Ngày 24 tháng 11
Lễ Trọng Mừng Kính
Các Thánh Tử Ðạo Việt Nam
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ngày 15 tháng 7
Thánh Anrê Nguyễn Kim Thông
(Năm Thuông), trùm họ
(1790-1855)
Thánh Anrê Nguyễn Kim Thông (còn có tên khác là Anrê Năm Thuông) sinh khoảng năm 1790 tại Gò Thị, một họ đạo lâu đời nhất của giáo phận Quy Nhơn, thuộc thôn Xuân Phương, xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Ðịnh.
Thánh Anrê Năm Thuông là một người cha gia đình, có đời sống đạo đức, nhiệt thành. Ngài giáo dục con cái sống đạo tốt lành. Nhờ đó, Thiên Chúa đặc biệt ban thưởng cho ông có hai người con tận hiến cho Chúa là linh mục Nguyễn Kim Thư và nữ tu Anna Nhường, thuộc dòng Mến Thánh Giá. Ðược dân làng tín nhiệm, ngài đã có một thời gian làm Xã Trưởng, hết mình phục vụ dân chúng bất kể lương hay giáo. Về sau ngài được đề cử làm ông trùm họ, rồi được Ðức Cha Cuénot Thể đặt làm ông Trùm cả phụ trách toàn thể hạt Bình Ðịnh.
Ngoài mẫu gương liêm chính, bác ái và tận tâm, ông trùm cả còn thừa hưởng truyền thống của họ Gò Thị về lòng sùng kính Ðức Mẹ cách đặc biệt. Ngài siêng năng lần chuỗi Mân Côi hằng ngày, và xây một nhà nguyện dâng kính Trái Tim Vẹn Sạch Ðức Mẹ. Với uy tín sẵn có, ông trùm cả phụ tá đắc lực cho hàng giáo sĩ trong việc tông đồ, khéo léo trong việc tìm nơi trú ẩn cho các ngài trong thời bách hại. Ðức Cha Thể và nhiều linh mục đã tạm trú lâu ngày tại nhà ông trùm cả. Hơn nữa ngài còn là ân nhân cả về vật chất lẫn tinh thần cho viện mồ côi trong vùng.
Trong thời gian ngài làm Ông Trùm Cả, một đứa cháu của ông ngài tên là Út vốn tính ngang tàng, phóng đãng, nên hay bị ngài quở mắng. Ðể trả đũa, đứa cháu ngang ngược này liền viết một lá thư nặc danh gởi lên quan tỉnh, tố cáo ngài về tội chứa chấp giáo sĩ. Thế là quan quân liền đến vây bắt ông trùm cả cùng với bốn giáo sĩ khác, rồi giam vào ngục thất ở Bình Ðịnh.
Quan tỉnh vốn quen biết ông trùm cả từ hồi ngài làm Xã Trưởng, nhờ đó ông trùm cả không bị đánh đập, và thỉnh thoảng lại được phép về thăm nhà. Ngài lợi dụng cơ hội này khuyên nhủ con cháu trung kiên với Chúa trong mọi hoàn cảnh. Ngài nói: "Tôi đã già, cũng chẳng ham sống lâu nữa. Tôi sẵn sàng chịu tù đày và chịu chết vì danh Ðức Kitô, nhất định tôi không vận động xin tha". Rồi ngài lại trở vào ngục thất trình diện.
Nhiều lần quan tỉnh gọi ngài ra công đường, nhỏ nhẹ khuyên ngài bỏ đạo. Quan nói: "Ông dẫm chân lên Thập Giá đi! Chỉ tôi và ông biết thôi, rồi về xưng tội là xong chứ có chi đâu". Ông trùm cả trả lời: "Không được, Thập Giá tôi tôn kính mà dẫm lên sao được". Và ngài khẳng định với quan: "Thà tôi chịu lưu đày và chết vì Chúa, chớ tôi không chối đạo". Sau ba tháng tù, ngài nhận được án phát lưu vào Mỹ Tho thuộc miền Lục Tỉnh, Nam Kỳ. Các con ngài dự định bỏ tiền vận động xin giảm án, nhưng ngài cản: "Các con cứ để Thánh ý Chúa thể hiện".
Ngài bị đày vào Vĩnh Long cùng với bốn tín hữu khác. Ông trùm cả vì tuổi già sức yếu, lại phải mang gông cùm, nên bước đi một cách khó khăn mệt nhọc. Mỗi ngày phải đi bẩy tám dặm đường dài dưới ánh nắng gay gắt, tối đến lại bị tạm giam trong các đồn canh hay nhà tù địa phương. Ðược vài ngày, quân lính thấy ông trùm cả đuối sức quá, sợ không đủ sức đi tới nơi nên thương tình tháo gông cùm ra cho ngài. Khi đi ngang qua tỉnh Bình Thuận, ông trùm cả may mắn gặp linh mục Nguyễn Kim Thư, con trai của ngài, và xin được lãnh bí tích giải tội.
Tại Chợ Quán, ngài được dịp gặp Linh mục Ðược, nhưng khi thấy tình trạng sức khỏe của ngài ngày càng suy yếu, Linh mục Ðược liền ban bí tích xức dầu cho ngài. Sau đó, ngài lại tiếp tục mang gông cùm đi xuống miền Tây. Bốn người bạn tù với ngài xuống Vĩnh Long trước, nên báo tin cho cha Bề Trên Borelle Hòa về tình hình nguy tử của ngài. Cha Borelle liền cử một y sĩ đến Mỹ Tho chăm sóc cho ngài, nhưng không kịp nữa. Vào ngày ngày 15 tháng 7 năm 1855, khi vừa đặt chân đến nơi lưu đày thì Chúa đã gọi ngài về hưỡng phúc trên Thiên Ðàng. Ngài chỉ kịp đọc kinh Ăn Năn Tội, vài kinh Kính Mừng, rồi tắt thở.
Thi hài vị tử đạo được viên y sĩ của cha Borelle Hòa đưa về Cái Nhum (Vĩnh Long), và sau đó các con cái của ngài là linh mục Thư, ông Ngọc, ông Xa, dời về an táng ở nhà thờ Gò Thị. Hiện nay, tại Gò Thị còn ngôi mộ của ngài, nhưng hài cốt của ngài thì đã được di chuyển về Chủng Viện Làng Sông (gần Gò Thị, Bình Ðịnh).
Ðức Thánh Cha Piô X suy tôn ông trùm cả Anrê Nguyễn Kim Thông (Năm Thuông) lên bậc Chân Phước ngày 2/05/1909.
Ngày 19 tháng 6 năm 1988, Ðức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã phong ngài lên bậc Hiển Thánh.