Toång thoáng Bush cuûa Hoa Kyø
seõ duøng hoäi nghò APEC taïi Thöôïng Haûi
ñeå thaûo luaän vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo
veà nhöõng dieãn bieán cuûa traän chieán
choáng khuûng boá toaøn caàu do Hoa Kyø caàm ñaàu
Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines
Toång thoáng Bush cuûa Hoa Kyø seõ duøng hoäi nghò APEC taïi Thöôïng Haûi ñeå thaûo luaän vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo veà nhöõng dieãn bieán cuûa traän chieán choáng khuûng boá toaøn caàu do Hoa Kyø caàm ñaàu.
(Tin
toång hôïp 19 October 2001) - Trong baøi thôøi söï tuaàn naøy, chuùng
toâi xin noùi ñeán hai ñeà taøi:
-- Toång thoáng George Bush cuûa Hoa Kyø taïi cuoäc hoïp cuûa Dieãn Ñaøn Hôïp Taùc Kinh Teá AÙ Chaâu Thaùi Bình Döông ôû Thöôïng Haûi,
-- Nhöõng khoù khaên cuûa töôùng Pervez Musharraf, nhaø laõnh ñaïo cuûa Pakistan, ñang phaûi ñöông ñaàu vì söï uûng hoä cuûa oâng ñoái vôùi Hoa Kyø trong chieán dòch choáng khuûng boá vaø chính quyeàn Taliban ôû Afghanistan,
Thöù naêm 18/10/2001, toång thoáng George Bush vaø ngoaïi tröôûng Colin Powell cuûa Hoa Kyø ñaõ ñeán Thöôïng Haûi ñeå tham döï cuoäc hoïp thöôïng ñænh cuûa toå chöùc Dieãn Ñaøn Hôïp Taùc Kinh Teá AÙ Chaâu Thaùi Bình Döông, goïi taét laø APEC. Toå chöùc naøy qui tuï 21 quoác gia thaønh vieân, trong ñoù coù Hoa Kyø. Thoâng thöôøng kinh teá laø vaán ñeà chính cuûa nghò trình hoäi nghò nhöng naêm nay chaéc chaén ñeà taøi khuûng boá vaø cuoäc taán coâng cuûa Hoa Kyø vaøo Afghanistan seõ ñöôïc caùc nhaø laõnh ñaïo mang ra thaûo luaän nhieàu. Hoäi nghò laàn naøy cuûa APEC dieãn ra trong boái caûnh nhöõng dieãn bieán nghieâm troïng, ñaëc bieät laø taïi vuøng Nam AÙ do cuoäc taán coâng cuûa Hoa Kyø vaøo Afghanistan. Vôùi caùc cuoäc khoâng kích döõ doäi cuûa quaân ñoäi Hoa Kyø vaø Anh Quoác, tình hình nghieâm troïng vaø lo sôï cuûa daân chuùng Myõ veà caùc vuï thö töø mang vi khuaån cuûa beänh than (anthrax), söï baát oån taïi Trung Ñoâng sau vuï toå chöùc Hamas cuûa Palestine aùm saùt vò boä tröôûng du lòch cuûa Israel vaøo hoâm thöù tö 17/10/2001, toång thoáng Bush cuûa Hoa Kyø seõ duøng hoäi nghò APEC taïi Thöôïng Haûi laàn naøy ñeå thaûo luaän vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa Nga, Trung Quoác vaø Nhaät, cuõng nhö caùc nöôùc ñoàng minh khaùc cuûa Hoa Kyø veà nhöõng dieãn bieán cuûa traän chieán choáng khuûng boá toaøn caàu do Hoa Kyø caàm ñaàu hieän nay.
Haún nhieân, oâng Bush khoâng traùnh khoûi phaûi thaûo luaän vôùi giôùi laõnh ñaïo thaønh vieân cuûa khoái APEC veà caùc vaán ñeà thöông maïi giöõa luùc neàn kinh teá eøo uoät cuûa theá giôùi ñang coù nguy cô böôùc vaøo tình traïng suy thoaùi. Nhöng toång thoáng Bush ñaõ quyeát ñònh duøng phaàn lôùn thôøi gian cuûa oâng taïi Thöôïng Haûi ñeå cuûng coá theá lieân minh giöõa caùc quoác gia vôùi Hoa Kyø maø oâng ñaõ xaây döïng sau vuï khuûng boá taïi Hoa Kyø ngaøy 11 thaùng 9/2001 vöøa qua. Ñieàu naøy ñöôïc coá vaán an ninh quoác gia cuûa oâng laø baø Condoleezza Rice toùm löôïc qua lôøi phaùt bieåu sau ñaây: “Chuùng toâi coù moät quan heä raát toát ñeïp vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo maø toång thoáng Bush seõ hoäi kieán taïi Thöôïng Haûi. Ñaây laø cô hoäi ñeå toång thoáng Bush xem laïi coi Hoa Kyø ñang ôû vò trí naøo vaø phaûi laøm gì ñeå tieáp tuïc caùc noã löïc choáng khuûng boá”. Ñöùng tröôùc tình theá khuûng hoaûng treân theá giôùi hieän giôø, caùc hoäi nghò thöôïng ñònh qui tuï caùc nhaø laõnh ñaïo theá giôùi seõ khoâng traùnh khoûi phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng vaán ñeà hoùc buùa, nhaát laø trong vò theá cuûa Hoa Kyø laø quoác gia caàm ñaàu lieân minh choáng khuûng boá hieän giôø. Vaøo ngaøy thöù saùu 19/10/2001, toång thoáng Bush coù cuoäc hoäi kieán vôùi chuû tòch Giang Traïch Daân cuûa Trung Quoác, nöôùc chuû nhaø. Chuùa Nhaät 21/10/2001, oâng seõ gaëp toång thoáng Vladimir Putin cuûa Nga. Giöõa thöù saùu vaø Chuùa Nhaät, oâng seõ tieáp caùc vò laõnh ñaïo khaùc, trong soá naøy coù hai vò laõnh ñaïo cuûa Indonesia vaø Malaysia, hai quoác gia coù ñoâng daân soá Hoài Giaùo treân theá giôùi. Hoa Kyø hieän ñang bò vaøi nöôùc trong toå chöùc APEC chæ trích vì vuï taán coâng Afghanistan. Malaysia goïi cuoäc taán coâng cuûa Myõ laø sai laàm, trong khi taïi Indonesia, moät soá giôùi chöùc chính quyeàn cao caáp ñaõ toû yù choáng laïi lôøi höùa uûng hoä maø baø toång thoáng Sukarnoputri Megawati ñaõ baøy toû vôùi Hoa Kyø thaùng vöøa qua (09/2001). Baø Condoleezza Rice, coá vaán an ninh quoác gia Hoa Kyø ñaõ baøy toû caûm nghó nhö sau: “Caùc laõnh tuï taïi hoäi nghò cuûa APEC hieåu ñöôïc moái ñe doïa cuûa khuûng boá, vaø coù leõ hoï hieåu roõ khuûng boá hôn caû ngöôøi Hoa Kyø. Hoï bieát raèng, caùc tay khuûng boá cöïc ñoan cuõng ñang ñe doïa tôùi söï oån ñònh taïi rieâng quoác gia cuûa hoï. Vì vaäy, Hoa Kyø tin raèng chuùng toâi vaø nhöõng quoác gia naøy coù chung moät chaùnh nghóa vaø chuùng ta coù theå hôïp taùc ñeå ñaït tôùi moät söï caûm thoâng vaø hieåu bieát nhau hôn.
Baø Condoleezza Rice cuõng cho bieát thoaït ñaàu, ngay sau ngaøy xaûy ra vuï khuûng boá, toång thoáng George Bush ñaõ nghó ñeán chuyeän huûy boû chuyeán coâng du döï hoäi nghò cuûa APEC taïi Thöôïng Haûi, nhöng sau ñoù oâng Bush ñaõ quyeát ñònh laøm ñieàu maø oâng ñaõ keâu goïi daân chuùng Myõ neân laøm, ñoù laø tieáp tuïc cuoäc soáng vaø nhöõng vieäc laøm thöôøng ngaøy. OÂng Bush tin raèng, döï hoäi nghò APEC laø moät trong nhöõng coâng taùc quan troïng maø oâng phaûi laøm trong cöông vò nhaø laõnh ñaïo cuûa Hoa Kyø, vaø oâng caàn phaûi coù maët taïi Thöôïng Haûi ñeå tieáp tuïc xaây döïng theá lieân minh cuûa Hoa Kyø vôùi caùc quoác gia khaùc, giaûi quyeát nhöõng beá taéc kinh teá, vaø tieáp tuïc keâu goïi söï hoã trôï cuûa caùc quoác gia khaùc ñeå choáng laïi naïn khuûng boá. Trong chuyeán ñi Thöôïng Haûi laàn naøy, coù nhieàu quan taâm veà söï an toaøn cuûa oâng Bush. Tuy nhieân theo lôøi cuûa phaùt ngoân vieân Toøa Baïch OÁc thì söï lo ngaïi veà an ninh cuûa toång thoáng Bush khoâng quan troïng hôn nhöõng gì maø oâng coù theå ñaït ñöôïc khi oâng tröïc dieän hoäi ñaøm vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa Trung Quoác, Nga vaø Nhaät Baûn vaø caùc vò laõnh tuï khaùc. Noù vöôït quaù baát cöù moái nguy hieåm naøo veà an ninh cuûa rieâng caù nhaân toång thoáng Bush hay caû veà maët chính trò. Ñoái vôùi toång thoáng Bush, ñaây laø moät thôøi ñieåm quan troïng ñeå xaây döïng theá lieân minh maø Hoa Kyø ñang coù vôùi caùc quoác gia khaùc trong traän chieán choáng naïn khuûng boá hoaøn caàu ……
Vöøa
roài laø vaøi neùt veà söù
maïng cuûa toång thoáng Hoa Kyø taïi hoäi nghò APEC ôû Thöôïng Haûi.
Nay quay sang Pakistan, quoác gia vuøng Nam AÙ ñang ñöôïc theá giôùi chuù yù ñeán nhieàu hieän giôø trong traän chieán cuûa Hoa Kyø vaø Anh Quoác choáng khuûng boá vaø nhaø caàm quyeàn Taliban taïi Afghanistan. Hoâm thöù ba 16/10/2001, ngoaïi tröôûng Colin Powell cuûa Hoa Kyø keát thuùc chuyeán coâng du moät ngaøy cuûa oâng taïi Pakistan, nôi oâng ñaõ gaëp töôùng Pervez Musharraf cuûa Pakistan ñeå thaûo luaän veà tình hình cuoäc taán coâng cuûa Hoa Kyø vaø Anh Quoác vaøo Afghanistan, trong ñoù Pakistan ñoùng moät vai troø hoã trôï troïng yeáu. Xuaát hieän tröôùc caùc kyù giaû cuøng vôùi ngoaïi tröôûng Powell tröôùc khi oâng Powell leân maùy bay ñi AÁn Ñoä, töôùng Musharaff ñaõ leân tieáng keâu goïi Hoa Kyø neân mau choùng keát thuùc caùc traän khoâng kích vaøo Afghanistan. Trích daãn nhöõng aùp löïc maïnh cuûa caùc thaønh phaàn Hoài Giaùo baûo thuû choáng quyeát ñònh cuûa oâng uûng hoä cho lieân minh phöông Taây, töôùng Musharaff ñaõ phaùt bieåu nhö sau: “Ñieàu roõ raøng laø ña soá ngöôøi daân Pakistan choáng laïi caùc hoaït ñoäng quaân söï cuûa Hoa Kyø vaø ñoàng minh taïi Afghanistan. Hoï muoán cuoäc taán coâng naøy chaám döùt caøng sôùm caøng toát, vaø ñaây laø ñieàu toâi muoán keâu goïi tôùi lieân minh quaân söï Taây Phöông”. Lôøi keâu goïi naøy cuûa töôùng Musharaff cho thaáy oâng ñang ñöùng vaøo moät tình theá heát söùc teá nhò vaø khoù xöû.
Theo caùc nhaø phaân tích thì vieäc ñoái phoù vôùi haøng chuïc ngaøn ngöôøi Pakistan xuoáng ñöôøng bieåu tình ñeå phaûn ñoái vieäc töôùng Musharaff uûng hoä Hoa Kyø choáng laïi Afghanistan, moät quoác gia Hoài Giaùo, laø moät chuyeän deã. Nhöng thaùch ñoá lôùn nhaát maø töôùng Musharaff ñang tröïc dieän hieän giôø ñeán töø caùc só quan, binh só trong quaân ñoäi Pakistan cuõng nhö caùc vieân chöùc tình baùo döôùi quyeàn cuûa oâng. Moät caùch kín ñaùo nhöõng ngöôøi naøy ñang cho töôùng Musharaff thaáy laø hoï nghó raèng nhöõng ngöôøi daân Pakistan xuoáng ñöôøng bieåu tình laø ñuùng. Moät cuoäc thaêm doø dö luaän taïi Pakistan cho thaáy, 87% daân chuùng Pakistan choáng laïi vieäc Hoa Kyø môû cuoäc taán coâng quaân söï vaøo Afghanistan. Ñöùng tröôùc tình theá naøy, töôùng Musharaff ñang taïo aùp löïc vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo Hoa Kyø ñeå keát thuùc chieán dòch doäi bom xuoáng Afghanistan caøng sôùm caøng toát. Töôùng Musharaff ñaõ laäp laïi lôøi keâu goïi naøy khi ngoaïi tröôûng Colin Powell cuûa Hoa Kyø ñaët chaân ñeán Pakistan vaøo hoâm thöù hai 15/10/2001. Hieän nay, nhaø laõnh ñaïo cuûa Pakistan ñang nhôø vaû raát nhieàu vaøo quaân ñoäi vaø caûnh saùt Pakistan ñeå kieàm cheá laøn soùng bieåu tình phaãn noä cuûa daân chuùng Pakistan. Caùc cuoäc bieåu tình coù chieàu höôùng ngaøy moät trôû neân baïo ñoäng hôn.
Moät vò töôùng veà höu vaø caùc nhaø phaân tích quaân söï cuûa Pakistan cho raèng coù nhöõng giôùi haïn vaø ranh giôùi trong vieäc hôïp taùc cuûa caùc löïc löôïng baûo veä an ninh choáng laïi chính ñoàng baøo cuûa hoï, vaø trong vieäc môû chieán dòch quaân söï ñòa phöông ñeå baûo veä quyeàn lôïi cuûa Hoa Kyø trong traän chieán ñaùnh Afghanistan. Töôùng Mirza Aslam Beg, cöïu tham möu tröôûng quaân ñoäi Pakistan, ñaõ phaùt bieåu nhö sau: “Coù moät giôùi haïn trong söï khoan nhöôïng”. Hieän nay thì chöa coù ai noùi ñeán chuyeän laøm phaûn choáng laïi töôùng Musharaff vì laäp tröôøng thaân Taây Phöông cuûa oâng, moät phaàn vì oâng vaãn ñöôïc caùc töôùng laõnh cao caáp khaùc cuûa Pakistan uûng hoä maïnh keå töø sau khi oâng ñöùng ra caàm ñaàu cuoäc ñaûo chaùnh chính phuû vaø giaûi taùn quoác hoäi caùch ñaây hai naêm. Tuy nhieân caùc só quan caáp döôùi cuûa quaân ñoäi Pakistan thì ñaõ baøy toû laäp tröôøng moät caùch roõ raøng laø hoï khoâng theå tieáp tuïc baûo veä chính saùch cuûa Hoa Kyø, moät chính saùch maø theo caùi nhìn cuûa hoï laø khoâng theå naøo coøn baûo veä vaø uûng hoä ñöôïc nöõa. Töôùng Mirza Beg noùi nhö sau: “Caùc vò só quan thuoäc caáp naøy seõ tìm moät caùch raát kính phuïc ñeå noùi vôùi vò chæ huy cuûa hoï raèng, chuùng toâi khoâng theå tieáp tuïc saùt haïi chính ñoàng baøo cuûa chuùng toâi. Taïi Pakistan, hieän ñang coù moät taâm thöùc chung raèng ñaây laø moät cuoäc chieán giöõa Hoài Giaùo vaø Taây Phöông. Taâm thöùc naøy raát maïnh trong haøng nguõ quaân ñoäi cuõng nhö trong daân chuùng noùi chung”.