Ðường Hy Vọng
Dưới Ánh Sáng Lời Chúa và Công Ðồng
ÐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
26. Dấn Thân
Mức độ dấn thân:
"Thí mạng" như Chúa Giêsu
(605) Con đừng nghĩ dấn thân là lao mình vào những hoạt động hăng say náo nhiệt.
Con hãy hiểu nghĩa dấn thân sâu hơn: "Theo gương Chúa, yêu thương đến mức độ quên mình vì người khác, hiến mình hoàn toàn nhưng không, để hiệp nhất với kẻ khác, hầu họ được phong công việc Chúa nơi họ được thành công".
@ Cl 2,1-2: Quả thế, tôi muốn anh em biết tôi phải chiến đấu gay go thế nào vì anh em, vì những người Lao-đi-ki-a, và vì bao người khác chưa thấy tôi tận mắt; như vậy là để họ được phấn khởi trong tâm hồn, và nhờ được liên kết chặt chẽ với nhau trong tình thương, họ đạt tới sự thông hiểu phong phú và đầy đủ, khiến họ nhận biết mầu nhiệm của Thiên Chúa, tức là Ðức Kitô.
(Xem thêm: 2Cr 12,15; Pl 1,23-26; 1Tx 2,7-8.11-12).
@ MV 38a: Ðối với những ai tin vào tình yêu Thiên Chúa, Người cho họ xác tín rằng con đường tình yêu mở rộng cho tất cả mọi người và nỗ lực thiết lập tình huynh đệ đại đồng không bao giờ luống công. Ngôi Lời cũng nhắc nhở cho biết đức ái ấy không phải chỉ được thực hiện trong những việc vĩ đại, nhưng trước hết trong những hoàn cảnh thông thường của cuộc sống. Chịu chết cho tất cả chúng ta là những người tội lỗi, Người lấy gương sáng dạy chúng ta phải vác thập giá mà xác thịt và thế gian đặt nặng trên vai những kẻ mưu tìm hoà bình và công lý.
(Xem thêm: LM 6b, 13d).
(606) Con người chỉ giống hình ảnh Chúa khi hiến mình liên lỉ như mỗi Ngôi trong Thiên Chúa:
Hoàn toàn hiến dâng,
Hoàn toàn tương quan,
Hoàn toàn yêu thương.
(607) Con phải trở nên "chính con" theo ý Chúa, bằng cách giải tỏa hình ảnh Chúa trong con khỏi những bụi bặm bao phủ, dơ bẩn che đậy. Như nhà điêu khắc đục dũa tảng đá để nét mặt kính ái của Chúa tỏ hiện dần dần.
@ MV 22a: Mầu nhiệm về con người chỉ thực sự được sáng tỏ trong mầu nhiệm Ngôi Lời nhập thể. Bởi vì Ađam con người đầu tiên đã là hình bóng của Ađam sẽ đến, là Chúa Kitô. Chúa Kitô, Ađam mới, trong khi mạc khải về Chúa Cha và tình yêu của Ngài, đã cho con người biết rõ về chính con người và tỏ cho họ biết chính thiên chức rất cao cả của họ.
(Xem thêm: MV 12bc, 24c; TG 8).
(608) Khi con giúp kẻ khác quên bản thân để hiến mình, con giúp họ làm hình ảnh Chúa hiện tỏ nơi họ.
(609) Chính lúc hiến mình, con tập biết hiến mình.
Vì nói hiến mình dễ, thực sự hiến mình khó; giảng khuyên hiến mình dài, tình nguyện hiến mình ngắn; hô hào hiến mình đông, bền đỗ hiến mình hiếm.
(610) Mỗi dịp hiến mình trong ngày không phải là một khổ đau, mất mát, nhưng là một đề nghị của Chúa để con được lớn lên.
@ Ga 12,24: Thầy bảo thật anh em, nếu hạt lúa gieo vào lòng đất mà không chết đi, thì nó vẫn trơ trọi một mình; còn nếu chết đi, nó mới sinh được nhiều hạt khác.
(Xem thêm: 1Cr 15,36).
(611) Con phải hiện diện trên đường hy vọng dâng hiến và mời gọi kẻ khác dâng hiến, đó là cách con phục vụ họ tốt đẹp hơn cả: con giúp họ nên giống hình ảnh Thiên Chúa trong Ðức Kitô.
@ TG 12d: Các môn đệ không tìm tiến bộ và thịnh vượng thuần vật chất cho con người, nhưng là nâng cao nhân phẩm và sự hiệp nhất huynh đệ, bằng cách dạy những chân lý tôn giáo và luân lý mà Chúa Kitô đã soi sáng bằng ánh sáng của Người, và như thế, dần dần họ mở rộng con đường hoàn hảo hơn dẫn về Thiên Chúa. Như vậy con người được trợ giúp để đạt tới phần rỗi, nhờ yêu mến Thiên Chúa và cận nhân; và như vậy, bắt đầu toả sáng mầu nhiệm Chúa Kitô, trong Người xuất hiện con người mới đã tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa, và trong Người tình thương của Thiên Chúa được biểu lộ.
(Xem thêm: MV 22d, 24c).
(612) "Ðây là bằng chứng để ta biết được lòng mến: là Ðấng ấy đã thí mạng mình vì ta. Và ta, ta cũng phải thí mạng mình vì anh em" (1Ga 3,16).
Con hỏi Cha: "Ðâu là mức độ dấn thân?" Hãy làm như Chúa Giêsu: "Thí mạng". Nếu con tuyên bố rùm beng, hoạt động khơi khơi, sống đạo lè phè, con sợ cực, sợ nghèo, sợ tù, sợ chết... Nếu con dấn thấn lối: "Cứu viện cho người thắng trận", thì thôi nên dẹp tiệm. Ðó là "dấn thân trá hình", "dấn thân thương mãi".
@ Ga 10,11: Tôi chính là Mục Tử nhân lành. Mục Tử nhân lành hy sinh mạng sống mình cho đoàn chiên.
(Xem thêm: Ga 15,13; Pl 2,30; 1Tx 2,7-8).
(613) Con không muốn làm một mình, con muốn làm cho người khác cũng biết làm,
Con không muốn dâng hiến một mình, con muốn người khác cũng dâng hiến,
Con không muốn tạo cảm tình cho cá nhân con, con thúc đẩy người khác mở rộng vòng tình cảm đến anh em như một hòn đá tung xuống nước cứ gợn sóng tràn ra mãi.
Ðể lôi kéo họ ra khỏi chính mình, và trở nên con người như ý Chúa muốn từ đời đời.
(614) Tại sao con cảm thấy đời mình lạc lõng, dở dang? Tại sao con thấy con đang xao xuyến; ngột ngạt?
Vì con chưa đánh tan mây mù dày đặc đang che khuất hình ảnh Chúa trong con.
(615) Những người khác quanh con, cả nhân loại đau thương, khấp khểnh trên đường mịt mù...
Ðời con phải là hiến dâng,
Ðể bắt nhịp cầu hy vọng,
Ðể đưa họ đến với Chúa là cùng đích, là tình yêu, là tất cả.
Bên Chúa, nhân loại không còn ai xa lạ, nhưng tất cả là anh em con.
@ 1Cr 9,19: Tôi là một người tự do, không lệ thuộc vào ai, nhưng tôi đã trở thành nô lệ của mọi người, hầu chinh phục thêm được nhiều người.
(Xem thêm: Rm 6,13).
@ TG 12a: Sự hiện diện của các Kitô hữu giữa các nhóm người phải được tác động bằng chính tình bác ái mà Thiên Chúa đã yêu chúng ta và muốn chúng ta cũng thương yêu nhau bằng tình bác ái đó. Bác ái Kitô giáo thực sự lan tràn tới mọi người không phân biệt chủng tộc, hoàn cảnh xã hội hay tôn giáo, bác ái không cầu mong một lợi ích hay một sự tri ân nào như Thiên Chúa đã yêu chúng ta bằng một tình yêu vô vị lợi, thì các tín hữu cũng phải lấy tình bác ái mà lo lắng cho con người, bằng cách yêu mến họ với cùng một ý hướng như khi Chúa tìm kiếm con người.
(Xem thêm: GH 10a; MV 92cd; NK 1b).
(616) Có người nhắm mắt ngoảnh mặt để khỏi nhìn, có người bịt tai giả điếc để đừng nghe. Nhưng sự thật vẫn là sự thật. Con hãy nhìn rõ, nghe kỹ, học với thực tế, học với người khác. Thực tế là bài học, người anh em là thầy con.
@ Mt 13,15a: Lòng dân này đã ra chai đá: chúng đã bịt tai nhắm mắt, kẻo mắt chúng thấy, tai chúng nghe.
(617) Các nhà xã hội học, tâm lý học, phân tích theo chuyên môn, làm nhiều thống kê công phu.
Con đừng xem thường những công trình khoa học ấy, nhưng con hãy tiếp thu các câu hỏi họ nêu ra và đọc với đôi mắt đức tin.
(618) Con gặp trăm ngàn thanh thiếu niên, lây lất trên đường, không lối thoát. Họ bàn tán bất tận về mộng xây dựng một xã hội mới, một con người mới, nhưng họ đã gặp xì-ke, bạo động, trụy lạc, dối trá, chán nản... Họ cần con, họ kêu con: tiếng kêu của người chết đuối, tiếng van của người ngộp thở.
@ GD Lời mở đầu c: Mặc dù đã có nhiều nỗ lực lớn lao để đem lại những lợi ích về phương diện giáo dục cho mọi người, nhưng vẫn còn rất nhiều trẻ em và thanh thiếu niên chưa được hưởng sự huấn luyện căn bản và biết bao người khác vẫn còn thiếu một nền giáo dục thích hợp để phát huy chân lý và bác ái.
(Xem thêm: MV 7a; LM 6c; TÐ 12).
(619) Ðây là mấy hạng dấn thân con nên biết:
Có người sau một thời gian vẫy vùng dấn thân, đâm ra hoài nghi giá trị cuộc đấu tranh, rồi rút lui về nhà thờ, tìm nguồn an ủi, "sợ bỏ quên Chúa, tôi không dấn thân".
Có người "dấn tnân cả xác lẫn hồn" vào cuộc đấu tranh, và để rảnh tay chém chặt, họ buông thả luôn cả Thiên Chúa. Trước họ nghĩ rằng: "Ðể thành công rồi sẽ nhớ Chúa", sau cùng họ nói: "Ðây là việc đời, tôi dấn thân, Chúa không liên hệ, mời Chúa đứng ngoài".
Có người không chịu đào tẩu khỏi chiến trường mà cũng không phản bội sứ mạng Chúa trao, họ xác tín chỉ thắng trận với Chúa Kitô; vì thế với tất cả tâm hồn, họ nói: "Tôi dấn thân với Chúa Kitô".
@ Dt 12,1-3: Phần chúng ta được ngần ấy nhân chứng đức tin như đám mây bao quanh, chúng ta hãy cởi bỏ mọi gánh nặng và tội lỗi đang trói buộc mình, và hãy kiên trì chạy trong cuộc đua dành cho ta, mắt hướng về Ðức Giêsu là Ðấng khai mở và kiện toàn lòng tin. Chính Người đã khước từ niềm vui dành cho mình, mà cam chịu khổ hình thập giá, chẳng nề chi ô nhục, và nay đang ngự bên hữu ngai Thiên Chúa. Anh em hãy tưởng nhớ Ðấng đã cam chịu để cho những người tội lỗi chống đối mình như thế, để anh em khỏi sờn lòng nản chí.
@ MV 43a: Công đồng khuyến khích các Kitô hữu, công dân của cả hai đô thị, hãy nỗ lực và trung thành chu toàn những bổn phận trần thế của họ dưới sự hướng dẫn của tinh thần Phúc âm. Thực sai lầm cho những ai biết rằng chúng ta không có một quê hương trường tồn ở trần thế nhưng phải kiếm tìm một quê hương hậu lai, mà lại tưởng rằng mình có thể xao lãng các bổn phận trần gian, như thể là không nhận thấy chính đức tin buộc phải chu toàn các bổn phận đó hoàn hảo hơn, mỗi người tùy theo ơn gọi của mình. Ngược lại, cũng sai lầm không kém đối với những ai nghĩ rằng có thể dấn thân hoàn toàn vào các sinh hoạt trần thế như thể các sinh hoạt ấy hoàn toàn xa lạ với đời sống tôn giáo, vì cho rằng đời sống tôn giáo chỉ hệ tại những hành vi phụng tự và một vài bổn phận luân lý phải chu toàn. Sự phân ly giữa đức tin mà họ tuyên xưng và cuộc sống thường nhật của nhiều người phải kể vào số những sai lầm trầm trọng nhất của thời đại chúng ta... Theo gương Chúa Giêsu đã sống như một người thợ, các Kitô hữu hãy vui mừng vì có thể thi hành mọi sinh hoạt trần thế mà đồng thời có thể liên kết trong một tổng hợp sống động duy nhất, các cố gắng nhân loại, gia đình, nghề nghiệp, khoa học hay kỹ thuật với các giá trị tôn giáo. Dưới sự điều hướng tối cao của các giá trị tôn giáo này, mọi sự được quy hướng về vinh quang Thiên Chúa.
(Xem thêm: MV 10a).
(620) Con có phải là hạng công giáo ngoan đạo, sống quanh quẩn phòng thánh và đã hoá nên "nửa thần, nửa thánh, nửa người" không?
Hãy theo Chúa Giêsu: Thiên Chúa thật và người thật đến với trần gian.
Xin con hãy "nhập tịch" người lại.
@ Gc 1,27: Có lòng đạo đức tinh tuyền và không tỳ ố trước mặt Thiên Chúa Cha, là thăm viếng cô nhi quả phụ lâm cảnh gian truân, và giữ mình cho khỏi mọi vết nhơ của thế gian.
(621) Ðừng để thiên hạ xây dựng thế giới này mỗi ngày mà con không hay biết, không khám phá, không thao thức, không nhúng tay vào. Chúa đã cứu chuộc con, và đặt con vào thế gian trong thế kỷ này, thập niên này, môi trường này. Ðặt con, chứ không phải cục đá! Khác nhau lắm! Ðừng làm "công giáo bù nhìn".
@ TÐ 7e: Giáo dân phải đảm nhận việc canh tân trật tự trần thế như là nhiệm vụ riêng, và trong nhiệm vụ đó, được hướng dẫn nhờ ánh sáng Phúc âm và theo tinh thần của Giáo hội, với bác ái Kitô giáo thúc đẩy, họ phải trực tiếp và cương quyết hành động. Với tư cách là công dân, họ phải đem khả năng chuyên môn cùng với tinh thần trách nhiệm để cộng tác với các công dân khác. Họ phải tìm sự công chính nước Thiên Chúa ở mọi nơi và trong mọi sự.
(Xem thêm: MV 40b, 57a; GM 19b).
(622) Sự ly dị giữa cuộc sống đạo ở nhà thờ và ngoài xã hội, là gương xấu tai hại nhất trong thời đại chúng ta.
@ Gc 2,18-20: Có người sẽ bảo: "Bạn, bạn có đức tin; còn tôi, tôi có hành động. Bạn thử cho tôi thấy thế nào là tin mà không hành động, còn tôi, tôi sẽ hành động để cho bạn thấy thế nào là tin. Bạn tin rằng chỉ có một Thiên Chúa duy nhất. Bạn làm phải. Cả ma quỷ cũng tin như thế, và chúng run sợ". Hỡi người đầu óc rỗng tuếch, bạn có muốn biết rằng đức tin không có hành động là vô dụng không?
(Xem thêm: Gl 5,6).
(623) Một cuộc cách mạng thật sự, khả dĩ canh tân tất cả, từ nơi sâu thẳm của lòng người đến toàn bộ cơ cấu chính trị, kinh tế, xã hội... của thế giới, không thể thực hiện "ngoài con người, ngoài Thiên Chúa", nhưng chỉ được thực hiện "bởi con người, trong Chúa Kitô, với Chúa Kitô".
Con hãy dấn thân vào mặt trận cách mạng thế giới ấy.
@ Ep 1,10: Ðó là đưa thời gian tới hồi viên mãn là quy tụ muôn loài trong trời đất dưới quyền một thủ lãnh là Ðức Kitô.
(624) Lâu nay cha thấy con đi kề bên Chúa mà không thấy Chúa, không gặp Chúa, không suy tư với Chúa, không đối thoại với Chúa, không hành động với Chúa.
Con không an vui trong tâm hồn, và dấn thân một mình, ngoài Chúa. Con đã mời Chúa lui về nhà thờ!
(625) Người Kitô hữu dấn thân khác với người ngoài vì nhìn mục đích và phương tiện với cái nhìn của đức tin:
Mục đích: Vì Chúa Kitô, con mến Chúa trong anh em.
Phương tiện: Hãy nhớ rằng, qua các tổ chức, các cơ cấu, con nhắm "con người" hợp tác chân thành, chứ không "giựt giây" họ, yêu thương chứ không thù ghét, không vụ lợi, không làm loạn.
@ MV 27a: Mỗi người đều phải coi người đồng loại không trừ một ai như "cái tôi thứ hai", cho nên trước hết phải quan tâm đến sự sống của họ và quan tâm đến những phương tiện cần thiết giúp họ sống một đời sống xứng đáng, chứ đừng bắt chước người giàu có kia đã không săn sóc gì tới Lagiarô bất hạnh.
(Xem thêm: MV 26c, 63a, 64, 67c; TÐ 4c, 8e).
(626) Con phải chọn cách dấn thân, căn cứ vào khả năng của con, nhu cầu của anh em, môi trường con đang lặn lội.
Con không làm được tất cả, nhưng làm tất cả những gì con làm được, vì làm với "đức tin".
@ Gl 5,6: Trong Ðức Kitô Giêsu, cắt bì hay không cắt bì đều không có giá trị, chỉ có đức tin hành động nhờ đức ái.
@ HN 23b: Ðức tin vào Chúa Kitô làm trổ sinh những lời ngợi khen và cảm tạ vì các ơn lành đã lãnh được do Chúa ban; thêm vào đó là ý thức mạnh mẽ về đức công bình và tình yêu chân thành đối với tha nhân. Ðức tin sống động ấy cũng phát sinh nhiều tổ chức nhằm xoa dịu sự cùng khổ tinh thần và thể xác, giáo dục tuổi trẻ, cải tiến những hoàn cảnh xã hội và cuộc sống thành nhân đạo hơn và củng cố nền hoà bình thế giới.
(Xem thêm: GH 48b; DT 2e; TÐ 4bc).
(627) Tông đồ đạo đức cũng là một lối dấn thân, nhưng các hoạt động rất đáng khen ấy, không miễn cho con khỏi dấn thân phục vụ anh em trong các việc trần thế, nơi mà Chúa Quan Phòng đặt để con.
@ Gc 2,15-16: Giả như có người anh em hay chị em không có áo che thân và không đủ của ăn hằng ngày, mà có ai trong anh em lại nói với họ: "Hãy đi bình an, mặc cho ấm và ăn cho no", nhưng lại không cho họ những thứ thân xác họ đang cần, thì nào có ích lợi gì?
(Xem thêm: 2Cr 12,14-15).
(628) Sống đức tin, con sẽ nhìn đôi mắt Chúa Giêsu, con sẽ thấy chiều kích đời đời trong các biến cố.
@ Dt 11,1: Ðức tin là bảo đảm cho những điều ta hy vọng, là bằng chứng cho những điều ta không thấy.
(Xem thêm: Rm 8,5.14).
@ MV 11a: Dân Thiên Chúa, nhờ đức tin mà tin rằng mình được Thánh Thần Thiên Chúa là Ðấng bao phủ mặt đất hướng dẫn, cố gắng nhận định đâu là những dấu chỉ thực về sự hiện diện hoặc ý định của Thiên Chúa trong mọi biến cố, mọi yêu sách và ước vọng mà họ dự phần với những người đương thời. Thực vậy, đức tin lấy ánh sáng mới mà chiếu soi mọi sự và biểu lộ ý định của Thiên Chúa về thiên chức toàn vẹn của con người và do đó hướng dẫn lý trí tới những giải quyết hoàn toàn nhân bản.
(Xem thêm: TÐ 4bc, 31d).
(629) Khi theo dõi tin tức, con phải nhìn thâu qua con người và lịch sử và xác trín: "Ðây là tin tức của Nước Trời"; rồi sau khi xếp báo lại, tắt Rađiô, Tivi, con sẽ cầu nguyện sốt sắng.
(630) Sau những hàng chữ trên mặt báo, trong những hình ảnh trên truyền hình, qua những tin tức của làn sóng điện, con khám phá giá trị Phúc âm trong những biến cố, con vui mừng và hy vọng, trước những thuận lợi cũng như lo âu và sầu khổ, trước những trở ngại cho bước tiến của Dân Chúa trên đường về Ðất hứa.
(631) Chúng ta thường phân biệt đạo và đời, hồn và xác, nhưng các yếu tố ấy không thể tách rời nhau được:
Chỉ có một cuộc sống,
Chỉ có một lịch sử,
Ðạo đời, hồn xác đều liên hệ mật thiết.
@ Gc 2,26: Một thân xác không hơi thở là một xác chết, cũng vậy, đức tin không có hành động là đức tin chết.
(632) Bí quyết để đọc xuyên qua các biến cố là lấy Phúc âm nuôi tâm hồn con; sự thông hiệp liên lỉ với Chúa Giêsu sẽ cho con có tinh thần của Ngài: Chúa nhìn trần gian thế nào? "Ðức Chúa Cha đã yêu trần gian đến nỗi sai Con Một Ngài xuống cứu trần gian" (x. Ga 3,16).
@ TÐ 4a: Ðời sống kết hiệp mật thiết với Chúa Kitô trong Giáo hội được nuôi dưỡng bằng sự phù giúp thiêng liêng chung cho mọi tín hữu, nhất là bằng việc tham dự tích cực vào Phụng vụ. Người giáo dân phải làm thế nào để nhờ những phương tiện ấy mà chu toàn nhiệm vụ trần thế trong những hoàn cảnh thường xuyên của cuộc sống mà vẫn không tách đời sống mình khỏi sự kết hiệp với Chúa Kitô, nhưng càng kết hiệp mật thiết hơn chính khi thi hành công việc của mình theo ý Thiên Chúa.
(Xem thêm: MV 4a; TÐ 4c).
(633) Mỗi giây phút, con đang thực hiện chương trình của Thiên Chúa trong lịch sử.
@ MV 34a: Ðối với các tín hữu, chắc chắn sinh hoạt cá nhân cũng như tập thể của nhân loại, hoặc nỗ lực vĩ đại của con người vất vả qua các thế kỷ nhằm cải thiện hoàn cảnh sinh sống, tự nó vốn phù hợp với ý định của Thiên Chúa. Thực vậy, được tạo dựng giống hình ảnh Thiên Chúa, con người đã nhận mệnh lệnh chinh phục trái đất cùng tất cả những gì chứa đựng trong đó, cai quản vũ trụ trong công bình và thánh thiện và khi nhìn nhận Thiên Chúa là Ðấng tạo dựng mọi loài, họ quy hướng về Người chính bản thân mình cũng như muôn vật: như thế, khi con người chinh phục tất cả thì danh Chúa được tôn vinh khắp địa cầu.
(Xem thêm: MV 67b; LM 5a).