Ngày 14-1-2002

 

Thuận Lợi Mọi Bề

 

Bên Ðông châu muốn trồng lúa nước, nhưng bên Tây châu không mở nuớc, Ðông châu rất buồn.

Tô tử bèn nói với vua bên Ðông châu: "Tôi đi sứ Tây châu để họ mở nước, được không?". Vua Ðông châu vui vẻ đồng ý. Tô tử yết kiến vua Tây châu liền nói: "Cách làm của ngài sai rồi, ngài không mở nước, thì có thể làm giàu cho bên Ðông châu đấy. Bây giờ nhân dân của họ đếu trồng lúa mạch, chứ không trồng thứ gì khác. Nếu ngài muốn làm tổn hại bên Ðông châu, thì chi bằng mở nước cho thật nhiều, ngập lụt hư cả lúa mạch của họ. Như vậy bên Ðông châu nhất định phải trồng lại lúa nước, lúc thu hoạch thì ngài lại giành lấy chúng. Như vậy, nhân dân Ðông châu đều quỳ gối bái phục ngài, phục tùng sự thống trị của ngài".

Nhà vua bên Tây châu bèn nói: "Diệu kế !". Nói xong liền ra lệnh mở nước.

Tô tử cũng được tiền thù lao của cả hai nước.

                                                                                (Chiến quốc sách)

 

Suy tư:

Bên Tây châu chiếm thế thượng phong vì có nguồn nước, bên Ðông châu thất thế hơn vì không có nguồn nước, cho nên việc đồng án đều lệ thuộc bên Tây châu;  mặc dù vậy, nhưng Ðông châu lại có thế hơn, vì Ðông châu có nhà du thuyết rất giỏi: Tô tử.

Chỉ cần uốn cong 3 tấc lưỡi, mà Tô Tử đã khiến cho vua Tây châu mở nước để cho Ðông châu cày cấy; không chiến tranh, không xua quân xâm lược mà bên Ðông châu vẫn thắng.

Trong cách cư xử hàng ngày, lời nói rất quan trọng, nó có thể làm cho ta có thêm nhiều bạn bè, và cũng có thể làm cho ta có thêm nhiều kẻ thù. Sách châm ngôn đã chứng minh cho chúng ta thấy điều đó:

         "Người giữ lời nghiêm huấn thì đi trong sinh lộ,

         kẻ khinh lời sửa dạy ắt sẽ bị lạc đường,

        Môi lọc lừa che giấu lòng thù ghét!

        kẻ buông lời vu cáo là đứa ngu si.

        Người năng nói năng lỗi,

        Ai dè giữ lời nói mới là người khôn.

        Lưỡi người ngay là bạc ròng hảo hạng,

        Tâm kẻ dữ chẳng đáng giá bao nhiêu.

        Môi kẻ ngay nuôi sống nhiều người,

        Còn đứa dại chết vì dốt nát..." (Cn 10, 17-21)

Qủa thật, lời nói của người khôn ngoan thì đem lại mát mẽ cho lòng người ; và lời nói của người ích kỉ thì đem lại sự chia rẽ và thù hận.

 

                                                                                (Lm Nhân Tài, csjb.

                                                                                (dịch và viết suy tư)