Những Người Lữ Hành Trên Ðường Hy Vọng
của Ðức Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận
21- Cẩn Mật
1. Bí mật toà cáo giải
* Chúa Giêsu là Ngôi Lời, nhưng để thực hiện việc tông đồ theo ý Ðức Chúa Cha, trong 33 năm, Ngài thinh lặng 30 năm và nhất là trong giờ tử nạn, Ngài đã thinh lặng (ÐHV 523).
* Ðừng mong rằng nói nhiều, thiên hạ sẽ thông cảm với con, càng nói càng thêm kẻ hở, thiên hạ càng hiểu ngược xuôi, xuyên tạc hơn, rồi con cứ phải đính chính lời đính chính trước (ÐHV 525).
* Mỗi khi bị kích thích muốn khoe tài, mỗi khi bị khiêu khích muốn đấu khẩu, mỗi khi bực tức muốn cho nổ tung. Thinh lặng, thinh lặng; dù khôn mấy con sẽ "phát thanh đặc biệt" và lời lẽ cũng sẽ chua cay sắc bén "đặc biệt" hơn con ngờ (ÐHV 529).
Linh mục Gioan Nêpômuxen nổi tiếng đạo đức thánh thiện nên được hoàng hậu chọn làm cha linh hướng và cha giải tội cho bà. Một ngày kia vua cho mời ngài đến và yêu cầu ngài phải nói tất cả sự thật mà hoàng hậu đã thổ lộ. Linh mục Gioan Nêpômuxen từ chối cách lịch sự vì điều ấy thuộc phạm vi lương tâm... Sau nhiều lần thúc giục và đe dọa đủ cách, nhà vua vẫn không thể bắt ngài nói một lời nào cả. Quá tức giận, vua bèn hạ lệnh chặt đầu và vất xác Gioan Nêpômuxen xuống sông. Ngài đích thực là một thánh nhân vì đã cẩn mật trung thành ấn toà giải tội và những vấn đề thuộc phạm vi lương tâm của kẻ khác.
2. Sự "cẩn mật" của Thánh Gioan Vianney
* Cẩn mật nhiều, con sẽ hối hận ít (ÐHV 524).
* Cẩn mật đâu phải là mầu nhiệm, chỉ là sự tế nhị tự nhiên. Chẳng hạn con đâu muốn ai đem cuộc đời cá nhân của con ra phơi bày bàn tán công khai (ÐHV 531).
Giáo dân khắp nơi tuôn đến xứ Ars càng ngày càng đông khiến cha Vianney phải giải tội suốt ngày đêm để tiếp nhận nhiều linh hồn trở về với Chúa. Tăm tiếng ngài một lúc một lớn. Nhưng vì có tâm hồn khiêm tốn, cha cứ nài nỉ xin Ðức Giám mục cho mình được vào Dòng khổ tu để ăn chay cầu nguyện. Ðức Giám múc không chấp thuận. Lòng cha Vianney càng thêm khắc khoải lo âu. Ðến một hôm, ngài tới một quyết định gớm ghê: "trốn". Phải trốn khỏi giáo xứ, rồi sau xin phép Giám mục. Và cha quyết giữ bí mật.
Tối ấy, ngài gọi riêng bà Catarina Latxan là người hiện đang trông coi viện mồ côi đến và nói: "Con cố gắng tiếp tục công việc nặng nhọc ấy một mình, vì đêm nay, lúc 10 giờ cha sẽ trốn đi, cha không về lại nữa. Con phải giữ bí mật hoàn toàn nghe!" Bà Catarina bàng hoàng xúc động thưa: "Con biết làm sao được.. Tùy ý cha! Con hứa sẽ giữ bí mật... " Cha Vianney yên tâm đi ngủ.
Nhưng cha vừa ra khỏi phòng, bà Catarina liền gặp ngay cha phó và trình bày: "Cha có biết không, 10 giờ đêm nay cha sở sẽ trốn đi. Ngài mới nói với con cách đây mấy phút và bảo con phải giữ hoàn toàn bí mật" - "Nguy quá! Ngài mà đi thì bỏ rơi biết bao linh hồn đến xưng tội nơi đây", cha phó vừa nói vừa chạy đi báo cho thầy già ngay. Câu chuyện bằng lệnh: "phải tuyệt đối giữ bí mật!
Mười giờ đêm hôm ấy, cha Vianney xách đèn bão nhẹ nhàng ra đi. Bên ngoài trời tối om, nhà nào nhà nấy im lìm đóng cửa. Vượt khỏi khuôn viên nhà thờ một quãng. Cha Vianney yên trí tiến bước. Nhưng một lúc sau đó, ngài nghe có tiếng động sau lưng. Quay lui, cha giật mình kinh hoàng. Thật là quái gỡ! cha phó, thầy già và bà Catarina đang lẻo đẽo theo sau.
- Về đi theo cha làm gì!
- Cha đành bỏ chúng con sao? Biết bao nhiêu người hằng ngày tìm đến cha để xưng tội. Rồi bao nhiêu công việc đang bỏ dở!
- Không, để cha đi thôi! cha đi vào dòng khổ tu dọn mình chết.
Thấy không thể thuyết phục ngài được, cha phó nhanh trí đáp: "Vâng, chúng con xin tùy ý cha, nhưng... thôi để chúng con đưa cha đi một quãng. Xin cha trao cây đèn bão cho con để con xách đi trước. Con còn trẻ, thấy đường rõ hơn cha!"
Cha Vianney thật thà giao cây đèn bão cho cha phó xách đi trước, ba người thinh lặng dõi bước theo sau... Hai tiếng đồng hồ trôi qua... Cha Vianney mừng thầm tự nhủ: "Chắc đi đã khá nhiều dặm". Bỗng đâu có tiếng chuông nhà thờ vang lên báo hiệu "Kinh nguyện Truyền tin". Cha Vianney giật mình nghĩ: "Ðã 12 giờ khuya, giờ mình thường lên nhà thờ ngồi toà giải tội". Ði được một quãng nữa, bốn người nghe có tiếng inh ỏi gọi nhau! Thì ra... giáo dân xa gần đợi mãi không thấy cha, tìm ở nhà xứ cũng chẳng có, họ bèn thắp đuốc đi tìm và gặp cả bốn cha con đang loanh quanh ở đầu làng!
Cha phó thật mưu mô xảo quyệt, ngài cứ xách đèn dẫn cha Vianney đi quanh trong làng, hết lối này lại đến hẻm kia. Thế là cha Vianney tuổi già mắt kém đành phải mắc mưu. Giờ đây giáo dân vây quanh cha tứ phía: người khóc bù lu bù loa, kẻ túm áo cha rồi cùng nhau đưa cha về lại nhà xứ. Cha Vianney chịu thua vì ai cũng giữ bí "bí mật tuyệt đối" cách tương đối cả!!!
Nhưng đó cũng là thánh ý mầu nhiệm của Chúa muốn cha Vianney ở lại xứ Ars để cứu nhiều linh hồn tội lỗi. Ngài muốn vào dòng khổ tu, nhưng ngồi toà cho hối nhân còn cực hơn ở dòng khổ tu gấp bội!
3. Văn phòng cẩn mật số một
* Hạt giống rơi xuống lòng đất được chôn vùi kín đáo sẽ sinh hoa kết quả, hạt giống rơi xuống xa lộ bị chim trời tha mất, xe cộ nghiền nát (ÐHV 528).
* Bao nhiêu tác phẩm, bao nhiêu diễn văn, bao nhiêu chương trình, kế hoạch quan trọng của con, được thành công rực rỡ đều phát xuất từ tế bào âm thầm của óc não con, tức những nhịp đều của quả tim con khiến máu tuần hoàn nuôi sống các bắp thịt con hoạt động. Nội tâm thâm trầm là căn bản: hy sinh, nhẫn nại, suy tư, yêu mến (ÐHV 530).
Vì tin tưởng ở sự cẩn mật cũng như tính cách vô tư, nhân đạo, bác ái của Hội Thánh, nên trong trận đại chiến thế giới vừa qua (1939-1945), cả hai phe Phátxít cũng như Ðồng minh đều chấp nhận cho Ðức Thánh Cha Piô XII tổ chức một văn phòng tại Toà Thánh, với nhân viên thuộc nhiều ngôn ngữ khác nhau, để đón nhận quà tặng, thư tín của các gia đình thuộc bất cứ phe nào gởi đến, rồi tìm cách trao lại cho các tù binh ở khắp nơi. Văn phòng cũng tìm hỏi tin tức của những người mất tích rồi trả lời cho các người thân yêu của họ. Hằng ngày, văn phòng nhận và gởi đi hàng vạn lá thơ, quà tặng, mang lại vui tươi cho biết bao người đang sống trong những hoàn cảnh đau thương bi đát do chiến tranh gây ra.
4. Cẩn mật khi làm việc thiện
* Chúa làm phép lạ rồi Chúa cấm nói. Chúa vinh hiển trên núi Taborê rồi cũng cấm nói. Lý tưởng tông đồ của con, con cứ ấp ủ và hành động; Chúa Thánh Thần sẽ giúp con, thế gian sẵn sàng chê bai, chống đối vì sự bất cẩn của con (ÐHV 526).
* Trong Thánh Kinh, gương Ðức Maria cẩn mật, Bà Yudith cẩn mật đã làm những việc anh hùng. Ðừng khinh phụ nữ. Lực sĩ vô địch như ông Sam-son đã bại trận vì bất cẩn thua phụ nữ Dalila. (ÐHY 527).
Hôm nọ, bá tước Livois thuộc hội từ thiện thánh Vinh-sơn đến xin tiền một bà đạo đức đang ngồi vá áo. Bá tước hỏi:
- Sao bà không may áo mới?
- Tôi tiết kiệm tiền đó dành dụm cho kẻ nghèo.
- Thế lần này bà có gì cho họ không?
- Có chứ!
Bà vừa nói vừa lấy một tờ giấy 1000 quan Pháp, rồi dùng tay trái trao cho bá tước Livois. Bá tước lấy làm lạ, vì theo phép lịch sự, bao giờ người ta cũng đưa bằng tay phải:
- Sao bà lại đưa bằng tay trái?
- Kẻo tay phải biết thì nó sẽ không chịu ngồi mạng cái áo rách của tôi!