieãn ra tröôùc söï chuù yù cuûa
quoác teá. Naêm 1993, cuoäc gaëp
gôõ thöù hai taïi Assisi vôùi ÑTC, ñeå caàu nguyeän cho hoøa bình
mieàn Balcan. Ngaøy nay coù theå xaåy ra: Assisi tìm laïi ñöôïc caùi
nhìn bao quaùt theá giôùi cuûa moät neàn hoøa bình coøn ñoøi hoûi
vaø khaån caáp hôn nöõa.
Hoûi - Taïi
sao ÑTC yeâu caàu caùc tín höõu coâng giaùo chuaån bò cuoäc gaëp gôõ
baèng moät ngaøy aên chay vaø caàu nguyeän
vaøo ngaøy 14 thaùng 12/2001 tôùi ñaây?
Ñaùp - Cuøng nhau caàu nguyeän vaø aên chay vaø caû thöïc hieän ñöùc baùc aùi phaân phaùt cuûa caûi. Ba vieäc laøm naøy luoân luoân ñi vôùi nhau vaø khoâng theå taùch lìa nhau ñöôïc. Chính caùc ngöôøi Hoài giaùo cuõng ñaùnh giaù cao giaù trò cuûa ba vieäc laøm kia trong thaùng ñöôïc goïi laø thaùng Ramadam. Moät giaùm muïc giaùo phaän Ravenna (mieàn ñoâng baéc nöôùc YÙ), vaøo theá kyû thöù naêm, Thaùnh Pheâroâ Chrisologo, ñaõ noùi nhö sau: Ba cöû chæ naøy ñem laïi söï soáng cho nhau; neáu thieáu moät trong ba, seõ khoâng coù gì caû. Toâi nghó raèng: nhöõng ngaøy 14 thaùng 12/2001 tôùi ñaây vaø ngaøy 24 thaùng Gieâng naêm 2002 seõ giuùp chuùng ta khaùm phaù nhieàu hôn söï quan troïng cuûa vieäc aên chay, cuûa vieäc thöïc haønh, ñaõ ñöôïc chính Chuùa Gieâsu Kitoâ tuaân giöõ vaø ñaõ ñöôïc truyeàn thoáng cuûa caùc toân giaùo coå thôøi nhaát löu truyeàn cho ñeán nay. YÙ nghóa cuûa vieäc aên chay trong Giaùo hoäi coâng giaùo heä taïi choã naøy laø ngöôøi tín höõu muoán bieåu loä, vôùi caû linh hoàn, caû theå xaùc, söï côûi môû cuûa mình vôùi Thieân Chuùa, nôi Ngöôøi moïi söï ñeàu tuøy thuoäc, keå caû ôn hoøa bình.