Mạch Nước Trường Sinh
(Những Bài Suy Niệm và Cầu Nguyện Hằng Ngày
của Ðài Phát Thanh Chân Lý Á Châu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 21 -
Khôn Ngoan
Tại làng kia, có một vị lão thành nổi tiếng là khôn ngoan được mọi người kính trọng. Dân làng thường tới tham khảo ý kiến và để được khuyên bảo chỉ dẫn. Cũng trong làng ấy có một thanh niên được may mắn đi du học ở phương trời xa. Sau khi thành công đỗ đạt, cậu hãnh diện trở về làng với tham vọng được vinh dự là người khôn ngoan. Cậu muốn tìm gặp vị lão thành để thách đố tài khôn ngoan của ông.
Một hôm, với con chim sẻ bé nhỏ trong tay, cậu đến trước mặt vị lão thành và nói:
- Thưa thầy, con xin được hỏi thầy một điều: trong tay con có gì đây, có phải là con chim không?
Vị lão thành đáp:
- Ðúng, qua mấy cái lông ló ra ở giữa những ngón tay của con, thầy đoán rằng trong tay con có một con chim nhỏ.
- Vậy, xin cho con hỏi thêm. Theo thầy nghĩ thì con chim trong tay con còn sống hay là con chim chết?
Hỏi như thế, chàng thanh niên thầm nghĩ nếu vị lão thành trả lời là con chim chết, cậu sẽ mở tay cho nó bay ra; còn nếu vị lão thành trả lời là con chim sống, chàng sẽ nắm chặt tay lại cho nó chết ngạt trong tay cậu. Thế là vị lão thành cũng sẽ mắc mưu và sẽ trả lời sai. Nhưng vốn là người khôn ngoan, giàu kinh nghiệm nên vị lão thành thản nhiên tới gần, đặt tay trên vai chàng thanh niên và nói:
- Hỡi con, con chim trong tay con còn sống hay chết, điều đó tùy thuộc vào con.
* * *
Người ta có lý khi nói rằng đời sống mỗi ngày tùy thuộc vào mình. Dĩ nhiên, không ai có thể phủ nhận là cuộc sống mỗi người đều có những thăng trầm và những bất ngờ ngoài ý muốn và ngoài sự điều khiển của mình. Nhưng nói chung thì cuộc sống hạnh phúc hay bất hạnh, một phần lớn cũng tùy thuộc vào cách sống của mỗi người.
Chúng ta thường nghe nói: "Gieo gió gặt bão". Thành quả cuộc sống con người cũng tùy thuộc vào những gì mỗi người biết đầu tư vào đó. Vì thế, vấn đề quan trọng là mỗi người biết chấp nhận trách nhiệm và làm chủ đời sống mình thay vì phủi tay đổ trách nhiệm cho người khác, hoặc sống ỷ lại buông xuôi theo thời cuộc.
Chúng ta đừng quên rằng mỗi người có quyền tự do lựa chọn hoặc nắm lấy tay lái con thuyền của đời mình, hoặc để cho người khác cầm mái chèo và cũng có thể ngưng mái chèo buông xuôi theo dòng nước.
Sự anh hùng về mặt trí thức chưa hẳn là người anh hùng. Một người tuy có trí thông minh hiểu biết nhưng chưa hẳn là người khôn ngoan, vả lại rất có thể là người khờ dại, thiếu kinh nghiệm trong việc làm, thiếu khôn ngoan trong cách xử thế.
Thông minh, trí thức lắm khi lại là một cản trở lớn trên con đường khôn ngoan. Quá thông minh về mặt trí thức có thể làm phát sinh lòng kiêu ngạo, tự phụ, đóng kín họ trong sự hiểu biết hạn hẹp, cố chấp phủ nhận những thiếu sót của mình, thay vì rộng mở tâm hồn để tiếp nhận sự khôn ngoan phong phú của người khác.
Người khôn ngoan không hẳn là người hoàn hảo, mà là người khiêm tốn, biết nhìn nhận sự thật về chính mình, lại biết chấp nhận ánh sáng cũng như bóng tối. Tuy mỗi người có tự do lựa chọn, nhưng nhiều lúc tính kiêu ngạo có thể làm mù quáng trí khôn, cản trở chúng ta trong việc nhìn nhận điều tốt và can đảm chọn điều thiện hảo phải làm. Khôn ngoan vì thế không chỉ là biết phân biệt điều hay lẽ phải và điều ác, nhưng còn là tự do nội tâm để hành động và khả năng sống phù hợp với điều thiện mình đã chọn lựa nữa.
Người thông thái biết rõ điều phải trái cũng như chưa hẳn là người khôn ngoan. Tác giả sách Huấn ca của Cựu ước viết:
"Khôn ngoan là hồng ân của Chúa và hạnh phúc thay những người được Chúa ban cho ơn khôn ngoan hiểu biết".
Khôn ngoan còn quí hơn châu ngọc và vàng bạc.
Lạy Chúa Thánh Thần là Thần Khí khôn ngoan, là hơi thở của sự sống. Nếu Chúa không ở gần và không hướng dẫn, đỡ nâng bước đường con đi, chân con sẽ vấp ngã và tâm hồn con sẽ thất vọng rã rời.
Lạy Chúa, Chúa tạo dựng con với trí thông minh và quyền tự do chọn lựa, nhưng con lại khờ dại và dễ lạm dụng quyền tự do Chúa ban cho con. Con xin đặt hết tin tưởng vào Chúa vì không thể tin tưởng vào chính mình con được.
Lạy Chúa, xin gìn giữ con, đừng để con phá hoại chương trình tốt đẹp Chúa muốn thực hiện trong đời sống con.