Ðường Hy Vọng
Dưới Ánh Sáng Lời Chúa và Công Ðồng
ÐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
25. Phát Triển
Vinh dự của con người
là chinh phục và cứu chuộc vũ trụ
(582) Phát triển không phải chỉ là cho ăn, cho mặc, cũng không phải chỉ phát cày, phát cuốc, đào giếng, đào mương. Phát triển là thăng tiến con người toàn diện, là làm họ sống "xứng người hơn".
@ MV 26b: ... Con người càng ngày càng ý thức hơn về phẩm giá cao trọng của nhân vị, bởi vì con người vượt trên mọi loài và vì những quyền lợi cũng như bổn phận của con người là phổ quát và bất khả xâm phạm. Vậy cần phải cho con người được tất cả những gì thiết yếu mà con người phải có để thực sự sống đời sống con người, như của ăn, áo mặc, chỗ ở, quyền tự do chọn lựa bậc sống và quyền lập gia đình, quyền được giáo dục, quyền làm việc, quyền bảo tồn danh thơm tiếng tốt, quyền được kính trọng, quyền thông tin xứng hợp, quyền hành động theo quy tắc ngay thẳng của lương tâm mình, quyền bảo vệ đời sống tư và quyền tự do chính đáng cả trong phạm vi tôn giáo nữa.
(Xem thêm: MV 9c, 29b, 35a, 60a, 66c; TÐ 13c; TG 12d).
(583) Con đừng thỏa mãn khi đã giúp người ta.
Con đừng làm việc dễ hơn cả: cho.
Chúa đòi con làm việc khó hơn, giúp kẻ khác để họ tự giúp lấy mình và để họ biết sẵn sàng giúp mọi người.
@ TD 8b: Hãy cố gắng đào tạo nên những con người biết tự phán đoán các sự việc dưới ánh sáng chân lý, biết hành động với tinh thần trách nhiệm và cố gắng theo đuổi những điều chân thật và công bằng, bằng cách tự ý cộng tác với người khác.
(Xem thêm: MV 53b; LM 6b; TG 12d).
(584) Thiên Chúa muốn chúng ta hợp tác trong việc tạo dựng cũng như trong việc cứu rỗi.
Nếu Chúa làm một mình, công trình sẽ hoàn hảo hơn, nhưng con người sẽ kém "cao cả".
@ MV 67b: Nhờ việc làm, con người theo lệ thường nuôi sống mình và gia đình, liên kết với anh em và phục vụ họ, có thể thực thi bác ái đích thực và góp công vào việc kiện toàn công cuộc sáng tạo của Thiên Chúa. Hơn nữa chúng tôi cho rằng nhờ việc làm của mình, con người cộng tác vào chính công cuộc cứu rỗi của Chúa Giêsu Kitô, Ðấng đã nâng cao giá trị của việc làm khi Người làm việc với chính hai bàn tay của mình tại Nagiarét.
(Xem thêm: MV 34ab; LM 5a).
(585) Chúa dạy con, xong công việc, hãy nói: "Chúng tôi là những đầy tớ vô dụng, không làm gì hơn là phận sự phải làm" (Lc 17,10). Thật là sâu xa, giàu ý nghĩa.
Vô dụng vì chính ơn Chúa đã làm, con chỉ là khí cụ.
Vô dụng vì con không cần giữ anh em trong tình trạng thụ ơn, thua kém vĩnh viễn, nhưng đã làm cho họ không cần đến con nữa.
(586) Hãy làm cho người khác lớn lên và con khuất đi.
Hãy cho họ ít hơn, đòi hỏi họ nhiều hơn.
Hãy biết cứu họ và làm cho họ cứu kẻ khác.
Ðừng khư khư giữ địa vị ân nhân, viện trợ, nhưng làm anh em của mọi người, phục vụ mọi người.
(587) Mặc dù giúp anh em sung sướng bao nhiêu đi nữa, nếu để họ thành những "bộ máy tự động", con chưa làm cho họ phát triển thực sự.
(588) Thảm kịch của người nghèo không phải chỉ là thiếu thốn, nhưng còn vì họ không thể sống "xứng con người".
(589) Giám đốc và công nhân, sĩ quan và binh sĩ, giáo sư và học sinh, khác biệt nhau vì địa vị, vì cấp bậc, nhưng đó chỉ là phụ thuộc. Họ đồng hàng với nhau vì là "người", vì là anh em con Chúa, điều ấy mới quan hệ: "Ta không gọi các con là tôi tớ, vì tôi tớ không biết việc chủ mình làm. Ta đã gọi các con là bạn hữu, vì mọi điều Ta đã nghe nơi Cha Ta, Ta đã tỏ cho các ngươi biết" (Ga 15,15).
@ Mt 23,8: Phần anh em, thì đừng để ai gọi mình là "ráp-bi", vì anh em chỉ có một Thầy; còn tất cả anh em đều là anh em với nhau.
@ MV 29a: Càng ngày càng phải nhận thức sự bình đẳng căn bản giữa mọi người hơn, bởi vì mọi người đều có một tâm linh và được dựng nên giống hình ảnh Thiên Chúa nên có cùng một bản tính và cùng một nguồn gốc, hơn nữa vì được Chúa Kitô cứu chuộc nên họ đều được mời gọi như nhau và cùng hưởng chung một cùng đích nơi Thiên Chúa.
(Xem thêm: MV 24a, 78c; NK 5b; GD 1a).
(590) Món quà tuyệt hảo mà con có thể tặng người giúp việc con không phải là chiếc áo đẹp, đôi giày tốt, cái đồng hồ quý, nhưng là "tình người", tình anh em mà còn âm thầm tặng họ qua các cử chỉ nhỏ nhặt suốt ngày.
@ Plm 9-10: Nhưng tôi thích kêu gọi lòng bác ái của anh hơn, để xin anh làm điều đó. Tôi, Phao-lô, một người đã già và hơn nữa, một người đang bị tù vì Ðức Kitô Giêsu, tôi van xin anh cho đứa con của tôi, đứa con tôi đã sinh ra trong cảnh xiềng xích, đó là Ô-nê-xi-mô.
(591) Chúa có thể chọn những người "thụ động", nhưng Ngài đã chấp nhận "lầm lẫn", chọn những người tội lỗi, hung hăng, rắc rối để hợp tác với Ngài.
@ 1Tm 1,12-13: Tôi tạ ơn Ðức Kitô Giêsu, Chúa chúng ta, Ðấng đã ban sức mạnh cho tôi, vì Người đã tín nhiệm mà gọi tôi đến phục vụ Người. Trước kia, tôi là kẻ nói lộng ngôn, bắt đạo và ngạo ngược, nhưng tôi đã được Người thương xót, vì tôi đã hành động một cách vô ý thức, trong lúc chưa có lòng tin.
(592) Chấp nhận những người chỉ biết nằm, biết ngồi, chỉ muốn lẽo đẽo đi theo, muốn được giúp, được cứu, được cho, để con được làm anh trưởng, được luôn luôn xem là cần thiết, thật dễ vô cùng!
Nhưng con hãy luyện những con người có tinh thần trách nhiệm, những con người muốn đứng, những con người đáng làm người.
@ GH 37c: Phần các chủ chăn có chức thánh, các ngài phải nhìn nhận và nâng cao phẩm giá và trách nhiệm của giáo dân trong Giáo hội, các ngài nên sẵn sàng chấp nhận những ý kiến khôn ngoan của họ, tin cẩn giao cho họ những công tác để họ phục vụ Giáo hội, cho họ tự do và quyền hạn để hành động; hơn nữa, các ngài cũng nên khuyến khích họ tự đảm lấy trách nhiệm. Với tình cha con, các ngài hãy cẩn thận xem xét, trong Chúa Kitô, những kế hoạch, thỉnh cầu và khát vọng của họ. Ðàng khác, các chủ chăn phải nhìn nhận và tôn trọng sự tự do chính đáng của mọi người trong lãnh vực trần thế.
(Xem thêm: GH 30a; LM 6b, 9b; TG 21d).
(593) Thật là khó: Nhưng con phải quyết tâm giúp cho người khác:
- Biết vùng dậy.
- Biết suy tư.
- Biết chiến đấu.
- Biết chống lại ý con khi cần.
Con sẽ hạnh phúc thật vì anh em thăng tiến với con.
@ 3Ga 4: Không có gì làm tôi vui sướng bằng khi nghe biết con cái tôi sống sự thật.
(Xem thêm: 2Ga 4).
(594) Nguyên tử lực là khám phá lớn lao và hãnh diện cho thời đại ta.
Ít người sử dụng nó vào mục đích hoà bình, phát triển.
Càng ít người biết chiêm ngưỡng, ca ngợi quyền năng của Thiên Chúa.
Nhưng nhiều người chiếm lấy món quà của Cha trên trời, để chế tạo khí giới ngày càng kinh khủng giết chết anh em.
@ MV 81c: Cần phải tuyên bố một lần nữa: cuộc thi đua võ trang là một tai họa hết sức trầm trọng cho nhân loại và xúc phạm đến người nghèo một cách không thể tha thứ được. Và phải hết sức sợ rằng cuộc thi đua võ trang, nếu vẫn còn tiếp diễn, một ngày nào đó, sẽ gây ra mọi tai họa do những phương thế đã được nó chuẩn bị sẵn.
(Xem thêm: MV 36c, 80).
(595) Một điều sỉ nhục lớn lao con người làm cho Thiên Chúa là lạm dụng các món quà Ngài ban vào những mục đích bất công, tầy trời, vào những việc huynh đệ tương tàn khủng khiếp.
(596) Không phải vũ trụ hết chỗ ở, nhưng lòng người quá chật hẹp! Không phải hết thịt để ăn, nhưng loài người chực vồ nuốt nhau hơn thú dữ.
@ Gl 5,13-15: Thưa anh em, anh em đã được gọi để hưởng tự do. Có điều là đừng lợi dụng tự do để sống theo tính xác thịt, nhưng hãy lấy đức mến mà phục vụ lẫn nhau. Vì tất cả Lề Luật được nên trọn trong điều răn duy nhất này là: Ngươi phải yêu người thân cận như chính mình. Nhưng nếu anh em cắn xé nhau, anh em hãy coi chừng, anh em tiêu diệt lẫn nhau đấy!
(Xem thêm: Mc 8,2-3).
@ MV 83a: Ðể xây dựng hoà bình, trước hết cần phải tận diệt những nguyên nhân bất hoà giữa con người với nhau, vì chính những nguyên nhân đó nuôi dưỡng chiến tranh, nhất là những bất công. Một số không ít những nguyên nhân này bắt nguồn từ những chênh lệch thái quá trong địa hạt kinh tế, cũng như từ sự trì hoãn những sửa đổi cần thiết. Một số nguyên nhân khác phát sinh từ đầu óc thống trị và miệt thị con người, và nếu tìm hiểu những lý do sâu xa hơn, thì đó là lòng tham lam, nghi lỵ, kiêu căng và những đam mê ích kỷ khác. Vì con người không thể chịu đựng được bao nhiêu hỗn loạn ấy, cho nên dù không có chiến tranh tàn khốc, thế giới vẫn không ngừng bị những tranh chấp giữa con người với nhau và những bạo động làm xáo trộn.
(Xem thêm: MV 8be, 25c, 78b, 82bc).
(597) Bớt diễn thuyết về hạn hán ở Sahel, sóng thần ở Bangladesh, bạo động ở Nam Mỹ, nhưng hãy tìm thấy "Chúa Giêsu bị bỏ rơi, kém mở mang", kề bên con, dưới mái nhà con, bên kia vách tường con.
Nếu nguồn suối yêu thương của nhân loại đã ráo cạn,
Nếu sóng thần của hận thù ích kỷ đã dâng cao,
Thì đại họa diệt vong không còn xa!
@ MV 27b: Thời nay, chúng ta có bổn phận khẩn thiết phải trở nên người lân cận của bất cứ người nào và tích cực giúp đỡ khi họ đến với mình, hoặc có thể là một người già lão bị mọi người bỏ rơi, hoặc một công nhân ngoại quốc bị khinh bỉ một cách bất công, hoặc một người lưu vong, hay một đứa bé sinh ra do một tình duyên bất hợp pháp chịu đau khổ cách bất công vì tội lỗi mình không phạm, hoặc một người đói ăn đang kêu gọi lương tâm chúng ta, làm vang lại lời của Chúa: "Bao nhiêu lần các ngươi làm những việc đó cho một trong những người hèn mọn là anh em Ta đây, tức là các ngươi làm cho Ta vậy" (Mt 25,40).
(Xem thêm: MV 69a, 78b, 88a; LM 6c; TÐ 31e).
(598) Nhân loại hãnh diện vì mãnh lực của nguyên tử, vì công dụng của dầu hoả, vì sức tàn phá của hoả tiễn, vì phi thuyền lên tận các hành tinh: thời đại của "khả năng vô biên"!
Hãnh diện ấy có thể làm cho thế gian ra bụi tro, nếu bỏ mục tiêu phát triển và quên Thiên Chúa, "Ðấng tạo thành trời đất, muôn vật hữu hình và vô hình".
@ 1Ga 2,17: Thế gian đang qua đi, cùng với dục vọng của nó. Còn ai thi hành ý muốn của Thiên Chúa thì tồn tại mãi mãi.
@ MV 36c: Nếu "sự độc lập của thực tại trần thế" có nghĩa là: các tạo vật không lệ thuộc Thiên Chúa và con người có thể sử dụng chúng mà không cần quy hướng về Ðấng Tạo Hoá, thì không một ai nhìn nhận Thiên Chúa lại không thấy rằng lập trường đó hết sức sai lầm. Thực vậy, không có Tạo hoá, tạo vật đều tiêu tan. Ngoài ra mọi tín hữu, dù thuộc tôn giáo nào đi nữa, cũng luôn nghe tiếng Thiên Chúa và thấy Ngài hiện diện qua tiếng nói của tạo vật. Lại nữa, quên mất Thiên Chúa, mọi tạo vật đều trở nên mờ tối.
(Xem thêm: GH 36b; GM 12b; TÐ 4c, 7bc).
(599) Ðại họa không phải chỉ là đói khát, khốn khổ của các dân tộc nghèo khó.
Ðại họa chính là sự vô ý thức của các dân tộc no nê và bóc lột.
@ MV 88a: Phải tránh gương mù của một số quốc gia mà đa số dân chúng thường mang danh Kitô hữu, đang thản nhiên hưởng thụ quá nhiều của cải trong lúc nhiều quốc gia khác sống thiếu thốn cùng cực, bị đói khát bệnh tật và đủ mọi thứ bất hạnh dày vò. Tinh thần khó nghèo và bác ái mới là vinh dự và dấu chứng của Giáo hội Chúa Kitô.
(Xem thêm: MV 9b, 66a, 85c).
(600) "Phát triển là danh hiệu mới của hoà bình" (Phaolô VI).
@ MV 78a: Hoà bình không hẳn là vắng bóng chiến tranh, cũng không chỉ được giản lược vào sự quân bình giữa các lực lượng đối phương, cũng không phát xuất do một nền cai trị độc tài, nhưng theo đúng định nghĩa thì hoà bình là "công trình của công bằng" (Is 32,7). Hoà bình là kết qủa của một trật tự đã được chính Thiên Chúa, Ðấng Sáng lập, ghi khắc vào xã hội loài người và phải nhờ những người luôn luôn khao khát một nền công bằng hoàn hảo hơn thể hiện ra trong hành động.
(Xem thêm: MV 77a, 78b, 82b, 83).
(601) Bao lâu các quốc gia mở mang chưa bỏ một phần trăm lợi tức giúp các dân nghèo phát triển;
Bao lâu hai mươi phần trăm dân giàu trên thế giới còn chiếm hết tám mươi phần trăm tài nguyên của nhân loại,
Thì hiểm họa thế chiến nguyên tử không thể tránh được.
@ MV 85b: Các quốc gia tiến bộ phải giúp các quốc gia đang phát triển những viện trợ khác nhau dưới hình thức tặng phẩm, cho vay hoặc đầu tư tài chánh. Một bên phải viện trợ cách quảng đại chứ không vì tham lam, cũng như bên kia phải nhận với tất cả công minh.
(Xem thêm: MV 69a, 83, 86c).
(602) Vạch kế hoạch và thực hiện viện trợ phát triển bất vụ lợi có triển vọng mang lại hoà bình hơn là các cuộc hội nghị chế vũ khí hạch tâm, thượng đỉnh kinh tế... Phí giờ, phí của, chẳng ai tin ai!
(603) Con phải là "Tông đồ phát triển" như Ðức Phaolô VI đã kêu gọi. Chính ngài đã là vị "Giáo Hoàng lữ hành vì phát triển và hoà bình".
@ MV 65c: Người công dân nên nhớ rằng, bổn phận và quyền lợi của mình là tùy khả năng mà đóng góp vào việc phát triển thực sự cộng đoàn mình.
(Xem thêm: MV 82c; TG 12b).
(604) Nói cách cụ thể, phát triển là thực hiện Chúc Thư của Chúa Giêsu trên trái đất: mọi người yêu thương nhau, giúp đỡ nhau, san sẻ với nhau trong tình huynh đệ phổ cập.
@ Ga 13,34: Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau; anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em.
(Xem thêm: Cv 2,44; 4,32.34).
@ MV 78cd: Phát sinh từ tình yêu tha nhân, hoà bình trần gian là hình ảnh và là kết qủa của hoà bình Chúa Kitô, hoà bình do Ðức Chúa Cha mà đến. Vì chính Chúa Con Nhập Thể là thái tử hoà bình đã dùng thập giá Người để giải hoà mọi người với Thiên Chúa; Người đã tái lập sự hiệp nhất mọi người thành một dân tộc và một thân thể. Người đã hủy diệt hận thù trong chính xác thể Người, và sau khi đã khải hoàn phục sinh, Người đã đổ tràn Thánh Thần tình yêu đầy lòng con người.
Do đó, trong khi "thực thi chân lý trong bác ái" (Ep 4,15), mọi Kitô hữu được khẩn thiết kêu mời hãy kết hiệp với những người thực sự yêu chuộng hoà bình để cầu khẩn và thiết lập hoà bình.
(Xem thêm: MV 21b).