Một Cuộc Hành Trình Thiêng Liêng

Tìm hiểu khóa linh thao theo thánh I-nhã

Linh Mục Ðinh Văn Trung, SJ, Việt Nam

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan


IX. LỰA CHỌN
(s. 169-189)

Tuần Hai được đánh dấu bằng một sự kiện đặc biệt quan trọng: người tĩnh tâm thực hiện công việc mà sách Linh thao gọi là sự lựa chọn (eleccion, electio, élection). Thực vậy, khóa Linh thao không phải chỉ là một thời gian gặp gỡ Thiên Chúa cách đặc biệt trong cầu nguyện và một cuộc tĩnh dưỡng hay "dưỡng sức" thiêng liêng, nhưng, như những dòng đầu của sách Linh thao đã viết, nó là cuộc đi tìm thánh ý Thiên Chúa trong sự sắp đặt cuộc đời của mình nhằm sự rỗi linh hồn (s. 1,4). Vì thế chúng ta có lý khi coi công việc lựa chọn ở đây như là trọng tâm hoặc trung tâm của khóa Linh thao; và hành vi sau cùng hoàn tất sự lựa chọn, được ví như cái mốc phân chia khóa Linh thao thành hai giai đoạn trước và sau, đồng thời là điểm quy tụ: trong khi giai đoạn trước hướng tới sự hoàn thành việc lựa chọn, thì giai đoạn sau hướng về điều đã được lựa chọn để củng cố.

Sự lựa chọn trong khóa Linh thao là sự lựa chọn có tầm cỡ lớn liên quan đến trọn cuộc đời, vì là lựa chọn bậc sống, hay lối sống. Bậc sống, theo sách Linh thao, và cũng là phù hợp với truyền thống Giáo hội, chia thành hai: bậc sống tuân thủ các giới răn, ví dụ cụ thể là bậc sống gia đình, và bậc sống theo sự toàn thiện của Phúc âm, cụ thể là bậc sống độc thân tự hiến (s. 135,2-3). Một bậc sống có thể gồm nhiều lối sống khác nhau, ví dụ sống ẩn dật chiêm niệm, sống chuyên lo giúp đỡ bệnh nhân nghèo, v.v. Trong trường hợp người tĩnh tâm đã chọn một bậc sống hay một lối sống rồi mà họ không thể hay không được phép thay đổi, ví dụ họ đã lập gia đình (tức chọn bậc sống vợ chồng) hay đã phát nguyện vĩnh viễn trong một dòng tu, thì công việc lựa chọn sẽ được thay thế bằng công việc điều chỉnh hay canh tân đời sống (s. 189).

Công việc lựa chọn là công việc của riêng người tĩnh tâm; vị hướng dẫn Linh thao không xen mình vào, không thúc giục họ chọn điều này hay điều nọ, ví dụ thúc giục họ chọn sự nghèo khó hiện thực, chọn đời sống độc thân, v.v, nhưng để mặc cho Thiên Chúa hành động nơi họ (s. 15-16). Nhưng đây cũng là thời gian quan trọng để vị hướng dẫn thực hiện vai trò của mình, đó là giúp người tĩnh tâm đi đúng hướng, tránh các ảo tưởng, tránh mưu mô của ác thần, tránh phán đoán sai lạc, nhận ra rõ ý muốn của Thiên Chúa, v.v.

Về vấn đề lựa chọn trong sách Linh thao, nhiều tác giả đã đào sâu dưới những khía cạnh khác nhau. Dưới đây chỉ là tóm lược vấn đề đó để giúp có ý niệm tổng quát, theo thứ tự được trình bày trong sách Linh thao.

Mào đầu (s. 169)

Những dòng mào đầu đưa ra một nguyên tắc tổng quát cho công việc lựa chọn: "Trong mọi việc lựa chọn tốt, riêng về phần chúng ta, con mắt ý hướng của chúng ta phải đơn sơ, chỉ nhìn vào cái mà vì nó mà tôi được dựng nên, đó là để tán dương Thiên Chúa Chúa chúng ta và để cứu rỗi linh hồn tôi; và như thế, bất cứ cái gì tôi lựa chọn đều phải là giúp tôi đạt tới cứu cánh mà vì nó tôi được dựng nên" (s. 169,2-3). Vậy đây là nhắc lại ý của bài Nguyên lý và Nền tảng, và khuyên có ý hướng trong sạch.

Bốn điểm (s. 170-174)

Tiếp theo mào đầu là bốn điểm với nhan đề: "Ðể biết những điều phải lựa chọn, và gồm bốn điểm và một ghi chú".

Ðiểm một: những điều được lựa chọn phải tự bản thân là tốt hoặc không tốt không xấu, và phù hợp với ý của Giáo hội. (Vậy ở đây không có vấn đề chọn giữa cái tốt và cái xấu, vì cái xấu là cái phải loại đi ngay từ đầu rồi).

Ðiểm hai: tùy ở những điều được lựa chọn mà chia ra hai thứ lựa chọn: sự lựa chọn không thể hủy, ví dụ đã chọn chức linh mục, và sự lựa chọn có thể hủy, ví dụ chọn việc lĩnh nhận hay gạt bỏ của trần gian.

Ðiểm ba: nếu đã thực hiện sự lựa chọn không thể hủy, nhưng thực hiện dở (do thiếu ý hướng trong sạch, do chiều theo xác thịt, v.v.), thì không có vấn đề bỏ để làm một lựa chọn khác, nhưng phải thống hối và lo sống tốt trong sự lựa chọn đã làm.

Ðiểm bốn: nếu sự lựa chọn có thể hủy mà là sự lựa chọn tốt, thì đừng bỏ nó, nhưng hãy hoàn thiện mình trong sự lựa chọn đó.

Ghi chú: nếu sự lựa chọn là sự lựa chọn có thể hủy nhưng đã không được thực hiện một cách thành thực và đúng quy củ, thì lúc này nên làm lại.

Ba thời kỳ (s. 175-178)

Công việc lựa chọn được thực hiện ở một trong ba thời kỳ, tức ở một trong ba trường hợp khác nhau xét theo thứ tự giảm dần về sự toàn hảo.

Thời kỳ thứ nhất là khi linh hồn được Thiên Chúa trực tiếp thúc đẩy và lôi kéo, như trường hợp thánh Phaolô trên đường đi Ðama chẳng hạn.

Thời kỳ thứ hai là khi linh hồn được nhận đủ ánh sáng và sự hiểu biết do có kinh nghiệm về sự yên ủi và sự sầu khổ thiêng liêng, và do đó có kinh nghiệm về việc phân biệt các thần. [Nói chung, các nhà bình chú về mục lựa chọn trong sách Linh thao đều coi thời kỳ này là thời kỳ thông thường hơn cả].

Thời kỳ thứ ba là khi linh hồn được yên tĩnh, nghĩa là không gặp sự yên ủi hay sự sầu khổ thiêng liêng, và dùng lý trí để suy xét, cân nhắc trong sự tự do và yên tĩnh.

Hai cách lựa chọn của thời kỳ thứ ba (s. 178-188)

Riêng công việc lựa chọn thuộc thời kỳ thứ ba, được thực hiện theo một trong hai cách dưới đây.

Cách thứ nhất. - Cách thứ nhất gồm sáu điểm:

- Ðiểm một: hình dung điều mà tôi muốn lựa chọn, ví dụ chức vụ, bổng lộc trong Giáo hội.

- Ðiểm hai: lấy cứu cánh đời người làm mục tiêu, đó là tán dương Thiên Chúa và cứu rỗi linh hồn mình; lại phải giữ thái độ dửng dưng. (Ðây là nhắc lại bài Nguyên lý và Nền tảng).

- Ðiểm ba: xin Thiên Chúa ban ơn phù trợ, rồi dùng trí khôn để suy xét kỹ lưỡng, và chỉ chọn điều nào hợp với thánh ý Thiên Chúa.

- Ðiểm bốn: cân nhắc lợi hại điều mà tôi định chọn hay không định chọn, lấy sự tán dương Thiên Chúa và sự rỗi linh hồn của tôi làm tiêu chuẩn.

- Ðiểm năm: căn cứ vào lý trí chứ không vào tình cảm trong công việc lựa chọn.

- Ðiểm sáu: khi đã lựa chọn xong thì cầu nguyện và dâng điều lựa chọn cho Thiên Chúa để xin Ngài chuẩn nhận "nếu đó là điều phụng sự và tán dương Ngài hơn". [Câu này nhắc lại một điều rất quan trọng, là tất cả công việc lựa chọn nhằm việc phụng sự và tán dương Thiên Chúa, và chọn cái hơn trong việc phụng sự và tán dương này.]

Nên để ý đến sự liên hệ chặt chẽ giữa điểm ba và điểm sáu. ở điểm ba, xin ơn phù trợ của Thiên Chúa trong công việc lựa chọn. Ở điểm sáu, kết thúc công việc lựa chọn bằng việc dâng lên Thiên Chúa điều đã được lựa chọn để xin Ngài chuẩn nhận. Như vậy, công việc lựa chọn, từ đầu đến cuối, được diễn ra trong bầu không khí cầu nguyện, diễn ra trước mặt Thiên Chúa và dưới sự bảo trợ của Ngài. Cũng nên nói qua đến tầm quan trọng của việc xin sự chuẩn nhận của Thiên Chúa. Có những người nói rằng mình làm việc này việc nọ là làm cho Thiên Chúa và vì Thiên Chúa, nhưng họ quên là không hỏi mình hay hỏi Thiên Chúa xem việc mình làm đó có thực sự làm hài lòng Thiên Chúa không, tức cái mà họ làm cho Thiên Chúa có thực sự là cái mà Thiên Chúa muốn hay ưa thích không, vì có thể là họ tự ý áp đặt cho Thiên Chúa cái mà họ thích. Bởi đấy một câu hỏi: "Tôi muốn (hoặc phải) làm gì cho Thiên Chúa?" chưa đủ, phải thêm câu hỏi: "Thiên Chúa muốn tôi làm gì cho Ngài?" Xin sự chuẩn nhận của Thiên Chúa, đó là tìm trả lời cho câu hỏi sau. Trong một bản ghi chú viết tay của thánh I-nhã có câu này: "Người ta có thể tiến hành bằng cách dâng cho Thiên Chúa Chúa chúng ta, ngày hôm nay một quyết định, ngày khác một quyết định khác; ví dụ ngày hôm nay nhũng lời khuyên, ngày khác những giới luật; và chú ý xem Thiên Chúa Chúa chúng ta tỏ ý muốn thần linh của Ngài hơn ở chỗ nào; như một người nào đó dâng các món ăn khác cho một vị vua trong khi chú ý xem món nào vừa ý ngài."

"Cách thứ hai. - Cách thứ hai gồm bốn quy tắc và một ghi chú.

- Quy tắc một: động cơ duy nhất của công việc lựa chọn là lòng mến Chúa.

- Quy tắc hai: tưởng tượng như tôi gặp một người không hề quen biết, và vì tôi ước ao họ sống toàn thiện nên tôi bảo họ nên làm gì trong việc lựa chọn; rồi chính tôi thực hiện điều tôi bảo họ.

- Quy tắc ba: áp dụng bây giờ đây cách thức tiến hành và chuẩn mực mà có lẽ tôi tuân thủ trong giả sử tôi biết rằng tôi sẽ chết khi làm xong công việc lựa chọn.

- Quy tắc bốn: một cách tương tự như trên, giả như trong ngày phán xét tôi muốn rằng tôi đã làm gì trong công việc lựa chọn hiện tại, và bây giờ tôi hãy thực hiện điều đó.

- Ghi chú: giống như trong cách lựa chọn thứ nhất, là dâng cho Thiên Chúa điều tôi đã lựa chọn.

Công việc lựa chọn bắt đầu vào ngày thứ năm - Tuần Hai lâu mười hai ngày, theo lý thuyết - tức sau khi suy ngắm cuộc đời thơ ấu và ẩn dật của Chúa Giêsu (s. 163). Sách Linh thao không xác định thời điểm kết thúc công việc lựa chọn, nhưng dù sao thì công việc này cũng phải hoàn tất với Tuần Hai. Vậy bài Vương quốc cùng với những bài chiêm niệm về quãng đời thơ ấu và ẩn dật của Chúa đã vạch ra cho người tĩnh tâm cái hướng của sự lựa chọn. Nhưng riêng ngày giáp ngày khởi sự công việc lựa chọn, tức ngày thứ bốn của Tuần, người tĩnh tâm được chuẩn bị trực tiếp cho công việc này bằng hai bài Hai lá cờ hiệu và Ba hạng người, và cũng trong ngày đó hoặc trong ngày tiếp theo, bằng bài suy tư Ba kiểu khiêm nhường, như đã có dịp nói tới.


Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page