Hình Sách Ước

by Rev. Kim Ðịnh, Vietnamese Philosopher

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia

1. Là sách Lạc Long Quân ban cho thần Tản Viên khi xuống thăm thủy phủ. Sách có 3 trang không chữ. Thần đọc hai trang Mộc và Hỏa. Lại ban cho Gậy Thần 9 đốt để làm nhiều việc ơn ích cho đời, gọi là phép cai trị Cửu Lạc mà Trang Tử khen rằng "Cửu Lạc chi sự trị thành đức bị". Ai cằm vào được đốt 5 thì coi sống chết như nhau".

2. Ðể hiểu truyện Sách Ước ta hãy phân ra số 2, 3, 5. Số 2 ẩn trong trang hỏa chỉ hỏa lực, sức mạnh. Ðây là con số đã xuất hiện đầu trước hết với tiên rồng, rồi thăng hoa nhiều cách, cuối cùng thành nét song trùng ở Bắc Sơn, gọi là số lưỡng hợp hay lưỡng nhất dual-unit không một dân nào khác có cả.

3. Kể tới là số 3 cũng được quan trọng hóa như thấy nơi cái chạc (đồ tùy táng giống cái ly uống nước) bao giờ cũng tìm được đi bộ ba, đi theo tục đốt 3 nén hương, rót 3 chén rượu, ba cấp bàn thờ.

4. Con số 3 quan trọng đến độ định tính sự vật nên biến thể nhiều vật như cóc và chim tìm được ở Ðông Sơn có miệng nhọn (tức ba góc) gà ba chân, cóc cũng ba chân để lên chức cậu ông trời (phải rụng một chân).

5. Ngũ hành là số 5 đặc biệt được xếp theo khung Việt tỉnh (giếng Việt) gọi là Giếng Việt vì có 4 thanh gỗ đặt quanh miệng giếng tròn, múc không bao giờ cạn. Việt đi với tỉnh đã được ghi trên trời trong chòm 7 sao phương nam là Tỉnh, Quỉ, Liễu, Tinh (điểu), Trương, Dực, Chẩn.

Trong ngũ hành số 3 Ðông, xanh, xuân;

số 2 Nam, đỏ, hạ;

số 4 Tây, trắng, thu;

số 1 Bắc, đen, đông;

số 5 Trung cung, vàng, "hành vô hành, địa vô địa".

Văn minh Ðông Á số 2, 3, 5;

Văn minh tây bắc 4-1

Văn minh Ấn độ 1-4;

Ngũ hành biến ra Gậy thần bằng 2 vòng.

6. Vòng sinh đi theo kim đồng hồ: Kim Thủy Mộc Hỏa Thổ 4 1 3 2 5

7. Vòng khắc ngược đồng hồ: Thủy Hỏa Kim Mộc Thổ 1 2 4 3 5

8. Vòng trong từ 1-5; Vòng ngoài từ 6-9

9. Hồng Phạm là mọi việc (ở 4 góc và mang số chẵn) đều phải theo mẫu lớn (Hồng Phạm) là ngũ hành đặt ở giữa.

10. Cửu Trù: kể ra những việc cần làm cho một nước đời xưa. Toàn là những việc tinh thần, nên đáng gọi là tâm linh sử quan. Ðây là việc mẫu kê theo con số 9 của dân Lạc Việt gọi là Cửu Lạc.

Cửu Trù Hồng Phạm

11. Chữ Viên. Chỉ cuộc sống viên mãn tròn đầy, gồm cả Vạn lẫn Vãn. Vãn là tu thân cho đến độ coi sống chết như nhau (tức đắc đạo). Vạn là tỏa ra cùng khắp hết đến độ "tế thế an bang" tức là việc thiện, việc nghĩa lớn lao hơn hết có thể có ở đời. Chữ Viên chỉ có ở Việt Nho cũng như ý tưởng tế thế an bang vậy.

12. Phục Hi sáng tạo Kinh Dịch gồm có 8 quẻ. Ðây chẳng qua là giai đoạn hai trong tiến trình kiểu thức hóa (styliser) từ các vật lên đến các số 2, 3, 5.

Số 2, 3 là Ðạp Dịch của Phục Hi gồm gạch liền gạch đứt. Gạch liền _ là dương, gạch đứt -- là âm.

Giai đoạn ba là Dịch Ðại Vũ đưa số 9 vào làm ra Hà Ðồ Lạc Thư.

Giai đoạn 4 Dịch Văn Vương đưa Hào Từ vào để làm ra sách bói.

Giai đoạn 5 Dịch Khổng Tử đưa thập dực Hệ Từ vào để làm ra triết lý.

13. Tứ Ðại của Tây Âu là 2 cặp nước lửa và khí đất không có Hành Thổ làm con độn, triết lý gọi đó là thiếu Vô Thể. Chỉ có Hữu Thể.

14. Huy hiệu Việt Linh vẽ theo Sách Ước (ngũ hành) 2 nét cong lên theo tính trời, 3 nét trời thẳng ra theo nét đất, biểu lộ ảnh hưởng của trời đất giao thoa. Chim Âu bay theo tả nhậm biểu thị nguyên lý mẹ "vẫn ấp ủ nước Văn Lang".

Back To Vietnamese Missionaries in Asia Home Page