Thánh lễ bế mạc Khóa Họp khoáng đại thứ hai của Thượng Hội Ðồng Giám Mục về Châu Âu.
Vatican - 23.10.99 - Sáng thứ Bẩy 23.10.99, lúc 10:30, trong Ðền Thờ Thánh Pherô, ÐTC chủ sự Thánh Lễ trọng thể bế mạc Khóa Họp Thượng Hội Ðồng Giám Mục Âu Châu kỳ Hai. Cùng đồng tế với ÐTC có 38 Hồng Y - 53 Tổng Giám Mục - 65 Giám Mục và 69 Linh Mục. Ðứng trên bàn thờ với ÐTC có ba Vị Hồng Y chủ tịch đặc ủy: Ðức Hồng Y Macharski, Tổng Giám Mục giáo phận Cracovia (Ba Lan) - Ðức Hồng Y Meisner, Tổng Giám Mục giáo phận Koeln (Ðức) và Ðức Hồng Y Poupard, Chủ Tịch Hội Ðồng Tòa Thánh về Văn Hóa, rồi Vị Tổng Thư Ký Thượng Hội Ðồng Giám Mục, Ðức Hồng Y Schotte - Vị Thuyết Trình của Khóa Họp, Ðức Hồng Y Rouco Varela, Tổng Giám Mục Madrid (Tây Ban Nha) và hai Vị Thư Ký riêng của Khóa Họp: Ðức Tổng Giám Mục Zycinski (Ba Lan) và Ðức Cha Nichols, Giám Mục phụ tá giáo phận Westminster (Anh Quốc).
Giảng trong thánh lễ, trước hết ÐTC cảm tạ Chúa Quan Phòng về cơ hội đã ban cho trong những ngày này, để gặp gỡ nhau, để lắng nghe và để đối chiếu. Ngài nói: "Như vậy chúng ta đã đào sâu sự hiểu biết nhau và chúng ta đã nêu gương sáng cho nhau, nhất là nhờ vào những chứng tá của biết bao người, dưới các chế độ độc tài trong quá khứ, đã chịu đựng những cuộc bách hại dữ dội và lâu dài vì đức tin".
Sau đó ÐTC cảm ơn tất cả các vị đã cộng tác vào trong diễn tiến của Thượng Hội Ðồng Giám Mục và cho sự thành công tốt đẹp của Khóa Họp. Sau Khóa Họp thứ hai này (khóa thứ nhất năm 1991) về Châu Âu, ÐTC cầu chúc rằng: Cuộc gặp gỡ với Chúa Kitô Phục Sinh đem đến cho các Vị Chủ Chăn các Giáo Hội tại Châu Âu sức mạnh để khởi sự với sức hăng say mới việc rao giảng Tin Mừng tại Cựu Lục Ðịa và lời bầu cử của các Thánh Benedicto, Cirillo và Methodio, với Ba Thánh Nữ Brigida, Caterina và Têrêsa Benedicta Thánh Giá, giúp đỡ các Giáo Hội tiến bước trong hiệp nhất và đem đến cho thế giới một chứng tá đáng tin hơn.
ÐTC nhận xét rằng: Khóa Họp Thượng Hội Ðồng Giám Mục Âu Châu này kết thúc trong dấu hiệu của chứng tá vui mừng, phát xuất bởi kinh nghiệm về Chúa Kitô, Ðấng luôn luôn sống động trong Giáo Hội: Người là nguồn mạch của Hy Vọng cho Châu Âu và cho cả thế giới và Giáo Hội là máng thông ơn, qua máng này Chúa chuyển đổ xuống các ơn thánh, phát xuất bởi Trái Tim đã bị thâu qua của Chúa Cứu Thế. ÐTC nói:
"Vì thế, với thành tín chắc chắn, Giáo Hội lặp lại cho các người nam, nữ của Năm 2000, cách riêng cho tất cả những ai sống chìm đắm trong Thuyết Tương Ðối và trong Chủ Nghĩa Duy Vật, rằng: Anh chị em hãy đón nhận Chúa Kitô vào trong lương tâm của anh chị em".
Nói với các Nghị phụ, ÐTC công nhận sự can đảm đã nhìn thẳng vào thực tại của Lục Ðịa trong những ngày làm việc và suy tư này, bằng việc nêu lên các ánh sáng, nhưng đồng thời cả các bóng tối của Châu Âu và bằng việc phác họa ra, trước các vấn đề hiện nay, những đường hướng hữu ích để làm cho khuôn mặt của Chúa Kitô được thấy rõ hơn, nhờ việc rao giảng quyết liệt, được bổ túc bởi một chứng tá đời sống trung thành, phù hợp với lời giảng dạy. Sau khi nhắc lại sự cần thiết công nhận cách khiêm tốn những trách nhiệm của mình, trong lúc sắp bước qua Cửa Thánh của Ðại Toàn Xá, ÐTC không quên đề cao sự khẩn cấp của việc cộng tác huynh đệ trong thế giới hiện nay, được ghi dấu bởi một giai đoạn của tiến trình hòa đồng Châu Âu và bởi một sự biến chuyển nhanh chóng và mạnh mẽ đến chiều hướng đa chủng tộc và văn hóa. ÐTC nói:
"Trong khi lập lại lời cùa Sứ Ðiệp chung kết của Thượng Hội Ðồng Giám Mục như là lời của tôi, và cùng với các Chư Huynh đáng kính, tôi cầu chúc rằng: Châu Âu biết bảo đảm, trong thái độ trung thành sáng tạo với truyền thống nhân bản và Kitô, (bảo đảm) vị trí tối cao của các giá trị luân lý và thiêng liêng. Ðây là lời cầu chúc phát xuất bởi thành tín chắc chắn này: người ta sẽ không đem lại việc thống nhất thực sự và hữu hiệu cho Châu Âu, nếu Châu Âu không được xây dựng trên nền tảng thiêng liêng của mình".
Kết thúc bài giảng, nhắc lại câu điệp khúc của Ðáp Ca trong thánh lễ rằng: "Lạy Chúa, xin hãy chỉ cho chúng con nẻo đường của sự sống", ÐTC giải thích: "Lạy Chúa, chỉ mình Chúa mà thôi, có thể chỉ cho chúng con, con đường phải theo, để đem đến cho anh chị em Châu Âu chúng con niềm hy vọng chắc chắn. Và lạy Chúa, chúng con sẽ ngoan ngoãn đi theo con đường này". Rồi hướng nhìn lên Ðức Maria, ÐTC cầu nguyện: Lạy Ðức Maria, Người mẹ lo lắng chăm sóc của Giáo Hội, xin hãy đến với chúng con và xin chỉ cho chúng con thấy Con của Mẹ. Chúng con biết rằng: Ðức Trinh Nữ đáp lại lời khẩn xin tín nhiệm của chúng con, bằng việc chỉ cho chúng con thấy Chúa Giêsu và nói với chúng con, như với các người giúp việc trong Tiệc Cưới Cana, rằng: "Hãy làm những gì Người chỉ truyền". Các Chư Huynh rất thân mến, ngước mắt nhìn lên Chúa Kitô, Chư Huynh trở lại Cộng Ðồng của Chư Huynh, được kiên cường bởi ý thức này là Người sống trong Giáo Hội, Nguồn mạch của hy vọng cho Châu Âu. Amen.
Với thánh lễ bế mạc Khóa Họp của Thượng Hội Ðồng Giám Mục Âu Châu kỳ II, sáng thừ Bảy 23 tháng 10/1999, thì cũng kết thúc 5 Khóa Họp Thượng Hội Ðồng Giám Mục theo Lục Ðịa , được ÐTC triệu tập để chuẩn bị Ðại Toàn Xá của Năm 2000. Sau khóa về Châu Phi (1994) , tiếp đến các Khóa về Châu Mỹ (1997), về Châu Á (1998) và Châu Ðại Dương (cũng 1998) và Khóa II về Châu Âu (1999). Tổng Văn Phòng của Thượng Hội Ðồng Giám Mục đang chuẩn bị cho Khóa thường lệ sẽ được triệu tập vào Năm Thánh 2000, về đề tài: "Thừa tác vụ của Giám Mục".